به گزارش ایسنا، اردیبهشت دو سال قبل و چند سال بعد از ثبت جهانی پرونده‌ی «بازی آئینی چوگان با اسب قره‌باغی» توسط کشور آذربایجان و به صورت مستقل ارائه شده بود که سازمان میراث فرهنگی و وزارت ورزش به بهانه‌ی ثبت ملی چوگان ایرانی بازی آئینی در زمین سوارکاری مجموعه‌ی فرح‌آباد تهران به عنوان یک زمین قاجاری که بیش از صد سالِ قبل قاجارها در آن چوگان بازی می‌کردند، برای نخستین بار چوگان به صورت نمادین اجرا شد و حالا بعد از دو سال امروز دوشنبه ۲۲ مرداد در مجموعه فرح‌آباد تهران (قصر فیروزه) این بار به بهانه‌ی جهانی شدن چوگان ایرانی با نام «چوگان بازی سوار بر اسب همراه با روایت‌گری و موسیقی» همان کاررا تکرار کردند.

هر چند مسعود سلطانی‌فر که دو سال قبل به عنوان رئیس سازمان میراث فرهنگی به این زمین آمده بود امروز به عنوان وزیر ورزش و جوانان بار دیگر پای بازی چوگان ایرانی نشست، اما باید امیدوار بود که قول و قرارهایش برای احیای این بازی را که همان زمان هم بیان کرده بود، فراموش نکند.

علی‌اصغر مونسان، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، محمدرضا داورزنی معاون ورزش قهرمانی وزارت ورزش، عبدالحمید احمدی معاون فرهنگی وزارت ورزش و حجت نظری عضو شورای شهر تهران از حاضران این بازی بودند که در میانه‌ی آن از سند ثبت جهانی چوگانِ ایرانی رونمایی کردند.

 برای آغاز بازی یک ساعته‌ی چوگان بازان ایرانی، براساس رسم پیشکسوتان این بازی سنتی که باید یکی از بزرگان یا پیشکسوتان گوی نخست بازی را به زمین می‌انداخت، قرعه به نام مونسان افتاد تا با انداختن گوی سفید به زمین بازی، آغازگر مسابقه باشد.

علی اصغر مونسان، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری پیش از آغاز این مراسم در جمع خبرنگاران گفت: چوگان یک ورزش گروهی است و ریشه‌ای آیینی دارد، حتی بسیاری از خصلت‌های ما ایرانیان در بازی چوگان به نمایش در می‌ایند.

او با بیان این‌که چوگان ریشه در تاریخ و تمدن ایران دارد و یکی از قدیمی‌ترین بازی‌های گروهی همراه با توپ است که خوشبختانه به ثبت جهانی رسیده، افزود:خوشبختانه ما از تمام سهمیه‌هایمان در حوزه میراث ناملموس  استفاده کرده‌ایم و همکاران ما در این خصوص تلاش خوبی را انجام می‌دهند و پرونده‌های خوبی را به ثبت جهانی رسانده‌ایم.

وی همچنین در مورد پرونده‌های ثبت جهانی گفت: در بحث ورزش و موضوعات مشابه، معاونت میراث فرهنگی پیگیر این اتفاقات است، هر چند سهمیه‌بندی برای ثبت‌های جهانی وجود دارد، اما به صورت مشترک به ویژه با کشورهایی که اتفاقی مشترک با ایران دارند می‌توانیم از  پرونده‌های مشترک استفاده کنیم و پتانسیل خود را برای جهانی شدن آئین‌های این چنینی بالا ببریم.

مونسان تاکید کرد: با این وجود معاونت میراث فرهنگی تلاش خود را برای استفاده از سهمیه‌های مستقل برای ثبت‌های جهانی نیز می‌کند.

محمد حسن طالبیان معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز در این آئین گرامیداشت گفت: براساس اسناد علمی و تاریخی چوگان یکی از قدیمی‌ترین بازی‌های دسته جمعی ایرانیان است که حداقل از دوره ساسانیان به بعد رواج داشته و تا امروز نه تنها ادامه حیات یافته بلکه به تبع آن بازی‌های دیگری هم رواج پیدا کردند.

او بازی " پلو" را سبک مدرن بازی ایرانی چوگان دانست و افزود: این بازی اکنون در سراسر دنیا اجرا می‌شود و از محدودیت فراوانی برخوردارند اما بازی چوگان سنتی ایرانی روایت‌گری و موسیقی را به همراه دارد که آن ویژگی منحصر به فرد چوگان ایرانی است، هرچند به چوگان ختم نمی شود.

وی با بیان این که چوگان با شوق زندگی روزمره مردم در ارتباط تنگاتنگ است، ادامه داد: در همین ارتباط می‌توان به مشاغلی مانند خیاطان لباس مخصوص چوگان بازی، نجاران چوب دست‌بازی و تهیه کنندگان توپ بازی اشاره کرد.

او با اشاره به اینکه بخشی از ادبیات کلاسیک فارسی به این حوزه فرهنگی مربوط است و بسیاری از شعرای ایرانی از جمله رودکی و منصور حلاج در قرن سوم هجری و منوچهر آتشی در دوره معاصر همه در مورد چوگان شعر سروده‌اند، گفت: چوگان به دلیل ذات فرهنگی‌اش برخوردار از بینش و فرهنگ ایرانی است که هنوز در روح و جان ایرانیان وجود داشته و تداوم دارد.

طالبیان با بیان این‌که چوگان یکی از پرونده‌های برجسته و شاخص ثبت جهانی در دوره خود بود، ادامه داد: از منظر جنبه‌های گوناگون هنری، موسیقایی، از نمایش تا بازی نشان‌دهنده شکل‌گیری یک جریان فرهنگی با سابقه طولانی در ایران است.

وی افزود: چوگان بازی مشترک اسب و انسان است که هماهنگی بین دو موجود زنده را برجسته می‌کند در فرهنگ ایرانی چوگان سمبل مردانگی و هنر خلاق انسان بود.

معاون میراث فرهنگی با بیان اینکه مراحل پژوهش و مستندنگاری این پرونده حدود دو سال طول کشید، افزود: بعد از گذراندن دوره ۱۸ ماهه ارزیابی در بخش میراث فرهنگی ناملموس یونسکو سرانجام در دوازدهمین نشست کمیته بین‌المللی یونسکو برای پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس دنیا موفق به ثبت جهانی این پرونده شدیم و توانستیم در آذر ۹۶ با اکثریت آرا ۲۴ عضو کمیته در فهرست معرف بشری یونسکو به ثبت برسانیم.

او تاکید کرد: آنچه مسلم است ثبت جهانی آثار نه تنها به لحاظ فرهنگی و انتقال دانش و تجربیات تاریخی، فرهنگی به نسل حاضر و آینده بسیار اهمیت دارد، بلکه علاوه بر مشخص کردن سهم ایران در ساخت تمدن جهانی، به معرفی دستاورد و نبوغ خلاق ایرانیان در طول تاریخ به زبان‌های مختلف می‌پردازد و قطعا در گردشگری فرهنگی نیز نقش بسزایی دارد.

وی ادامه داد: علاوه بر اینکه به دلیل وصل شدن به ریشه‌های تاریخی فرهنگی کشور، این بازی به نسل آینده برخورد می‌کند، با اعتماد و تکیه برای آینده گام‌های استواری برمی‌دارد و کمتر به نسخه‌های غربی تکیه می‌کنند.

طالبیان با تاکید بر این‌که در حال حاضر در نقشه‌های جهانی چوگان به عنوان بازیِ سنتی ایرانی با موسیقی و روایتگری ویژه نقش بسته است، افزود: در این حوزه معرفی شایسته حقوق ملی و جهانی باید انجام شود، همچنین از این به بعد ملزم به پاسداری از این فرهنگ هستیم.

همچنین در این آئین فرهنگی هنری؛ رژه چوگان‌ بازان، بازی نمادین تیم‌های برگزیده چوگان، اجرای نوازندگی موسیقی چوگان، روایت چوگان بازی پهلوانان در شاهنامه فردوسی نیز اجرا و نکوداشت خادمان آیین و فرهنگ چوگان از سوی بنیاد فردوسی انجام شد.

انتهای پیام