به گزارش ایسنا حمید ظهرابی در نشست خبری که به مناسبت روز جهانی تالاب‌ها امروز در سازمان حفاظت محیط زیست برگزار شد با اشاره به اینکه تالاب‌ها یکی از مهمترین اکوسیستم‌های طبیعی است گفت: بر اساس برآوردها ارزش اکولوژیک تالاب‌ها ۱۰ برابر جنگل‌ها است که نقش بسیاری در ترسیب دی اکسید کربن بر عهده دارند.
وی با بیان اینکه سه درصد سطح کره زمین را تالاب‌ها تشکیل می‌دهند، اظهار کرد: حدود ۳۰ درصد ترسیب کربن کره زمین را تالاب‌ها انجام می‌دهند و در مقابله با عوارض ناشی از تغییرات اقلیمی بسیار اثرگذار هستند.
معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به نقش تعادل‌بخشی تالاب‌ها برای سفره‌های آب زیرزمینی گفت: تالاب‌ها به عنوان «بافر» بین آب‌های شور و شیرین عمل و از نفوذ منابع آب شور به شیرین خودداری می‌کنند همچنین در جلوگیری از ایجاد سیلاب‌ها نقشه بسیاری دارند. افزون بر این‌ها حفظ تنوع زیستی و رونق طبیعت گردی از جمله مزایای تالاب‌ها به حساب می‌آید.
ظهرابی با تأکید بر اینکه تالاب‌ها در تأمین معاش جوامع محلی نقش‌آفرینی می‌کنند، اظهارکرد: زندگی ۷۰ هزار نفر از مردم سیستان و به هامون وابسته است همچنین ۱۲ هزار نفر از طریق صیادی در تالاب هورالعظیم گذر زندگی می‌کنند همچنین تالاب شادگان به ۵۰۰۰ نفر خدمات ارائه می‌دهد.
وی با بیان اینکه اگر تالاب‌ها خشک شوند به کانون‌های جدید گرد و غبار تبدیل می‌شوند، تصریح کرد: تالاب‌ها با مرطوب نگه داشتن خرد اقلیم منطقه می‌توانند به عنوان عامل محدود کننده شن‌های روان عمل کنند همچنین تالاب‌ها در موضوع تغییر اقلیم و مقابله با اثرات منفی این پدیده از جمله سیل و خشکسالی و نقش دارد. افزون بر این‌ها تالاب‌های ساحلی به عنوان یک مانع در مقابله با سونامی و طوفان‌ها عمل می‌کند.
ظهرابی با اشاره به برگزاری کنوانسیون رامسر برای حفاظت از تالاب‌های جهان در دوم فوریه ۱۹۷۱ گفت: در این سال در شهر رامسر کنوانسیون بین‌المللی برای حفاظت از تالاب‌های جهان ایجاد شد و در همان مقطع ۱۸ کشور به این کنوانسیون ملحق شدند. در حال‌حاضر کنوانسیون بین‌المللی حفاظت از تالاب‌ها یک کنوانسیون جهان شمول است و ۱۷۰ کشور در آن عضویت دارند.
وی ادامه داد: در حال حاضر ۲۳۳۷ تالاب در کنوانسیون بین‌المللی رامسر ثبت شده است که در کشور ما نیز ۳۵ تالاب تحت ۲۴ عنوان به ثبت کنوانسیون حفاظت از تالاب‌ها رسیده است البته برخی رامسر سایت‌ها مثل ارژن و پریشان دو تالاب مجزا هستند اما تحت یک عنوان به ثبت رسیده‌اند که مساحت آن ۱.۵ میلیون هکتار است.
معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست با تأکید بر اینکه تالاب‌ها در کشور خشک مثل ایران ارزش چند برابری پیدا می‌کنند، گفت: امسال روز جهانی تالاب‌ها شنبه ۱۳ بهمن در بندرخمیر استان هرمزگان برگزار می‌شود. شعار روز جهانی تالاب‌ها «در مواجهه با تغییر اقلیم ناتوان نیستیم» است.
ظهرابی با تأکید بر اینکه سازمان محیط زیست تلاش می‌کند مدیریت تالاب‌ها را به شکل اصولی پیش ببرد، گفت: مدیریت زیست بومی یا مدیریت اکوسیستمی را به عنوان سیاست اصلی در سازمان محیط زیست در مورد حفاظت و احیای تالاب‌ها پیگیری می‌کنیم که در این سبک مدیریتی همه ذینفعان بخش خصوصی، سازمان‌های مردم نهاد و مردم محلی در برنامه حفاظت و احیای تالاب و حتی در مرحله اجرا حضور و مشارکت دارند. هدف از مدیریت اکوسیستمی این است که منافع همه گروه‌ها در راستای توسعه پایدار محقق شود.
وی ادامه داد: تاکنون برنامه مدیریت زیست بومی ۱۴ تالاب به تصویب رسیده است همچون برنامه زیست بومی ۷ تالاب دیگر تدوین شده و در مرحله تصویب قرار دارد افزون بر این‌ها برنامه ۶ تالاب در مرحله تدوین است.
معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست با تأکید بر اینکه تأمین منابع آب مورد نیاز برای احیای تالاب‌های تخریب شده نکته بسیار مهمی است، گفت: در همین راستا بر اساس قانون حفاظت و احیای تالاب‌ها که سال گذشته به تصویب مجلس رسید حق‌آبه مورد نیاز ۲۷ تالاب تعیین شده است همچنین حق‌آبه ۲۰ تالاب در دست مطالعه است و باید حق‌آبه ۱۴ تالاب دیگر را طی سال‌های آینده معین کنیم.
ظهرابی تاکید کرد: برای احیای تالاب‌ها و کاهش فشار بر منابع آبی کشور حتماً باید از فعالیت‌های توسعه‌ای و بلندپروازانه چشم‌پوشی کنیم. در شرایط حاضر تعدادی از تالاب‌ها از جمله تالاب‌های مرکزی کشور به دلیل تخریب‌ها به کانون‌های گرد و غبار تبدیل شده است باید تلاش کنیم که سایر تالاب‌های کشور نیز چنین سرنوشتی نداشته باشند.
وی در ادامه با بیان اینکه در شرایط حاضر قوانین خوبی برای حفاظت از تالاب‌ها وضع شده است، گفت: در این زمینه سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری را داریم که در یکی از بندها به حفاظت از تالاب‌ها اشاره شده است همچنین سال گذشته در مجلس لایحه حفاظت و احیای تالاب‌ها به تصویب رسید. بر اساس همین قانون کسانی که نسبت به تخریب و آلودگی تالاب‌ها اقدام کنند، مانع رسیدن آب به تالاب شوند و یا از تالاب برداشت آب داشته باشند، مشمول جریمه می‌شوند و قاضی می‌تواند این جرایم پیش بینی شده را ۳ تا ۵ برابر افزایش دهد.
معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاطت محیط زیست تأکید کرد: در حال حاضر در سازمان محیط زیست قصد نداریم که با اعمال جریمه و برخورد محیط زیست را حفظ کنیم بلکه برعکس معتقدیم حفظ محیط زیست در گروی مشارکت و همراهی مردم است و زمانی این امر محقق می‌شود که بتوانیم به همگرایی در بین گروه‌های مختلف و ذینفعان متعدد برسیم.
ظهرابی با بیان اینکه شرایط مدیریتی آب در کشور به شکلی نیست که بتوانیم به‌راحتی نیاز محیط زیستی تالاب‌ها را تأمین کنیم، گفت: وزارت نیرو میزان تأمین حق‌آبه زیست‌محیطی تالاب‌ها را اعلام می‌کند اما علاوه بر این سازمان محیط زیست به منظور تدقیق در این مورد قصد دارد سیستم پایش و اندازه گیری ورودی آب را به صورت آنلاین طراحی کند.
معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه با اشاره به پیچیدگی‌های احیای تالاب‌ها گفت: برخی تالاب‌ها مثل گاو خونی که در انتهای حوزه آبریز قرار دارند با پیچیدگی‌هایی در زمینه احیا مواجه هستند. در مورد این تالاب‌ها مسائل اقتصادی و اجتماعی بسیار نقش آفرین است و حتماً باید مصارف صنعتی و کشاورزی کاهش پیدا کند تا به‌تدریج طی سال‌های آینده این تالاب‌ها احیا شود به عبارت ساده برای احیای تالاب‌هایی که در انتهای حوزه آبریز قرار دارند حتماً باید در کل حوزه توسعه داد شود.
وی ادامه داد: برخی تالاب‌ها متکی به منابع آب زیرزمینی است بنابراین احیای این تالاب‌ها نیز با چالش‌های بسیاری مواجه است و نیاز به برنامه‌ریزی دارد تا سطح آب‌های زیرزمینی را بالا ببریم تا تالاب‌ها احیا شوند.
ظهرابی تأکید کرد: حفاظت و احیای تالاب‌ها چالش بزرگی است که پیش روی سازمان حفاظت محیط زیست و دیگر بخش‌ها قرار گرفته است. خوشبختانه در شرایط کنونی مجلس نیز در این زمینه از دولت مطالبه‌گر است اما لازم است برای احیای تالاب‌ها در همه بخش‌های مصارف آب به ویژه بخش کشاورزی کاهش مصرف صورت گیرد همچنین باید با جدیت از توسعه اراضی کشاورزی جلوگیری و از سوی دیگر به سمت توسعه روش‌های نوین آبیاری حرکت کنیم.
وی ادامه داد: متأسفانه در برخی مناطق طرح‌های آبخیزداری نیز با مشکلاتی مواجه شده است به‌طوری که گاهی با ایجاد آبخوان در بالادست به حوضه آبریز در کنار آن بهره‌برداری جدید تعریف می‌شود که همین موضوع یک مانع برای حفاظت از تالاب‌ها است.
معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه در مورد پروژه بین‌المللی حفاظت از تالاب‌های کشور گفت: از دستاوردهای مهم این پروژه الگوسازی در حوزه کشاورزی پایدار است که با مشارکت مردم محلی و بخش‌های خصوصی حاضر در منطقه ساده‌ترین روش‌های ممکن را به کشاورزان ارائه می‌دهند.
وی ادامه داد: در پروژه حفاظت از تالاب‌ها تلاش می‌شود که ضمن کاهش مصرف آب در حوزه کشاورزی کیفیت و کمیت کیفیت محصولات صدمه نبیند. تاکنون گزارشی داشتیم که در برخی مزارع تا ۶۰ درصد مصرف آب کم شده است.
به گفته ظهرابی از طریق پروژه بین‌المللی حفاظت از تالاب‌ها در زمینه کاهش مصرف سم و کود نیز فعالیت‌هایی انجام می‌شود به طوری که در برخی مزارع مصرف مواد شیمیایی تا ۴۰ درصد کمتر شده است خوشبختانه تاکنون از طریق پروژه حفاظت از تالاب‌ها برای ۲۰۰ متخصص حوزه کشاورزی اشتغال ایجاد شده است همچنین ۲۰۰ نفر از زنان روستایی در قالب صندوق خرد روستایی دارای شغل شده‌اند.
انتهای پیام
نظرات