محمد محمودی کیا در گفت‌وگو با ایسنا در ارزیابی خود از تحرکات ترکیه در شمال سوریه و اینکه چرا این کشور خواستار عملیات نظامی در این منطقه است؟ گفت: در این مساله دو پیشران وجود دارد که یک مورد به حوزه تحولات داخلی سوریه و دیگری به تحولات سیاست جهانی به ویژه تحولات سیاست داخلی ایالات متحده آمریکا بر می‌گردد.
وی افزود: در بعد نخست این موضوع شاهد هستیم که اخیرا ایالات متحده آمریکا اعلام کرده است که مرکز عملیات مشترک هوایی از این به بعد همکاری نظارتی و شناسایی با ترکیه در مرز حریم هوایی سوریه نخواهد داشت. از طرف دیگر، آمریکا تصمیم دارد نیروهای نظامی خود را از ایست‌های بازرسی موقتی در مرزهای شمال شرقی سوریه با ترکیه خارج کند.
این استاد دانشگاه همچنین اظهار کرد: این‌ها مجموعه اقداماتی بود که از ناحیه ایالات متحده آمریکا در رابطه با بحث تحولات در شمال سوریه مطرح و انجام شد. از سوی دیگر رسانه‌های ترکیه اعلام کردند که طی هفته‌های اخیر آمریکا پشتیبانی گسترده لجستیکی و نظامی از شبه نظامیان کرد در شمال سوریه انجام داده که باعث نگرانی بیش از بیش ترکیه نسبت به تحولات در منطقه شمال سوریه شده است.
محمودی‌کیا در ادامه بیان کرد: پیشران بعدی این مساله همان نگرانی تاریخی ترکیه نسبت به همسایه جنوبی خویش به ویژه در مناطق شمالی سوریه است. بنابراین عمدتا ترکیه این مساله را با چند هدف دنبال می‌کند هدف اول این بوده که منطقه حائلی را در شمال سوریه به بهانه بازگشت آوارگان ایجاد کند.
این عضو هیئت علمی پژوهشکده امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی افزود: نکته دیگر تغییر دموگرافی یا همان بافت جمعیت شناختی در شمال سوریه است، در واقع ترکیه قصد دارد با این استراتژی ترکیب جمعیتی را از حالت کرد نشین به حالت عربی -کردی تغییر دهد تا از رهگذر آن برخی از نگرانی‌های امنیتی‌اش را بر طرف کند.
وی همچنین گفت: البته در این شرایط با توجه به بحران سیاسی که گریبان‌گیر رئیس جمهور آمریکا است، بعید به نظر می‌رسد که آمریکا این آمادگی را داشته باشد تا بتواند پرونده جدیدی را در تحولات منطقه باز کند.
این استاد دانشگاه افزود: اما اگر از منظر معادلات نظام جهانی و سیاست قدرت به تحولات خاورمیانه و به خصوص تحولات در سوریه نگاه کنیم، آمریکا قصدی مبنی بر خروج از سوریه ندارد و به دنبال ایجاد پایگاهی مطمئن و گروهی وفادار به سیاست های خود در منطقه است تا بتواند سیاست‌های خودش در منطقه را از طریق همین گروه نیابتی پی‌گیری کند در نتیجه بعید است که بخواهد از سوریه خارج شود.
محمودی‌کیا درباره اینکه آیا ترکیه در این معادله به اهداف خود در سوریه خواهد رسید؟ اظهار کرد: اینکه ترکیه تصور کند از طریق انجام یک عملیات نظامی می‌تواند به اهداف اصلی خودش برسد اینگونه نیست زیرا این موضوع با راه حل سیاسی به نتیجه خواهد رسید و نه از طریق عملیات نظامی. عملیات نظامی شرایط منطقه را دچار آشوب کرده و معادلات را پیچیده تر می‌کند.
وی یادآور شد: راه حل منطقی این مساله بازگشت به توافق آدنا است که بین سوریه و ترکیه در سال 1998 منعقد شد. ترکیه باید به این توافق برگردد که براساس بخشی از مفاد آن، دولت سوریه متعهد شده بود تا مانع ورود عناصر شبه نظامیان کرد به سمت مناطق ترکیه شود، لذا به نظر می‌رسد همین نهادهای موجود و رویه‌هایی که در حل و فصل اختلافات بین ترکیه و سوریه موجود است بیش‌تر از عملیات نظامی می‌تواند به ترکیه کمک کند.
وی خاطرنشان کرد: اصولی‌ترین سیاستی که ما می‌توانیم در مورد این قضیه پی‌گیری کنیم دعوت دولت ترکیه به رعایت و احترام به تمامیت ارضی و حق حاکمیت دولت مشروع و مرکزی سوریه است و دستگاه سیاست خارجی ایران باید نقش فعالانه‌تری در این قضیه ایفا کند.
این استاد دانشگاه پیشنهاد کرد: در همین ارتباط بحث گفت‌وگوهای چند جانبه و مذاکرات صلح با شدت بیش‌تری باید پی‌گیری شود و به نوعی ایران باید بتواند نقش میانجی خودش را در این قضیه پررنگ‌تر ایفا کند زیرا یکی از اضلاع موثر در تحولات منطقه ایران است و می‌تواند با افزایش سطح کنش‌گری خودش تا قبل از این که موضوع حمله نظامی به بحرانی در سطح منطقه تبدیل شود، حضور فعالانه‌تر خود در عرصه دیپلماسی را به نمایش بگذارد.
انتهای پیام
نظرات