این‌ها گفته‌های مجید آذری‌پور ـ سازنده ساز ـ است که به تازگی دو ساز کوبه‌ای جدید را ابداع کرده است.

به گزارش ایسنا، در هفته‌های اخیر از دو ساز تلفیقی جدید مجید آذری‌پور در فرهنگسرای سرو رونمایی شد. این سازهای ابداعی شامل دف بادی یا کوکی و ساز کولک که تلفیقی از ساز سنتی تنبک و ساز کلمبیایی «کاخون» است، هستند.

از ویژگی‌های دف بادی یا دف کوکی، کوک شدن پوست دف است. این کوک شدن موجب تنظیم دف با انواع نواها و موسیقی‌ها می‌شود.

ساز کولک به گونه‌ای طراحی شده که روی دوش و کول نوازنده قرار می‌گیرد؛ به همین دلیل آن را «کولک» نامگذاری کرده‌اند.

مجید آذری‌پور سال ۱۳۳۹ در شهر اصفهان و در خانواده‌ای اهل موسیقی و هنر به دنیا آمد.

او از کودکی با موسیقی آشنا شد و نزد اساتیدی چون پورابوطالب، جمشید محبی و شادروان ناصر فرهنگ‌فر نواختن تنبک را آموخت. او در کنار آموختن موسیقی، حرفه نجاری را آموخت و در سال ۱۳۶۱ از کارگاهی کوچک در حیاط منزل پدری کار ساختن ساز را با تنبک و سنتور را آغاز کرد.

تلاش او برای ارتقاء سطح سازهای موجود و ابداع سازهای جدید در سال ۱۳۸۴ و با ابداع دف قابل کوک آغاز شد و بهبود آن با قابلیت استفاده از هوای فشرده برای کلیه سازها به انجام رسیده است. آخرین ابداع او ساز کولک است.

در همین راستا خبرنگار ایسنا با آذری‌پور تماس گرفته تا درباره این ابداعات صحبتی با او داشته باشد.

او می‌گوید: من از بچگی تنبک می‌زدم و در خانواده‌ای رشد کرده‌ام که هر کدام سازی می‌زدیم. من همیشه با محدودیت‌های تنبک مشکل داشتم. از طرفی این اواخر ساز کاخون بین نوازندگان ایرانی محبوب شده و دوست داشتم به جای این ساز، یک ساز ایرانی جایگزین شود؛ البته سازهای ایرانی بنا به ساختارشان همیشه مشکلاتی دارند به همین دلیل در جامعه بین‌المللی استفاده نمی‌شوند. گرچه که سازی مانند ویولن یا گیتار در هر کشوری از آن استفاده می‌شود؛ چراکه دارای یک حالت استاندارد و در هر شرایط آب و هوایی قابل استفاده هستند.

این سازنده ساز ادامه می‌دهد: به این فکر افتادم تا سازهای خودمان را که لطافت و صدای زیبایی دارند و برای ما زیبا هستند، در جامعه موسیقی جهانی قابل استفاده کنم. در همین راستا به دنبال برطرف کردن عیب‌های آنها رفتم و کاری کردم که خیلی راحت کوک شوند و رطوبت خرابشان نکند. در سال ۸۴ دف را کوک کردم که در آن زمان با استفاده از پیچ آلن و آچار کوک می‌شد. ولی این ساز ۱۶ تا پیچ داشت و کوک آن برای هنرجو سخت بود. از طرفی هر کدام از پیچ‌ها یراقی داشت که باعث سنگینی ساز می‌شد؛ به همین دلیل من آن را به اساتید مطرح آن زمان نشان دادم و احساس کردم که باید بهتر و کوک کردنش راحت‌تر شود. در نهایت با ایده کنترل کوک توسط هوای فشرده آن را به ثبت رساندم. اکنون یک تیوپ خیلی ساده دور حلقه چوب دف انداخته و با باد می‌توان آن را کوک کرد.

او اظهار می‌کند که در امر تولید، کیفیت ساز برایش مهم‌ترین فاکتور به حساب می‌آید، در همین راستا دستگاهی برای تولید کمان چوبی دف و دستگاهی جهت تراش آن ابداع و به ثبت رساند؛ چون کمان دف بسیار سبک و درضمن بسیار باید مقاوم باشد.

آذری‌پور درباره طراحی کولک نیز عنوان می‌کند: برای راحتی نوازنده در اجرا، سعی کردم روی دوش قرار گیرد و هر دو دست به راحتی برای اجرا استفاده شود و نیازی به گرفتن ساز نباشد. همچنین سعی کردم از تمام ساختار ساز ـ چه پوست و چه چوب آن ـ صدای دلنشینی بسته به سلیقه نوازنده و اجرای آن شنیده شود و دیگر احتیاج به نشستن بخصوص روی ساز نباشد؛ چون به عقیده من ساز جایگاه والایی دارد و حرمت آن باید حفظ شود. همچنین می‌خواستم به جای اینکه نوجوان‌های ما کاخون بزنند با یک ساز جدید ایرانی کار کنند. این ساز قابلیت‌های زیادی دارد و باید در جامعه موسیقی شناخته شود؛ البته می‌توان این ساز را به عنوان چیزی بین ماخون یا تنبک به حساب آورد ولی کاخون یا تنبک نیست؛ چراکه در بین سازهای کوبه‌ای نیز تنوع زیادی داریم. این ساز یک شکل ذوزنقه دارد و قسمت بالایی آن صدای متفاوت تری نسبت به قسمت پوست یا بغل‌های آن دارد. گرچه که مثلا سازی مانند دف یا کاخون یک صدا دارند.

چندین سال است که ساز می‌سازم و از آنجایی که خودم سازهای کوبه‌ای می‌نوازم ترجیحم بر ساخت همین نوع ساز است؛ چون سازنده باید صدا را تشخیص دهد و اگر نتواند باید از نوازنده ساز کمک بگیرد. در غیر این صورت ممکن است ساز کیفیت خوبی نداشته باشد.

در ادامه می‌توانید ویدیویی از نحوه نواختن این دو ساز را تماشا کنید:

انتهای پیام