به گزارش ایسنا، بنابر اعلام پترو کهکشان، از دیرباز تاکنون کشورهای صادرکننده نفت و مشتقات آن، در حال رقابت با یکدیگر هستند و ذخایر نفتی نقش مهمی در تعیین نظم جهانی ایفا کرده‌اند. ایران نیز به علت داشتن گستره وسیعی از محصولات برپایه نفت، نقش ویژه‌ای در تعیین نظم منطقه داشته است.

قیر یکی از مشتقات اساسی نفت است که در سال‌های اخیر بخش عمده‌ای از صادرات نفتی ایران را تشکیل داده است. در پانزده روز اول بهمن‌ماه ۹۸، در روند معاملات تالار صادراتی بورس کالای ایران، ۲۵ هزار و ۹۱۰ تن قیر و ۱۰۰ تن عایق رطوبتی عرضه و خریداری شد. این تنها بخشی از معاملات کنونی این ماده سیاه رنگ است؛ به طوری که در همین مدت ۴۶۵ تن قیر در تالار فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی نیز معامله شد. لازم است اشاره شود که این میزان صادرات تنها مربوط به ۲۱ کشور ازجمله سودان، هند، میانمار، جیبوتی، اندونزی، کنیا، سریلانکا، ویتنام، بنگلادش، تانزانیا و ... است.

اما چرا قیر یکی از مشتقات نفتی پرطرفدار در سطح منطقه و جهان است؟ قیر یک ماده هیدروکربنی است که در سولفید کربن و تتراکلید کربن حل می‌شود. این ماده سیاه در دمای محیط به صورت جامد و با افزایش دما به صورت خمیری درمی‌آید و در انتها مایع می‌شود. از سوی دیگر قیر دارای خاصیت چسبندگی است که آن را به ماده‌ای کاربردی در عایق‌کاری، تهیه پوشش‌های محافظ و جاده‌سازی می‌کند.

قیر بر اساس ترکیبات، نحوه تولید و ویژگی‌های مختلف، انواع و رده‌های (Grade) گوناگونی دارد. برخی از این دسته‌بندی‌ها عبارت‌اند از قیر رده ضریب نفوذی Penetration، قیر اکسیدایز، ایمولسیون‌های قیری و قیر ویسکوزیته. در ادامه این مطلب با مهم‌ترین ویژگی‌های قیر ویسکوزیته که یکی از مشتقات نفتی پرکاربرد در سراسر جهان و به‌خصوص کشور هند؛ آشنا خواهیم شد.

قیر ویسکوزیته (Viscosity Grade Bitumen)

این نوع قیر با گرید مناسب برای راه‌سازی، آسفالت، سنگفرش خیابان و پیاده‌راه‌سازی مورداستفاده قرار می‌گیرد. قیر ویکسوزیته که بیشترین کاربرد را در ساخت آسفالت داغ دارد، از رده قیرهای پالایشگاهی است که از طریق هواداری وکیوم باتوم در برج تقطیر تولید می‌شود. این نوع قیر دارای خاصیتی ترموپلاستیکی است، ویژگی‌ای که این ماده را در هوای سرد، سخت و سفت نگه می‌دارد و در هوای گرم نرم می‌کند. این ویژگی ترکیب قیر ویسکوزیته با مواد دیگر را جهت ساخت جاده ماندگارتر می‌کند. این نوع از قیر هم‌اکنون در هند از طرفداران بسیاری برخوردار است و به دلیل دقتی که در رده‌بندی (Grading) آن به کار می‌رود، به قیرهای نفوذی (Penetration) ترجیح داده می‌شود.

قیر ویسکوزیته رده (Grade) مختلفی دارد؛ این رده‌ها بر اساس سیستم استاندارد ASTM تعریف می‌شود. استاندارد ASTM با استفاده از روش‌هایی مثل D۳۳۸۱-۰۹ و AASHTO M۲۲۶-۸، این رده‌ها را تعریف و معرفی کرده است.

با توجه به آخرین اعلامیه استاندارد ASTM، قیر ویسکوزیته در سه رده تولید می‌شوند.

۱- Viscosity Grade Bitumen VG-۱۰ ؛ قیر ویسکوزیته با رده ۱۰

قیر VG۱۰ با قدرت نفوذپذیری ۱۰۰/۸۰ به روش اسپری کردن برای پوشش سطوح و راه‌ها استفاده می‌شود. این نوع قیر در تولید امولسیون‌ها و محصولات قیری اصلاح شده به کار می‌رود. این نوع قیر از معتبرترین و بزرگ‌ترین پالایشگاه‌های ایران تأمین‌شده و در بسته‌بندی‌های متفاوت و بشکه‌های صادراتی استاندارد از در بازار معاملات جهانی علی الخصوص هند عرضه می‌شود.

۲- Viscosity Grade Bitumen VG-۳۰؛ قیر ویسکوزیته با رده ۳۰

از قیر ویسکوزیته رده VG۳۰ برای ساخت پیاده‌روهایی فوق سنگین قیری استفاده می‌شود. این نوع پیاده‌روها بارهای ترافیکی زیاد و قابل‌توجهی را باید تحمل کنند، برای همین بیشتر از این نوع گرید استفاده می‌شود. راه‌سازی، ساختمان‌سازی، عایق‌کاری و قیرهای مایع بیشترین صنعت‌هایی هستند که از این نوع قیر استفاده می‌کنند. قیر VG۳۰ بسیار مناسب مناطق آب و هوایی معتدل است و می‌توان از آن به جای قیر با قدرت نفوذپذیری ۷۰/۶۰ استفاده کرد.

۳-Viscosity Grade Bitumen VG-۴۰؛ قیر ویسکوزیته با گرید ۴۰

در منطقه‌های تحت‌فشار بسیار مثل چهارراه‌ها، اتوبان‌های نزدیک عوارض‌ها، پارکینگ کامیون‌ها به جای قیر قدیمی از قیر VG ۴۰ با درجه نفوذپذیری ۵۰/۴۰ استفاده می‌شود. به علت ویسکوزیته بالا، این نوع قیر سفتِ مخلوط است و در نتیجه برای سطوحی که قرار است بار مقاومت کششی زیاد و بار ترافیکی سنگینی را تحمل کنند، مناسب است. از این نوع قیر در درجه حرارت بالاتر و در سطوحی که به مقاومت بیشتری نیاز دارد استفاده می‌کنند.

بر اساس قوانین رایج هند که نظارت آن بر عهده اداره نظارت بر بزرگراه‌های هند (NATIONAL HIGHWAYS AUTHORITY OF INDIA) است، پیمانکاران راه‌سازی، می‌بایست در کلیه بزرگراه‌ها، جاده‌های اصلی و شاهراه‌های هند از قیر ویسکوزیته جهت جاده‌سازی استفاده کنند، بنابراین بیشترین یا به ترتیبی تمامی صادرات قیر ویسکوز ایران به کشور هند می‌باشد.

هم‌اکنون بیش از ۲۰۰ پالایشگاه و مجموعه بازرگانی درزمینهٔ صادرات قیر فعال هستند که از این میان مجموعه‌های نفت جی (Jey Oil)، نفت پاسارگاد (POC)؛ قیر هرمز پارس (BHP)، آترا کران انرژی (ACE Oil)، پالایش قیر کسری (Kasra Refinery)، پترو کهکشان تجارت آسیا (Infinity Galaxy)  ازجمله شرکت‌های صادرکننده برتر قیر ویسکوز هستند که بیشترین سهم از صادرات این محصول را به خود اختصاص داده‌اند.

در انتها جدولی از مشخصات قیر ویسکوزیته که با آزمایش IS انجام شده است را می‌توانید ببینید.

انتهای رپرتاژ آگهی