سینا دادخواه، با بیان اینکه مسئلۀ مرگ در ادبیات هر سرزمینی به نحوی خود را نشان داده، می‌گوید: پرداختن به موضوع مرگ طبیعی و احتضار در چندین رمان درخشان جهان مانند «مرگ ایوان ایلیچ» نوشته لئو تولستوی قابل مشاهده است اما اگر کمی فراتر برویم، درمی‌یابیم که مرگ ناشی از بیماری‌های دسته جمعی، بلایایی مانند سیل و زلزله و بحران‌های فراگیر که جوامع بشری را تهدید می‌کند، به مرور زمان به یک گونه ادبی تبدیل شده‌اند.

به گفتۀ او، این مسئله حتی در متون مقدس هم وجود دارد. مثلا در بخش ایوب کتاب مقدس یا عذاب‌های الهی که بر قوم‌ها وارد می‌شود، به این موضوع اشاره شده و برای تفهیم دقیق ماجرا، از قصه پردازی استفاده شده است.

دادخواه، با تأکید بر اینکه این گونۀ ادبی در واقع به نوعی ادبیات آخرالزمانی نیز پهلو می‌زند، می‌افزاید: این نکتۀ بسیار مهمی است. گویا در این آثار پایان جهان فرارسیده و انسان چاره‌ای به جز تحمل این بیماری ندارد.

او به رد پای اندیشه آخرالزمانی در فیلم‌های سینمایی نیز اشاره کرده و می گوید که در این آثار، کهن‌الگوها و شاخصه‌های ویژه‌ای در معرض درک مخاطب قرار می‌گیرند.

به گفتۀ نویسندۀ رمان «یوسف آباد، خیابان سی و سوم»، یکی از رمان‌های شاخص در به تصویر کشیدن بیماری، «کوه جادو» نوشته «توماس مانم» دربارۀ بیماری سل است که در آن شاهد جست و جویی در عالم بیماری، خلوت گزینی و انزوایی که از دل آن بیرون می‌آید، هستیم. 

دادخواه، از «طاعون» نوشته آلبر کامو و «کوری» نوشته ژوزه ساراماگو نیز به عنوان رمان‌هایی یاد می‌کند که به شکل نمادین به بیماری نگاه کرده‌اند. چنانکه در این آثار نیز رگه‌هایی سمبلیک از اندیشه آخرالزمانی دیده می‌شود که هر کدام بسته به ترجیحات و فرهنگ نویسنده، گویای وضعیت بشر و به نوعی انحطاط اوست.

او تأکید می‌کند: اگر این انحطاط در رمان‌های بزرگ جهان با اندیشه آخرالزمانی همراه شده، در رمان‌های کوچکتر ابعادی نمادین پیدا کرده که در آن‌ها، هدف اصلی نشان دادن درگیری و بلازدگی انسان است، نه اینکه صرفا روایت و گزارش خود بیماری هدف نویسنده باشد.

نویسنده رمان «زیباتر»، ادامه می‌دهد: در میان نویسندگان ایرانی بهرام صادقی و غلامحسین ساعدی به دلیل مواجهه نزدیک با علم پزشکی، در آثارشان به موضوع بیماری پرداخته‌اند. 

به گزارش ایسنا و به نقل از روابط عمومی جایزه جمالزاده، او در پاسخ به اینکه یک نویسنده و به ویژه شرکت‌کنندگان جایزه ادبی جمالزاده چطور می‌توانند در خصوص موضوع شیوع ویروس کرونا و درگیری گسترده جامعه ایران با آن بنویسند، توضیح می‌دهد: معتقدم گونه ادبی انحطاط و زوال در ادبیات جزو عمیق‌ترین لایه‌های ادبی است که باید با نگاهی دقیق، تیزبین و به دور از سطحی‌نگری به آن نگاه شود. در واقع نویسنده باید با یک موشکافی دقیق به زوایای پنهان این موضوع توجه کرده و خودش را با مدرنیسم پیچیده‌ای مواجه کند که اجزای آن ذهن، انسان، بیماری و ... هستند. نوعی بلاتکلیفی و سیلان که پرداختن به آن‌ها چندان ساده نیست.

او از «مارسل پروست» به عنوان نویسنده‌ای یاد می‌کند که مدت هشت سال درگیر بیماری سل بود، خودش را در خانه قرنطینه کرد و توانست با این مسئله رویارویی عمیقی داشته باشد.

به گفته این نویسنده، جای خوشحالی دارد اگر در میان شرکت کنندگان جایزه جمالزاده، کسانی باشند که با چنین رویکردی به موضوع بیماری بپردازند و روایت‌های ادبی قابل توجهی از اینجا و اکنون ارائه دهند.

دومین دوره جایزه جمالزاده به همت سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان در راستای ارتقای فرهنگ شهروندی و جایگاه اصفهان در داستان نویسی در بخش‌های داستان کوتاه و زندگی نگاره نویسی (نا داستان) در حال برگزاری است.

بخش داستان این مسابقه شامل دو قسمت داستان کوتاه اصفهان و داستان کوتاه آزاد می‌شود. داستان‌های بخش اصفهان باید با عناصر مرتبط با شهر پیوند داشته باشد و از ویژگی‌های تاریخی، جغرافیایی، اماکن، نمادهای شهری، مذهبی، سبک زندگی مردم اصفهان و … استفاده داستانی کرده باشد. داستان‌های کوتاه آزاد نیز داستان‌هایی با درون مایه و مضامین آزاد، محصول کار خلاق نویسندگان خواهد بود.

زندگی نگاره نویسی (ناداستان) در این مسابقه نیز دو بخش زندگی نگاره‌های اصفهان و بخش ویژه کرونا را دربرمی‌گیرد. زندگی نگاره‌های اصفهان، روایت‌های واقعی از تجربه‌ی زیستن در اصفهان یا سفر به این شهر است که در این قالب ادبی نوشته شده باشد و بخش ویژه کرونا شامل ثبت تجربه گذران روزهای قرنطینه و هر نوع مواجهه با ویروس کرونا می‌شود.

مهلت ارسال آثار به این جایزه، تا ۲۵ فروردین ماه 1399 است و مراسم اختتامیه این‌رویداد تیرماه سال آینده در اصفهان برگزار می‌شود. عموم علاقه‌مندان می‌توانند برای دریافت فرم ثبت نام جایزه جمالزاده و اطلاعات بیشتر به پایگاه اینترنتی Jamalzadehaward.ir مراجعه کنند.

انتهای پیام