راه‌اندازی موزه‌های تخصصی و ایجاد تنوع محتوایی از جمله مواردی بوده که در سال‌های اخیر در راستای جذب و جلب هر چه بیشتر بازدیدکنندگان از موزه‌های استان و به تبع آن رونق صنعت گردشگری در منطقه مورد توجه قرار گرفته است.
نتیجه این مهم افزایش تعداد موزه‌های استان از ۱۱ مورد در سال ۹۷ به ۱۵ مورد تا اواخر سال 98 و نیز غنای محتوایی موزه‌های موجود بوده است.
در حال حاضر در سطح استان اردبیل ۱۵ موزه شامل موزه باستان‌شناسی، موزه مردم‌شناسی، موزه چینی‌خانه، موزه صنایع دستی، موزه عمارت شهرداری، موزه شهدا، موزه تاریخ طبیعی، موزه مفاخر دینی، موزه تاریخ علوم و موزه فرش در مرکز استان و موزه باستان‌شناسی خلخال، موزه فیلم و عکس مشگین‌شهر، موزه باستان‌شناسی مشگین‌شهر، موزه باستان شناسی نیر و موزه مردم‌شناسی نمین در سایر شهرستان‌های استان فعال است.
با اقداماتی که در راستای رونق حضور گردشگران در این موزه‌های انجام شده در سال گذشته در مجموع بازدید از موزه‌های استان به میزان ۳۹ درصد افزایش یافت که با شیوع ویروس کرونا و تعطیلی موزه‌ها، بازدید مجازی جایگزین بازدید فیزیکی را از موزه‌ها شد و در این حوزه در استان اردبیل اقدامات گسترده‌ای انجام شد.
شیوع ویروس کرونا نیز نتوانست جلوی فعالیت‌های مناسبی که در چند سال اخیر در راستای رونق بازدید از موزه‌های را بگیرد و با جایگزینی بازدید مجازی با بازدید فیزیکی در این عرصه نیز اقدامات مناسبی انجام شد که حاصل این اقدامات تقدیر از ۶ موزه استان توسط مجموعه ایکوم بود.
تقدیر ایکوم از 6 موزه استان اردبیل
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اردبیل اظهار کرد: امسال در روز جهانی موزه، با توجه به شیوع ویروس کرونا و نبود امکان بازدید فیزیکی از موزه‌های استان، بازدید مجازی از موزه‌ها هدفگذاری شده است.
نادر فلاحی از تقدیر ایکوم از 6 موزه استان اردبیل خبر داد و افزود: امسال به دلیل شیوع ویروس کرونا مراسم ایکوم در روز جهانی موزه‌ها به شکل دیگری برگزار و براساس تصمیم ایکوم آن دسته از موزه‌ها که بیشترین فعالیت را در راستای معرفی و شناساندن موزه و بازدید مجازی داشتند، تقدیر شدند.»
وی گفت: این موزه‌ها شامل موزه چینی‌خانه، باستان‌شناسی، مردم‌شناسی، صنایع دستی، عمارت شهرداری اردبیل و تاریخ عکس و سینما مشگین‌شهر بود که از سوی شورای بین‌المللی موزه‌ها شایسته تقدیر معرفی شدند.»
فلاحی از افزایش تعداد موزه‌های استان در سال گذشته خبر داد و بیان کرد: تا سال ۹۷ تعداد ۱۱ موزه در استان وجود داشت که این تعداد به ۱۵ موزه در سال گذشته افزایش یافته است.
او در مورد موزه‌های اضافه شده به لیست موزه‌های استان تصریح کرد: این موزه‌ها شامل موزه فرش در مجموعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی، بازگشایی موزه خلخال، عمارت شهرداری اردبیل و اولین موزه خصوصی عکس و فیلم در مشگین‌شهر است.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اردبیل اظهار کرد: موزه‌های استان اردبیل در سال‌های اخیر از طرف مجموعه بین‌المللی ایکوم ۶ رتبه برتر کسب کرده و ۸ رتبه حائز تقدیر به دست آورده است.
3 موزه به مجموعه جهانی شیخ صفی‌الدین اضافه می‌شود
فلاحی افزود: امسال به مجموعه جهانی شیخ صفی‌الدین اردبیلی نیز سه موزه اضافه می‌شود که موزه کتیبه‌ها و سنگ نوشته‌ها، راه‌اندازی موزه در محل مدرسه جعفر اسلامی و راه‌اندازی اولین موزه صفویه‌شناسی در محل مدرسه پورسینا از جمله آنهاست.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اردبیل از راه‌اندازی موزه گرمی به عنوان یکی از موزه‌های فاخر استان خبر داد و گفت: شناسنامه‌دار کردن اشیای موزه‌های استان از جمله اولویت‌ها به شمار می‌رود که در همین راستا از سال ۹۷ که تعداد اشیای دارای شناسنامه موزه‌های استان ۳۵۰۰ مورد بود، تاکنون ۶۵۰۰ شی دیگر شناسنامه‌دار شدند تا تعداد این اشیای دارای شناسنامه به 10 هزار شی برسد.
او خاطرنشان کرد: آثار تاریخی و میراث فرهنگی اغلب یا با عملیات کاوش کشف می‌شود یا با دستگیری از حفاران یا سودجویان از این میراث، اشیا کشف و ضبط شده و در مخزن موزه نگهداری می‌شود تا عملیات مطالعه بر روی آنها انجام شود.
فلاحی افزود: اشیایی که از قاچاقچیان و سودجویان کشف می‌شود با معرفی این افراد به دستگاه قضایی اشیای کشف‌شده از طریق دستگاه قضایی تحویل این اداره کل شده و به مخزن موزه منتقل می‌شود تا پس از ثبت در سامانه جام و صدور شناسنامه، در خزانه مستقر شوند که تعدادی از این اشیا در موزه‌های خود استان در معرض دید عموم قرار داده می‌شود.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اردبیل تصریح کرد: در صورتی که اشیایی که متعلق به استان ما بوده ولی در سایر استان‌ها کشف شود، با مکاتبات لازم مجوز انتقال به استان دریافت و از طریق یگان حفاظت به اردبیل منتقل می‌شوند.
فلاحی از کشف دو جام مهم در استان طی عملیات کاوش خبر داد و افزود: از این تعداد یکی جام زرین مشگین‌شهر است که موزه مشگین‌شهر برای نمایش آن در محل موزه آماده می‌شود و دیگری جام نقره‌ای کشف‌شده در منطقه چالادئم شال خلخال است که هم‌اکنون در حال مرمت بوده و با اتمام عملیات مرمت یا در موزه خلخال یا باستان‌شناسی اردبیل در معرض نمایش عموم قرار داده خواهد شد.
بازدید مجازی از مجموعه جهانی شیخ صفی‌الدین اردبیلی
معاون میراث فرهنگی، اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اردبیل نیز با اشاره به آغاز هفته میراث فرهنگی از امروز و روز جهانی موزه گفت: ۲۹ اردیبهشت تا ۴ خردادماه به عنوان روز میراث فرهنگی تعیین شده که به همین مناسبت برنامه‌ها تعیین‌شده در این هفته اجرا خواهد شد.
لطفی از معرفی موزه‌ها و اماکن فرهنگی و تاریخی استان در فضای مجازی و بازدید مجازی از مجموعه جهانی بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی خبر داد و افزود: تهیه فتوکلیپ از حفاظت و مرمت بناهای فرهنگی و تاریخی و پروژٰه‌های مرمتی افتتاح شده در سال ۹۸ و نیز تهیه فتوکلیپ از آموزش قلم‌زنی در موزه صنایع دستی و مجموطه جهانی بقعه و موزه باستان‌شناسی اردبیل نیز انجام می‌شود.
وی تصریح کرد: راه‌اندازی سایت‌موزه مجموعه باستانی شهر یئری، موزه باستان‌شناسی مشگین‌شهر، ساماندهی محوطه باستانی کنزق، یادمان شهدای گمنام دهه ۲۰ بیله‌سوار، موزه باستان‌شناسی گرمی و صحن قزلباشان مجموعه شیخ صفی از دیگر طرح‌هایی است که امسال به بهره‌برداری می‌رسد.»
لطفی ادامه داد: در راستای معرفی موزه‌ها و آثار تاریخی و فرهنگی استان با مشارکت و همکاری روابط عمومی اداره کل و مدیریت موزه‌ها تصاویر و کلیپ‌هایی از موزه‌های استان اعم از موزه‌های وابسته، غیروابسته و خصوصی تهیه و در فضای مجازی منتشر شده که سبب شد تا در این حوزه جزو نامزدهای اصلی در مراسم ایکوم باشیم.
معاون میراث فرهنگی اردبیل معرفی موزه‌های استان در فضای مجازی از جمله موزه تاریخ عکس و سینمای مشگین‌شهر به عنوان موزه خصوسی، موزه شهرداری اردبیل به عنوان موزه غیروابسته و موزه چینی‌خانه اردبیلی به عنوان موزه وابسته را از اقدامات در ایام تعطیلی موزه‌ها عنوان کرد.
وی در ادامه اضافه کرد: ایجاد و راه‌اندازی سایت معرفی مجموعه جهانی شیخ صفی‌الدین اردبیل در بستر اینترنت، معرفی آثار و اشیای منقول فرهنگی و تاریخی نفیس موزه چینی‌خانه و باستان‌شناسی اردبیل و معرفی آثار و یافته‌های کاوش‌های باستان‌شناسی سال ۹۸ از دیگر اقدامات در ایام تعطیلی موزه‌ها در استان بوده است.
لطفی در مورد اقدامات و برنامه‌ها در بخش موزه از اضافه شدن بخش‌هایی به موزه مجموعه جهانی شیخ صفی‌الدین اردبیل خبر داد و بیان کرد: راه‌اندازی موزه سفالینه‌های نفیس دوره صفویه، موزه قطعات سفال و کاشی مرتبط به مجموعه شیخ صفی‌الدین با عنوان یافته‌های باستان‌شناسی و موزه سنگ‌های نفیس مرتبط با مجموعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی و الحاق بخش سکه و بخش استاد نفیس به موزه باستان‌شناسی اردبیل در این حوزه هدفگذاری شده است.
افزایش ۸۴ درصدی بازدید گردشگران خارجی از موزه‌های اردبیل
مدیر موزه‌های استان اردبیل نیز با اشاره به افزایش ۳۹ درصدی تعداد بازدیدکنندگان حقیقی از موزه‌های استان اردبیل در سال گذشته بیان کرد: در سال ۹۷ تعداد 293 هزار بازدید از موزه‌های استان به ثبت رسید که این میزان در سال گذشته به ۴۰۸ هزار مورد افزایش یافته است.
فردین عینی افزود: سال گذشته میزان بازدید گردشگران خارجی نیز با رشد چشمگیر ۸۴ درصدی از موزه‌های استان مواجه شده است، به طوری که میزان بازدید این گردشگران از موزه‌های استان از تعداد 6 هزار و 840 مورد در سال ۹۷ به 12 هزار و ۵۶۰ نفر در سال ۹۸ افزایش یافته است و توانستیم در این حوزه رتبه برتر کشوری را کسب کنیم.
وی بیشترین گردشگران خارجی از موزه‌های استان را مربوط به گردشگران آلمانی دانست و تصریح کرد: پس از آلمان گردشگرانی از کشورهای چین، ترکیه، آذربایجان و برخی کشورهای اروپایی و عربی بیشترین بازدید گردشگران خارجی را از موزه‌های استان داشته‌اند.
مدیر موزه‌های استان اردبیل از ساماندهی ۲۵۰۰ مورد از اشیای موزه‌های استان و ثبت این اشیا در سامانه جام خبر داد و گفت: مرمت ۷۰ اثر منقول موزه‌های استان، افزایش ۳۹ درصدی بازدید از موزه‌های استان در سال گذشته و برنامه‌ریزی برای افتتاح موزه‌های دیگر در استان از دیگر فعالیت‌ها در استان است.
انتهای پیام
نظرات