به گزارش ایسنا، مرتضی رحمانی موحد سفیر کشورمان در ژاپن در سخنرانی در مؤسسه تحقیقاتی Self-Government در شهر یوکوهاما با عنوان «جایگاه ایران به عنوان قدرت منطقه ای» گفت: در ابتدا باید بگویم که قدرت منطقه ای مفهومی است که پس از پایان نظام دو قطبی و بافروپاشی شوروی بیشتر مدنظر قرار گرفت. در آن زمان یکی از الگوهای مهم منطقه گرایی بود که در کنار الگوی نظام تک قطبی با قدرت هژمون آمریکا؛ و الگوی نظمِ حاکم بر روابط بین الملل در قالبِ سیستم توازنِ قدرت مبنی بر وجود نظم در سایه همکاری قدرت های بزرگی مثل آمریکا، چین و روسیه، مورد توجه همگان قرار گرفته بود و واژه قدرت منطقه ای نیز در همین راستا از اهمیت برخوردار گردید. بر اساس تعاریف موجود یک قدرت منطقه ای باید دارای شرایط ذیل باشد:
    1-    قرار گرفتن در بخشی از منطقه معین از لحاظ جغرافیایی؛
    2-    برخورداری از مؤلفه های اقتصادی، نظامی، جمعیتی، ایدئولوژیک و سیاسی؛ 
    3-    به کارگیری مناسب ابزارهای سیاست خارجی از قبیل مذاکرات دیپلماتیک، ابزارهای نظامی، اقتصادی، تبلیغاتی
    4-    توانایی مقابله با هرگونه ائتلاف سایر دولت ها در منطقه؛
    5-    دارا بودن نفوذ زیاد در امورمنطقه ای؛
با توجه به این مقدمۀ بسیار کوتاه باید بگویم: 
ایران یکی از قدیمی ترین تمدن های جهان بوده و از میراث غنی دولتمداری برخوردار است و سرزمینی است که با توجه به موقعیت جغرافیایی، شرایط طبیعی و ارزش های فرهنگی مَهدِ تمدن آسیا و جهان می باشد. 
ایران از نظر وسعت، جمعیت و جایگاه ژئوپلتیک در شرایط بسیار خوبی قرار دارد. با قرار گرفتن در جنوب غربی آسیا به عنوان رابطِ سه قاره جهان و از نظر اجتماعی ـ فرهنگی رابطِ بین ملت های آسیایی، اعراب و روس ها می باشد. 
ایران دارای یک موقعیت ترانزیتی بی نظیر است و راه اصلی اتصال خلیج فارس و آبهای آزاد به منطقۀ آسیای مرکزی می باشد و اتصال شبکۀ ریلی ایران به آسیای مرکزی و گسترش راه های ارتباطی زمینی و همچنین اتصال شبکۀ انتقال نفت و گاز این منطقه به شبکۀ نفت و گاز ایران و همچنین دارا بودن حدود 5 هزار کیلومتر مرز مشترک با 15 همسایه، کشور من را به چهارراه و مرکز ترانزیت کالاهای تجاری و ارتباطات بازرگانی میان شرق و غرب آسیا تبدیل کرده است و البته قرارداشتن تنگۀ هرمز که محل عبور بیش از 17 میلیون بشکه نفت به جهان است در جنوب کشور، جایگاه ویژه ای به ایران بخشیده است.
جمیعت 80 میلیونی ایران نیز یک پشتوانۀ نیروی انسانی و منبعی برای نیروی کار جوان و تولید ثروت و همچنین یک بازار بسیار خوب و بزرگ برای کشورهای همسایه و پشتوانۀ قدرت دفاعی می باشد. 
در حوزه اقتصادی نیز ایران از بزرگترین صادر کننده های نفت به شمار می رود و دارای دومین ذخایر گازی و پنجمین کشور از لحاظ دارا بودن منابع طبیعی در جهان می باشد. جمهوری اسلامی ایران در چهل سال اخیر در زمینه های اقتصادی رشد و حرکت بسیار خوب و رو به جلویی داشته است و از همان ابتدا به واسطۀ تحریم های ظالمانه و یکجانبه آمریکا به دنبال داشتن اقتصادی خوداتکاء یا خودکفا و پیشرفت در زمینه های علم و فناوری در چارچوب ورود به عرصه های تکنولوژی از جمله علوم و فناوری هسته ای، هوا ـ فضا، بیوتکنولوژی، میکرو الکترونیک و صنایع پیشرفته نظامی در حوزه موشکی و پهبادهای راهبردی، ساخت زیردریائی و ناوهای جنگی برای دفاع از سرزمین ایران بوده است. 
ترکیب سرزمینی وسیع، منابع طبیعی غنی، موقعیت ژئوپلتیک بی نظیر، جمعیت فراوان، مردمسالاری دینی، ایدئولوژی جذاب، وحدت ملی، تاریخ و فرهنگ غنی و اسلام در کنار هم به ایران جایگاه ویژه ای در منطقه بخشیده است.

11 سپتامبر 2001 مهمترین مؤلفه شکل دهنده به جهان در قرن بیست و یکم بود و باعث تغییرات اساسی و شگرفی در منطقه خاورمیانه گردید. آمریکا به بهانۀ آن ابتدا افغانستان را در سال 2001 اشغال نمود و بعد به بهانۀ واهی سلاح های کشتار جمعی به عراق در سال 2003 بدون مجوز شورای امنیت سازمان ملل متحد حمله و آن کشور را اشغال نمود و باعث افزایش بی ثباتی منطقه شد. در کنار این حادثه، رکود اقتصادی سال 2008 و در ادامه رُخ دادن بهار عربی در سال 2010 در کشورهای مختلف عربی بر شدت بی ثباتی در این منطقه افزود.
در این مدت و تاکنون، قدرت های فرامنطقه ای نیز برای تخریب روابط دوستانه ایران با کشورهای منطقه بویژه همسایگان، فعالیت خود را افزایش داده و همواره به بهانۀ ایران هراسی، میلیاردها دلار سلاح به کشورهای منطقۀ ما فروخته اند و در برابر سیاست های خصمانه برخی از کشورها در قبال ایران و مردم مظلوم کشورهای منطقه و جنایت های حقوق بشری علیه آنها سکوت اختیار کرده اند. منطقه خاورمیانه بویژه خلیج فارس بخاطر این گونه سیاست ها و حضور نیروهای خارجی در این منطقه، کمتر روی آرامش را بخود دیده است؛ جنگ ناجوانمردانۀ عربستان علیه مردم مظلوم یمن و کشتار روزانۀ زنان و کودکان آنها بوسیلۀ بمب ها و تسلیحات غربی بویژه آمریکایی، ناآرامی ها و به موازات آن قتل مردم بیگناه به دست افراطیون القاعده و داعش که توسط آمریکا و متحدانش در منطقه ایجاد شده اند، در کشورهای افغانستان، سوریه و عراق نمونه هایی کوچکی از این ناآرامیها و اقدامات ثبات زُدا در منطقۀ پیرامونی جمهوری اسلامی ایران می باشد.
علاوه بر مواردی که بیان کردم، رژیم آمریکا در چند سال اخیر تحریم های اقتصادی خود علیه ایران را افزایش داده و آن را تبدیل به تروریسم اقتصادی کرده و با هدف قراردادن مردم عادی ایران، زندگی آنها را با سختی های فراوانی مواجه کرده است که این تحریم و تروریسم اقتصادی در ایام شیوع ویروس کرونا در جهان منجر به تروریسم بهداشتی نیز گردیده است چرا که بواسطۀ این تحریم های ظالمانه، غیرقانونی و یکجانبه تهیه دارو و تجهیزات پزشکی بویژه جهت مقابله با ویروس کرونا برای جمهوری اسلامی ایران سخت شده است.

در مقابل، ایران در دویست سال گذشته به هیچ کشوری حمله نکرده است و همواره همکاری، تعامل، حفظ صلح و ثبات در منطقه خاورمیانه بویژه منطقه خلیج فارس جزو جدایی ناپذیر سیاست خارجی ما بوده است، که در همین راستا می توان به «طرح صلح هرمز» (HOPE) به عنوان ابتکار رئیس جمهور ایران اشاره نمود ولی این بدین معنا نیست که ما از منافع ملی خود در برابر تجاوز خارجی دست کشیده و تسلیم می شویم. نمونۀ واضح این امر دفاع هشت سالۀ ما در برابر تجاوز رژیم صدام بود که هشت سال طول کشید و مقاومت جانانۀ مردم ایران در مقابل این تجاوز، منجر به صدور قطعنامه 598 شورای امنیت سازمان ملل گردید که باعث متجاوز شناخته شدن رژیم صدام حسین گردید. 
ما همواره از حقوق ملت خود دفاع کرده ایم. در زمینۀ حق استفادۀ صلح آمیز از انرژی هسته ای که بر اساس NPT برای همه کشورها به رسمیت شناخته شده، بواسطۀ زورگویی و فشار غرب بویژه آمریکا کوتاه نیامدیم و پس از 13 سال مذاکرات سخت و فشرده توانستیم توافق برجام (JCPOA) که یک دستاورد بزرگ همکاری های بین المللی و دیپلماسی امنیت هسته ای در جهان بود را در سال 2015 بین ایران و 1+5 ایجاد نماییم و بر اساس آن قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل در حمایت از این توافق به تصویب رسید.
ولی دولت ترامپ با زیرپاگذاشتن قوانین بین المللی، بطور یکجانبه از برجام خارج گردید و با این عمل در تلاش برای تحریک دیگر اعضاء و ایران برای لغو این توافق بین المللی بود و به سایر کشورها برای پیروی از تصمیم خود و نقض قطعنامه 2231 شورای امنیت فشارهای غیرقانونی وارد نمود. 
امروزه با توجه به جایگاه بالای ایران بعنوان یک قدرت منطقه ای، هیچ قدرتی نمی تواند بدون در نظر گرفتن مواضع ایران، روند موفقی را در منطقه ایجاد نماید. حضور ایران در گفتگوهای صلح سوریه از طریق توافق آستانه خود نشانه ای از اهتمام به این امر است. 
در انتهاء باید بگویم که ایران با داشتن چنین رویکرد و جایگاهی همواره دارای دوستان خوبی در میان کشورها در اقصی نقاط جهان بوده است و ژاپن یکی از این کشورها است که رابطۀ تاریخی، دوستانه و مَملُوّ از خاطرات خوب با ایران دارد. یکی از خاطراتی که هیچگاه از یادها نخواهد رفت، خرید نفت از ایران توسط شرکت ایده میتسو و انتقال آن توسط نفتکش نیشومارو بدون توجه به تحریم های انگلیس علیه ایران در سال 1953 میلادی می باشد. آیا می توان انتظار داشت که شبیه چنین حادثۀ تاریخی مجدداً تکرار گردد؟
ژاپن در طول چهل سال اخیر همواره از یک وجهۀ مثبت در میان مردم ایران برخوردار بوده است. اکنون روابط اقتصادی دو کشور بر اثر فشار خارجی به شدت آسیب دیده است. روابط نفتی ما که هیچگاه قطع نشده بود اکنون جریان ندارد.
البته دو کشور از لحاظ سیاسی در سطح بسیار خوبی از تعاملات و گفتگوها قرار دارند و تاکنون رهبران دو کشور 7 بار در حاشیۀ مجمع عمومی سازمان ملل با یکدیگر دیدار کرده اند و مقامات دو کشور تا قبل از شیوع ویروس کرونا سفرهای متعددی به کشورهای یکدیگر داشته اند. 
سال 2019 بعنوان نودمین سالگرد ایجاد روابط سیاسی دو کشور، از بی نظیرترین سال ها در روابط ایران و ژاپن بود. در این سال، آقای آبه نخست وزیر محترم ژاپن پس از 41 سال به ایران سفر و جناب آقای دکتر روحانی رئیس محترم جمهوری اسلامی ایران نیز پس از 19 سال به ژاپن سفر نمود.
در سال 2020 نیز این روابط دوستانه همچنان ادامه دارد و ویروس کرونا نیز ،نه تنها نتوانسته آن را کاهش بدهد بلکه آن را تقویت نموده است. مکالمۀ تلفنی رهبران و وزرای خارجه در ماه مارس 2020 و کمک بشردوستانۀ 25 میلیون دلاری ژاپن به ایران برای مقابله با این ویروس، شاهدِ خوبی بر این امر است که از آن تشکر و قدردانی می نماییم.
در انتها، اینگونه سخنم را به پایان می رسانم که انتظار ما از ژاپن به عنوان یک قدرت بزرگ سیاسی و اقتصادی در آسیا و جهان و با داشتن صدها سال روابط مردمی با ایران، افزایش ارتباطات همه جانبۀ دو کشور بیش از پیش بوده و امیدواریم که تاریخ معاصر نیز شگفتی های بیشتری در دوستی های میان دو کشور را شاهد باشد.
انتهای پیام