• جمعه / ۱۰ بهمن ۱۳۹۹ / ۱۰:۲۹
  • دسته‌بندی: محیط زیست
  • کد خبر: 99111006899
  • خبرنگار : 71564

«تیلاپیای نیل»؛ آزموده را آزمودن خطاست

«تیلاپیای نیل»؛ آزموده را آزمودن خطاست

درحالی‌که صدور هرگونه مجوز جدید در زمینه پرورش ماهی غیربومی تیلاپیا ممنوع شده است، یک کارشناس گونه‌های دریایی غیر بومی می‌گوید که بهتر است که هرچه سریع‌تر نهادهای نظارتی و قضایی برای جلوگیری از طرح‌های تخریبی مانند طرح «تیلاپیای نیل» اقدام کنند چراکه در صورت انتشار این گونه‌­های مهاجم در مناطق مختلف کشور عملا امکان مقابله کارآمد با آن‌ها وجود ندارد.

به گزارش ایسنا، اواخر دی ماه امسال صدور مجوز پرورش ماهی تیلاپیا به‌صورت موقت متوقف شد. دلیل آن نیز شکایتی بود که علیه عیسی کلانتری - رییس سازمان حفاظت محیط زیست - در دادسرای کارکنان دولت مطرح شد و اصغر دانشیان - معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست - در نامه‌ای خطاب به معاون محیط زیست دریایی و تالاب‌های این سازمان تاکید کرد که تا تعیین تکلیف این پرونده و صدور حکم نهایی تا اطلاع ثانوی از صدور هرگونه مجوز جدید در زمینه پرورش ماهی تیلاپیا خودداری شود.

صدور مجوز برای پرورش ماهی تیلاپیا به سال ۱۳۹۷ بازمی‌گردد. اگرچه ۱۰ سال پیش از این تاریخ در سال ۱۳۸۷براساس توافق­نامه‌ای بین سازمان حفاظت محیط­ زیست و موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، ماهی «تیلاپیای نیل» به‌عنوان پروژه‌ای آزمایشی وارد مرکز تحقیقات آبزیان آب شور شهر بافق استان یزد شد.

حسین ولی‌خانی - کارشناس و محقق گونه‌های غیر بومی آبزی- در گفت و گو با ایسنا در این باره می گوید: پس از ورود ماهی «تیلاپیای نیل» به‌عنوان پروژه‌ای آزمایشی در کشور طی دهه ۸۰  اجرای آن پروژه تا پایان ریاست جمهوری دوره یازدهم در مقیاس کوچک باقی ماند، با وجود پیگیری و تلاش سازمان شیلات و موسسه تحقیقات علوم شیلاتی جهت اخذ مجوز تجاری پرورش تیلاپیا، سازمان حفاظت محیط­ زیست به دلیل نگرانی‌­های زیست ­محیطی با این درخواست موافقت نکرد.

تیلاپیا یکی از گونه­‌های آبزی‌­پروری است که در برخی مناطق دنیا از جمله شرق آسیا و آمریکای جنوبی در سطح گسترده پرورش داده می‌­شود. دلایل مختلفی از جمله انگیزه اقتصادی، سازمان شیلات ایران را نیز تشویق به معرفی ماهی تیلاپیا به صنعت آبزی‌پروری کرد و به گفته این کارشناس محیط زیست، با وجود این‌ها در سال ۱۳۹۷، علی‌رغم مقاومت و مخالفت کارشناسان و متخصصان مربوطه در سازمان حفاظت محیط­ زیست و محققان و متخصصان محیط ­زیست در سطح کشور، سازمان حفاظت محیط ­زیست مجوز پرورش ماهی تیلاپیا را در استان‌­های واقع در بخش مرکزی کشور صادر کرد.

ماهیان تیلاپیا جزو گونه‌های مهاجم تلقی می‌شود

این کارشناس و محقق گونه‌های غیر بومی آبزی در پاسخ به این پرسش ایسنا که آیا معرفی این گونه برای پهنه‌­های آبی طبیعی کشور خطرناک است، توضیح می‌دهد: ماهیان تیلاپیا توسط محققان و سازمان‌­های بین‌­المللی حفاظت از محیط ­زیست ازجمله IUCN - اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت - جزو گونه‌های مهاجم تلقی می‌شود و حتی ثابت شده است که تاثیرات نامطلوبی بر گونه‌­های بومی و اکوسیستم‌­های طبیعی دارد.

او ادامه می‌دهد: تجربه تلخ معرفی گونه‌­های تیلاپیا زیلی و تیلاپیای آبی یا اورئوس که هم جنس گونه­ تیلاپیای نیل است به استان خوزستان موجب تاثیرات منفی اکولوژیک بر گونه‌­های بومی و تاثیرات مخرب اقتصادی بر صیادان محلی و پرورش‌­دهندگان ماهیان گرمابی شده است. این مسئله به ما یاد آوری می‌­کند که در برخورد با ماهیان تیلاپیا باید به‌شدت احتیاط کرد و در صورت معرفی این ماهی به برخی از استان‌­های کشور، به دلیل نبود نظارت کافی توسط سازمان‌­های مرتبط، تیلاپیا به‌صورت غیرقانونی به سایر استان‌­ها نیز منتقل می‌شود و مشابه با سایر گونه‌­های پرورشی پس از چند سال در بسیاری از مناطق کشور از جمله استان‌­های ساحلی دریای خزر دیده خواهد شد.

ورود گونه‌­های گیاهی و جانوری مضر غیربومی به تالاب‌­ها ممنوع است

بر اساس ماده ۳ قانون حفاظت، احیا و مدیریت تالاب‌­های کشور - مصوب سال ۱۳۹۷ - ورود گونه‌­های گیاهی و جانوری مضر غیربومی به تالاب‌­ها ممنوع است و بر اساس این قانون سازمان حفاظت محیط ­زیست ملزم به تهیه لیستی از این گونه‌­های مضر شده است. ولیخانی می‌گوید: گونه تیلاپیای نیل که مجوز توسعه پرورش آن صادر شده است در لیست گونه­‌های مضر قرار دارد. از این‌رو آشکارا مشخص است که در این مورد خلاف قانون عمل شده و توجه به حقوق عامه به کلی نادیده گرفته شده است.

او در ادامه با بیان اینکه گزارش ارزیابی ریسک معرفی ماهی تیلاپیا توسط یکی از کارشناسان موسسه تحقیقات علوم شیلاتی تهیه شده است که از ابتدا یکی از موافقان سرسخت معرفی این گونه بود، اظهار می‌کند: این گزارش ارزیابی توسط کارشناسان مرتبط در سازمان محیط ­زیست نیز مورد تایید قرار نگرفت اما مجوز پرورش آن بدون در نظر گرفتن نظرات کارشناسی توسط رییس این سازمان صادر شد.

این کارشناس و محقق گونه‌های غیر بومی آبزی تاکید می‌کند: موافقت با این پروژه بدون وجود گزارش ارزیابی ریسک آن، نشاندهنده نگرش ضد توسعه اصولی و پایدار است که در نهایت منجر به آن شده است که تهدیدات، چالش‌­ها و مخاطرات زیست ­محیطی پرورش تیلاپیا در نظر گرفته نشود.

ولیخانی با تاکید بر اینکه مهمترین عاملی که می‌تواند سبب اتخاذ تصمیمات غیرمحیط زیستی شود نبود نگاه بلند ­مدت در تصمیمات مربوط به توسعه است، تصریح می‌کند: درواقع سود اقتصادی کوتاه‌ ­مدت طرح‌­های توسعه مانند طرح توسعه تیلاپیا نگاه مدیران و تصمیم‌­سازان را از توسعه اصولی و پایدار دور کرده است.

این کارشناس محیط زیست همچنین بر این مسئله تاکید دارد که سازمان حفاظت محیط زیست به‌دلیل نقش نظارتی خود باید دارای استقلال عمل باشد ودرمورد مسائل مختلف تخصصی عمل کند.

او همچنین بر این باور است که عامل دیگر اتخاذ تصمیمات غیرمحیط زیستی در سازمان حفاظت محیط زیست این است که روسای این سازمان تخصص مرتبط با محیط زیست ندارند و زمانی‌که مدیری دید تخصصی علمی نداشته باشد با نگاه ساده‌­انگارانه به موضوعات تخصصی، تصمیماتی می­‌گیرد که کشور را دچار خسارت می‌­کند.

 در صورت ورود گونه‌ای مهاجم مانند تیلاپیا به محیط‌­های طبیعی امکان حذف آن وجود ندارد

این کارشناس و محقق گونه‌های غیر بومی آبزی در پایان ضمن اشاره به اثرات مخرب ورود گونه‌های غیربومی و مهاجم به کشور می‌گوید: در صورت ورود گونه‌ای مهاجم مانند تیلاپیا به محیط‌­های طبیعی عملا امکان حذف آن وجود ندارد بنابراین پیشگیری و جلوگیری از ورود و معرفی این گونه‌­ها بهترین راهکار مدیریتی است، چراکه کشور را از هزینه‌­های گزاف کنترل این آفات در آینده ایمن می‌کند. اگر قرار است اقدامی توسط نهادهای نظارتی و قضایی برای جلوگیری از طرح‌های تخریبی مانند طرح تیلاپیا صورت گیرد زمان انجام آن اکنون است، چراکه در صورت انتشار این گونه‌­ها در مناطق مختلف کشور عملا امکان مقابله کارآمد با آن‌ها وجود ندارد.

انتهای پیام

  • در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
  • -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
  • -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
  • - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
  • - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر می‌شود.

نظرات

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
لطفا عدد مقابل را در جعبه متن وارد کنید
captcha