به گزارش ایسنا؛ رشته مهندسی هوا فضا به عنوان یکی از شاخه‌های مهندسی مکانیک برای نخستین بار در سال ۱۳۶۶ وارد دانشگاه های ایران شد و دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلی تکنیک تهران) اولین دوره کارشناسی این رشته را راه‌اندازی کرد. با توجه به اینکه مهندسی هوافضا شاخه‌ای از مهندسی مکانیک است و شباهت زیادی با آن دارد، رفته رفته این رشته به دانشگاه های دیگر کشور نیز راه پیدا کرد و هر ساله دانشگاه‌های مختلفی از طریق کنکور اقدام به پذیرش دانشجو در این رشته می کنند.
هوافضا در واقع مجموعه‌ای از علوم و توانمندی‌های علمی است که در زمینه طراحی، آنالیز و ساخت وسایل پرنده هوایی مانند هواپیما، بالگرد، گلایدرها، موشک‌ها و وسایل پرنده فضایی مثل شاتل‌ها، ماهواره‌ها و فضاپیماها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
هدف این رشته فراهم کردن شرایطی است که دانش آموخته آن بتواند در زمینه طراحی، ساخت و آزمایش صنایع هوافضایی فعالیت کند. مهندسی هوافضا علمی بین رشته‌ای است که در آن بسیاری از شاخه‌های علوم از جمله متالورژی، کامپیوتر، مکانیک و الکترونیک مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین هدف تربیت کارشناس در صنایع هواپیما و هلیکوپترسازی و فردی آشنا به مقدمات و اصول مهندسی هوافضا است. طول متوسط دوره ۴ سال است. دانشجویان موظفند ۳ واحد پروژه بگیرند و ۲ تابستان در دفاتر مهندسی صنایع مربوط کارآموزی کنند. فارغ‌التحصیلان کادر مورد نیاز محاسبات، طراحی، تحقیقات و ساخت صنایع مختلف هواپیمایی، هلیکوپترسازی، موشکی و صنایع دیگر را تامین می‌کنند.
برخلاف سایر رشته‌ها مثل مهندسی برق و عمران، رشته هوافضا در مقطع کارشناسی از اول بدون گرایش است، دانشجویان این رشته از بدو ورود به دانشگاه آموزه‌های بسیاری را یاد می‌گیرند که همین مطالب آموخته شده به آنها کمک می‌کند، بتوانند در ترم‌های پایانی تحصیلی‌شان موضوع یا گرایش مناسبی را انتخاب کرده و به دنبال آن موضوع پروژه پایانی دوره کارشناسی خود را تعیین کنند.
دروس این مجموعه شامل دروس عمومی، پایه، اصلی، تخصصی، کارگاهی و کارآموزی است و زمینه‌هایی چون آیرودینامیک، سازه هوایی، مکانیک پرواز و جلوبرنده‌ها را در بر می‌گیرد. پایه‌های اصلی لازم برای تحصیل در این رشته ریاضیات، فیزیک و زبان خارجی است. برای فارغ‌التحصیلان این رشته امکان ورود به دوره کارشناسی ارشد مهندسی هوافضا وجود دارد.
باید توجه داشت که صنایع هوافضا در دنیا یکی از پیشروترین زمینه‌های تحقیقاتی است و همواره موجبات ترقی و جهش در سایر رشته‌های علوم و مهندسی را فراهم ساخته و در این راستا بودجه‌های عظیم نظامی و غیرنظامی را به خود اختصاص داده است، موضوعاتی از قبیل طراحی و ساخت هلیکوپتر، هواپیمای بدون سرنشین، بدون موتور، عمود پرواز و یا جنگنده از یک طرف و ساخت پایگاههای فضایی، مسافرت به کرات دیگر و جنگ ستارگان از طرف دیگر جامعیت و حساسیت این رشته را بیش از پیش روشن می‌سازد.
مهندسی هوافضا مجموعه‌ای از علوم و توانایی‌های علمی و عملی در زمینه تحلیل، طراحی و ساخت وسایل پرنده نظیر هواپیماها، چرخ‌بال‌ها، گلایدرها، موشک‌ها و ماهواره‌ها است. این رشته بر چهار پایه آیرودینامیک ۱ ، جلوبرندگی ۲ ، مکانیک پرواز ۳ و سازه‌های هوافضایی استوار است.
دانشجویان هوافضا چگونه پذیرش می شوند؟
دکتر محمود مانی رییس دانشکده هوا فضای دانشگاه امیرکبیر در گفت و گو با ایسنا به تشریح جزئیات پذیرش دانشجویان و وضعیت آموزشی دانشجویان رشته هوافضا در ایران اشاره و تأکید کرد: رشته هوافضا برای دوره کارشناسی در دانشگاه های ما گرایشی ندارد. در نهایت دانشجویان با عنوان مهندس هوافضا فارغ التحصیل می شوند.
وی در ادامه تصریح کرد: در دوره کارشناسی ارشد، این رشته در هفت گرایش آئرودینامیک، جلو برندگی، سازه، مکانیک پرواز، سوانح هوائی و صلاحیت پرواز، فناوری فضائی و فناوری ماهواره دانشجو پذیرش می کند. فناوری فضائی بیشتر متمرکز بر این است که ماهواره را در فضا قرار دهد و فناوری ماهواره به خود ماهواره اختصاص دارد و دانشجویان با خود ماهواره سر و کار دارند و نحوه طراحی، ساخت و آزمودن آن را آموزش می بینند.
مانی خاطر نشان کرد: در حال حاضر فناوری ماهواره در دانشگاه صنعتی امیرکبیر به صورت یک گرایش بین رشته ای با همکاری دانشکده های برق و هوافضا ارائه می شود که جنبه های هوافضائی آن توسط دانشجویان پذیرفته شده از طریق هوافضا و جنبه های برقی آن توسط دانشجویان پذیرفته شده از طریق برق پوشش داده می شود. خوشبختانه این الگوی موفقی از همکاری های بین رشته است. وزارت علوم در حال بازنگری گرایش های هوافضا است و تلاش بر این است که مقوله هائی مانند مهارت افزائی و کارآفرینی در سیلابس دروس لحاظ گردد تا فارغ التحصیلان در فرصت های شغلی کارائی بهتری داشته باشند.
رئیس دانشکده مهندسی هوافضای دانشگاه صنعتی امیرکبیر در رابطه با گرایش اویونیک هم چنین اظهار کرد: این گرایش قبلا در وزارت علوم تعریف و اجرا شده بود لیکن دانشکده هوافضا و دانشکده برق در یک همکاری مشترک اقدام به بازنگری آن نموده و به عنوان یک گرایش بین رشته ای اجرا خواهد شد. این گرایش در زمینه هوائی و فضائی کاربرد فراوانی دارد.
دکتر مانی با تأکید بر اینکه امیدواریم این گرایش با فرمت جدید تا سال آینده راه اندازی شود، گفت: یک سری مصوباتی در این رشته هست که باید یک سری مصوباتی در وزارت علوم تصویب شود. البته کنکور این رشته در صورت کسب مجوز سال آینده برگزار خواهد شد.
وی خاطر نشان کرد: تصمیم وزارت علوم برای پذیرش دانشجویان دکتری این رشته این است که آنها را در یک گرایش پذیرش کند. یعنی تمام دانشجویان دوره دکتری با عنوان هوافضا فارغ التحصیل شوند. اگر چه تخصص این افراد در یکی از گرایش ها ذکر خواهد شد. یعنی دانشجوی کارشناسی ارشد برای دکتری در همان گرایش تخصصی خود تحصیل خود را ادامه می دهد. اما دانشجو با عنوان دکترای هوافضا فارغ التحصیل می شود.
عضو هیات علمی دانشگاه امیرکبیر خاطر نشان کرد: همانطور که عنوان شد در سطح کارشناسی چهار دانشگاه شامل دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دانشگاه اصفهان، دانشگاه صنعتی خواجه نصیر و دانشگاه صنعتی شریف دانشجوی هوافضا پذیرش می کنند. از بین دانشگاه های غیر دولتی نیز واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد دانشجوی کارشناسی پذیرش می کند. اما در سطح کارشناسی ارشد برخی از دانشگاه های فنی دولتی نظیر علم و صنعت، تربیت مدرس، صنعتی شیراز و صنعتی اصفهان و دانشگاه اصفهان در این رشته دانشجو پذیرش می کنند. در دوره دکتری چون یک کار تخصصی است و نیاز به اجرای رساله است در نتیجه ظرفیت پذیرش دانشجو در دانشگاه بستگی به ظرفیت و علاقه استاد و دانشجو دارد.
دکتر مانی با تأکید بر اینکه سالیانه کمتر از ۳۰۰ دانشجو در رشته هوافضا برای دوره کارشناسی پذیرش می شوند، افزود: این تعداد برای گرایش های کارشناسی ارشد حدود ۳۵۰ نفر است. برای دکترا نیز ظرفیت پذیرش بستگی به همکاری اساتید دارد که البته آمار آن کمتر از پذیرش در دوره ارشد است.
رئیس دانشکده هوافضای دانشگاه امیرکبیر همچنین خاطرنشان کرد: تقاضا برای تحصیل در رشته هوافضا در سطح کارشناسی خوب است و دانشجویان با رتبه های سه رقمی این رشته را انتخاب می کنند. بنابر این تقاضای خوبی برای ادامه فعالیت این رشته وجود دارد و میزان ترک تحصیل و انصراف از تحصیل در این رشته نیز همانند سایر رشته ها می باشد.
دکتر مانی در خصوص وضعیت فارغ التحصیلان دانشجویان هوافضا نیز گفت: فارغ التحصیلان این رشته در مراکزی که در حوزه هوافضا فعالیت می کنند و همچنین در صنایعی که خدمات این رشته قابل بهره برداری است مثل نیروگاه ها مشغول به کار می شوند. اگر چه وضعیت اشتغال برای دانش آموختگان رشته های فنی رضایت بخش نیست شاید بتوان گفت که شرایط اشتغال این دانشجویان کمی بهتر از سایر رشته ها می باشد.
وی در پایان با بیان اینکه متأسفانه بسیاری از فارغ التحصیلان به دنبال مهاجرت و اشتغال در کشورهای دیگر هستند و این جای تأسف دارد که نخبگان ما بعد از فارغ التحصیلی کشور را ترک می کنند و سرمایه های انسانی ما توسط دیگران بهره برداری می شود.
به گزارش ایسنا؛ با وجود اینکه رشته مهندسی" هوا فضا" به عنوان رشته اول علمی ایران در نقشه جامع علمی کشور معرفی شده و رتبه های برتر گروه ریاضی و فیزیک این رشته را به عنوان انتخاب اول رشته دانشگاهی خود قرار می دهند و همچنین علی رغم رشد و پیشرفت چشمگیر صنایع هوافضا در ایران و نیاز جدی به حضور متخصصین این حوزه در صنایع نظامی و غیرنظامی؛ همچنان بسیاری از دانشجویان بعد از فارغ التحصیلی برای ورود به بازار کار چشم به صنایع خارجی دوخته اند. درحالی که لازم است مسئولان برای آینده فارغ التحصیلان این رشته مهم و تاثیرگذار تمهیداتی بیندیشند تا علاوه بر جلوگیری از خروج سرمایه های انسانی از کشور، شاهد اقبال بیش از پیش دانشجویان به این رشته ها باشیم.
انتهای پیام
نظرات