رئیس دستگاه قضا تاکید کرد: اگر در جامعه گفته شود در مجموعه دستگاه قضا، ضمن سلامت آن، یک مورد ناسلامتی وجود دارد، آیا این موجب تضعیف قوه قضاییه خواهد شد یا تقویت آن؟ نگاه ما این است که این برخورد موجب تقویت دستگاه است. در واقع از طریق این برخورد و اعلام آن ما به مردم اطمینان می‌دهیم که با ناسلامتی برخورد کرده‌ایم.
به گزارش ایسنا- منطقه خراسان حجت‌الاسلام سیدابراهیم رئیسی امروز در نشست قضات و کارکنان دادگستری خراسان رضوی در دادگستری استان اظهار کرد: محوری‌ترین نکته جهت کاهش ورودی پرونده‌ها به دستگاه قضا امری است که مورد تاکید ماست. در همه بخش‌های قوه قضاییه با همکاری دستگاه‌های اداری باید تلاش شود ورودی پرونده‌ها کاهش یابد. آن دسته از مسائلی که می‌تواند بدون ورود پرونده به دستگاه قضا حل شود، باید از همان مسیر پیگیری شود. همچنین به کارهایی که می‌توان جهت جلوگیری از جرم و جنایت انجام داد، باید کرد. در حقیقت کاهش ورودی پرونده به دستگاه قضا یک راهکار ندارد بلکه یک موضوع چندضلعی است که باید به همه موارد آن توجه شود تا کارها به نتیجه رسد. کاهش 9 درصدی پرونده‌ها در سال جاری در خراسان رضوی امری مبارک است که باید با یک برنامه‌ریزی جامع به یک جریان فراگیر تبدیل شود.
وی ادامه داد: برای دست‌یابی به اهداف مد نظر نباید منتظر دستورالعمل تهران ماند. مسئولان لازم است برخی ابتکارات را انجام دهند تا این مسائل پیش رود. گاهی این ابتکارات بسیار قابل توجه است. مسئولان باید ضمن انتظار برای دستورالعمل از تهران، ابتکار و خلاقیت به خرج دهند. امروز به یکی از مجموعه‌های قضایی در استان سر زدم که بعضی از همکاران، ابتکاراتی قابل توجه داشتند که توصیه کردم این موارد را منتقل کنند.
رئیسی خاطرنشان کرد: باید توجه داشت در ارائه آمار، آمار کم را زیاد و آمار زیاد را کم ارائه کردن، بد است. آمار باید واقعی باشد. واقعی ساختن آمار مساله‌ای دارای اهمیت است. آمار و عدد شاخص مهمی است اما اینکه فقط به آمار بسنده و به آمارگرایی اکتفا شود، امری ناصحیح و ناصواب است. گاهی ممکن است یک پرونده هفته‌ها وقت یک قاضی را به خود اختصاص دهد. این درست است که در ظاهر با یک پرونده مواجه هستیم اما در باطن به اندازه صدها پرونده وقت قاضی گرفته شده است. درحقیقت باید به کیفیت در کنار کمیت توجه شود و بهره‌وری بر این اساس مورد توجه قرار گیرد.
میدان دادن به اسناد رسمی ضمن به رسمیت شناختن حاکمیت اراده
رئیس قوه قضاییه با تاکید بر لزوم استفاده از اسناد رسمی در معاملات مردم تصریح کرد: اسناد رسمی باید به عنوان یک موضوع از نظامات اجتماعی مورد توجه قرار گیرد. اگر این ظرفیت در جامعه حاکم نشود، تثبیت مالکیت رخ نخواهد داد و حقوق افراد زائل می‌شود. آن وقت، این مساله نه فقط در مجموعه قضایی که در مجموعه‌های دیگر نیز مشکل ایجاد می‌کند. باید در جهت نظام‌بخشی به اسناد مالکیت و رسمی کردن اسناد حرکت کرد. این خدشه‌ای به حاکمیت اراده وارد نمی‌کند. در نظامات اجتماعی حاکمیت، برای اراده‌ها نظم تدوین می‌کند و از این جهت این مساله با مبانی فقهی و قانونی تضادی ندارد. این مورد از برنامه‌های تحولی مدیریت این دوره از دستگاه قضاست.
وی در خصوص راهکارهای کاهش جمعیت کیفری کشور عنوان کرد: کاهش جمعیت کیفری نکته قابل توجه و از سیاست‌های مهم ماست. باید توجه داشت زندان برای افراد شرور و کسانی که جامعه اسلامی را ناامن می‌کنند، در نظر گرفته شده است. فقها در مورد دین، به درستی حکمی را بیان می‌کنندکه مربوط به استصحاب حالت سابقه است. این حکم در مورد مهریه مد نظر قرار می‌گیرد؛ در واقع مهریه دینی بر عهده مرد است که باید آن را بپردازد و امری قطعی است اما آن فرضی که علما گفته‌اند براساس آن مدیون به پرداخت مهر به زندان نرود، مربوط به زمانی است که مرد دینی بر ذمه دارد اما پولی برای پرداخت ذمه خویش ندارد؛ نه اینکه نخواهد ذمه خود را بری از دین کند. اگر چنین چیزی برای قاضی مشخص شد، ماندن بدهکار در زندان ثمره‌ای ندارد.
بازداشت راهکار نیست
رئیسی تاکید کرد: تاکید ما کاهش جمعیت کیفری است. در این مسیر لازم است مواردی که می‌توان در آن بازداشت نکرد، بازداشت صورت نگیرد. آنجایی که این تصمیم بر عهده قاضی است، لازم است حتما تصمیم به عدم بازداشت گرفته شود؛ مگر تحقیقاتی لازم باشد. باید بازداشت به حداقل ممکن برسد مگر در موارد مصرح در قانون.
رئیس قوه قضاییه گفت: توجه به این مساله به زندان‌ها جهت بازسازی شخصیت زندانیان کمک می‌کند. باید توجه داشت فلسفه زندان فقط حبس مجرم نیست بلکه برای بازسازی شخصیت زندانی هم هست. میزان تاثیر زندان در روحیه زندانی ملاکی برای تصمیم‌گیری برای لحاظ عفو و مرخصی‌های مجرمین است. اجرای این ماموریت‌ها در صورت فراقت زندان است.
وی در خصوص سلامت اداری و لزوم توجه به آن در دستگاه قضا بیان کرد: سلامت اداری برای کشور، خصوصا در دستگاه قضا، امری مهم است. در دیدار اخیری که با مقام معظم رهبری داشتیم، ایشان نیز بر سلامت دستگاه قضا تاکید داشتند. خوشبختانه عموم همکاران ما خدوم، سالم و در مقابل زمینه‌های لغزش مقاوم و دارای روحیه پروای خداوند متعال هستند. امروز می‌توان گفت غاطبه دستگاه قضا همراه با سلامت روحیه و کار است. اگر هم ادعایی علیه کسانی که در دستگاه قضا ناسلامتی ایجاد می‌کنند، مطرح می‌شود، ناشی از خود همکاران است. در حقیقت مدعی بروز ناسلامتی خود همکاران این دستگاه هستند. نباید اجازه داد صفحه نورانی دستگاه قضا توسط چند قاضی و کارمند ناسالم بد جلوه داده شود. ما هیچگونه ناسلامتی را در دستگاه قضا برنمی‌تابیم و مطلقا اجازه بروز آن را نخواهیم داد و در این مورد رفتار ما شدیدتر خواهد شد.
رئیسی افزود: البته پیشگیری در این زمینه اولویت دارد. ما راضی نمی‌شویم یک همکار خوب به دلیل این مسائل در مجموعه همکاری نکند. باید کاری کرد زمینه‌های لغزش از بین برود. ممکن است مثلا در منطقه‌ای کوچک یک نفر قاضی باشد که برادر او در همان منطقه وکیل باشد. این شرایط زمینه لغزش را فراهم می‌کند که باید آن را از بین برد. در واقع ما ساختارهای ناسالمی داریم که باید آن را اصلاح کرد.
رئیس قوه قضاییه اظهار کرد: امروز این مساله مطرح می‌شود که آیا اگر با چند قاضی یا وکیل یا کارشناس و... که احیانا ناسالم بوده‌اند، برخورد شود، این موجب تقویت دستگاه قضاست یا تضعیف آن؟ اگر در جامعه گفته شود در مجموعه دستگاه قضا، ضمن سلامت آن، یک مورد ناسلامتی وجود دارد، آیا این موجب تضعیف قوه قضاییه خواهد شد یا تقویت آن؟ نگاه ما این است که این برخورد موجب تقویت دستگاه قضاست. در واقع از طریق این برخورد و اعلام آن ما به مردم اطمینان می‌دهیم که با ناسلامتی برخورد کرده‌ایم.
صدور برخی احکام برای مردم تبیین شود
وی ادامه داد: باید به نگاه مردم و نخبگان به مجموعه خود را ارزیابی کنیم. اینکه بدون توجه به دیدگاه‌ها، کار خودمان را انجام دهیم، کافی نیست. لازم است یک حکم برای مردم تبیین شود. به عنوان نمونه همین حکمی که برای مجموعه پدیده آمده، مورد تقدیر است اما سوالاتی در بین مردم مشهد در این خصوص وجود دارد که باید به این سوالات پاسخ داده شود. اعلام حکم تنها یک طرف قضیه است. یک طرف دیگر آن تنویر افکار عمومی است. لازم است رسانه ملی و اصحاب رسانه بیایند و ابعاد این حکم 500 صفحه‌ای که حکمی کم نظیر است را توضیح دهند. بسیاری از احکام نیاز به تنویر افکار عمومی دارد چراکه تبیین برخی احکام برای مردم بسیار ارزشمند خواهد بود. این درست است که ما برای صدرو حکم براساس موازین شرعی عمل می‌کنیم اما باید آن را برای مردم تبیین کنیم تا مشخص شود صدرو حکم چه فلسفه‌ای داشته است.
رئیسی خاطرنشان کرد: در کتاب شرایع آمده شناخت نسبت به بلد جزو آداب‌القضاست. معرفت بلد یعنی بدانیم در کجا حکم می‌کنیم. قاضی باید شخصیت متهم را برای صدور حکم در نظر گیرد. در واقع برای صدور یک حکم باید تمام ابعاد در نظر گرفته شود. تفاوت قاضی با استاد دانشگاه هم در همین است که قاضی مهندسی اجرای قانون را بر عهده دارد. در برخی روایات گفته می‌شود یک ساعت تفکر به اندازه عبادتی 70 ساله است. به نظر من یک ساعت عدل هم به اندازه عبادتی 70 ساله است. این مساله ناشی از سختی کار قضاست. تشخیص حق، ایجاد تناسب بین موضوع، حکم و نفوذ نپذیرفتن از خود مسائل سختی است که نیازمند تقوای الهی است.
وی با بیان اینکه پیشانی دستگاه قضا کارکنان آن است، گفت: ما نمی‌گوییم سربازان بلکه قضات افسران اجرای عدالت در جامعه هستند. اینکه کار ستاد به صف منتقل شود، کار مبارکی و مورد تاکید ماست.
رئیس قوه قضاییه با اشاره به درخواست‌های برخی کارکنان دستگاه قضایی برای بهبود شرایط رفاهی خود عنوان کرد: ما بنا داریم هر اقدامی که دستگاه قضا در رفع مشکلات کارکنان می‌تواند انجام دهد را انجام دهیم. با این حال توجه داشته باشید وضعیت بودجه، وضعیت خاصی است اما یقین داشته باشید در این شدت بدون هیچ تردیدی فرجی خواهد بود. من آینده را برای دستگاه قضایی و کشور روشن می‌بینم چون همکاران مخلص و متدینی داریم. این نهال بر خانه‌های مقدس و مبارکی قرار داده شده که جز برای خدا قدم برنداشته‌اند. شهدای بزرگوار قوه قضاییه و کشور ریشه‌های این انقلاب هستند.
رئیسی در خصوص درخواست‌ها جهت تعطیلی دادگستری‌ها در روزهای پنجشنبه اضافه کرد: با تعطیلی پنجشنبه‌ها موافق نیستم چون این مساله چهارشنبه را تبدیل به پنجشنبه خواهد کرد. این تعداد پرونده و رسیدگی به آن ایجاب می‌کند عزیزان نسبت به پنجشنبه هم عنایت داشته باشد. البته معمولا کمتر در پنجشنبه‌ها وقت رسیدگی داده می‌شود ولی برخی جلسات و نشست‌ها در پنجشنبه‌ها برگزار می‌شود. با تعطیل شدن پنجشنبه‌ها، همه این موارد به چهارشنبه‌ها منتقل خواهد شد. در حال حاضر برخی همکاران تا ساعت 18 هم درگیر کار هستند. بنابراین چون کار هست نمی‌توان پنجشنبه‌ها را تعطیل کرد. اگر کار باشد، اجازه دهید بگویم جمعه‌ها هم سر کار بیایید. در واقع میزان کار ایجاب می‌کند این شرایط ادامه یابد.
بنای ما تقویت شوراهای حل اختلاف خواهد بود
وی در خصوص وضعیت شوراهای حل اختلاف بیان کرد: شورای حل اختلاف در باورهای دینی و ملی ما ریشه دارد و امر مقبولی است. بنای ما تقویت شوراهای حل اختلاف خواهد بود. لیکن 6 ماه برای اصلاح قانون شوراها به ما زمان داده شده که از آن 2 ماه باقی مانده است. انشالله این اصلاحات را پیشنهاد خواهیم کرد. البته قرار بود فعالیت در شورای حل اختلاف افتخاری باشد اما قانون شورای حل اختلاف تغییر وضعیت داد و کمی از کار قضایی را بر عهده گرفت و بخشی از رسیدگی‌ها بر عهده آن قرار گرفت که کمی باید قبول کرد حالت افتخاری شوراها اندکی متفاوت شده است. این مساله نیز مد نظر ماست و در حال حل کردن آن هستیم.
رئیس قوه قضاییه اظهار کرد: مساله سال رونق تولید و حمایت از سرمایه‌گذاری شعاری است که هر دستگاهی باید به اقتضای مسئولیت خود در آن ایفای نقش کند. روند تولید و امنیت سرمایه‌گذاری در پرتو مبارزه با فساد رخ می‌دهد. روابط ناسالم اجازه حاکم شدن امنیت اقتصادی را نمی‌دهد. یکی از مسئولیت‌های ما این است که رونق تولید را با برخورد با مفسدان اقتصادی و کسانی روابط ناسالم دارند، محقق کنیم. در این راستا لازم است سازمان بازرسی کل کشور دفتر حمایت از سرمایه‌گذاری خود را فعال کند و اگر مشکلی برای سرمایه‌گذار بود، آن را حل و اگر مسائلی وجود داشت، آن را پیگیری کند.
وی ادامه داد: اگر مسئولان مربوطه در زمان مسئولیت خود در خصوص برخی پروژه‌ها به وظیفه خویش عمل می‌کردند، دچار این مشکلات نمی‌شدیم. مسئولان در انجام مسئولیت باید حفظ منافع ملی را دنبال کنند؛ هر کدام کار خود را نکند، گرفتاری ایجاد می‌شود. اینکه مسئولان وظایف خود را انجام دهند، امری بدیهی است اما پیگیری حقوق عامه وظیفه دادستان‌ها و مسئولان سازمان بازرسی است. اگر این مسائل در زمان خود رسیدگی شود، مشکلات حل خواهد شد.
رئیسی خاطرنشان کرد: برای تحقق رونق تولید وظیفه ما مبارزه با فساد است. حمایت قانونی وظیفه قوه مقننه و حمایت مالی مسئولیت نظام بانکی است. تسهیلات بانکی نباید در اختیار دلالان قرار گیرد؛ این مساله تولید را روی زمین می‌گذارد. همچنین لازم است در جهت خصوصی‌سازی گام برداشته شود چون دولت نمی‌تواند متصدی باشد. این خصوصی‌سازی‌ها هم باید واقعی باشد. در سفر اخیری که به اراک داشتم، برخی شرکت‌ها صدای همه را درآورده بودند. همه مسئولان استان مرکزی در این خصوص متفق‌القول بودند.
وی تاکید کرد: در برخی شوراها دستگاه قضایی صندلی ندارد. اینکه از دستگاه قضا برای حضور در کمیسیون یا شورایی دعوت می‌شود، تنها برای امضای صورت جلسه‌ها نیست. ما ناظر بر حسن جریان امور هستیم. عضویت دستگاه قضا در کمیسیون‌ها و نظر دادن‌ها باید واقعی باشد. قطعا اگر از ظرفیت قوه قضاییه به صورت کامل استفاده شود، به وظایف خود عمل کرده‌ایم.
مردم باید احساس کنند می‌توانند به دستگاه قضا اعتماد کنند
رئیسی تصریح کرد: مساله پیشگیری اهمیت زیادی دارد. من نگاه مردم را نسبت به برخی مسائل می‌بینم. مردم از برخی مسائل گله‌مند هستند. ما مصداق الذین ان مکناهم فی‌الارض هستیم. امروز ما تمکن داریم. باید این کارهایی که به دست ماست را انجام دهیم چراکه انجام آن می‌تواند خاطر مردم را آرام کند. عدالت با سخنرانی و بخشنامه محقق نمی‌شود. این کاری عملی و میدانی است. مردم باید احساس کنند می‌توانند به دستگاه قضا اعتماد کنند و اینجا مو را از ماست می‌کشند. البته لازم است کمی سر قضات را خلوت کنیم. باید ورودی پرونده‌ها کاهش یابد تا سر قضات نیز خلوت‌تر شود.
با برخورد نادرست، بر مشکلات اصحاب دعوا نیافزاییم
رئیس قوه قضاییه عنوان کرد: باید با استفاده از این ظرفیتی که در اختیار ماست، اجرای عدالت کنیم. بدانیم کارها و آثار آن باقی می‌ماند. برخورد خوب و بد و حکم درست و نادرست اثر دارد. این موارد باقی می‌ماند و هیچکدام محو نمی‌شود. نمی‌توان آثار این کارها را چاره کرد. این امکانی که خداوند در اختیار ما گذارده برای اثرگذاری عمل ما در ایجاد آرامش و گره‌گشایی از مردم و صبوری کردن در مقابل ناملایمات و کاهش ناراحتی‌های اصحاب دعواست. بگذاریم مشکل اصحاب دعوا در حد مشکل خودشان باقی بماند و با برخورد نادرست، بر مشکلات ایشان نیافزاییم. اصل این است که مردم وقتی به دادگستری می‌آیند، حتما کاری داشته‌اند که مراجعه کرده‌اند و لازم است هرچه که قانون، عدل و حق حکم می‌کند به آن‌ها ارائه شود.
وی تاکید کرد: باید مردم احساس کنند شرایط تغییر کرده و نقایص برطرف شده است. در این رفع نقص خود را صاحب‌خانه بدانید. تحول به دست توانای همه اجرا می‌شود. تحقق این شرایط بخشنامه‌ای نیست بلکه نیازمند آن است که همه اجزا در ایجاد تحول نقش ایفا کنند.
نظرات