یک روانشناس خانواده و اعتياد گفت: وابستگی به مواد یا عادت‌های ناهنجار، یک اختلال روان پزشکی و روان‌شناسی بوده که معنای لغت خوشبختی را در زندگی فرد و خانواده او از بین می‌برد.

به گزارش ایسنا منطقه بوشهر، دکتر هما هماوندی در  کارگاه آموزشی “اعتیاد، نوجوان  و خانواده”  با ارائه تعریفی از اعتیاد بیان کرد: اعتیاد یا خوگری حالتی است که در آن شخص به علت روانی یا مصرف مواد شیمیایی، طبیعی دچار ضعف اراده در کنترل تکرار اعمال خود می‌شود، هرچند ضعف اراده فی نفسه بیماری نیست ولی به علت عوارضی که بر سیستم عصب مرکزی شخص ایجاد شده به عنوان بیماری فرض می‌شود و این بیماری با ایجاد اختلال در کنترل بر سیستم رفتار-پاداش، باعث تکرار آن رفتار می‌گردد.

وی عنوان کرد: بیماری اعتیاد مدارهای عصبی مربوط به نظام پاداش، انگیزش، و حافظه را در مغز دچار اختلال کرده، و اختلال در این سیستم‌ها در مغز باعث بروز عوارض بیولوژیکی، فیزیولوژیکی، اجتماعی و روحی می‌گردد.

این کارشناس از اعتیاد به عنوان یک بیماری فردی، اجتماعی، خانوادگی و عاطفی یاد کرد و گفت: بررسی اعتیاد به عنوان عارضه‌ای روانی، اجتماعی و اقتصادی از دیدگاه علوم پزشکی، روان‌شناسی و جامعه‌شناسی و همین‌طور از دیدگاه‌های فلسفه، قانون، اخلاق و مذهب صورت می‌گیرد. از سال ۱۹۶۴ میلادی، سازمان بهداشت جهانی استفاده از عبارت وابستگی دارویی یا وابستگی به دارو را به جای اصطلاح اعتیاد توصیه نموده ‌است.

هماوندی خاطرنشان کرد: در عموم به لحاظ مفهومی، بیماری اعتیاد یک بیماری اصلی، مزمن و عصبی است، که در اثر عواملی ژنتیکی، فیزیولوژیک و اجتماعی رشد و بروز پیدا می‌کند، به‌ طوری ‌که وجه مشخصه این بیماری اختلال در کنترل انجام عملی، یا احساس اجبار در انجام یک عمل مشخص، با وجود آگاهی نسبت به عواقب خطرناک آن است.

کارشناس و روانشناس مراکز ترک اعتیاد اظهار کرد: وابستگی به مواد (مواد مخدر و محرک و مشروبات الکلی)، یا عادت‌های ناهنجار، یک اختلال روان پزشکی و روان‌شناسی بوده که از یک سو، معنای لغت خوشبختی را در زندگی فرد و خانواده او از بین می‌برد و از سوی دیگر آسیب‌های اجتماعی و اقتصادی بیشماری را به همراه دارد. در تعریف دیگری از اعتیاد به مواد آمده ‌است، اعتياد جايگزينی مزمن است، یعنی مواد مخدر بیرونی، چه گیاهی و چه شیمیایی و حتی الکل، جایگزین مواد مخدر و یا مواد شبه افیونی طبیعی جسم انسان یا فرد معتاد شده‌ است.

وی توضیح داد: عادتهای ناهنجار و اعتیادهای رفتاری مستقل از مواد شیمیایی تا همین سال‌های اخیر هم در طبقه‌بندی‌های رسمی به عنوان اعتیاد محسوب نمی‌شدند و مدت کوتاهی است که اعتیادهایی مانند اعتیاد به اینترنت، اعتیاد به کار و اعتیاد به بازی‌های کامپیوتری به عنوان شکلی از اعتیاد طبقه‌بندی شده و مورد توجه قرار می‌گیرند.

این روانشناس خانواده و اعتياد ادامه داد: یکی از بزرگترین مشکلات اغلب کشورها در عصر امروز، پدیده سوء مصرف مواد است، که به‌طور مستقیم و غیر مستقیم، کوتاه مدت و بلند مدت، کیفیت زندگی ساکنین آن را تحت‌الشعاع قرار داده است. اعتیاد پاسخ فیزیولوژیک بدن است به مصرف مکرر مواد اعتیادآور. این وابستگی از طرفی باعث تسکین و آرامش موقت و گاهی تحریک و نشاط گذرا برای فرد می‌گردد و از طرف دیگر بعد از اتمام این اثرات سبب جستجوی فرد برای یافتن مجدد ماده و وابستگی مداوم به آن می‌شود. در این حالت فرد هم از لحاظ جسمی و هم از لحاظ روانی به ماده مخدر وابستگی پیدا می‌کند و مجبور است به تدریج مقدار ماده مصرفی را افزایش دهد.

هما هماوندی با اشاره به رده بندی مواد اعتیادآور یادآور شد: راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی در آخرین ویرایش خود (DSM-5 2013) مواد مخدر را در ۱۰ رده وابستگی به الکل ، مسمومیت با کافئین، وابستگی به کانابیس (مشتقات گیاه شاهدانه شامل شبه‌حشیش‌هایی مانند حشیش، گراس، و کانابیس صنعتی)، وابستگی به مواد توهم‌زا، وابستگی به مواد استنشاقی (مانند چسب، بنزین و غیره)، وابستگی به مواد افیونی (شامل تریاک، هروئین، تمجیزک غیره...)، وابستگی به مواد آرام بخش (شامل مواد آرام بخش، خواب‌آور یا ضد اضطراب، بنزودیازپین‌ها)، وابستگی به مواد محرک (موادی مانند آمفتامین، شیشه، کوکائین)، وابستگی به تنباکو و وابستگی به مواد دیگر طبقه‌بندی کرده‌ است.

او تصریح کرد: در نوعی دیگر از تقسیم‌بندی مواد مخدر بر حسب نوع تأثیرشان بر سیستم عصبی مرکزی به سه گروه تحریک‌کننده‌های سیستم عصبی مانند آمفتامین، شیشه، کوکائین، کافئین، نیکوتین، اکستازی؛ کندکننده‌های سیستم عصبی همچون الکل، باربیتوراتها، مشتقات شاهدانه (حشیش، ماری‌جوانا)، مشتقات افیون (تریاک، هروئین، کراک)، مواد استنشاقی (چسب)؛ و مواد توهم‌زا شامل مسکالین، ال‌اس‌دی، پسیلوسیبین، پی‌سی‌پی، اکستازی تقسیم می شوند.

کارشناس و روانشناس مراکز ترک اعتیاد با اشاره به مواد مخدر و اثرات مخرب جسمی و روانی آن‌ها، گفت: اعتیاد را می‌توان یک مسمومیت مزمن دانست که برای شخص و هم برای خانواده و جامعه اش مضر است.

کارگاه آموزشی “اعتیاد، نوجوان  و خانواده” با مضامین اعتیاد، نوجوان و خانواده به همت شهرداری و شورای اسلامی شهر خارگ، با مشارکت موسسه آموزشی اندیشه، دارالقرآن مسجدبلال و پایگاه دریایی خارگ با حضور "هما هماوندی" کارشناس و روانشناس برجسته، برگزار شد .

به گزارش ایسنا، این دوره آموزشی با هدف آگاه‌سازی و ارائه راهکارهای موثر در زمینه‌ی مقابله با پدیده خانمان سوز اعتیاد، در سه جلسه به صورت فشرده برای نوجوانان، کارکنان شهرداری و عموم شهروندان جزیره خارگ سرفصل های گوناگونی مورد بحث و بررسی قرار گرفت.