محمدرضا گلستانی پور در گفتگو با ایسنا منطقه بوشهر عنوان کرد: در بین نهادهای اجتماعی، "خانواده" کوچک ترین نهاد اجتماعی است که قدمتی طولانی در سرنوشت زندگی بشر دارد. شاید به نظر برسد که مفهوم خانواده از مفاهیم بسیار روشن و همه فهم است و نیازی به تعریف ندارد؛ اما آنقدرها هم ساده نیست. وقتی به منابع واژه شناسی مراجعه می کنیم، می بینیم که تعاریف گوناگونی از آن شده است. این تعاریف بسته به دیدگاه و آیین های مختلف، ویژگی های مختلفی به خود می گیرد. می توان با قاطعیت گفت که اسلام از محدود ترین آیین هایی است (اگر نگوییم تنها آیین حاضر) که نگاهی همه جانبه به نهاد خانواده دارد. در اسلام، ابعاد اخلاقی، اجتماعی، تربیتی، روان شناختی، حقوقی و اقتصادی به تفصیل بحث شده است.

وی ادامه می دهد: از آنجایی که جوامع با هم برخورد دارند و این برخوردها باعث انتقال ارزش ها از یک جامعه به یک جامعه دیگر می شود؛ می توان گفت که به سختی می توان جامعه ای را در تاریخ مثال زد که هم از لحاظ اجتماعی-اخلاقی یکدست بوده و هم از تغییر و تحول مصون باشد و جامعه ایرانی- اسلامی ما نیز از این قانون مبرا نمی باشد.

این پژوهشگر تاکید کرد: سبک زندگی ایرانی-اسلامی ما تعریف مشخصی از نهاد خانواده دارد. این سبک زندگی از به هم تنیدگی و پیوند و نظام وارگی و شبکه ای بودن عوامل متعددی شکل گرفته است که اگر بخواهد تغییری در آن صورت گیرد، ابتدا می بایست این پیوند و شبکه ها متزلزل شود و در نهایت عوامل جدیدی، نظامی جدید را شکل دهد. پس اگر می بینیم که در خصوص نهاد خانواده ما شاهد تغییر نگرش هایی هستیم، ابتدا باید علت را در ضعیف شدن پیوند عوامل موثر در تشکیل و نگهداشت نهاد خانواده جستجو کنیم و سپس به سراغ ارزش هایی برویم که از جوامع دیگر وارد سبک زندگی ما شده است .

پیوند زن و مرد با مدت زمان نامعلوم و عدم مشروعیت...

گلستانی پور مبنای تشکیل نهاد خانواده به معنای عرفی آن را ازدواج و به هم پیوستن دو نفر غیر همجنس دانست و گفت: اما اینکه این دو نفر چگونه و بر اساس چه قراردادی زندگی مشترک خود را آغاز نمایند، محل بحث واقع شده است. یکی از مسائلی که ازدواج رسمی و قانونی را با چالش روبرو ساخته، پدیده ازدواج سفید یا "هم باشی" می باشد. پیوندی میان زن و مرد که مدت زمان آن نامعلوم و فاقد مشروعیت قانونی، حقوقی و اجتماعی است. این پدیده بعد از انقلاب جنسی دهه ۱۹۶۰ در غرب مطرح و در سال های اخیر-هرچند به طور خزنده وار و آرام- وارد سبک زندگی ایرانی-اسلامی ما نیز شده است.

حال باید ببینیم اهداف تشکیل خانواده چیست و آیا امکان رسیدن به این اهداف در ازدواج سفید یا هم باشی ممکن است یا خیر؟

این پژوهشگر جامعه شناسی کسب استقلال، رسیدن به انس و آرامش، حفظ عفت و مصونیت از گناه، تولید و تکثیر نسل، کمال و رشد طرفین، سلامت و امنیت اجتماعی و روانی و روابط جنسی سالم را از جمله آثار و نتایج اصلی ازدواج و تشکیل خانواده دانست و گفت: با توجه به تحقیقات صورت گرفته می توان گفت کدام یک از آثار و نتایج بالا در ازدواج سفید وجود دارد یا ندارد. 

وی اینگونه می گوید: یکی دیگر از آثار ازدواج، کسب استقلال می باشد، تحقیقات کریمیان و همکاران در سال ۱۳۹۴ نشان می دهد که شیوع هم باشی در افراد با تحصیلات دانشگاهی بیشتر از دیگران است. چرا که در دوران تحصیل در دانشگاه فرزندان فرصت دوری از خانواده ها را تجربه می کنند و این امکان برایشان فراهم است تا دور از نظارت والدین، سبک زندگی های جدیدی از زندگی و روابط با جنس مخالف و لذت جویی های جنسی ممکن را تجربه کنند.

این محقق تاکید می کند: طبق تحقیقات نحوه آشنایی افرادی که این سبک زندگی را برمی گزینند، بیشتر از طریق گروه دوستان و دانشجویان و فضای مجازی است و این به معنای حق انتخاب بیشتر و استقلال در انتخاب کردن می باشد. از سوی دیگر تقسیم هزینه های زندگی و رهایی از هفت خوان ازدواج رسمی رایج در عرف دلیل دیگری برای انتخاب این سبک زندگی است که همگی استقلال در انتخاب را به همراه دارد.

محمدرضا گلستانی پور با بیان این موارد ادامه می دهد: نکته مهم در خصوص این نحوه رسیدن به ان استقلال این است که اگر انتخاب فرد با شکست مواجه شود و یا چالشی جدی ای را پیش روی خود ببیند، چون نه حمایت قانون را به همراه دارد و نه اطلاع و پشتیبانی خانواده، پس همواره پتانسیل متزلزل شدن را دارد. اصولا همین عدم وجهه قانونی ازدواج سفید باعث می شود که فرزندان اینگونه روابط نیز همواره در خطر سقط جنین باشند و یا بعد از تولد، مادر قادر نخواهد بود که نام پدر فرزند را در شناسنامه قید کند؛ چرا که ابتدا می بایست رابطه غیرقانونی خود را به اثبات برسانند که با تبعاتی برای ایشان همراه خواهد بود و این نتیجه ای جز کاهش فرزندآوری نخواهد داشت.

در ازدواج سفید سلامت روانی و اجتماعی امکان پذیر نیست

در نهایت می توان گفت که شاید اصلی ترین هدف ازدواج رسیدن به یک انس و آرامش و رشد پیدا کردن طرفین در کنار هم می باشد. اما در پژوهشی که کمیل احمدی با عنوان "پژوهش زندگی خارج از چارچوب ازدواج در ایران" انجام داده به این نتیجه رسیده که عمر ازدواج سفید در ایران بین یک تا سه سال است و تنها هشت درصد این گونه ازدواج ها عمر چهار سال یا بیشتر را به خود دیده است و از سوی دیگر تنها نیمی از افرادی که این سبک زندگی را برای خود برگزیده اند مایل به رسمی کردن ازدواجشان هستند، این به معنای بی ثباتی و عدم پایداری در رابطه است که چنین خصیصه ای با رسیدن به رشد و کمال و آرامش منافات دارد.

این کارشناس می گوید: شما اگر بخواهید به آرامش و رشد و کمال نائل شوید ابتدا نیاز به سلامت روانی و اجتماعی دارید که طبق آنچه آمد این امر در ازدواج سفید امکان پذیر نیست و در نهایت این بی ثباتی و عدم خاطرجمعی از آینده نخواهد گذاشت که فرد چشم اندازی برای خود ترسیم نماید و قدم در راه آن بگذارد و همواره با تشویش رروبرو خواهد شد و نتیجه آن کم شدن شادی و نشاط درونی و بیرونی به خصوص برای زنان خواهد بود.

گلستانی پور اظهار کرد: در آخر اگر ازدواج سفید یا هم باشی در فرهنگ ایرانی-اسلامی ما نفوذ کرده است، ابتدا به ضعیف شدن باورهای مذهبی و سنتی افراد بر می‌گردد که پیوندی است میان عوامل مختلف این سبک زندگی. در کنار این عامل، فشار اقتصادی، افزایش طلاق و بالا رفتن ریسک ازدواج، کم شدن حس مسئولیت پذیری و الگوبرداری از سبک زندگی غربی؛ همگی باعث شده جوانان مسیری را برای ادامه زندگی خود برگزینند که طبق آنچه در بالا آمد، قادر نخواهد بود آثار و نتایج یک ازدواج و تشکیل خانواده را برای آن ها به ارمغان بیاورد و تنها به مشکلات آنان خواهد افزود.

انتهای پیام