چاپ باتیک در ایران و در میان صنعتگران با نامهایی مانند قلمسازی، چیتسازی یا چیتگری شناخته میشود، اما عامۀ مردم آن را همان «قلمکار» مینامند. برخی از صنعتگران معتقدند که چاپ باتیک در ایران صنعتی وارداتی است که در ایران رشد یافته است. از سوی دیگر کارشناسان فروش و خرید صنایع دستی در این عقیده متفق القولاند که این نوع پارچهها با توجه به واژۀ «چیت» در زبان فارسی به معنی پارچههای چاپی است.
گفته میشود چاپ «باتیک» با وجود داشتن ریشۀ اندونزیایی از حدود ۵۰۰ سال قبل در ایران رواج داشته است و اکنون شهر «اسکو» در استان آذربایجان شرقی مرکز اصلی تجمع کارگاههای چاپ «باتیک» یا چاپ «کَلاقهای» و قطب اصلی این هنر- صنعت در کشور محسوب میشود و اصفهان را مهمترین مرکز تولید پارچههای قلمکار میتوان به حساب آورد.
توجه به این صنعت دست از گذشتههای دور آنقدر اهمیت داشته و دارد که نشانههای آن را میتوان در سفرنامههای، سیاحان مختلفی دید. «هر فورد جونز» در کتاب آخرین روزهای لطفعلی خان هنگام ورود به ایران، در تشریح یکی از مجالس میهمانی در گیلان نوشته است: «در حدود ساعت 9 شام آوردند و قطعات درازی از چیتهای (پارچههای قلمکار) ماسوله جلو ما پهن کردند و مجمعهای پر نقش و نگار و جلا یافتهای را روی چیتها نهادند»
نظرات