• پایگاه‌های اطلاع‌رسانی

  • پرتال امام خمینی (ره)
  • سایت مقام معظم رهبری
  • سایت ریاست جمهوری
  • سایت مجلس شورای اسلامی
  • سایت قوه قضاییه
  • سایت شورای نگهبان
  • سایت جهاد دانشگاهی
  • خبرگزاری‌ها

  • آنا
  • ایلنا
  • ایکنا
  • ایرنا
  • تسنیم
  • تابناک
  • دفاع مقدس
  • سینا پرس
  • شانا
  • قرآنی
  • موج
  • واحد مرکزی خبر
  • هنر آنلاین
  • دانشگاه‌ها

  • دانشگاه تهران
  • دانشگاه علامه طباطبایی
  • دانشگاه صنعتی شریف
  • دانشگاه صنعتی امیرکبیر
  • دانشگاه شهید بهشتی
  • دانشگاه آزاد اسلامی
  • دانشگاه خوارزمی
  • دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی
  • دانشگاه شهید چمران اهواز
  • دانشگاه فردوسی مشهد
  • دانشگاه اصفهان
  • دانشگاه تبریز
  • دانشگاه علوم پزشکی تهران
  • دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی
  • دانشگاه پیام نور
  • دانشگاه علم و فرهنگ
  • دانشگاه جامع علمی کاربردی
  • روزنامه‌ها

  • آفرینش
  • اطلاعات
  • جمهوری اسلامی
  • خراسان
  • رسالت
  • مردم‌سالاری

isna header

  • صفحه اصلی
  • علمی‌ و دانشگاهی
  • سیاسی
  • فرهنگی و هنری
  • اقتصادی
  • اجتماعی
  • جهان
  • ورزشی
  • استان ها
  • عکس
  • ویدئو
  • گرافیک
  • صوت
  • بازار
  • ایسنا+
  • پنجشنبه ۴ دی ۱۴۰۴ - ۱۳:۳۳
  • GMT 10:03

سرویس عکس

  • مستند
  • خبری
  • ایران
  • استان‌ها
  • فتوبلاگ
  • English

  • آرشیو
  • خط مشی
  • درباره ایسنا
  • تماس با ایسنا
  • پیوندها
  • شبکه‌های اجتماعی
  • ایسنا ۲۴
  • صفحه اصلی
  • علمی‌ و دانشگاهی
  • سیاسی
  • فرهنگی و هنری
  • اقتصادی
  • اجتماعی
  • جهان
  • ورزشی
  • استان ها
  • عکس
  • ویدئو
  • گرافیک
  • صوت
  • بازار
  • ایسنا+
  • پنجشنبه ۴ دی ۱۴۰۴ - ۱۳:۳۳
  • GMT 10:03

سرویس عکس

  • مستند
  • خبری
  • ایران
  • استان‌ها
  • فتوبلاگ
  • English

حمام ناشناخته شاه عباس

پیمان شاه‌سنایی
۵ تیر ۱۴۰۲ / ۱۲:۴۲

حمام شاه اصفهان که در دورۀ شاه عباس اول صفوی ساخته شد، هیچ کتیبه‌ای به عنوان شناسنامۀ بنا در خود ندارد، به همین دلیل نیز اطلاعی از معمار و سازندۀ این بنا در دسترس نیست. این حمام که در محدودۀ میدان نقش جهان قرار دارد، احتمالا همزمان با مدرسه ملاعبدالله ساخته شده است. شاردن جهانگرد فرانسوی نیز در سفرنامۀ خود به این حمام اشاره کرده است: «شاه عباس اول صفوی این حمام را برای استفاده شخصی خودش‌ می‌سازد که در بعضی از روزهای هفته اجازه استفاده آن به عموم مردم داده می‌شده است.»

این حمام جزو یکی از کامل‌ترین و مدرنترین‌های حمام ایران در زمان ساخت خودش بوده که در دهه ۶۰ و ۷۰  به یک حمام مدرن عمومی «حمام نمره‌ای» تبدیل شده است. حمام شاه اصفهان که تا سال ۱۳۷۵ مورد استفاده بوده، به مرور با تخریب‌های زیادی مواجه می‌شود و به مرور هویت سنتی این بنا رو به نابودی رفت،‌ همچنین فضاهای مختلف حمام کاربرد اصلی خود را از دست داده و به کالبد اصلی بنا آسیب‌های زیادی وارد شد. این بنا در سال ۱۳۸۱ به ثبت ملی رسیده است و در حال حاضر با واگذاری به بخش خصوصی در حال مرمت است.  

  • ورودی اصلی حمام شاه دارای رسمی گچی نیمکارِ ۱۲ و در ابعاد یک متر و ۳۰ سانتی‌متر در ۳ متر است که آلت‌های آن به ترتیب شمسه با تزئینات نقاشی گل و برگ و فرشته و پرنده، ترنج‌ها با نقوش گیاهی و پرنده، پا باریک‌ها با تزئینات گلدان و گل، هفتی‌ها با نقوش گیاهی، نصف ‌سوسنی‌ها با گل و برگ و درنهایت سوسنیِ وسط با اسلیمیِ گل و برگ و فرشته‌ها و نیز تاج تزئین شده است.
  • فضای بزرگ ۸ ضلعیِ سربینه  که در غربِ سربینه ورودی جنوبی حمام قرار گرفته، محلی برای متعادل شدن دمای بدن برای ورود به بخش اصلی حمام بوده است.
  • تنها نقاشی باقی مانده از دوران صفوی در قسمت سربینه حمام که سالم مانده است.
  • نقاشی‌های معروف به نقاشی رو حوضی که در دوران قاجار به این حمام اضافه شده است.
  • گچ بری‌هایی که در دورۀ قاجار روی گچ‌بری‌ها و نقاشی‌های دورۀ صفوی اضافه شده است.
  • چال حوض در قسمت سربینه حمام، که هنوز برخی نقاشی‌های این مکان تاریخی از دورۀ قاجار به جای مانده است.
  • ورودی قسمت هشت ضلعی سربینه حمام و تنها نقاشی‌هایی که از دوران صفوی در سقف این قسمت باقی مانده است.
  • چال حوض قسمت سربینه‌ حمام که در اثر نگهداری نامناسب در گذشته، به مرور تخریب شده است.
  • ورودی اصلی حمام شاه دارای رسمی گچی نیمکارِ ۱۲ و در ابعاد یک متر و ۳۰ سانتی‌متر در ۳ متر است که آلت‌های آن به ترتیب شمسه با تزئینات نقاشی گل و برگ و فرشته و پرنده، ترنج‌ها با نقوش گیاهی و پرنده، پا باریک‌ها با تزئینات گلدان و گل، هفتی‌ها با نقوش گیاهی، نصف ‌سوسنی‌ها با گل و برگ و درنهایت سوسنیِ وسط با اسلیمیِ گل و برگ و فرشته‌ها و نیز تاج تزئین شده است.
  • خزینه که طبق شواهد موجود، خزینه شخصی شاه عباس بوده است.
  • ملات‌های مورداستفاده در حمام‌ها از جمله در حمام شاه اصفهان اصولاً ملات‌های آبی است که شامل ماسه‌آهک، گل‌آهک، ساروج و ملات پی‌دارو است؛ که از بعضی از این ملات‌ها به‌منظور آب‌بندی قسمت‌های مختلف حمام استفاده می‌شد.
  • در سقف گرمخانه نیز علاوه بر نورگیرِ وسطِ سقف، چهار نورگیر دیگر در بدنۀ عرقچین ایجادشده در تمام فضاهای این حمام برخلاف فضاهای طراحی و ساخته‌شدۀ امروزی، نور طبیعی در روز توسط نورگیرهای تعبیه‌شده در سقف‌ها تأمین می‌شود و به نور مصنوعی نیاز نیست.
  • حمام شاه اصفهان در زمینی مستطیل شکل با ۲۷ ضلع به طول بیش‌ترین مقدار ۵۰ متر و به عرض بیش‌ترین مقدار ۳۰ متر در هزار مترمربع زیربنا طراحی و با ارتفاع یک و نیم متر پایین‌تر از کف محدودۀ میدان نقش جهان ساخته‌شده است.
  •  سقف گرمخانۀ حمام شاه بدون هیچ کاربندی و با خیزی شبیه سربینه با مهارت خاصی از هشت ضلعی به دایره تبدیل و با ارتفاع کوتاه‌تری از سقف سربینه پوشیده شده است.
  • گرمینه‌ای که طبق شواهد، مخصوصِ شاه عباس صفوی بوده است.
  • سیستم گرمادهی این حمام در زیر گرمخانه به این صورت بوده است که با ایجاد گربه‌رو، دود و حرارتِ تون را به داخل آن‌ها هدایت می‌کردند تا علاوه بر گرم کردن حمام، از طرق دود، زیر کف گرمخانه را نیز ضدعفونی کنند. ضمن اینکه اصولاً سوخت حمام‌ها خار بیابان، برگ خشک گیاهان، فضولات حیوانی و چوب بوده است.
  • از آن‌جایی که این حمام در راسته‌بازار ساخته شده، معمولا فقط مردان از آن استفاده می‌کردند، چون تا همین چند دهۀ گذشته زنان در بازار اصفهان به‌صورت مستقیم کارآیی و حضور نداشتند.
  • استخر و خزینه‌ای که مخصوص عموم مردم بوده است.
  • از آن‌جایی که این حمام در راسته‌بازار ساخته شده، معمولا فقط مردان از آن استفاده می‌کردند، چون تا همین چند دهۀ گذشته زنان در بازار اصفهان به‌صورت مستقیم کارآیی و حضور نداشتند.
  • حمام شاه اصفهان در زمینی مستطیل شکل با ۲۷ ضلع به طول بیش‌ترین مقدار ۵۰ متر و به عرض بیش‌ترین مقدار ۳۰ متر در هزار مترمربع زیربنا طراحی و با ارتفاع یک و نیم متر پایین‌تر از کف محدودۀ میدان نقش جهان ساخته‌شده است.
  • تزئینات کاشیِ ازارۀ این حمام نیز به‌غیر از قسمت کوچکی که از دوران صفویه باقی‌مانده، همه تعویض شده است. در دوران پهلوی دوم با کشیدن آب ‌لوله‌کشی شهری، در این حمام نیز دوش مورد استفاده قرار گرفت و استفاده از خزینۀ آن ممنوع شد. در تمام‌ حمام‌ها و همچنین این حمام به‌جای تزئینات گچ‌بری، از آهک‌بری به‌صورت ساده و رنگی استفاده‌شده و به‌غیراز قسمت کوچکی از آن، همگی از بین رفته است.
  •  سقف گرمخانۀ حمام شاه بدون هیچ کاربندی و با خیزی شبیه سربینه با مهارت خاصی از ۸ ضلعی به دایره تبدیل و با ارتفاع کوتاه‌تری از سقف سربینه پوشیده شده است.
  • منبع آب مورداستفاده در این حمام، چاه گاو بوده است که با استفاده از گاو و گاو رو، آب به سطح زمین و حتی بالاتر از سطح زمین و به انبار منتقل می‌شد.
  • سیستم گرمادهی این حمام در زیر گرمخانه به این صورت بوده است که با ایجاد گربه‌رو، دود و حرارتِ تون را به داخل آن‌ها هدایت می‌کردند تا علاوه بر گرم کردن حمام، از طریق دود، زیر کف گرمخانه را نیز ضدعفونی کنند. ضمن اینکه اصولاً سوخت حمام‌ها خار بیابان، برگ خشک گیاهان، فضولات حیوانی و چوب بوده است.
  • منبع آب مورداستفاده در این حمام چاه گاو بوده است که با استفاده از گاو و گاو رو، آب به سطح زمین و حتی بالاتر از سطح زمین و به انبار منتقل می‌شد.
  • از آن‌جایی که این حمام در راسته‌بازار ساخته شده، معمولا فقط مردان از آن استفاده می‌کردند، چون تا همین چند دهۀ گذشته زنان در بازار اصفهان به‌صورت مستقیم کارآیی و حضور نداشتند.
  • چال حوض مخصوص قسمت گرمینه حمام که برای تمیز کردن پاها مورده استفاده قرار می‌گرفته است.
  • حمام شاه، حمامی برای شاه عباس صفوی
  • گرمینه که طبق شواهد، مخصوص شاه عباس صفوی بوده است.
  • سیستم گرمادهی این حمام در زیر گرمخانه به این صورت بوده است که با ایجاد گربه‌رو، دود و حرارتِ تون را به داخل آن‌ها هدایت می‌کردند تا علاوه بر گرم کردن حمام، از طرق دود، زیر کف گرمخانه را نیز ضدعفونی کنند. ضمن اینکه اصولاً سوخت حمام‌ها خار بیابان، برگ خشک گیاهان، فضولات حیوانی و چوب بوده است.
  • دبیر امیر خلوصی
  • حمام تاریخی شاه اصفهان
  • حمام شاه عباس صفوی اصفهان
  • استانی-عکس
  • میدان نقش‌جهان
  • مخابرات
  • مدیران خودرو

لینکستان

    بلیط اتوبوس دانلود آهنگ خرید سرور مجازی پهنای باند اختصاصی بوکینگ تجهیزات پزشکی بهترین جراح بینی بلیط هواپیما ارزان‌ترین تورهای داخلی و خارجی بلیط استانبول به تهران رزرو هتل بلیط هواپیما خارجی ویزای دبی تور آهنگ جدید ایرانی خرید سی‌ پی کالاف دستگاه لیزر برش فلز سوالات آیین‌ نامه تور کیش با اقساط و شرایط ویژه شرکت‌های طراحی سایت در تهران خرید قسطی ساندویچ پانل پزشک 24 دانلود آهنگ جدید نرم‌افزار صورتحساب الکترونیکی
  • در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
  • -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
  • -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
  • - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
  • - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر می‌شود.

نظرات

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
لطفا عدد مقابل را در جعبه متن وارد کنید
captcha
ISNA
  • آرشیو
  • خط مشی
  • درباره ایسنا
  • تماس با ایسنا
علمی و دانشگاهی
  • علم
  • پژوهش
  • فناوری
  • جهاد دانشگاهی
  • هوش مصنوعی
  • آموزش
  • صنفی،فرهنگی‌ودانشجویی
  • دانش‌بنیان‌ها
  • پیشرفت
  • rubika-icon
  • eitaa-icon
  • bale-icon
  • soroush-icon
  • telegram-icon
  • youtube-icon
  • x-icon
  • instagram-icon
  • rss-icon
  • aparat-icon
Nastooh Logoنرم‌افزار تحریریهٔ نستوه
© 2025 Iranian Students' News Agency. All rights reserved