در مورد تاریخچه پیدایش شهر رفسنجان که درگذشته به بهرام آباد معروف بوده است روایات مختلفی وجود دارد و اینکه کدام یک به واقعیت نزدیک تر است به درستی مشخص نیست. بنای اولیه بهرام آباد بنا بر قصص وحکایت موجود به زمان شاپور ذوالکتاف وجانشین وی که اوهم قبلاً حاکم کرمان بوده است نسبت داده اند. در نوشته‌های پس از قرن پنجم هجری از بلوک رفسنجان بسیار نام برده شده است. در دوره صفویه رفسنجان جزو بلوکات تحت حکمرانی بهادرخان که از سوی شاه طهماسب صفوی حکومت کرمان را در دست داشت، به شمار می آمده است. باستانی پاریزی در کتاب حضورستان نوشته است: «کالایی که از هند یا بنادر جنوب یا حتی سیستان به کرمان می‌رسید از طریق راور و زرند و بعدها رفسنجان به یزد می‌رفت و ازآنجا به نائین یا ساقند و دامغان و سمنان یاری می‌رفت وبه رشته اصلی راه ابریشم متصل می‌گشت. رفسنجان درگذشته یکی از مراکز مهم تولید پنبه بوده است و به سبب مرغوبیت و تولید زیاد، این محصول به کشورهایی مانند هند و روسیه صادر میشده است. رفسنجان تا اواخر دوره قاجاریه یک روستا به شمار می‌رفت اما کم کم بر وسعت آن افزوده شد و به صورت بخش درآمد. با آغازکار فرمانداری رفسنجان درسال ۱۳۲۴، رفسنجان به شهرستان تبدیل شد. امروزه رفسنجان از شهرهای مهم و پر جمعیت استان کرمان است. در مورد علت نامگذاری این شهر به رفسنجان، روایات متعددی وجود دارد. بنا به یک روایت غالب، از آنجا که در این منطقه معادن غنی مس وجود دارد،.در گذشته نام این شهر رفسنکان بوده است. رفسنکان از دو کلمه رفسن و کان تشکیل شده است که رفسن در زبان پارسی باستان به معنی مس و کان هم به معنی معدن می‌باشد. واژه رفسنکان به مرور زمان به شکل معرب آن یعنی رفسنجان تبدیل شده است. همچنین مطابق روایتی دیگر، نام اولیه آن سنجان بوده است و چون در مسیر سیلاب‌ها قرار داشته است، بارها در اثر سیل دچار خرابی و نابودی شده است، به «رفت سنجان» معروف و سرانجام به رفسنجان تبدیل شده است.