باخت شاهِ پهلوی و میزِ قمار ارتشبد ازهاری

تیم مشاوران پهلویِ پسر کارت‌های برنده خود را پی‌درپی روی میزِ قمار ریختند و نخست‌وزیران شیک پوش و کراواتیِ با رنگ و لعاب متنوع و شعارهای رنگارنگ‌تر، بله قربان گفتند و فدای بقای سلطان شدند اما نتیجه عملکرد نخست‌وزیران مردم‌گریز جز تسریع سقوط سلطنت پهلوی نشد.

بازخوانی واقعه 13 آبان 57؛ شلیک به دانش‌آموزان از بیرون دانشگاه

دانش‌آموزان و دانشجویان معترض در دانشگاه تهران دقایقی بعد از شلیک گاز اشک‌آور، توسط نیروهای گارد ارتش از داخل خیابان و از پشت میله‌های اطراف دانشگاه، به رگبار بسته و قتل‌عام شدند. منابع رسمی رژیم پهلوی و خبرگزاری‌ها تعداد شهدای ۱۳ آبان را ۱۱ نفر اعلام کردند اما شاهدان عینی داخل دانشگاه خبر از شهادت حداقل ۶۵ دانش‌آموز و دانشجو دادند.

فرجام نوجوان ۱۳ سالهِ قمی زیر تانک بعثی

در نتیجهِ تصمیم آگاهانه نوجوان ۱۳ سالهِ قمی و انداختن پیکر پاکش به زیر تانک چند تُنی رژیم اشغالگر بعثی و رها کردن ضامن نارنجک‌ها، تانک عراقی منفجر شد و با این کار حلقه محاصره کوت‌شیخ در نزدیکی راه‌آهن خرمشهر را شکست و نیروهای تازه نفس مردمی به منطقه ‌رسیدند و ارتش رژیم بعث را از منطقه عقب راندند.

پر زرق و برق ترین مهمانی شاهانه ایرانیِ ثبت شده در گینس

بودجه برگزاری جشن‌های ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی ایران که ابتدا از سوی مقامات برگزار کننده ۲۵۰ میلیون ریال برآورد شد و بعدا تا ۴۵۰ میلیون ریال افزایش یافت طبق اعلام یک کارشناس انگلیسی نزدیک به دربار ۳۰۰ میلیون دلار اعلام شد و این جشن در سال ۱۹۸۰ به عنوان مجلل‌ترین و یکی از پرهزینه‌ترین جشن‌های مهمانی در طول تاریخ بشر، جزو رکوردهای گینس ثبت شد.

سقوط مرموز

پس از اجرای یکی از موفق‌ترین و پیچیده‌ترین عملیات‌های نظامی که ۴۲ ساعت زمان برد، پنج تن از فرماندهان ارشد نظامی از دو نیروی ارتش و سپاه تصمیم گرفتند به تهران برگردند و درباره این موفقیت و دستاورد نظامی بزرگ و برخی بی‌مهری‌های دیگر با فرمانده کل قوا درد و دل کنند اما قطع ناگهانی برق و سقوط غیرعادی و مرموز هواپیمای هرکولس سی ۱۳۰ نیروی هوایی ارتش در حوالی منطقه کهریزک تهران سرهایشان را پر حسرت و بدنهایشان را پاره پاره به تهران رساند.

سنگ‌تمام آیت‌الله

در واکنش به دستگیری شش نفر از مراجع و علمای بزرگ کشور توسط سازمان اطلاعات و امنیت کشور - ساواک - آیت‌اللهِ مشهدی شرکت مردم در بیست و یکمین دوره انتخابات مجلس شورای ملی را شرعا و عقلا جایز ندانست. او آبرو و اعتبارش را به میدان آورد و سید حسن طباطبایی قمی، بهاءالدین محلاتی، مجدالدین محلاتی، سید روح‌الله موسوی خمینی، سید عبدالحسین دستغیب و سید عبدالکریم هاشمی‌نژاد را از زندان پهلوی آزاد کرد.

فرجام آیت‌الله و طلبه انگلیسی نخوان

درس خواندن طلاب برای آیت‌الله بر گرفتن نمره ارجحیت داشت به همین دلیل اگر شاگردان با استعداد در درس و بحث کوتاهی می‌کردند به شدت توبیخ می‌شدند. او در دورانی که بسیاری از متدینان جامعه آموزش زبان انگلیسی را نادرست حتی حرام می‌دانستند یک طلبه را به علت نیاموختن درس انگلیسی از مدرسه بیرون کرد.

تاریکیِ نورِ پر قدرت

جانشین دبیر یا دبیر وقت شورای عالی دفاع، کیف دستیِ سامسونتِ مشکی رنگ را در گوشه‌ای، جایی زیر پای رییس‌جمهور و نخست‌وزیر، استتار کرد و دقایقی بعد نورِ پُر قدرتی فضای اتاق را ظلمت کرد و دست هیچ کس، هیچ وقت به آن قاتل ترسو، مسعود کشمیری نرسید.

مقتول در پیکان آبی

با حضور در هیات‌های مذهبی عصر پهلوی راهش را انتخاب کرد و با الهام از ایمان و باور سید مجتبی نواب‌صفوی به جمع یاران این روحانی انقلابی پیوست. با رحلت آیت‌الله بروجردی، در صف مقلدان و یاران درجه یک سید روح‌الله موسوی خمینی درآمد و او را مرشد خود برگزید. برای منسجم کردن نیروهای انقلابی و مبارز از بستر هیات‌های مذهبی استفاده کرد و با تولد هیات‌های موتلفه اسلامی، مبارزه با رژیم پهلوی را تئوریک و عملیاتی پیش برد. به عنوان محافظ شخصی و مدیر اجرایی بیت امام خمینی در نوفل‌لوشاتو ایفای نقش کرد و در آخر در تهران به دست گروهک تروریستی فرقان همراه پسر ۱۹ ساله‌اش در پیکان آبی ترور شد.

چریکِ هزار چهره

«چریکِ تنهایِ پر کار» که برای شناسایی نشدن، در هر لباس و شمائلی درمی‌آمد، با اسامی مختلف به شهرها و کشورهای مختلف سفر می‌کرد و اسلحه و مهمات وارد کشور می‌کرد تا بتواند تاثیر چشمگیری در به ثمر رسیدن اهداف نهضت داشته باشد در تور اطلاعاتی ماموران رژیم افتاد و بعد از شنود مکالمه تلفنش محاصره و به رگبار بسته شد و پیکرش، نیلگون شد.

ترور حاجی در حجره

چند ساعت بعد از پایان فینال مسابقات باشگاهی قهرمانی آسیا در سال ۱۹۷۰ و پیروزی تیم فوتبال تاجِ ایران در برابر تیم هاپوئلِ اسراییل در ورزشگاه امجدیه تهران، دستگیر و به چهار سال زندان در سلول انفرادی محکوم شد و دوره محکومیتش را در زندان تهران و مشهد سپری کرد.

«بلوای» فرزندِ چهاردهم آقای جعفری در شهر

نام شانزدهمین عضو خانواده آقای جعفری آن چنان در تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران معروف شد که اعضای خانواده‌اش از افشای نسبتِ خونی با او شرم داشتند، همسر و تک پسرش هم او را در فرار به آمریکا، تنها گذاشتند. نام او در فرهنگ مشاهیرِ خیابانی، متراف با الواط، چاقوکش، بزن‌بهادر، لات و جاهل بود. ویژگی منحصر به فرد این شخصیتِ سینه‌چاک و جاهل‌مسلک، بلوایی است که علیه دکتر محمد مصدق و دولت او در شهر راه انداخت.

مجلس موسسان تاسیس نشد؟

وعده تشکیل مجلس موسسان به دلیل هرج و مرج ناشی از توطئه‌های ضد انقلاب، ترورهای گروهکهای تروریستی و طولانی بودن فرآیند برگزاری انتخابات، در آستانه کنار گذاشته شدن بود که یادآوری دکتر مهدی بازرگان و پیشنهاد آیت‌الله سید محمود طالقانی، یاران انقلاب را متوجه اهمیت عمل به وعده امام امت کرد.

فرار از پایگاه هوایی

طراحی، برنامه‌ریزی و پیاده کردن نقشه فرار هوایی توسط شبکه هواداران رییس‌جمهور معزول و رییس یک گروهک تروریستی چنان در دهه ۱۳۶۰ صدا کرد که خلبان ارشد اجرا کننده‌اش به این عملیات سخت و پیچیده «پروازِ پروازها» نسبت داد و آن را شاهکار یک عمر خدمتش در هوانیروز معرفی کرد.

مرگ در بازگشت به غربت

سرنوشت پادشاهی که در قسم‌نامه پادشاهیش که از رادیو ایران پخش شد، بر خلاف وعده‌ای که رو به نمایندگان ملت در مجلس شورای ملی داد و گفت «من خداوند قادر متعال را گواه گرفته‌ام به نام کلام الله مجید و به آنچه نزد خدای محترم است قسم یاد می‌کنم که تمام هم خود را مصروف حفظ استقلال ایران کنم.» رفتار کرد و بعد از ۳۷ سال سلطنت، آواره مصرُ مراکشُ باهاماُ مکزیکُ نیویورک و تگزاس آمریکاُ و باز برگشتن به مصر شد و یک روحانی شیعه عراقی بر جسدش نماز میت خواند.

محبوب‌ترین «رییس‌جمهور»

در ابتدای ورودش به بازار کار، در قزوین کاسه و بشقاب فروخت اما استعداد بالایش در ریاضی او را وارد آموزش و پرورش کرد. همانطور که در دوران سیاسی وفاداریش را به مهندس مهدی بازرگان و نهضت آزادی حفظ کرد، جانش را بر سر آرمان، تعهد و مکتبی بودن گذاشت و شد محبوب‌ترین «رییس‌جمهور» ایران.

جوانی که در 31 سالگی پدرِ توابین شد

اعضای توبه کرده سازمان منافقین و گروهک تروریستی فرقان در زندان اوین، پدر توابین خواندند و او در 31 سالگی جانش را فدای آیت‌الله محمد محمدی گیلانی، رییس‌ دادگاه‌های‌ انقلاب‌ اسلامی‌ و سید اسدالله لاجوردی، دادستان وقت انقلاب کرد.

«کریم رادیو» ۷۳ نفر را شکار کرد

آیت‌اللهِ دکتری که به همراهِ چهار رفیق دیگرش ۱۶ سال تلاش کرد تا بتوانند رضایت رهبر جدید سیاسی کشور را برای تاسیس نظام حزبی فراگیر به دست بیاورد و هر بار از بیم شناسایی و ترور به دست دشمنان‌شان به این خواسته‌شان نرسیدند بالاخره برای بار سوم موفق شد رضایتش را به دست بیاورد. ۸۶۰ روز هم سرگرم کار تشکیلاتی و حزبی منسجم و فشرده شد و یک نخست‌وزیر و یک مجلس و یک رییس دیوان عالی را هم روی کار آورد اما بالاخره به همراه ۷۲ نفر دیگر در تور «کریم رادیو» گرفتار و شکار شدند.

ترور در شبستان و فرار از توالت

تروریست فرقانی در شرح عملیات تروریستی خود، اینگونه گفت که «میز بزرگ بود و او برای برداشتن کاغذ سوال‌ها به این طرف و آن طرف خم می‌شد و امکان اینکه بمب به هدف بخورد نبود. ترس از انفجار بمب قبل از رسیدن نوار کاست به آخر، باعث شد هر چه زودتر جوراب‌هایم را بپوشم و به توالت بروم و از آنجا فرار کنم.»

چهل‌ویکمین سالگرد شهادت چمران

شهادت کارمند بل در جبهه‏‏ های جنوب

روستازاده‌ای نابغه از جنوبی‌ترین منطقه شهر با رتبه 15، وارد دانشکده فنی دانشگاه تهران شد و لیسانس الکترومکانیک گرفت. در کسوت دانش‌آموخته ممتاز ایرانی به آمریکا رفت و در دو رشته برق و الکترونیک و فیزیک پلاسما در دانشگاه ای اند امِ تگزاس و دانشگاه برکلی کالیفرنیا کارشناسی ارشد و مدرک دکتری گرفت و به استخدام آزمایشگاه‌های فوق‌پیشرفته جت ناسا و بِل درآمد اما همه تخصص و تجربه‌اش را به ایران آورد و با اعزام به جبهه‌های جنوب، علیه رژیم بعث عراق به خدمت گرفت.

غریبی علی

هنوز صدای پر حرارتش در فضای حسینیه و موسسه ارشاد و دانشگاه تهران به گوش می‌رسد. آنگاه که از «فاطمه» سخن می‌گفت و هیچ کلامی را رساتر از «فاطمه، فاطمه است» نمی‌دانست. اما جبرِ پهلویِ پسر و دستگاهِ امنیتی تحت فرمانش، در چهل و چهارمین سال زندگیش، او را چنان گرفتار هجران کرد که به جای آرمیدن در آغوش پر مهر وطن، سر بر زانوی غربت، راهی دیار باقی شد.

بازخوانی دیدگاه بنیانگذار

نگرانی از آینده «جمهوری اسلامی» چرا؟

مشهورترین فقیهِ سیاستمدار قرن بیستم، بارها و بارها از نگرانیش درباره آینده نظام جمهوری اسلامی صحبت کرد و بی‌پرده‌تر و صریح‌تر به چهرهای سیاسی و روحانی‌های صاحب‌منصب در رده‌های مختلف نظام، هشدار داد یا نصیحت کرد که «آنچه موجب نگرانی است این است که جمهوری اسلامی شکست بخورد.» اما چرا ایشان این چنین بی‌مهابا نگرانی‌های‌شان را با مردم و مسوولان در میان گذاشتند؟

«سید ابوالحسن» از کادر طلایی نظام اخراج شد

با وجودی که او و سه برادرش به فرزندانِ ناخلف پدر لقب گرفتند و در پاریس به پدر آیت‌الله‌اش به جسارت گفته بود: «باید سر همه آخوندها، حتی سر تو را برید»، در اواخر دهه ۱۳۵۰ به عالی‌ترین مقامات اجرایی و نظامی کشور ارتقاء یافت اما افکار و رفتارهایش موجب دریافت کارت قرمز و اخراج از کادر طلایی نظام شد.

بر قله ارتقاء

طعم انقلابی‌گری با مصاحبت با سید مجتبی نواب‌صفوی به جانش نشست و در غائله انجمن‌های ایالتی و ولایتی به صف مبارزان انقلابی پیوست و شد، پیک سید محمدهادی و سید روح‌الله. با تبعید ۱۴ ساله سید روح‌الله، به همراه ۱۰ مردِ دیگر تشکیلات سری حوزه علمیه قم را تشکیل دادند و در کوران مبارزات به زندان کمیته مشترک ضدخرابکاری افتاد و نامش در اسناد ساواک به عنوان یکی از پرچمداران مبارزه خراسان ثبت شد.

تجلی روح‌الله

روستازاده‌ای آگاه و فقیهی سیاستمدار که از بهار چهارمین دهه زندگیش آگاهی‌بخشی مردم را سرلوحه کارش قرار داد و حاکمِ زمان هوشیارتر از هر وقت دیگری علیه‌اش خروشید و بعد از ۱۴ سال، جنگ مغلوبه شد و سوار بر طیاره خاک وطن را برای همیشه ترک کرد، قدم بر قلوب میلیون‌ها هموطن، جلای وطن کرد و با عظمتی بی‌نظیر در میان حلقه بهتِ ناباورانهِ غم و اندوه میلیون نفری، به خانه ابدی بدرقه شد.

چه کسی مجلس شورای ملی را مجلس شورای اسلامی کرد؟

نخستین قوه مقننه ایران بعد از صدور فرمان مشروطه توسط مظفرالدین شاه در سال ۱۲۸۵ تاسیس شد و نام «مجلس شورای ملی» به خود گرفت. این نام تا پایان دوره سلطنت محمدرضا شاه بر این قوه ماند اما چه کسی و چرا در نظام جدید سیاسی ایران نام این مجلس را به «مجلس شورای اسلامی» تغییر داد؟