قاجاريه
-
وقتی رسانهها ناجی میشوند
کاخی که از ویرانی نجات پیدا کرد
همیشه در بسیاری از محافل رسمی و غیر رسمی خبری از زبان خبرنگاران شنیده بودم که: «در صورت اعتماد مجموعههای حاکمیتی، رسانهها میتوانند حلقه مفقوده زنجیر حرکت رفع مشکلات یا مسائل مغفول مانده در کشور باشند...»؛ جملهای که اغلب هرچند در نهایت با تایید مسئولان حاضر در آن نشستها همراه بود، اما چون نِمود عینی آن وجود نداشت و یا بسیار کم بود، چندان تصویر واقعی از آن در اذهان شکل نمیگرفت، ولی حالا داستان ما به طور دیگری رقم خورده و این بار ماجرا متفاوت است!
-
سازه جدید در عمارت منسوب به «فخرالدوله» برچیده شد
کمیته پیگیری حفاظت از خانههای تاریخی تهران از برچیده شدن سازه جدید در عمارت منسوب به فخرالدوله خبر داد.
-
آخرین مَرکبِ ناصرالدین شاه
ناصرالدین شاه به شکرانه پنجاهمین سالگرد سلطنتش به زیارت حرم عبدالعظیم رفته بود که به تیر میرزا رضا کرمانی ترور شد. او را سوار بر کالسکهای کردند که اکنون لقب «کالسکه ترور ناصرالدین شاه» را گرفته است؛ مرکبی اشرافی که یکی از معروفترین کارخانههای کالسکهسازی اروپا به سفارش ایران ساخت و اکنون به میراث تاریخی ایران پیوسته است.
-
فریاد سکوت و غریبانه مسجد سلطانی بروجرد!
در میانه بازار قدیم بروجرد، رنگ فیروزهای کاشیکاریهایی یک بنا خودنمایی میکند. کمی که دقیق شوید مسجدی پیشرو را بسیار بزرگ و پرابهت میبینید، اما گویی چیزی درباره آن غریب و دلگیر است! انگار که بنا در عین سکوت میخواهد از غمی غریب، که از رها شدگیها حکایت دارد، بگوید.
-
فقط قلیان نبود؛ خاطرههای جالب «ناصرالدینشاه» از همزمانی نوروز و ماه رمضان
سالهای آخر حکومت ناصرالدینشاه قاجار درست مانند امسال، نوروز با ماه رمضان مصادف بوده است. با این وجود رسمِ قدیمی «سلام نوروزی» با تمام جزئیات اجرا شده بود.
-
با بررسی هنرهای سنتی و وابسته به معماری انجام میشود
نخستین سمپوزیم بینالمللی شیراز در زمان قاجار برگزار میشود
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان فارس از برگزاری نخستین سمپوزیم بینالمللی «شیراز زمان قاجار» خبر داد و گفت: این سمپوزیوم با بررسی هنرهای سنتی، هنرهای وابسته به معماری و تاریخ دوره قاجار در شیراز پاییز سال آینده برگزار خواهد شد.
-
لاهیجان به استقبال مسافران نوروز می رود؛
سفر به سرزمین چای و ابریشم و بازدید از عروس شهرهای گیلان
شهر لاهیجان پیشینه تاریخی پیش از صفویه دارد و خاستگاه کشت چای و ابریشم بوده است. مجموعه تاریخی چهارپادشاهان، اردوبازار، خانه های تاریخی محصص و صادقی، مسجد اکبریه، بقعه امیربنده شهید و حمام گلشن، موزه چای، موزه ونگارد و کارخانه های هوخ تیف و فلاطوری، بناهای تاریخی شهری است که عروس شهرهای گیلان لقب گرفته است.
-
تاریخچه اسباببازی / قسمت پنجم
وقتی بازیها تفکیک جنسیت شدند
پس از طی فراز و نشیبهای فراوان، سرانجام ساخت اسباببازی از دوران قاجار انسجام بیشتری به خود گرفت. هرچند در این دوره هم کمتر وسیله ویژه و خاصی برای ساخت اسباببازی پیدا میشد و ساخت اسباببازی به خلاقیت و ابتکار بستگی داشت، اما از این دوره است که دادهها و اطلاعات به شکل دقیقتری ثبت شده است.
-
اولین کالسکه چه زمانی وارد تهران شد؟
توجه به موضوع حملونقل و استفاده از سیستم برای راحت شدن امور زندگی و سرعت در کارها از بدو تولد بشر تا امروز بهویژه درکلانشهری دنیا مهم و ضروری است. به طبع در تهران دارالخلافه قاجارها از اهمیت بیشتری برخوردار بود. ماجرای ورود کالسکه به عنوان اولین وسیله حمل و نقل به تهران حکایت جالبی دارد.
-
۱۰۱ سال بعد از قانون «استعمال البسه وطنی» توسط احمدشاه!
۱۰۱ سال از صدور فرمان احمدشاه برای اجرای «قانون استعمال البسه وطنی» میگذرد؛ قانونی که فرصتی تقریبا یک ماهه برای کسب آمادگی پیرامون آن درنظر گرفته و مقرر شد از ابتدای سال ۱۳۰۲ خورشیدی اجرایی شود، اما چه اتفاقاتی سبب تصویب چنین قانونی شد و اکنون بعد از یک قرن چه وضعیتی دارد؟
-
گرامیداشت ثبت جهانی ۳ اثر فاخر ایران
دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو ـ ایران از برگزاری گرامیداشتی برای ثبت جهانی «اسناد روابط خارجی ایران در دوره قاجار»، «اسناد بقعه شیخ صفیالدین اردبیلی» و «کلیات مولانا» در بهمنماه با همکاری مرکز مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت امور خارجه خبر داد. این سه اثر اردیبهشتماه سال ۱۴۰۳ در حافظه جهانی یونسکو ثبت شد.
-
نگاهی به مصرف تریاک در ایران طی ادوار مختلف تاریخ
صادرات تریاک در صندوقهای ۱،۲ شاهمنی و ماجرای یک قحطی ۲ ساله
ایران در دوران قاجار در تماس فزایندهای با دنیای غرب و بازارهای جهانی قرار گرفت؛ در آن دوران تریاک به کالایی تجاری تبدیل شد و تولید و تجارتش افزایش یافت تا جایی که سود قابل توجه صادرات تریاک موجب شد زمینهای مخصوص کشت غلات، پنبه و محصولات دیگر به کاشت خشخاش اختصاص یابد که این موضوع قحطی بزرگی در سالهای ۱۸۷۱ تا ۱۸۷۲ میلادی را در پی داشت.
-
رمزگشایی از یک سند
یک سندپژوه و مدرس تاریخ در جستوجوی «تعیین حد شوشتر و جانکی؛ نمونهای نادر از تعیین مرز بر مبنای اسب تازی»، به بررسی سفرنامه قاجاری «عهد حُسام» پرداخته است.
-
۴ نسل طبابت و داستان خانهای که «بیمارستان» شد
محمدحسین لقمان ادهم (لقمانالدوله) ملقب به «فخرالاطبا» فرزند میرزا زینالعابدین لقمان الممالک بود که سال ۱۲۵۸ خورشیدی (۱۴۴ سال قبل) متولد شد؛ پزشکی که با نگاهی به شجرهنامه خانوادگی او، میبینیم شغلی میراثی را برای خود برگزیده است؛ چراکه پدر، پدربزرگ و پدرِ پدربزرگ او و البته خود وی نیز از پزشکان دربار قاجار و در واقع ۴ نسل از یک خانواده، پزشک ۴ شاه قاجار بودند؛ اما موضوعی که هنوز هم نام او را بر سر زبانها نگه داشته، تاسیس بیمارستانی است که این روزها در گذر از ۷۵ سالگی همچنان خدمترسان مردم است.
-
مرمت نقاشی قاجاری مسجد جامع سمنان
سرپرست اداره میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی شهرستان سمنان گفت: مرمت نقاشی قاجاری مسجد جامع سمنان آغاز شد.
-
تخریب تدریجی یک روستای قاجاری
باستانشناسان با بررسی و گمانهزنی در محوطه و بافت قاجاری روستای «نودوز» آبیک قزوین از تخریب بخشهایی از این محوطه کهن خبر دادند.
-
یک پژوهشگر تعزیهخوانی مطرح کرد
اوج مراسم تعزیهخوانی در دوران قاجار
این پژوهشگر تعزیهخوانی و مدرس دانشگاه گفت: مراسم تعزیهخوانی در دوران حکومت قاجار به اوج خود رسید که با ساخته شدن تکیه دولت در زمان ناصرالدین شاه به تعزیهخوانی رونق بخشیده شد.
-
حال «زینتالمُلک» بد است
یک فعال میراث فرهنگی درباره وضعیت نگهداری خانه «زینتالملک» در شیراز گفت: بیشتر سنگ اِزارۀ دیوارهای بنا تَرک برداشته و یا شکسته و در حال فرو ریختن است. گچبریها و آیینهکاریها آسیب دیده و واگذاری بیشتر اتاقهای این خانه با کاربری ناهمگون همچون بستنیفروشی و رستوران، چهرۀ ناخوشایندی را از این بنای قاجاری به نمایش گذاشته است.
-
روایتی جدید از «عمارت برلیان» در کاخ گلستان
همزمان با بازگشایی عمارت برلیان در کاخ گلستان در سالگرد مشروطه، از اسناد و عکسهای دیدهنشدهای از آن مقطع تاریخی در 2 نمایشگاه «نهضت مشروطه از دریچه عکسخانه شهر» و «به یاد مشروطه» رونمایی میشود.
-
تخریب سریالی در ابرکوه + فیلم و عکس
آبانبار و بخشی از حصار یک خانه قاجاری در بافت تاریخی ابرکوه تخریب شد. چندی پیش هم به عرصه کوشک عزتآباد ابرکوه برای خیابانکشی تعرض شده بود.
-
نمایش یادمانهای امیرکبیر در کاخ گلستان
مدیر مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان از افتتاح تالار و برپایی همایش یادمان «اتابک اعظم میرزا محمدتقی خان امیرکبیر نظام فراهانی» در این مجموعه جهانی خبر داد.
-
حاشیه جدید ناصرالدینشاه در پایتخت!
ناصرالدینشاه قاجار که او را قبله عالم، شاهبابا، ظلالله، شاه شهید و سلطان صاحبقران میخواندند، ۱۲ اردیبهشتماه با سه گلوله میرزا رضا در حرم حضرت عبدالعظیم ترور شد و همانجا هم به خاک سپرده شد. حالا در صدوبیستوهفتمین سالگرد ترور شاهی که با نیم قرن سلطنت مسائل زیادی را رقم زد، سنگ مزار منسوب به او حاشیههای جدیدی ایجاد کرده است.
-
رونمایی از کتاب ۵۰۰ سال مقاومت مردم بوشهر
کتاب ۵۰۰ سال مقاومت مردم بوشهر در برابر استعمار برای پاسداشت بیش از دو قرن مقاومت ضد استعماری مردم استان بوشهر منتشر و رونمایی شد.
-
رونمایی از یک قاب منحصربهفرد در سال خرگوش
قاب لاکی منحصربهفردی منقوش به صور فلکی با نقش «خرگوش در مرکز»، با توجه به اینکه خرگوش نماد سال ۱۴۰۲ است، در موزه ملی ایران، موقت و در نوروز به نمایش گذاشته شده است.
-
آذربایجان غربی زیباست
مدرسه ای که در جنگ جهانی اول فرانسوی ها ساکنش بودند
مدرسه قدیمی "هدایت" در بافت متراکم و مسکونی و تقریباً نزدیک به بازار قدیمی و مرکز شهر ارومیه (میدان انقلاب) واقع شده است و هر چند در بین واحدهای معماری محصور شده ولی طوری قرار گرفته که می توان آنرا از بیرون نیز دید.
-
سرنوشت بیمارستانی که طبیب مخصوص دو پادشاه تاسیس کرد
نخستین بار به دنبال سفر قاجارها به فرنگ ایده شکلگیری مریضخانه در ایران شکل گرفت؛ روندی ادامهدار که سرانجام منجر به شکلگیری ایده ساخت بیمارستانی مخصوص زنان شد تا به این ترتیب نخستین مریضخانه تخصصی نسوان در اواخر قاجاریه افتتاح شود؛ بیمارستانی که اکنون در گذر از یک قرن فعالیت، این روزها با عنوان نام موسس خود "دکتر امیرخان امیراعلم" تحت عنوان بیمارستان تخصصی گوش و حلق و بینی شناخته میشود...
-
/میراث ناملموس ایران در آیینه جهان/
«نقالی» هنری که با تاروپود تاریخ جامعه ایران گره خورده است
میراث فرهنگی ناملموس، تولیدات و فرایندهای فرهنگی است که با گذشت زمان و از نسلهای پیشین باقی مانده است؛ این موارد شکلهایی از فرهنگ است که قابلیت ثبت و ضبط دارد اما ملموس و فیزیکی نیست. این میراث ممکن است همچنان در گروههای فرهنگی گوناگون زندگی مردم جریان داشته باشد که ثبت آن قطعا از نابودی آن جلوگیری میکند.
-
شاهزادههای مدعی سلطنت ایران را بشناسید
ما شاه ایرانیم؛ تحویلمان بگیرید!
شاهزادگان سه سلسله سلطنتی در ایران مدتی است در آن سوی مرزهای کشورمان مدعی سلطنت و پادشاهی هستند و هر کدام به زعم خود در تلاشاند تا یک روز بالاخره بر سرزمین اجدادیشان حکومت کنند.
-
به مناسبت سالگرد قتل امیرکبیر ایران
اولین وزیر اطلاعات ایران که کشته شد چه کسی بود؟
امیرکبیر به عنوان یکی از تاثیرگذارترین مردان این سرزمین شناخته میشود. کسی که با وجود اینکه از طبقه اشراف و درباریان نبود اما با ذکاوت خود به درجه صدارت دبار قاجار رسید و خدمات ارزندهای به ایران کرد. او که مانع فساد و عیش و نوش درباریان شده بود و از جاسوسی بیگانگان نیز جلوگیری میکرد خیلی زود مغضوب آنها شد و توسط عوامل ناصرالدین شاه به قتل رسید. یکی از خدمات مهم او که کمتر به آن پرداخته شده، راهاندازی یک شبکه جاسوسی و ضد جاسوسی بود تا بتواند جلوی توطئه خارجیها از جمله روسیه و انگلیس را بگیرد.
-
تدوین تاریخ اجتماعی زنان قاجار بر اساس اسناد مالی
«ملاحظههایی درباره تدوین تاریخ اجتماعی زنان قاجار بر اساس اسناد مالی» در نشستی تخصصی از سوی پژوهشکده اسناد سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران بررسی شد.