احد ضابط در گفت‌وگو با ایسنا در پاسخ به اینکه برخی معتقداند فارغ‌التحصیلان دانشگاهی فاقد مهارت‌های لازم برای ورود به عرصه صنعت و اشتغال اند، نظر شما چیست، اظهار کرد: من اساسا با این حرف مخالفم. از نظر بسیاری افراد، مهارت الزاما مهارت فنی سخت معنا می‌شود و معتقد اند دانشگاه باید با مراکز فنی و حرفه‌ای قرارداد منعقد کند تا دانشجویان با مراجعه به این مراکز مهارت‌های لازم برای ورود به بازار کار را بیاموزند، کما اینکه گاهی برخی از شرکت‌های بزرگ نیز این را مطرح می‌کنند که فارغ‌التحصیلان مراکز فنی و حرفه‌ای نسبت به فارغ‌التحصیلان دانشگاهی، برای صنعت کارامدتر اند.
وی افزود: در پاسخ به این انتقاد من می‌گویم اساسا صنعتی که کاملا بر پایه مونتاژ بنا شده است، نیازی به مهندس ندارد و فقط به تکنسین احتیاج دارد، زیرا در این صنعت نه طراحی محصول جدید انجام می‌شود و نه بهبود کیفیت محصولات قبلی صورت می‌گیرد و همه چیز صرفا مونتاژ است، لذا نیازمند یک سری افراد است که مهارت‌هایی را آموخته‌اند و اکنون صرفا باید آن‌ها تکرار کنند. در حالیکه دانشگاه محل تربیت افراد برای تکرار یک مهارت آموخته شده نیست، بلکه محل آموزش برای تفکر کردن و حل مسائل حل نشده است.
رئیس دانشگاه فردوسی مشهد اضافه کرد: برداشت دیگری که در ذهن افراد از مهارت وجود دارد، ماهر شدن در انجام یک سری اعمال است. این نیز انتظار نادرستی از دانشگاه است. دانشجویان رشته‌هایی مانند پزشکی، در دوران دانشجویی خود با حضور در محیط بیمارستان و گذراندن دوره‌های مختلف، تا حدی در حوزه کاری خود ماهر می‌شوند و پس از فارغ‌التحصیلی می‌توانند با استفاده از مهارت به دست آمده، در مطب یا بیمارستان‌ها بیمار ویزیت کنند، اما در مورد رشته‌ای مانند مهندسی، کدام کارخانه حاضر است امکانات و خط تولید خود را در اختیار دانشجویان قرار دهد تا با آن تمرین کنند و ماهر شوند؟ بنا هم نیست چنین کاری در دانشگاه انجام شود.
ضابط ادامه داد: در دانشگاه باید در حد حداقلی آموزش‌های عملی را داشته باشیم، اما امکان مهارت‌آموزی در آن سطحی که در صنعت رخ می‌دهد، در دانشگاه وجود ندارد، زیرا هر روز فناوری‌ها و دستگاه‌های جدیدی وارد صنایع مختلف می‌شود که امکان قرار دادن تمام آن دستگاه‌ها در دانشگاه و آشناسازی دانشجویان با تمام فناوری‌ها وجود ندارد. باید بدین شکل باشد که دانشجو پس از اینکه مبانی و اصول رشته خود را در دانشگاه آموخت و فارغ‌التحصیل شد و تصمیم گرفت وارد هر صنعتی شود، ابتدا یک دوره مهارت‌آموزی را در صنعت بگذراند تا مهارت‌های عملی را به خوبی بیاموزد.
وی با اشاره به سیر روزافزون مهاجرت فارغ‌التحصیلان دانشگاهی به خارج از کشور، عنوان کرد: عمده افراد فارغ‌التحصیل شده از دانشگاه‌های برتر ایران به راحتی در خارج از کشور شغل مناسب پیدا می‌کنند، بنابراین اینکه گفته می‌شود دانش‌آموختگان دانشگاهی ما توانایی حضور در صنعت را ندارند، اشتباه است.
اهمیت انجام آمایش آموزش عالی
رئیس دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به تاکیدات رهبر معظم انقلاب بر لزوم آمایش آموزش عالی، بیان کرد: باید آمایش به گونه‌ای انجام شود که نیازهایی که ممکن است در آینده ایجاد شود را هم پیش‌بینی کند، هرچند اکنون تقاضایی برای آن وجود نداشته باشد. باید در مورد هر رشته احصا شود که در هر سال چه تعداد دانشجو می‌توان جذب کرد.
ضابط ادامه داد: ما از سال گذشته در دانشگاه فردوسی کار آمایش را آغاز کرده‌ایم که کار سختی هم هست، زیرا وقتی می‌خواهیم تعداد دانشجویان ورودی برخی از رشته‌ها را کاهش دهیم، باید از تعداد اساتید آن رشته نیز بکاهیم که این قطعا کار ساده‌ای نیست. رشته‌هایی که آینده خوبی دارند باید رشد یابند، اما در مورد رشته‌هایی که اکنون دیگری جایی برای رشد ندارند، نباید دانشجو و استاد جدید جذب کنیم.
وی اضافه کرد: در برخی از شهرستان‌های با جمعیت پایین چندین دانشگاه وجود دارد و هنگامی هم که ما می‌خواهیم تعدادی از این دانشگاه‌ها را تعطیل کنیم، از فرماندار گرفته تا نماینده مجلس با این کار مخالفت می‌کنند. در حالیکه واقعا نیازی به وجود این دانشگاه‌ها نیست. چرا شهری با جمعیت زیر ۵۰ هزار نفر باید چندین دانشگاه اعم از دولتی، آزاد، پیام نور و... داشته باشد؟ این‌ها رویه‌های اشتباهی است که باید اصلاح شود.
فرهنگ بر آموزش و پژوهش احاطه دارد
رئیس دانشگاه فردوسی همچنین با تاکید بر اهمیت حاکم بودن فضای فرهنگی در دانشگاه‌ها، اظهار کرد: حوزه فرهنگ را نمی‌توان از سایر حوزه‌ها جدا کرد، در دانشگاه‌ها باید آموزش و پژوهش دارای زیربنای فرهنگی باشند، یعنی برای دانشجویان بیان شود که این علمی که در حال آموزش آن هستند و پژوهش‌هایی که انجام می‌دهند، نهایتا باید در راه خدمت به بشریت صرف شود، نه در راه‌های ضدبشری. اگر باور کنیم در دانشگاه‌ها فرهنگ بر آموزش و پژوهش احاطه دارد، آنگاه انسانی که از دانشگاه فارغ‌التحصیل می‌شود، حتما فردی مفید برای جامعه خواهد بود و می‌تواند تمدن نوین اسلامی را در گام دوم انقلاب محقق کند.
ضابط با بیان اینکه برای رسیدن به این هدف اساتید اساسی‌ترین نقش را دارند، گفت: با وجود اینکه بسیاری نظرشان این است که دیگر از سن ۱۸ سال به بعد نمی‌توان بر روی افراد کار فرهنگی انجام داد، اما باز هم استاد می‌تواند با نشان دادن ایده‌آل‌های اسلامی در رفتار خود با دانشجویان، نقشی تاثیرگذار برای ایجاد تغییر در نگرش‌های آنان داشته باشد. استادی که در برخورد با دانشجویان عدالت و اخلاق را رعایت می‌کند، قطعا نصیحت‌هایش مورد پذیرش دانشجویان قرار خواهد گرفت.
وی همچنین در پاسخ به اینکه دانشگاه چه نقشی را می‌تواند برای تحقق شعار سال ایفا کند، افزود: اساسی‌ترین نقش در تحقق شعار سال بر عهده صنعت است. صنعت نیاز به تسهیلات و مقررات‌زدایی دارد، دانشگاه در این خصوص چه کار می‌تواند انجام دهد؟ ممکن است گفته شود در این مسیر دانشگاه می‌تواند به نهادهای مربوطه مشورت دهد، اما این وظیفه دانشگاه نیست. رسالت دانشگاه تربیت نیروهایی است که می‌توانند صنعت را ارتقا دهند، اما این امری زمانبر است و برای شکل گرفتن اتفاقی اساسی در این سال در حوزه مهار تورم و رشد تولید، باید اقدامات دیگری از سمت نهادهای مربوطه انجام شود.
رئیس دانشگاه فردوسی با بیان اینکه عدم وجود توازن یکی از دلایل مهم بروز مشکلات در صنعت است، خاطرنشان کرد: به عنوان مثال وقتی ما اصرار به کنترل نرخ ارز داریم و آن را غیرواقعی می‌کنیم، واردات افزایش می‌یابد. ما به جای سوبسید دادن به کارآفرین و حقوق کارگر، به نرخ ارز یارانه می‌دهیم. عده‌ای نگران اند که واقعی شدن نرخ ارز باعث افزایش قیمت مواد اولیه می‌شود، در حالیکه اگر این مواد اولیه در نهایت تبدیل به ارزش افزوده شود، برای صنعت مفید خواهد بود.
وظیفه دانشگاه درامدزایی نیست
ضابط در خصوص درامدزایی دانشگاه‌ها برای تامین مخارج خود، بیان کرد: وظیفه دانشگاه تولید دانش و تربیت نیروی متخصص است و تمام هزینه‌های آن باید از محل درامدهای دولت تامین شود، سپس دانشجویان پس از فارغ‌التحصیلی وارد جامعه می‌شوند و ارزش افزوده ایجاد می‌کنند. البته ما نسبت به اقداماتی نظیر مولدسازی و صادرات محصولات دانش‌بنیان ورود کرده‌ایم، اما هنوز تا رسیدن به مرحله درامدزایی فاصله داریم.
وی ادامه داد: بسیاری از دانشگاه‌های بزرگ دنیا با احداث شرکت‌های بزرگ و نظارت بر آن‌ها، بودجه خود را تامین می‌کنند، در حالیکه در کشور ما با وجود تصریح قانون جهش تولید دانش‌بنیان مبنی بر مجاز بودن دانشگاه‌ها به تاسیس سازمان توسعه و سرمایه‌گذاری وابسته به خود، هنوز بعد ازیک سال اساسنامه ایجاد این سازمان توسط دانشگاه‌ها، تصویب نشده است.
انتهای پیام
نظرات