امسال هم به مانند هر سال باید نگران بازار تاریخی و ۲۰۰ ساله اراک باشیم که هنوز مرمت اصولی و کامل آن انجام نشده و حتی سفر هیات دولت و رییس جمهوری به استان مرکزی و بودجه های مصوب نیز هنوز دردی از بازار دوا نکرده است.

در روزهای اخیر اخباری مبنی بر مرمت های اضطراری در گوشه و کنار بازار، منتشر شده است، درست است که ممکن است این مرمت ها، وخامت اوضاع برخی نقاط را کمتر کند، اما مسئله اینجاست که بازار تاریخی اراک، مرمت اصولی و کامل می خواهد که قطعا مخارج و هزینه های بسیاری روی دست متولیان امر و بازاریان می گذارد ولی به هرحال حفظ این گنجینه تاریخی که تا امروز خود را حفظ و حراست کرده، نیازمند صرف هزینه است.

قطعا اقدامات میراث فرهنگی برای حفظ مجموعه بازار تاریخی اراک کافی نیست و باید همه متولیان امر خود را در این حوزه سهیم و مسئول بدانند.

مسائل مطرح شد، اما بی پاسخ ماند

علیرضا عسگری دبیر اجرایی هیات امنای بازار اراک در اینباره به ایسنا گفت: در ماه های گذشته سه برنامه های تلویزیونی به مسئله بازار تاریخی اراک و مرمت آن اختصاص یافت و در این برنامه ها افرادی چون عین القضاتی رئیس وقت شورای شهر، مرزبان مدیرکل میراث فرهنگی، خیرمند معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری و درودگر رییس دادگاه انقلاب استان مرکزی حضور داشتند و با وجود آنکه مسائل و مطالبات و نقدها به شکل جدی مطرح شد، اما برای هیچ کدام جواب قانع کننده ای دریافت نکردیم و عملا یک درد به دردهای بازاریان اضافه شد.

وی با اشاره به اینکه بارها موضوعاتی چون، نوع پروژه های مرمتی، کیفیت کار که به دوباره کاری یا چندباره کاری ختم می شود، عدم حضور ناظر پروژه و عدم ارسال گزارش ها از سوی ناظر پروژه ها و چگونگی تجهیز کارگاه مرمتی در صورت نبود ناظر، استفاده از مصالح بی کیفیت و دلیل اتلاف بودجه ها و منابع مالی مطرح شده است، بیان کرد: از سال ۱۳۹۷ هیات امنای بازار درخواست تدوین یک طرح جامع مرمتی برای بازار کرد که تا امروز هنوز به نتیجه نرسیده است و مشخص نیست که برای بازار قرار است جه کاری صورت بگیرد، چه نقاطی باید مرمت شود، چه نقاطی باید نوسازی و بهسازی شود، چه فضاهایی باید رفع خطر شود و تکلیف زیرساخت ها و مباحث برقی بازار چه خواهد شد.

هیات امنا آماده همکاری است

عسگری با تاکید بر اینکه تا امروز هنوز به جواب مشخصی بابت این ابهامات نرسیده ایم و میراث فرهنگی علیرغم تلاش های انجام شده، هنوز در مسیر درست قرار نگرفته، گفت: هیات امنای بازار بارها اعلام کرده است که آمادگی دارد برای هر یک از سراهای بازار به شکل مجزا جلسه ای تشکیل دهد، متولیان و کسبه حاضر شوند، مشکلات احصا شود و گام به گام جلو برویم و خود را محدود به طرح جامع نکنیم، اما هنوز کاری انجام نشده است.

وی با بیان اینکه بام بازار بویژه در چهارسوق بازار در حال آسیب جدی است، به اقدامات انجام شده در بازار اشاره کرد و افزود: در سال های گذشته ۱۵۰ متر کانال تاسیسات در بازار اجرایی شد، اما کار نیمه کاره باقی مانده است.

نباید به طرح جامع محدود شویم/سرای گلشن و نوذری در دست مرمت

دبیر اجرایی هیات امنای بازار تاریخی اراک با بیان اینکه شرایط به شکلی نیست که خود را محدود به طرح جامع کنیم بلکه مرمت باید به سرعت، کلید بخورد در غیر این صورت با مشکلات جدی روبرو می شویم، افزود: در حال حاضر با توجه به اعتبار ۴ میلیارد تومانی که شورا و شهرداری در اختیار میراث فرهنگی قرار داده است، سرای گلشن در دست مرمت قرار گرفته و سنگفرش سرای نوذری با مشارکت کسبه آغاز شده است. مرمت بام این سرا نیز توسط میراث فرهنگی در حال انجام است و مرمت چارسوق به سمت خیابان محسنی(بازار حلاجان یا پرده فروشان) نیز در دست اقدام و کاهگل بام در حال انجام است.

مرمت بام دیر آغاز شد؛ شاید به بارندگی بخوریم

وی تاکید کرد: قطعا مرمت اصولی، کاری سریع نیست و زمانبر است، درست است که کار از یکی دو ماه پیش آغاز شده، اما به هرحال ممکن است بارندگی آغاز شود و با توجه به مصالح خشتی و گلی و آجری، ممکن است در حین اجرا درگیر مخاطرات شویم.

مرمت بازار نیازمند تغییر دیدگاه و ورود جدی میراث فرهنگی است

عسگری با بیان اینکه با وجود همه صحبت ها، بودجه ها و اعتبارات ملی و مصوبات سفر ریاست جمهوری و سفر وزیر میراث فرهنگی و بازدید از بازار طی دو سال اخیر عملا اتفاق خاصی در بحث مرمت بازار تاریخی اراک رخ نداده است، خواستار تغییر دیدگاه جدی نسبت به مسئله مرمت بازار شد و گفت: باید یک اتفاق خاص رقم بخورد، شورای برنامه ریزی استان و سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان، موافق اتفاقی مثبت در بحث بناهای تاریخی بویژه بازار هستند و باید اداره کل میراث فرهنگی نیز به صورت جدی وارد کار شود و مطالعات لازم را انجام دهد.

به گزارش ایسنا، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان مرکزی نیز در گفت و گو با ایسنا، در خصوص آخرین وضعیت مرمت بازار تاریخی بیان کرد: مرمت مجموعه بازار تاریخی اراک از محل اعتبارات استانی، ملی و سفر ریاست جمهوری به صورت جدی در دستور کار میراث فرهنگی استان قرار گرفته و در این راستا از اعتبارات شهرداری که توسط شورای شهر مصوب شده نیز استفاده می شود.

نقاط خطرآفرین بازار در لیست مرمت

مصطفی مرزبان با بیان اینکه این مرمت طبق طرح مصوب در حال انجام است و کار با همکاری شهرداری دنبال می شود، گفت: طبق قرارداد منعقد شده، اماکن خطرآفرین بازار شناسایی شده است که سرای گلشن نیز در اولویت قرار گرفت و مرمت آن طی قرارداد با شهرداری اراک و از محل اعتبارات بازآفرینی شهری در حال انجام است.

مرزبان تصریح کرد: براساس طرح پیش رو و اعتبارات در اختیار، مرمت سراهای دارای اولویت به مرور انجام می شود و اگر اعتبارات کافی در اختیار باشد کل مجموعه مرمت خواهد شد.

مرمت بام در حال انجام است

وی با اشاره به مرمت کامل سرای صندوق سازان، سرای کاشانی و فلسطینی و طاق های راسته بازار از سمت چهارسوق به خیابان حصار و رفع خطر برخی از طاق های فرسوده از محل اعتبارات استانی، افزود: مشارکت در مرمت سرای نوذری نیز انجام شد و بالغ بر ۷۵۰ میلیون تومان اعتبار و قرارداد برای سرا تخصیص یافت، همچنین بام سازی و رفع خطر از راسته اصلی بازار (از خیابان امام خمینی(ره) تا چهار سوق، از چهارسوق تا میدان ارگ و از چهارسوق تا میدان محسنی) به عنوان یکی از مهمترین اقدامات مرمتی بازار در دستور کار بود.

مرزبان افزود: قرارداد مرمت منعقد و پیمانکار نیز مشخص شد و برای این کار ۴ میلیارد تومان اعتبار از محل اعتبارات میراث فرهنگی استان اختصاص یافت. در حال حاضر آواربرداری بام و رفع خطر و بام سازی در حال انجام است که کار بسیار موثری خواهد بود و ادامه کار نیز از محل اعتبارات ۱۴۰۲ پیگیری خواهد شد. البته مهلت جذب اعتبارات ۱۴۰۱، ۳۱ شهریورماه خواهد بود و تلاش می کنیم که تا قبل از شروع فصل بارندگی عملیات بام راسته بازار اتمام یابد و در اسرع وقت نقاط حادثه خیز و اولویت دار بازار در دستور کار مرمت قرار خواهند گرفت.

مرمت بازار، مشارکت جمعی می خواهد/۴ سرا نیازمند مرمت فوری

وی با تاکید بر اینکه از مالکین و دستگاه های خدمات رسان درخواست همکاری برای مرمت بازار را داریم، گفت: در کنار مرمت بام راسته بازار که در حال انجام است، بام سراها نیز نیازمند مرمت است و با توجه به اینکه برای مرمت بام سراها باید مالکین، دستگاه های خدمات رسان و اوقاف مشارکت داشته باشند، مرمت بام راسته بازار در اولویت قرار گرفت و بام سراها، از جمله سرای کاشانی، نوذری و ... باید با مشارکت بازاریان و اوقاف مرمت شود.

مدیرکل میراث فرهنگی استان مرکزی اظهار کرد: در حال حاضر، داخل سراهای اکبریان، فدایی، هزاوه ای‌ها و کتابفروشان نیازمند مرمت سریع و فوری است، به عنوان مثال داخل سرای کتابفروشان وضعیت مناسبی ندارد و باید مالکین مغازه های این سرا در این خصوص همکاری کنند. این مشارکت در خصوص مرمت فضای داخل سرای کاشانی صورت گرفت، همچنین بام، جداره ها و دیواره های سرای نوذری نیز با مشارکت بازاریان در حال مرمت است، کف سرا نیز با حمایت مالی بازاریان و تامین مواد اولیه از سوی میراث فرهنگی مرمت می شود.

پیگیر تخصیص اعتبارات هستیم

وی با بیان اینکه سرای هزاوه ای ها و اکبریان و فدایی از محل اعتبارات مرمت اضطراری شهرستان اراک و میراث فرهنگی صرفا به منظور رفع خطر مرمت می شوند، گفت: برای تکمیل مرمت نیازمند مشارکت مالکین و بازاریان هستیم.

مرزبان با اشاره به تصویب ۲۰ میلیارد تومان اعتبار از محل مصوبات سفر ریاست جمهوری به استان مرکزی در سال گذشته، ویژه بازار تاریخی اراک و در نظر گرفتن بازه زمانی سه ساله برای تخصیص، بیان کرد: سال گذشته بالغ بر دو میلیارد از محل اعتبارات استانی و یک میلیارد تومان از محل اعتبارات سفر به بازار اختصاص یافت و از محل اعتبارات طرح های عمرانی ملی نیز ۵ میلیارد تومان تخصیص یافت که در قالب قراردادهای مختلف صرف شد. برای سال جاری نیز کمیته برنامه ریزی اعتبارات شهرستان اراک ۱۰ میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفت که ۳ میلیارد تومان آن به بازار تاریخی اختصاص یافت و از محل اعتبارات سفر ریاست جمهوری نیز اعتباراتی بالغ بر ۳ تا ۴ میلیارد تومان اختصاص می یابد، همچنین پیگیر هستیم که از محل اعتبارات طرح های عمرانی ملی بالغ بر ۴ تا ۵ میلیارد تومان دریافت کنیم. از محل اعتبارات بازآفرینی شهری سال گذشته ۳.۵ میلیارد تومان و امسال نیز رقمی را اختصاص می دهند که نقاط اولویت دار مشخص و قرارداد آن منعقد خواهد شد و میراث فرهنگی نیز بر عملکرد پیمانکار نظارت خواهد داشت.

مرمت بازار ۲۰۰ میلیارد تومان اعتبار می خواهد

مدیرکل میراث فرهنگی استان اضافه کرد: با توجه به اینکه رسیدگی به بازار از حیث مرمت و احداث تاسیسات، مبلغی بالغ بر ۲۰۰ میلیارد تومان نیاز دارد، لازم است که مشارکت سایر دستگاه های متولی را نیز شاهد باشیم در غیر این صورت اعتبارات ابلاغی فقط صرف رفع خطر و مرمت های اضطراری خواهد شد.

به گزارش ایسنا، هر سال که می گذرد، رقم اعتبارات مورد نیاز برای مرمت کامل بازار، سنگین تر و نجومی تر می شود و اتفاقا منابع نیز قطره چکانی تر در اختیار قرار می گیرد و همین مسئله باعث شده است که اعتبارات تنها صرف رفع خطر و مرمت های اضطراری شود و قطعا با این روند، بازار اراک هیچ گاه به صورت کامل مرمت نمی شود.

حفظ این مجموعه نقشه راه می خواهد، اما چیزی با این عنوان در اختیار نیست و همین باعث شده است که کاری از پیش نرود.

در تمام این سال ها انگشت های اتهام همیشه به سمت میراث فرهنگی نشانه رفته است، هرچند هیچ شکی در وظیفه اصلی و سنگین میراث فرهنگی در حفاظت و مرمت آثار تاریخی از جمله بازار اراک نیست، اما بخشی از بازار به هرحال متعلق به اوقاف است که هیچ گاه در موضوع مرمت بازار خودی نشان نداده و قطعا با چنین متولیانی، نمی توان بازار تاریخی و ۲۰۰ ساله اراک را حفظ کرد.

انتهای پیام