دكتر بيگدلي :در نظامهاي سياسي كه عقل فردي، تابعي از عقل كل است، هيچ‌گاه دموكراسي به وجود نمي‌آيد
تهران
دكتر علي بيگدلي گفت: جامعه‌ي مدني، جامعه‌ايست انتقادپذير و انعطاف‌پذير كه فرد در آن حق دارد فكر و انديشه‌ي خود را بي‌هيچ تهديدي ارائه كند.
استاد علوم سياسي، حقوق و تاريخ دانشگاه تهران در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران، به تشريح ويژگي‌هاي جامعه‌ي مدني و نقش انسان مدرن پرداخت و اظهار داشت: هيچ تفكر و انديشه‌ي از پيش تعيين شده‌اي، در اين جامعه، قابل پذيرش و هيچ فردي، ذاتا قابل اطاعت نيست.
وي، انسان مدرن را، انساني خواند كه براي كشف حقيقت، در پي استقلال و منطق است. استقلالي كه بر پايه‌هاي علم، عقل، منطق و فلسفه بنا شده است.
وي، اعمال تسامح، تساهل، انعطاف‌پذيري، احترام به آراي ديگران، رعايت حق عقلانيت و نفسانيت انسان، جداسازي فرد از امتيازات خانوادگي و طبقات اجتماعي، احترام به همنوع بر پايه‌ي شرافت و شايستگي‌هاي فردي را از جمله‌ي ويژگي‌هاي مهم انسان مدرن ذكر كرد و خاطرنشان ساخت: در جامعه‌ي مدني (دوره‌ي مدرنيته) بيان و كلام هر كس مي‌بايست براساس استدلال، منطق و علم بنا شود نه بر حذف فيزيكي.
دكتر بيگدلي، همچنين از دوران مدرن به عنوان جامعه‌ي مدني ياد كرد و قانون‌مداري را برجسته‌ترين خصوصيت اين جامعه دانست.
به گفته وي، عصر مدرنيته، عصر گفت و گو، مجادله و تعامل انديشه است. قانون‌مداري،به فرد مدرن، امنيت مي‌دهد. به گونه‌اي كه نهادهاي تعيين كننده‌ي فرد در جامعه، حذف شده، حاكميت، بر پايه‌ي حكم قانوني، شكل مي‌گيرد.
وي اضافه كرد: در اين راستا، خود فرد نيز در تدوين قانون، نقش مستقيمي را ايفا مي‌كند.
وي، دوران مدرن را از ديدگاه سياسي و اجتماعي، دوراني ذكر كرد كه هم زمان با ظهور جامعه مدني در اروپا شكل گرفت. اين در حالي بود كه دوران مدرن، طبيعتا با علايق، خواست‌ها و اهداف كليسا، در تضاد بود.
وي يادآور شد: جامعه‌ي مدرنيته، براي آن كه بتواند نظام كليسايي را از قدرت بيندازد، در وحدانيت كليسايي كاتوليك شبهه ايجاد كرد در كنار آن، كليساي لوتري و كالوني (لوتريانيسم - كالونيسم) يا پروتستانيتسم را به وجود آورد.
دكتر بيگدلي افزود: در جامعه‌ي سنتي غرب دو كانون وجود داشت: كانون اول نظام نيرومند كليسا. كانون دوم نظامها و قدرتهاي استبدادي.
اين استاد دانشگاه، در ادامه از رنسانس به عنوان مهمترين نقطه‌ي عطف در تاريخ تمدن مغرب زمين ياد كرد و گفت: اين لحظه، لحظه‌ي تاريخي و سرنوشت‌سازي، در حوزه‌ي، هستي شناسي انسان غربي به شمار مي‌رود. زيرا تا پيش از آن، انسان در عصر حاكميت قرون و سطايي، از منظر خدا به طبيعت مي‌نگريست كه ناشي از فلسفه‌ي مسيحيت بود.
وي، حضور انديشه‌هاي متعارض و عدم يك پارچگي فكري افراد را از ويژگي‌هاي مهم يك جامعه‌ي تحول‌پذير دانست و افزود: در پي گسترش فرهنگ رنسانس، جوامع مغرب زمين با دو جبهه‌ي فكري متضاد روبه‌رو شدند كه در واقع، تقابل اين دو جبهه‌ي فكري، از تضارب سنت و مدرنيسم حكايت مي‌كرد.
دكتر بيگدلي، تصريح كرد: در پي برخورد فرهنگ مسيحيت با فرهنگ و تمدن غني اسلامي، تحولي اساسي در ساختار فرهنگي دنياي مسيحيت رخ داد و آنها نيز فرهنگ تسامح و تساهل را تجربه كردند.
جنبش روشنگري، در قرن هيجدهم، در آستانه‌ي انقلاب كبير فرانسه، به روندنوگرايي علمي و عقلاني شدن هويت جمعي، سرعت داد به گونه‌اي كه مدرنيته، محور محافل ادبي، هنري، فلسفي و علمي شد.
به گفته‌ي وي، رنسانس در دو مرحله‌ي نوگرايي در حوزه‌ي زوقيات و علمي، زمينه و بستر مدرنيسم را فراهم آورد.
وي در ادامه به تفاوت عقل فردي و توتاليتر اشاره كرد و گفت: در نظامهاي سياسي كه عقل فردي، تابعي از عقل كل است، هيچ‌گاه دموكراسي و رضايت به وجود نمي‌آيد.
وي تصريح كرد: اين عقل كل، همان عقل توتاليتر هگلي است كه به جاي همه، تصميم مي‌گيرد و انحصارا ژدولت را در دست دارد.
به عقيده‌ي دكتر بيگدلي، سنت موجب همبستگي مي‌شود اما، اين همبستگي، مكانيكي و غيرعقلاني است.
وي، در ادامه‌ي سخنانش، به اختلاف سنت و مدرنيته اشاره كرد و ريشه‌ي سنت را در گذشته دانست و گفت: انسان مدرن به حال و آينده مي‌انديشد. بنابراين مدرنيسم يعني برتري دادن به انديشه و عمل‌نو، نسبت به رفتار و تفكري مبتني بر سنت‌گرايي.
به گفته‌ي دكتر بيگدلي، انديشمندان مدرنيست، در تمام حوزه‌هاي علمي و علوم انساني، به ويژه در حوزه‌هاي انديشه‌ي ديني، تفكر ضدمكتب يا مطلق‌گرايي علمي را مطرح مي‌كنند و هدفشان از دگرانديشي و نوسازي در حوزه‌ي علوم انساني، طرح انديشه‌هاي اصالت تحول (EVOLUTIONISME) و اصالت قائم به ذات بودن انسان (IMMANENTISME) و موضوعات مكتبي است كه طرفدار وجود روابط مخفي اشياء با روح انسان مي‌باشد.
انتهاي پيام
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر می‌شود.
نظرات