رييس‌جمهور گفت:« در جريان انقلاب اسلامي هويت تاريخي ما كه يك هويت ديني است با خواست تاريخي‌مان منطبق شد و مردمي‌ترين نظام جهان به وجود آمد كه خواست آن جامعه‌ي مشاركتي و مردم‌سالار است.»
به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) وي كه در مراسم معرفي و تقدير از دانشجويان نمونه دانشگاهها و موسسات آموزش عالي كشور سخن مي‌گفت،تصريح كرد:« ملت ايران از پايگاه دين، خواهان آزادي، استقلال و پيشرفت بوده و هست و حركت آن با برخي حركت‌ها به نام اسلام از جمله در افغانستان كه بعضا بهترين ابزار را براي تحقير اسلام فراهم مي‌آورد،كاملا متفاوت است. ملت ايران خواستار دين سازگار با مردم‌سالاري و دموكراسي است.»
وي در عين حال تاريخ و جغرافياي ايران را متفاوت با ديگر كشورها خواند و گفت: « نسخه‌ي ديگر كشورها را نمي‌توان در ايران پياده كرد بلكه بايد روي پاي خود ايستاد و راه خود را انتخاب كرد و همگي اينها از مسايلي است كه بايد در دانشگاهها مورد تاكيد قرار گيرد.»« علي‌رغم سابقه‌ي درخشان، قرن‌هاست كه دچار عقب‌ماندگي مزمن شده‌ايم و واقعيت نشان مي‌دهد كه در عرصه‌ي علم و تحقيق فاصله‌ي زيادي تا مرحله‌ي توليد علم داريم و اگر نجنبيم فاصله‌ي ما با دنياي پيشرفته‌ي امروز بيشتر هم خواهد شد.»
وي همچنين در بخش ديگري از سخنان خود پيشرفت‌خواهي، راضي نبودن به وضع موجود و طلب وضع بهتر، نقد، پرسش‌گري، شور و نشاط را از جمله مولفه‌هاي دانشجو و دانشگاه برشمرد و افزود:« جامعه‌ي پويا به همه‌ي اين امور نگاه اثباتي دارد و آن را يك فرصت ممتاز مي‌داند، برخلاف جوامع بسته كه هيچ‌گونه استقبالي از پرسش‌گري،نقد، بهبود‌خواهي و شور و نشاط نمي‌كند و طبيعتا مشكلاتي را براي جامعه و دانشگاه فراهم مي‌آورد.»
رييس‌جمهور تصريح كرد:« اين‌كه از كجا آمده‌ايم، كجا هستيم، در چه جهاني به سر مي‌بريم، رابطه‌ي ما با جهان چيست، مقتضيات و نيازهاي واقعي روزگار ما چيست، چگونه بايد نيازها را برآورده كنيم، چگونه اولويت‌ها را تشخيص دهيم، چگونه حركات خود را تنظيم كنيم كه با وجود شناخت اولويت‌ها شتابزده عمل نكنيم و ... همه و همه از جمله مسايلي است كه بايد در دانشگاهها به آنها پرداخته شود.»
خاتمي نياز اصلي جامعه‌ي ايران را آزادي، استقلال و پيشرفت عنوان كرد و افزود: « ملت ايران از سلطه‌ي استكبار رنج برده است، از وابستگي به بيگانه و از اين‌كه بيگانگان تعيين‌كننده‌ي سرنوشت او باشند، سخت آزرده‌خاطر است و در عين حال نمي‌تواند تصور كند كه با وجود آن سابقه‌ي درخشان علمي، اين‌قدر در دنياي امروز عقب باشد.»
رييس‌جمهور خاطرنشان كرد:« ايراني كه روزگاري نقش مهمي در توليد علم داشته است و اگر انديشه، استعداد و تفكر او را از فرهنگ اسلامي كم كنند، چيزي از آن باقي نمي‌ماند، امروز نه تنها توليدكننده‌ي علم نيست، بلكه حتي راه مصرف درست علم ديگران را هم نمي‌داند.»
خاتمي با اشاره به برخي از هياهوهايي كه پس از طرح سه مولفه‌ي آزادي، استقلال و پيشرفت از سوي وي به عنوان نيازهاي اصلي جامعه‌ي ايران برپا شد، گفت:« هنگامي كه براي اولين بار اين مقوله را مطرح كردم، برخي هياهوگران گفتند كه ايشان مي‌خواهد شعار اصلي انقلاب يعني استقلال، آزادي و جمهوري اسلامي را عوض كند كه اين امر از مشكل در فهم آنان ناشي است.»
وي تصريح كرد:« مردم، جمهوري اسلامي را برگزيدند؛ چرا كه فكر مي‌كردند در سايه‌ي آن، استقلال، آزادي و پيشرفت را به دست مي‌آورند و قطعا اگر جوري تلقي كنيم كه جمهوري اسلامي با آزادي، پيشرفت و استقلال مخالف است، ملت ايران آن اسلام را پشت سر خواهد گذاشت.»
ادامه دارد.....
نظرات