تجليل از امام موسي صدر تجليل از يك شخص نيست بلكه تلاش براي شناخت و بزرگداشت يك انديشه، روش و منش جريان ساز در جهان امروز و به خصوص در دنياي اسلام و تشيع است، هر چند اين فضايل در اين شخص عزيز گرد آمده است. به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، حجت الاسلام و المسلمين سيد محمد خاتمي رييس جمهور، صبح روز سه شنبه طي سخناني در همايش « امام موسي صدر؛ انديشه‏ي ربوده شده » كه در دانشگاه شهيد بهشتي برگزار شد، افزود: در جهان بشري، تاريخ، اسلام و عالم تشييع، عالمان بزرگ، شخصيت‏هاي سياسي، هنري و اجتماعي موثري ظهور پيدا كردند ولي به ندرت اتفاق افتاده است كه فضايل گوناگون در وجود يك فرد جمع ‏شود و بدون ترديد حضرت امام موسي صدر يكي از اين استثناهاست. وي افزود: امام موسي صدر به لحاظ علمي داراي تحصيلات بالاي اجتهاد فقهي و ديني بود، ولي اين بزرگوار اكتفا به تحصيلات فقهي نداشت و در كلام، فلسفه، تفسير و ساير شعبه‏ها و شاخه‏هاي علوم و معارف اسلامي نيز صاحب‏نظر بود. رييس شوراي عالي انقلاب فرهنگي افزود: امام موسي صدر علاوه بر تحصيلات دانشگاهي در مسايل مختلف روز صاحب‌نظر و داراي مطالعات عميق بود و بالاتر از اين، وي مصداق بارز بيان امام صادق (ع) يعني «مرد زمان خويش و آگاه به زمان خويش» بود، عالمان ديني، اگر از اين فضيلت تهي باشند، علم و جايگاه اجتماعي آنها به جاي آنكه منشا پيشرفت و اعتلاي جامعه شود، مي‌تواند سدي در راه ترقي باشد. وي با تاكيد بر اين كه امام موسي صدر به معناي واقعي كلمه يك روشنفكر بود، خاطرنشان كرد: روشنفكر هرهري مذهب و فاقد باور نيست، اما باورهاي او از برهان‏هاي استوار بر منطق و دليل برخوردار است. يعني آزاد مي‏انديشد و نظرات را مي‏شنود و بهترين آنها را انتخاب و بر آنچه كه انتخاب كرده پافشاري مي‏كند و در عين حال به ”خود“ انساني احترام مي‏گذارد. رييس‌جمهور افزود: روشنفكر كسي است كه به خاطر برخورداري از منطق استوار، از تعصب ناروا و اسارت در عادت‏هايي كه فسيل شده است، رها مي‏شود. روشنفكر كسي است كه از نوآوري در نظر و عمل دفاع مي‏كند و همان طور كه مي‏دانيد امام موسي صدر به تعقل و خردورزي انساني تكيه كرده است، ولي برخي تفكرات و نگرش هاي ديني در تاريخ دچار آفت بزرگ تاريخي شدند و آن ديني كه براي رهايي و بالا بردن بينش و منش انسان و تقويت عنصر مميز انسان يعني خود در انسان آمده است، در صورت‏ها و شكل‏هايي كه متناسب با يك زمان است، خلاصه مي‏شوند و اين صورت‏ها رنگ تقدس مي‏گيرند و به جاي اينكه خود را همراه مقولات با زمان تنظيم كنند، در مقابل تحولات زمان و انديشه‏اي كه مقولات زمان به آن مي‏انديشد، مي‏ايستند. وي افزود: در طول تاريخ اديان، تقريبا بدون استثنا، اگر نگوييم در همه ولي در بخش‏هاي مهم آن، به لحاظ محتوايي قرباني صورت‏ها و فرم‏ها و شكل‏ها شدند و ظاهر بيني آفت بزرگ است كه بر چهره‌ي آنها نشسته است. خاتمي، اظهار داشت: وقتي اشكال و صور زمان رنگ تعصب پيدا كردند، مانع ديدن چهره حقيقت مي‏شوند و به جاي اينكه عامل پويايي، رشد و احيا باشد عامل ماندگاري ايستايي و پافشاري بر ظواهر و غفلت از باطن و حقيقت مي‏شود. رييس شوراي عالي انقلاب فرهنگي، خاطرنشان كرد: يكي از دردسرهاي بزرگي كه براي پيامبران الهي ايجاد مي‌شد، اين بود كه برخي با عادت‌هاي فسيل شده و با شكل‌هايي از عقيده كه رنگ تقدس يافته بود، روبرو بودند و در برابر منطق دين كه انسان را به خردورزي و تامل در آفاق و انفس دعوت مي‏كرد، مي‏ايستادند و مي‏گفتند، اين فرد آمده است تا ما را ا از آنچه به آن عادت كرده‏ايم، دور كرده و عادت‏هاي مقدس را از ما بگيرد و در برابر، ما را از هويت خود تهي كند. رييس جمهور افزود: پيامبران آمدند كه اين عادت‏ها و شكل‏ها را تغيير دهند، حتي پيامبر اسلام(ص) كه به عرف جامعه بسيار اهتمام داشتند بسياري از صورت‏هاي رايج در آن روز را گرفتند و با تغيير محتوا به آن صورت‏هاي تازه‌اي بخشيدند. وي افزود: ظاهربيني و اسارت در بند عادت‏ها از مشكلات بزرگ بشري به خصوص جوامع ديندار است، چون محتواي دين امري مقدس و متعالي است و زماني كه قداست محتواي دين و اصالت دين به ظواهري كه مقدس نيستند، سرايت كرد، همان جامه مقدس مي‏شود و به جاي اينكه انسان‏ها اين جامه را از تن درآورده و متناسب با زمان و مكان، تحول در شيوه‏ها و روش‏ها ايجاد كند تا محتوا و حقيقت دين محفوظ بماند، مي‏كوشند صورت‏ها را بر جامعه‏اي كه لحظه به لحظه متحول مي‏شود، تحميل كنند و اين شدن نيست و نتيجه آن گريز و دين‏گريزي جامعه‏اي است كه به محتواي دين مي‏انديشد. وي خاطرنشان كرد: وقتي مي‏گوييم امام موسي صدر روشنفكر بود، يعني اهل منطق بود، به حقيقت دين توجه داشت و اهل نوآوري، نوپايي با احترام به پايبندي به اصول و موازين بود. پايبندي به اصول در حقيقت خود مهم‏ترين دشمن ظاهربيني است. رييس‌جمهور به پرستش خدا توسط انسان و چگونگي اين پرستش اشاره كرد و افزود: اگر انسان خدا را نپرستد، قطعا پرستشگري امري مي‏شود كه از خود انسان كوچك‏تر است و شان انسان بالاتر از اين است كه بنده‏ي انسان ديگري باشد، چه برسد به اين كه بنده‏ي اموري باشد كه جزي از انسان يا كوچك‏تر از خود انسان است. رييس شوراي عالي انقلاب فرهنگي، افزود: روشنفكر به معناي دقيق آن، اصول و معيار دارد، منتهي به حقانيت خود معتقد است و اين گونه روشنفكري در نظر و عمل نوآور است. بدون ترديد امام موسي صدر از جمله كساني بودند كه اين راه و روش را داشتند. وي خصوصيت ديگر امام موسي صدر را احترام به جوهر انسانيت دانست و ادامه داد: اين بينش به علاوه خردورزي، خود به خود يك مساله‏ي ديگر را پيش مي‏آورد كه براي صلح و پيشرفت جامعه لازم است كه آن رواداري است. در عين حالي كه انسان به ميزان‏ها و ارزش‏هايي اعتقاد دارد و پايبند است، روادار است و انسان طرف مقابل را صاحب انديشه مي‏داند. البته در محيطي كه امام موسي صدر قرار داشت چنين اقتضائاتي وجود داشت و جامعه لبنان جامعه‏اي متكثر، برخوردار از فرقه‏هاي مختلف و جايگاه تلاقي تمدن‏ها و فرهنگ‏هاي گوناگون است، كسي مي‏تواند در اين جامعه بماند كه نگاهي ديني به عقايد و ارزش‏ها داشته باشد و اهل مدارا و رواداري و در عين حال منطق و خردورزي باشد. رييس جمهور افزود: امام موسي صدر را به عنوان رهبري شيعه لبنان معرفي مي‏كنيم كه در جاي خود درست است ولي شخصيت او فراتر از آن بود كه فقط رهبري يك طايفه را داشته باشد. خاتمي، با بيان اينكه امام موسي صدر مورد احترام تمام طوايف و فرقه‏ها بود، اظهار داشت: وي از موضع دين دغدغه‏ي دنياي مردم را داشت و اين راز و رمز مقبوليت و نيز تاثير او در جامعه بود و اين دغدغه به فرقه‏اي خاص اختصاص نداشت؛ گرچه شيعه خود از گروه‏هاي نيرومند و قوي و معتمد عموم بود و توجه امام موسي صدر از جمله براي بهبود وضع دنياي اين طايفه محروم و مظلوم كه اكثريت را در جامعه لبنان داشت وجود داشت، ولي نگاه او به مساله محروميت و رفع آن يك نگاه اصولي و اساسي بود. او خواستار عزت هر انساني بود كه در لبنان و جامعه جهاني و اسلامي مي‏زيست و به همين دليل، همزمان با تقويت بنيه‏ي ديني شيعه و اعتلاي مشي و بينش شيعه، با دميدن روحيه‏ي خودباوري در اين بخش محروم جامعه و تلاش براي رفع فقر و محروميت سعي مي‌كرد. به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، حجت الاسلام و المسلمين سيد محمد خاتمي، روز سه شنبه در ادامه سخناني در همايش « امام موسي صدر؛ انديشه‏ي ربوده شده » كه در دانشگاه شهيد بهشتي برگزار شد، افزود: آثار به جا مانده‌ي علمي، سازماني و مديريتي از امام موسي صدر نشانه‌ي همه‌جانبه‌نگري وي است. رييس جمهور با بيان اين كه مجلس اعلاي شيعه، پشتوانه‌ي اعتقادي، فكري و مذهبي جامعه‌ي شيعه‌ي لبنان است، يادآور شد كه امام موسي‌صدر حركت محرومان را براي خودباوري و رفع فقر و محروميت با تاسيس موسسات خيريه و عام‌المنفعه تقويت كرد. وي از جنبش امل به عنوان پشتوانه‌ي عزت و اقتدار جامعه‌ي لبنان ياد و خاطرنشان كرد: تا ضعيف باشد توسري‌خور هم هست. علاوه بر اين كه ما نبايد ظلم كنيم، نبايد ظلم‌پذير باشيم و براي اين‌كه در مقابل ظلم و ستم و تجاوز بايستيم بايد آموزش ديده و نيرومند باشيم. وي افزود: جنبش امل يك حركت جهادي نه براي تجاوز بلكه براي جلوگيري از تجاوز متجاوزان به حقوق جامعه‌اي است كه حق زندگي آبرومند دارد. او ( امام موسي صدر) خواستار عزت و استقرار عدالت در جامعه بود و عامل اصلي تبعيض، نابرابري، بحران، خشونت و عقب‌ماندگي و جور را اسرائيل مي‌دانست. او كوشيد تا با تزريق بيداري در جامعه‌ي لبنان، اعتماد به نفس به وجود آورد و بر پايه‌ي اين اعتماد به نفس ساز و كار ايستادن در برابر تجاوز و اشغال را ارائه كند. خاتمي افزود: امروز جوانان فداكار پيرو اميرالمومنين (ع) و شيعيان بار اصلي جنبش مقاومت لبنان را بر دوش دارند و اين جنبش به درجه‌اي رسيده است كه براي اولين بار قدرت سهمگين اسرائيل، مجبور به عقب‌نشيني از منطقه اشغال شده مي‌شود و به شكست خود اعتراف مي‌كند. اين افتخاري براي شيعه و اسلام و مقاومت اسلامي است كه بدون ترديد بذر اين مقاومت و بذر اين افتخار نصيب عالم تشيع و اسلام شده است. در يك مقاومت لبناني، حركت شيعي رمز مقاومت ملت بزرگوار لبنان و به عنوان خط مقدم دفاع از عزت عرب و اسلام و محرومان است و اين نهال برومند كه هنوز هم در معرض خطر است، بذري است كه امام موسي صدر كاشت و قهرمانان جنوب لبنان براي اولين دفعه اشغالگر بزرگ را وادار به عقب‌نشيني كردند كه خود اعتراف دارند كه سازماندهي، راهنمايي و انديشه‌هاي امام موسي صدر منشا اين پيروزي بوده است. خاتمي در عين حال ايستادگي و مقاومت در برابر ستم را محور كار امام موسي صدر معرفي كرد و ادامه داد: اين خصوصيت همه‌ي مصلحان تاريخ بود كه متاسفانه مصلحان همواره در اقليت و مظلوميت به سر برده‌اند، امام موسي‌صدر نيز خواستار صلح و پيشرفت پيشرفت بود و نه درگيري و خشونت. رييس جمهور اعتصاب تاريخي امام موسي صدر كه به فروكش كردن جنگ‌هاي داخلي منجر شد را يادآوري كرد و افزود: اين اعتصاب به عنوان حركتي تاريخي در طول مبارزات آن بزرگوار به ثبت رسيده است و بعد از آن تلاش حمايت‌كنندگان از وي منجر به يك صلح پايدار در لبنان شد. وي هم‌چنين به تلاش امام موسي صدر براي ايجاد يك جبهه‌ي فراگير وحدت ملي در لبنان اشاره كرد و گفت: وي بنا داشت بعد از بازگشت از سفر اين حركت را كه مكمل حركت مجلس اعلي و امل بود و مورد استقبال قرار گرفت به عنوان يك پديده‌ي مهم در تاريخ لبنان پايه‌گذاري كند اما متاسفانه با حادثه‌اي كه پيش آمد، عقيم ماند. خاتمي خاطرنشان كرد: امام موسي صدر با وجود ظرفيت بالا و استعداد كم‌نظير، بدون ترديد يكي از كساني بود كه اگر در حوزه‌ي علميه مي‌ماند، تا قله‌ي مرجعيت شيعه به سادگي بالا مي‌رفت. هم اعتبار خانوادگي، هم دانش وسيع و هم محبوبيت در حوزه‌ها و اجتهادي كه در جواني به آن دست يافته بود، او را در معرض اين موقعيت قرار داده بود ولي وي اينها را رها كرد و به نقطه‌ي پرآشوبي آمد كه احساس مي‌كرد آن نقطه به وجود او نيازمند است. آمد تا پناه شيعيان محروم لبنان عزيز باشد و او نيامده بود تا فقط شيعه را تقويت كند بلكه به عنوان قهرمان آزادي‌خواهي، عدالت‌طلبي، پيشرفت و بيداري در لبنان، دنياي عرب و جهان اسلام باشد و طبيعي است كه تحمل چنين شخصيت‌هايي براي دشمنان آزادي و اسلام مشكل باشد. وي ادامه داد: با توجه به موقعيت و فضايي كه لبنان در آن به سر مي‌برد، موج بيداري اسلامي كه در سراسر دنياي اسلام به چشم مي‌خورد، خودباوري اعراب و به‌خصوص فلسطينيان براي ايستادگي در برابر تجاوزات بي‌رحمانه‌ي اشغالگران فلسطين و بالاخره حركت موج‌خيز انقلاب اسلامي و حركت بي‌بديل مردمي ديني در ايران كه بدون ترديد بزرگ‌ترين حركت مردمي يكي دو قرن اخير دنيا بود و مي‌رفت تا با بينش روشن و انسان‌مدار اسلامي داراي فرصت ممتازي شود، وجود امام موسي صدر براي كساني كه خواستار عزت و عظمت مسلمانان نبودند، مضر به حساب مي‌آمد؛ چرا كه مي‌توانست در همه‌ي عرصه‌هاي موجود منشا آثار بسيار زيادي باشد. رييس‌جمهور افزود: ساده‌انديشي است كه اگر ناپديدي او را يك اتفاق و حادثه‌ي ساده تلقي كنيم و بدون ترديد با هر زاويه‌اي كه به اين مساله نگاه كنيم ربوده شدن وي ناشي از يك توطئه‌ي بزرگ است؛ توطئه‌اي ‌عظيم كه بعد از 26 سال همان دست‌هايي كه وي را ربودند مانع از اين مي‌شود كه اين مساله رازگشايي شود و نمي‌توان در برابر سرنوشت اين عزيز كه به سرنوشت كلي جامعه، منطقه و امت اسلامي و جامعه‌ي بشري پيوند خورده است، بي‌تفاوت بود. هم‌چنان كه بي‌تفاوت هم نبوده‌ايم. گام‌هايي به جلو رفته‌ايم ولي عظمت حادثه و آثاري كه اين حادثه دارد، مانع پيشرفت سريع‌تر براي حل مشكل است و اميدواريم با تامل و واقع‌بيني باز هم بتوانيم گام به جلو برداريم. وي گفت: اگرچه اكنون امام موسي صدر در ميان ما نيست ولي روش وانديشه‌ي او سرمايه‌ي بزرگي در دست جامعه‌ي اسلام و جهان تشيع و جهان امروز ماست و اميدوارم كه چنين همايش‌هايي بتواند ارزش اين سرمايه را روشن كرده و گوشه‌هايي ناپيداي شخصيت وي را مشخص سازد. بر اساس اين گزارش پايگاه اطلاع‌رساني امام موسي صدر با حضور رييس‌جمهور افتتاح شد. انتهاي پيام