به گزارش ايسنا، برابر اعلام رسمي سازمان بهداشت جهاني، جمعيت در تمام كشورهاي جهان، پيشرفته يا در حال توسعه، به سمت سالمندي حركت مي‌كند و اين حركت معلول علت‌هاي متعددي مانند ارتقاء سطح دانش پزشكي و توسعه ارتباطات است.

روز و هفته ملي سلامت سالمند، فرصتي مناسب براي پرداختن به ابعاد اين موضوع مهم و تاثيرات آن بر شاخص‌هاي مختلف است. سالمندي جمعيت به معناي بروز نگراني‌هايي در زمينه‌هاي مختلف و يكي از اين ابعاد داشتن شهرهاي سالم براي سالمندان است.

اگرچه ابعاد مهم ديگري نيز در بحث حركت جامعه به سمت سالمندي وجود دارد كه نياز به طرح مباحث كارشناسي براي پاسخگويي به آنها، يك ضرورت محسوب مي‌شود.

پروين مهدوي، کارشناس سلامت سالمندان مرکز بهداشت شهدای والفجر شیراز در گفت و گو با خبرنگاران با يادآوري اين نكته كه تعداد و نسبت افراد سالخورده در تمام کشورهای پیشرفته و در حال توسعه، رو به افزایش است، گفت: افزایش سالانه جمعیت در سالمندان،1.7 درصد در سال است که این رشد برای جمعیت بالای 60 سال تمام دنیا، 2.5 درصد در سال تخمین زده شده است.

او ادامه داد: سازمان ملل در سال 2009 میلادی، تعداد سالمندان جهان را نزدیک 700 میلیون نفر اعلام كرده است و بر اساس گزارش این سازمان، در همان سال ایران، حدود پنج میلیون نفر يعني هفت درصد از جمعیت را افراد بالای 60 سال تشکیل می‌دادند.

اين كارشناس بهداشتي يادآور شد كه براساس پيش‌بيني‌ها و با تدوام روند كنوني، آمار سالمندان در ايران در سال 2050 میلادی به 27 میلیون نفر یعنی 28درصد از جمعیت کشور می‌رسد.

مهدوی افزود: پيامبر اسلام(ص) و ائمه اطهار(ع) همگي بر توجه خاص، نيكي به والدين و احترام به سالخوردگان و پيران تاكيد فراوان كرده‌اند؛ در واقع از دیدگاه اسلام، سالخوردگي نشانه و نماد تجربه و دانايي است و سالخوردگان از مقام اجتماعي شگفتي برخوردارند، به ويژه از آن بابت كه آنها گنجينه‌اي از دانش، تجربه، معلومات و انديشه‌ها است.

این کارشناس سلامت سالمندان با اشاره به پیشینه تاریخی احترام به پیشکسوتان در ایران، گفت: ايرانيان هم از عهد باستان، جزو نخستين مردماني بودند كه براي اداي احترام، بزرگداشت و سپاسگزاري از جايگاه و ارزش سالخوردگان روز مشخصي را در سال تعيين كردند؛ روز بیست و پنجم شهريور هر سال كه به آن "اشيش و انگداشت" می‌گفتند به عنوان روز بزرگداشت سالمندان نامگذاری شده بود که قدمت اين رسم به روايتي، مربوط به سه هزار سال پیش است.

طرح شهر دوستدار سالمند

مهدوی گفت: بر اساس رويكرد سازمان بهداشت جهاني، شهرهاي دوستدار سالمند شامل آن دسته از فضاهاي شهري می شود كه توزيع خدمات عمومي در آنها به گونه‌اي است كه داراي بیشترین تناسب با نيازها و محدوديت هاي افراد سالمند است.

او افزود: بر اساس اين تعريف، خدمات حمل و نقل، امور اداري، شبكه‌هاي مخابراتي و ارتباطات رسانه‌اي، ساخت و ساز اماكن و طراحي معماري شهري، خدمات فرهنگي و بهداشتي به شكلي ارایه مي‌شود كه افراد سالمند بدون وابستگي يا با دريافت کمترین كمک از سوي ديگران بتوانند از آنها بهره‌مند شوند؛ در چنين شهرهايي توجه به نيازهاي تعريف شده فرد سالخورده به عنوان يك ضرورت در شاخصههاي فرهنگي و تعاملات بين فردي لحاظ می شود.

کارشناس سلامت سالمندان مرکز بهداشت شهدای والفجر، با بیان اینکه سازمان بهداشت جهاني از مجامعي است كه همواره با نگاهي جهان شمول به مساله سالمندي نگريسته و دولت‌ها را کرده تا در سياستهاي خرد و كلان خود به آن توجه کنند، اضافه کرد: اين سازمان در تازه‌ترين اقدام، پروژه تعيين شهرهاي دوستدار سالمند را در 33 شهر از 23 كشور دنيا به اجرا درآورده است؛ اين طرح بر اساس چك ليستی كه مشتمل بر معيارهاي اساسي در طراحي خدمات شهري است، اجرا مي‌شود.

او در ادامه، گفت: در این چك ليست به مهمترين بخش‌هاي خدمات شهري مانند حمل و نقل، امكانات فرهنگي آموزشي بهداشتي، شبكه ارتباطات، مسكن و نوع مناسبات اجتماعي و چگونگي تناسب اين خدمات با نيازهاي افراد سالمند اشاره شده است؛ بديهي است كه معيارهاي آمادگي شهرها براي سالمندان به برقراري فرصت هاي برابر و رفع موانع برای كاهش اثرات ناتواني‌هاي آنان تعلق دارد كه در رابطه با افراد داراي معلوليت هم صادق است.

این کارشناس سلامت سالمندان دانشگاه، افزود: در حال حاضر دو شهر آباده و جهرم در استان فارس به عنوان شهرهاي دوستدار سالمند معرفي شده‌اند.

اهداف اجرای طرح شهر دوستدار سالمند

مهدوی ادامه داد: فرهنگسازي تكريم سالمندان شامل تقويت ارتباط بين نسلي با فراهم سازي تمهيدات لازم برای حضور فعالتر سالمندان در عرصه‌هاي مختلف به ويژه گوشزد کردن كرامت انساني آنان به نسل‌هاي بعدي، جذب گردشگري به ویژه برای گروه سالمندان و يا بازنشستگان، تشكيل كانون‌هاي سالمندي برای امور رفاهي، تفريحي، آموزشي، ورزشي و رفت و آمد، استفاده از تجربه سالمندان در اداره شهرها، ارتقای كيفيت زندگي سالمندان، رفع نيازها، افزايش حضور و مشاركت اجتماعي، تامين رضايت خاطر و افزايش اميد به زندگي در سالخوردگان با ايجاد شرايط مناسب برای شكوفايي استعدادها و علاقه های آنان و ايجاد امكانات مناسب مانند ايجاد شرايط و محيط هاي شهرنشيني، از اهداف اجرای این طرح است.

مولفه‌های جهانی شهرهای دوستدار سالمند

او اضافه کرد: در سطح جهان براي مناسب سازي شهرهاي دوستدار سالمند، اصلاح و ايجاد ساختارهاي به دو مولفه اصلي، مناسب سازي محيط كالبد شهرها و ارتقاي ساختارهاي اجتماعي اقتصادي تقسیم شده است.

مهدوی گفت: مناسب سازي محيط كالبد شهرها شامل ايجاد و اصلاح ساختارهاي شهري در راستاي دسترسي به حمل و نقل مناسب، دسترسي به مسكن مناسب و دسترسي به فضاهاي عمومي مناسب زندگي سالمندان و افراد خاص (معلولان، روشندلان) در محيط میشود.

کارشناس سلامت سالمندان مرکز بهداشت شهدای والفجر، افزود: منظور از ارتقای ساختارهای اجتماعی اقتصادی این است که قوانین موجود به گونه ای اصلاح شوند که بیشترین حقوق افراد سالمند و افراد خاص در آن رعایت شود که در نتیجه آن محیط جامعه آماده پذیرش سالمندان باشد و از انزوای اجتماعی و تنهایی فردی آنان جلوگیری شود، همچنین تامین مالی در دوران بازنشستگی، بیماری و کسالت را تضمین کند.

او ادامه داد: مواردی که در زمینه ارتقای ساختارهای اجتماعی باید مورد توجه قرار گیرد، شامل توجه به تامین اجتماعی و بهداشت سالمندان، دسترسی به اطلاعات و ارتباط جمعی، فرصت اشتغال، فرصت‌های فعالیت‌های داوطلبانه و مشارکت جمعی و احترام به منزلت اجتماعی است.

تعريف شهر دوستدار سالمند از دیدگاه سازمان جهانی بهداشت

مهدوی اضافه کرد: از دیدگاه سازمان بهداشت جهانی، شهر دوستدار سالمند شهری است که سالمندان از نظر فیزیکی و اجتماعی زندگی راحت و مستقلی در آن داشته باشند و با احساس امنیت، در جامعه مشارکت فعال داشته باشند.

او با اشاره به هشت اصل شهر دوستدار سالمند از نظر سازمان جهانی بهداشت شامل محیط زندگی سالم، امکان جابجایی و حمل نقل راحت، امکان خانه سازی، مشارکت اجتماعی، احترام به سالمندان و مشارکت آنان در اجتماع، مشارکت شهری، استخدام و حمایت اجتماعی در ارایه سرویس های مناسب سالمندان، گفت: محيط زندگي سالمندان در شهر دوستدار سالمند بايد از فضاسازي مناسب، مانند محل‌هاي كافي براي نشستن سالمندان، پياده‌روهاي مناسب و محل‌هاي عبور و مرور استاندارد، برخوردار باشد تا سالمندان زندگي آسوده‌اي را در شهر داشته باشند، خانه‌ها نيز بايد مناسب سالمندان ساخته شود تا سالمندان بتوانند به راحتي در آشپزخانه، حمام و اتاق‌ها رفت و آمد كنند و نيازي به نگهداري آنها در خانه سالمندان نباشد.

مهدوی افزود: با ترغيب سالمندان، باید بتوان آنان را در امر بهينه‌سازي و استفاده از فرصت‌ها در امور سلامت، مشاركت و ايجاد امنيت به صورت مستمر سوق داد.

اين كارشناس سلامت سالمندان تاكيد دارد كه با توجه به نيازهاي سالمند بايد در راستاي مناسب‌سازي فضاهاي شهري و فراهم‌ كردن بستري براي استفاده از تجارب سالمندان در ابعاد مختلف حركت كرد.

 
انتهاي پیام