به گزارش ایسنا، اگر 4 دهه قبل محققان دشت‌هایی محدود در شرق فارس را دشت‌های در معرض خطر می‌دانستند، امروز و به گفته صاحب‌نظران، اکثر دشت‌های حاصلخیز آن بحرانی و بحرانی ممنوعه است و عمق چاه‌هایش به طور میانگین از 350 متر عبور کرده و از حجم مزارع آن کاسته می‌شود.

اگرچه مسئولان جهادکشاورزی خشکسالی را تنها یکی از علت‌های کاهش مزارع می‌دانند و اعتقاد دارند که با وجود تمام تنش‌ها فارس همچنان در صدر تولیدکنندگان محصولات کشاورزی ایران قرار دارد اما کارشناسان و محققان تاکید دارند که تداوم روند کنونی، آینده‌ای دشوار را پیش‌روی مردم این سرزمین خواهد گشود، آینده‌ای که آب شرب و به‌دست آوردن آن عامل درگیری‌ها و تنش‌هایی خواهد بود!

وابستگی فارس به کشاورزی به گونه‌ای است که قریب به 30 درصد از اقتصاد این استان به شکل مستقیم با آن گره خورده و یافتن راهکارهایی اساسی برای افزایش بهره‌وری آب و خاک، اهمیت بسیار زیادی برای تداوم حیات معیشتی و اقتصادی آن دارد.

یکی از راهکارهای موثر مطرح از سوی کارشناسان، توسعه فعالیت‌های کشاورزی در قالب طرح‌های گلخانه‌ای است؛ راهکاری که در برنامه‌های توسعه نیز مد نظر تصمیم‌سازان قرار گرفته و بخشی از اهتمام مسئولان و دستگاه‌های مرتبط به سمتش متوجه شده است.

به گفته رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان فارس علی‌رغم هدف‌گذاری 350 هکتاری برای توسعه کشت گلخانه‌ای در سال 95، تنها 94 هکتار گلخانه در فارس ایجاد شده است.

محمدمهدی قاسمی لزوم پیش‌بینی تسهیلات ارزانتر، تلاش برای فرهنگسازی بین کشاورزان و توجه به آموزش و ... را برای رسیدن به شاخص‌های تعیین شده تاثیرگذار دانسته و می‌گوید: پیشنهاد ما کاهش سود تسهیلات بخش کشاورزی به 10 درصد است .

به گزارش ایسنا، نرسیدن فارس به هدف‌گذاری انجام شده در توسعه کشت گلخانه‌ای، استاندار فارس را به واکنش واداشت تا خواستار بررسی دقیق علل محقق نشدن آنچه برنامه‌ریزی شده بود، شود.

اسماعیل تبادار که ماندن در سطح شعار و حرف را برای حل مشکلات عرصه کشاورزی، بر نمی‌تابد، یافتن راهکارهای عملی برای رفع مصائب عرصه کشاورزی فارس را یکی از دغدغه‌های اصلی خود دانسته و لزوم استفاده از تمام ظرفیت‌ها برای برطرف کردن موانع را یک ضرورت عنوان می‌کند.

نایب رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی شیراز اما با دیدگاهی کارشناسی موضوع کشت‌های گلخانه‌ای و دلایل محقق نشدن هدف‌گزاری‌ها را بررسی کرده و معتقد است که ایجاد گلخانه‌های کوچک مقیاس محکوم به شکست بوده و باید با سرمایه‌گذاری‌های قابل قبول به این بحث ورود کرد.

محمدصادق حمیدیان‌جهرمی می‌گوید: کشت گلخانه‌ای به دلایلی مزیت حساب می‌شود، ارتقاء بهره‌وری آب، افزایش تولید ناخالص ملی و عملکرد بالای تولید محصولات کشاورزی اما دولت این موضوع را نپذیرفته و در مباحث مربوط به افزایش بهره‌وری آب مورد حمایت قرار نداد.

حمیدیان با بیان اینکه آنگونه که در ایجاد و توسعه آبیاری‌های نوین شاهد حمایت‌های دولتی بودیم، در ایجاد و توسعه کشت گلخانه‌ای این حمایت‌ها انجام نشده است، می‌افزاید: طی سال‌های گذشته تاکنون حجم بالایی گلخانه در استان فارس ایجاد شد اما عده‌ای به دلایل مختلف شکست خوردند و ایجاد کنندگان گلخانه کار را ادامه ندادند.

این فعال بخش خصوصی اعتقاد دارد که ایجاد گلخانه‌هایی در سطوح کمتر از یک هکتار عمدتا محکوم به شکست است، می‌گوید: هزینه ایجاد گلخانه به نسبت کشت عادی هم هزینه‌ی بسیار بیشتر و هم ریسک‌پذیری بالاتری دارد و اگر کار براستفاده از تکنولوژی‌های نوین و بر مبنای علمی نباشد، موفق نخواهد بود.

حمیدیان با یادآوری اینکه هر متر مربع فضای گلخانه‌ای بالغ بر 200 یورو هزینه برای سرمایه‌گذار (کشاورز) خواهد داشت، گفت: با توجه به دوره بازگشت سرمایه طولانی (حدود 6 ساله) باید حتما بسته‌های حمایتی برای آن دیده شود.

او معتقد است که دولت باید ترویج گلخانه‌ها را به‌عنوان یکی از بهترین راهکارهای ارتقاء بهره‌وری آب و خاک مد نظر قرار دهد، گفت: این موضوع از اختیار مسئولان استانی خارج است و باید در سطح کلان شاهد تصمیم‌گیری‌های مناسب باشیم.

حمیدیان با یادآوری اینکه زیرساخت‌های 13 شهرک کشاورزی توسط وزارت جهادکشاورزی در فارس فراهم و یکی از آنها به شرکتی قدر در این حوزه واگذار شد، یادآوری کرد که علی‌رغم توان بالای این شرکت، عملا کار موفقیت‌آمیز نبود.

نایب رئیس اتاق بازرگانی شیراز در عین‌حال از آمادگی بخش خصوصی برای ورود به این بخش، می‌گوید: بخش خصوصی آماده است که گلخانه‌های بزرگ را ایجاد کند مشروط به اینکه مکانیزم‌های حمایتی برای طرح‌های دارای توجیه وجود داشته باشد.

حمیدیان با بیان اینکه دولت در بعضی محصولات تولیدی در کشت عادی تا 85 درصد یارانه می‌دهد، می‌افزاید: اگر تا 50 درصد تسهیلاتی که به کشت‌های عادی تعلق می‌گیرد، به کشت گلخانه‌ای اختصاص داده شود،‌ سرمایه‌گذار راغب خواهد شد که طرح‌های دارای توجیه را اجرایی کند.

این فعال بخش خصوصی معتقد است که محصولات گلخانه‌ای با ذائقه‌ی مصرف کننده داخلی همخوانی ندارد و باید مقصدش را صادرات قرار دهد، لذا بازاریابی و تسهیل روند صادرات محصولات بسیار اهمیت دارد و اگر تولید کننده‌ای در این بخش تنها به بازار داخلی تکیه داشته باشد، به حتم موفق نخواهد بود.

مدیرکل مدیریت بحران استانداری فارس نیز در این زمینه بر لزوم اتخاذ سیاست‌های حمایتی و مالی نظیر خرید تضمینی تاکید داشته و معتقد است که در کنار اهرم‌های تشویقی باید ابزارهای تنبیهی را نیز قرار داد یعنی همانگونه که کشت‌های غیرآب‌بر و روش‌های نوین کشت باید مورد تشویق باشد برای کشاورزانی که به‌دنبال کشت آب بر می‌روند، راه‌های تنبیهی در نظر گرفت.

مهدی فیاض‌پور آب را کلیدی‌ترین موضوع در تداوم حیات کشاورزی و اقتصاد مبتنی بر آن دانسته و لزوم اجرایی شدن مباحث مدیریتی در این خصوص را مورد تاکید قرار می‌دهد.

مدیر کل دفتر روستایی استانداری فارس نیز می‌گوید: کشاورزان روستایی توان اجرای طرح‌های گلخانه‌ای را به لحاظ هزینه‌های سنگین آن ندارند زیرا قیمت تمام شده در این نوع سرمایه‌گذاری بالا است.

محمدتقی لقمانی با اشاره به اینکه در فارس این اعتقاد وجود دارد که باید دولت کمک کند، می‌افزاید: توسعه کشت‌های گلخانه‌ای شامل یک زنجیره از اقدامات است که اگر حلقه‌ای از آن دیده نشود، موفق نخواهد بود؛ از تهیه طرح تا تجهیزات و تکنولوژی و مباحث بازاریابی و حمل و نقل و ....

رئیس سازمان جهاد کشاورزی فارس نیز می‌گوید: ایجاد 7 هزار هکتار گلخانه در یک برنامه میان‌مدت خواسته و پیشنهاد استان فارس بوده است.

محمدمهدی قاسمی در عین حال تاکید دارد که در مسیر اجرا و تحقق این مهم که تاثیری قابل توجه بر بهره‌وری در حوزه کشاورزی خواهد داشت، در دسترس نبودن تسهیلات ارزان قیمت و ناتوانی کشاورزان در تامین وثیقه‌های بانکی و حمایت‌های ضروری را از عوامل موثر بر ایجاد انگیزه در توسعه کشت گلخانه‌ای می‌داند.

یک کارشناس کشاورزی نیز در این خصوص می‌گوید: متاسفانه آب در کشور ما مجانی است و تا زمانیکه این موضوع به عنوان یک واقعیت وجود دارد، کشت‌های جایگزین توسط کشاورزان استقبال نمی‌شود.

زارعی با اشاره به انجام طرح‌های تحقیقاتی در مناطق مختلف فارس، معتقد است که انگیزه اقتصادی برای ایجاد فضاها و رفتن به سمت کشت گلخانه‌ای در این استان وجود ندارد و باید جاذبه‌های لازم در این بخش ایجاد شود.

به گزارش ایسنا منطقه‌ی فارس، علی‌رغم تمام تاکیدات بر روی لزوم حرکت دادن جامعه به سمت راهکارهای ارتقاء بهره‌وری آب و خاک در بخش کشاورزی،‌ اما هنوز در این مسیر موانع بسیاری بر سرراه وجود دارد که مهمترین آنها، نبود راهکارهای حمایتی است.

این در حالی است که به گفته کارشناسان و تایید مسئولان دستگاه‌های مرتبط با حوزه‌ی کشاورزی و محیط‌زیست، یکی از بحران‌های مهم در کنار بحران آب، بحران خاک حاصلخیز است!

به اعتقاد همه صاحب‌نظران، بحران خاک حاصلخیز کشاورزی دشواری‌ها و مشکلاتی که ایجاد می‌کند به مراتب سخت‌تر و پیچیده‌تر از بحران آب خواهد بود؛ شاید بخشی از منابع آبی را بتوان به‌عنوان منابع تجدید پذیر محسوب کرد و به آن امیدوار بود و حتی با مداخله‌های علمی، به نتیجه رسید، اما در خصوص خاک این امر حداقل اکنون قابل دست‌یابی نیست.

کشت‌های گلخانه‌ای نه‌تنها در بحث بهره‌وری آب بلکه در موضوع افزایش بهره‌وری خاک نیز کارآمدتر از روش‌های عادی کشاورزی محسوب می‌شود، اگرچه این نوع کشت همچنان به واسطه هزینه‌های سنگین، از روش‌های گران کشاورزی است.