حجت‌الاسلام والمسلمين سيدمحمد خاتمي، رييس‌جمهور بعدازظهر روز يكشنبه در پيامي به همايش «عرفان، اسلام، ايران و انسان معاصر»، نكوداشت «شيخ شهاب‌الدين سهروردي»، با بيان اين كه عظمت تفكر سهروردي در قدرت بي‌نظير او در رجوع به سرچشمه‌هاي حكمت ايراني، فلسفه يوناني و معارف قرآني تجلي يافته است، تصريح كرد: او با نيروي حيرت‌آوري موفق مي‌شود «خميره ازلي» و «حكمت جاودان» را در لباس‌ها و زبان‌هاي فرهنگ‌هاي گوناگون بيابد و در باغ‌هاي سبز و پردرخت معرفت بشري تنگ‌چشمي نكند.
به گزارش گروه دريافت خبر ايسنا، متن كامل اين پيام كه توسط دكتر هادي خانيكي مشاور فرهنگي رييس‌جمهور در تالار علامه اميني دانشگاه تهران قرائت شد، بدين شرح است:
« بسم الله الرحمن الرحيم
بسيار خوشحالم كه جوانان باهمت و زمانه‌شناس دانشگاه، گامي ديگر پيش نهادند و با مدد متفكران و دانشمندان گرانقدر كشور، همايش «عرفان، اسلام، ايران و انسان معاصر» را با نكوداشت شيخ شهاب‌الدين سهروردي بپا داشتند. از دانشگاه تهران و موسسه پژوهشي حكمت و فلسفه ايران و همه‌ي نهادها و دستگاه‌هاي فرهنگي كه در اين كار اهتمامي شايسته داشتند، قدرداني مي‌كنم و تلاش دانشجويان عزيز، متفكران ارجمند و مسوولان سختكوشي را كه سال پيش با برگزاري شكوهمند و راهگشاي همايش «آموزه‌هاي مولانا براي انسان معاصر» افقي نو در شناخت مفاخر علمي و مباحث فكري جامعه گشودند، صميمانه ارج مي‌نهم.
تجربه نشان داده است، سخناني بيشتر و بهتر به دل مي‌نشينند و ذهن را به تكاپو وامي‌دارند كه از دل برخاسته باشند و بتوانند به دغدغه‌هاي انسان در هر زمان بپردازند. سخني كه از خدا سرچشمه گيرد، خرد را برانگيزاند و در انديشه مردم باشد، سخني از اين دست است. «عرفان و حكمت» از آن رو كه مايه از معنا مي‌گيرند، مرزهاي زمان و مكان را ساده‌تر مي‌پيمايند و انسان را حتي در ميانه دنياي متجدد به سوي خود فرامي‌خوانند؛ پس هر گامي در اين سو، هم نياز زمانه است و هم سبب پيوند امروز و ديروز و فردا.
انسان در هر جا كه باشد، محتاج معناست و تاريخ نشان داده است كه انسان‌هاي معنوي‌تر به مسائل جهان با نگاهي عارفانه‌تر نگريسته‌اند. ايرانيان كه از پيشينه و پشتوانه معنوي قدرتمندي در حيات تاريخي خود برخوردار بوده‌اند، بيشتر از اين سو، روي به آيين اسلام گشوده‌اند، به همين سبب، اسلام در ايران، در اغلب
شئون، تفسيري عارفانه داشته است و بزرگ‌ترين عارفان مسلمان از ايران برخاسته‌اند. سهروردي خود نماد و مظهري از پيوند اسلام عرفاني با ايران است كه انديشه‌اي جامع، دلي گشاده و زباني نقاد دارد. پيشتر گفته‌ام «عظمت تفكر سهروردي در قدرت بي‌نظير او در رجوع به سرچشمه‌هاي حكمت ايراني، فلسفه‌ي يوناني و معارف قرآني تجلي يافته است. او با نيروي حيرت‌آور موفق مي‌شود «خميره ازلي» و «حكمت جاوداني» را در لباس‌ها و زبان‌هاي فرهنگ‌هاي گوناگون بيابد و در باغ‌هاي سبز و پردرخت معرفت بشري تنگ‌چشمي نكند».
امروز مي‌گويم گر آن گوهر وجودي كه سر از سهروردي برآورده است به درستي شناخته شود، باز هم مي‌تواند اين قدرت را در ايران و اسلام برآورد. حكمت و عرفان در همه‌ي عرصه‌هاي زندگي ايرانيان نفوذ داشته است و دارد؛ در انديشه، در هنر، در دانش و در اجتماع، پس پيام عرفاني اسلام نه تنها در ايران امروز كه در دنياي متجدد هم مي‌تواند گوش شنوا داشته باشد. نسبت ميان حكمت با «فلسفه، علم، هنر و سياست» در ايران، نسبتي فراتر از يك دوران است و فرازهاي «انديشه و دانش» به «ادب و هنر» و حتي سياست و مبارزه در ايران آن‌جاهاست كه نگاه و روح عرفاني و معنوي بر نگرش‌هاي تنگ و متصلب از دين غلبه داشته است. انقلاب اسلامي كه خود پديده‌اي در دنياي متجدد بود، حاصل نگاهي از سر معنويت به انقلاب بود، پس اگر بكوشيم كه از سر حكمت و معنويت به دين و دنيا بنگريم مي‌توانيم آن ذخاير فرهنگي و تاريخي را در اين جهان زنده كنيم.
اگرچه داغ و دريغي كه در بر نتافتن اين‌گونه نگرش‌ها و قله‌هاي انديشه و علم و ادب مسلمان از سوي تنگ‌چشمان و سخت‌سران متعصب در طول تاريخ به جا مانده است، براي ما ايرانيان و مسلمانان داغ و دريغي عميق به همراه دارد و در افسوس و غم قتل شيخ اشراق و در سي و هشت سالگي همچنان مانده است. اما از ياد نمي‌بريم كه روح معنويت‌گراي ايراني توان آن را دارد كه گوهر معنوي اسلام را بشناسد و برگزيند و در انديشه، دانش، هنر و زبان ايراني تجلي بخشد.
اين نشست و نشست‌هايي از اين دست جلوه‌گاه آن توان بي‌زوال است. اميد آن‌كه آن را به حد وسع خويش محقق كند، در اين راه سرافراز و سربلند باشيد.
سيد محمد خاتمي
رييس جمهوري اسلامي ايران
انتهاي پيام
نظرات