به گزارش ایسنا، فناوری نانو، عبارت است از علم دست‌کاری ماده در محدوده یک تا 100 نانومتر (یک میلیاردیم متر). درواقع حداقل یکی از ابعاد ماده موردنظر، بایستی در محدوده فوق باشد. این دست‌کاری‌ها اغلب باعث بهبود خواص مغناطیسی، نوری، تشدید فعالیت الکتریکی، افزایش مدت حضور در خون، افزایش نفوذ به سلول‌ها و همچنین برخی خصوصیات ناشناخته و ناخواسته ناشی از این تغییر اندازه می­‌شوند.

امروزه، نانوذراتی که توسط انسان و به خاطر استفاده از خصوصیات نوین آن‌ها ساخته می­شوند، در عرصه­‌های مهندسی، حمل‌ونقل، الکترونیک، پزشکی، داروسازی و بیوتکنولوژی کاربرد بسیاری پیدا کرده‌اند. بااین‌حال، متخصصین معتقدند که چنین کاربردهایی بایستی تا جایی که امکان دارد از لحاظ ایمنی و اخلاق زیستی مورد بررسی قرار گیرند. برای مثال، تکنیک­­‌های نانوجراحی و حتی دارورسانی در مقیاس نانو، باید ازنظر میزان خطر به‌دقت ارزیابی شوند.

در همین رابطه، محققینی از دانشگاه علوم پزشکی مشهد تلاش نموده‌اند تا ضمن مرور برخی حوزه­های مهم اخلاقی و ایمنی زیستی درزمینه تحقیقات نانوبیوتکنولوژی، به معرفی برخی کمیته‌­ها، کارگروه­‌ها و فعالیت­های صورت گرفته در ایران پرداخته تا از این منظر به ضرورت توجه بیشتر به مسائل اخلاقی در نانوبیوتکنولوژی اشاره کنند.

دکتر خدیجه جامی الاحمدی، استادیار مرکز تحقیقات بیوتکنولوژی پژوهشکده فناوری‌های نوین دارویی متعلق به دانشگاه علوم پزشکی مشهد و همکارشان، به‌منظور انجام این پژوهش، از جستجوی اینترنتی در پایگاه­های اطلاعاتی داخلی و خارجی، به‌صورت هدفمند با استفاده از واژگان کلیدی اصلی استفاده نموده‌اند.

بر اساس یافته‌های به‌دست‌آمده از این فعالیت پژوهشی، دست‌اندرکاران ایرانی لازم است تمهیدات بیشتری را مطابق با پیشرفت­‌های بین­‌المللی مانند برگزاری همایش­های دوره­ای و به‌روزرسانی دستورالعمل‌­های نهادهای ذی‌ربط و آگاه­سازی محققین علم نانوفناوری و تبادل تجربیات آن‌ها انجام دهند.

دکتر جامی الاحمدی و همکارش در این رابطه می‌گویند: «تدوین دستورالعمل‌هایی با جزئیات کامل به‌صورت موردی در زمینه­های مختلف نانوبیوتکنولوژی، می‌تواند در این خصوص مفید ­باشد. این دستورالعمل‌ها بایستی در دسترس افرادی که به‌طور مستقیم با نانوبیوتکنولوژی سروکار دارند، قرار گیرد. همچنین به‌منظور رعایت اصول ایمنی، کنترل سازمان­یافته در بحث اخلاق و ایمنی زیستی در نانوبیوتکنولوژی و زیرمجموعه‌های آن باید به‌صورت روزافزون انجام پذیرد».

این محققین ادامه می‌دهند: «علاوه بر تدوین دستورالعمل‌­هایی با جزئیات کامل که تمامی جنبه‌­های نانوبیوتکنولوژی را دربر می‌گیرد، ایجاد نهادهای نظارتی درون­ سازمانی و برون سازمانی که دارای قدرت اجرایی باشند نیز امری مفید و ضروری است».

بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش که مجله «اخلاق زیستی» وابسته به مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی به انتشار آن‌ها پرداخته، جامی الاحمدی و همکار محققش بیان می‌کنند: «بررسی نشریات فارسی و مقالات ایرانی نشان می‌دهد که تعداد مقالاتی که به بررسی مسائل اخلاقی و ایمنی زیستی در نانوبیوتکنولوژی پرداخته­‌اند، انگشت‌شمار بوده و در آن‌ها اشاره مختصری به نگرانی­ها و مخاطرات مرتبط با نانوبیوتکنولوژی شده است».

این محققین اعتقاد دارند: «این مسئله نشان می­دهد که تلاش برای تعیین حوزه­‌های چالش اخلاقیات و مسائل مربوط به ایمنی زیستی در نانوبیوتکنولوژی که به‌طورکلی در جهان دیر شروع شده، در ایران وضعیت بدتری دارد و لازم است لازم است در این زمینه، کار بیشتری انجام شود».

انتهای پیام