به گزارش ایسنا، دکتر حسام‌الدین علامه، رییس دبیرخانه شورای ملی سالمندان کشور در نشست "ورزش و سلامت سالمندی" که با همکاری مشترک جهاد دانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی و مرکز مطالعات و پژوهش‌های راهبردی وزارت ورزش برگزار شد، با اشاره به ساختار این دبیرخانه و هدف آن در برنامه‌ریزی برای مواجهه اصولی با بحران سالمندی جمعیت کشور در آینده، گفت: سالمندی امری مبارک و حاصل پیشرفت دانش بشر و نشانگر توسعه در کشورهاست، بنابراین باید با برنامه ریزی مناسب برای پیشگیری از بروز چالش های سالمندی در کشور اقدام کنیم.
وی مهمترین اصل در این حوزه را همکاری و هماهنگی های بین بخشی دانست و گفت: در سال ۱۴۳۰ حدود ۳۳ درصد جمعیت کشور را سالمندان تشکیل می‌دهند که مدیریت آن نیازمند حساس سازی و دغدغه‌مندسازی در سطح جامعه و دستگاه های مسئول و متولی است.
علامه با تشریح موضوعات مهمی همچون سواد سلامت ، سواد رسانه ای، سواد تربیتی و سواد تغذیه و غیره در جامعه، بیان کرد: به عنوان نمونه در برنامه ریزی حوزه سالمندی باید به مباحثی همچون تکثر فرهنگی و خرده فرهنگ ها توجه شود. به عنوان نمونه یکی از مسایل مطرح شده در سند ۲۰۳۰ در همین راستاست، البته در رابطه با این سند مانند هر مطلب وارداتی دیگر باید به مساله بومی سازی و استفاده از تجارب موفق سایر کشورها در این زمینه توجه شود.
وی با تاکید براینکه در موضوعات مختلف باید از سطح دانش به سمت مهارت حرکت کنیم، گفت: آخرین تعریف یونسکو از سواد، توانایی ایجاد تغییر با استفاده از دانش و آموخته‌هاست که باید با درنظر گرفتن راهکارهایی به این سمت و سو حرکت کنیم.
وی با اشاره به مباحثی همچون تعریف دقیق سالمندی، شروع سن سالمندی و تفاوت سن تقویمی سالمندی با سن سلامتی، تصریح کرد: از نظر تعریف هرم جمعیتی، کشور ما از سال ۸۵ وارد پنجره جمعیتی شده که تا ۱۴۲۵ ادامه دارد ولی بعد از این تاریخ افراد بالای سن و زیر سن تولید، جمعیت زیادی را تشکیل می‌دهند که همین مساله چالش‌هایی را در حوزه رفاهی، اقتصادی و بیمه ای ایجاد می کند، بنابراین باید برای تمامی این دوره ها برنامه ریزی اصولی داشته باشیم.
لایحه حقوقی حمایت از سالمندان نداریم
وی با تاکید بر استفاده و بهره گیری از تجارب موفق و حتی ناموفق کشورهای مختلفی همچون ژاپن در موضوع سالمندی، اظهار کرد: باید با تفکر انتقادی داده‌های خود را مرور و بازنگری و اصلاح کنیم.
علامه با اشاره به مباحث معنویت و تأثیرات مثبت آن در حوزه سالمندی، گفت: مساله مهم بعدی مباحث حقوقی و مالی مانند سالمند آزاری است که متأسفانه در کشور ما به آن توجه نشده و ما لایحه حقوقی حمایت از سالمندان نداریم که البته در حال تدوین است .
رییس دبیرخانه شورای ملی سالمندان کشور با اشاره به مبحث دریافت خدمات اطلاع‌رسانی و آشنایی و یادگیری نحوه دریافت خدمات برای سالمندان، گفت: در مبحث فناوریهای نوین یادگیری باید مبتنی بر آینده‌پژوهی باشد.
تجرد در سالمندی
وی با اشاره به بحث تجرد در سالمندی نیز گفت: در حال حاضر در کشور ما سالمندی که هیچ‌وقت ازدواج‌نکرده یک‌دهم درصد و تجرد قطعی سه درصد بوده و پیش‌بینی می‌شود در سالهای آتی سه تا چهار میلیون سالمند ازدواج نکرده داشته باشیم که این مساله ضرورت آینده پژوهی برای تصمیم گیری ها را پررنگتر می‌کند.
علامه با تاکید بر اهمیت آینده پژوهی برای برنامه ریزی و سیاستگذاری در حوزه سالمندی، تصریح کرد: مدیران و سیاستگذاران حوزه سالمندی باید با توجه به تغییرات برنامه ریزی کنند که در همین راستا مرکز رصد تغییرات جمعیتی در سازمان برنامه و بودجه کشور شکل گرفته است.
وی با بیان اینکه برای انجام کار موثر برای دوره سالمندی باید نگرش، بینش، عملکرد، ذائقه و میل سالمندان را مورد توجه قرار دهیم، اظهار کرد: در همین راستا باید به ایجاد بسترهای مناسب آموزشی و مناسب سازی محیط و ابزار و امکانات مورد نیاز سالمندان توجه ویژه ای داشته باشیم.
امیدواریم سند ملی سالمندان عملیاتی شود
همچنین دکتر محسن شتی، رییس اداره سلامت سالمندان وزارت بهداشت در این نشست با اشاره به مبحث سواد سالمندی، با بیان اینکه جمعیت کشور به سمت سالمندی پیش می‌رود، گفت: اگرچه سالمندی یک دستاورد است ولی اگر برنامه ریزی درستی نداشته و برای رویایی با دوره سالمندی برنامه ریزی نکنیم، با مشکلاتی جدی روبرو خواهیم شد.
وی با اشاره به نقش موثر وزارت ورزش در زمینه تقویت سالمندی فعال و سالم، گفت: ارتقای سواد سلامت در دوره سالمندی به این معناست که فرد بتواند از اطلاعات و منابع دانشی موجود برای حفظ و ارتقای سلامتی خود استفاده کند و مساله مهمتر در دسترس بودن این اطلاعات است.
وی با بیان اینکه سواد سلامتی ارتباط مستقیمی با سطح سواد تحصیلی افراد ندارد، گفت: یکی از مداخلات مهم برای ارتقای ورزش و فعالیت بدنی در سالمندان، ارتقای سواد سلامت در وجوه مختلف یعنی خود سالمندان و دستگاه‌ها و متولیان امر است که باید مورد توجه قرار بگیرد.
شتی با تاکید بر اینکه دستگاه‌های مختلف و متولیان باید فضا و بستر مناسب انتقال اطلاعات و محتوای صحیح و معتبر سلامت به سالمندان را فراهم کنند، اظهار کرد: برای اجرا و بکارگیری اطلاعات نیز باید بستر و تمهیدات مناسب اندیشیده شود. چراکه عمده سالمندان از اهمیت ورزش و تحرک برای ارتقای سلامتی آگاهند ولی بستر مناسبی برای اجرای آن فراهم نیست.
وی نگرش نادرست و دلایل فردی، نقص اطلاعات و عدم انتقال و دانش مورد نیاز از سوی متولیان را برخی از دلایل عدم فعالیت بدنی سالمندان دانست و ادامه داد: یکی از نقاط ضعف دستگاه ها و ارگان‌های متولی همچون وزارت بهداشت این است که با وجود دارا بودن خدمات تخصصی مختلف ویژه سالمندان، در انتقال این اطلاعات و آگاه سازی سالمندان برای بهره گیری از این خدمات نقص دارند.
رییس اداره سلامت سالمندان وزارت بهداشت در خاتمه با تاکید بر ضرورت مشارکت های بین بخشی و هم‌افزایی دستگاه های متولی برای ارایه خدمات مطلوبتر به سالمندان، گفت: امیدواریم هرچه سریعتر با عملیاتی شدن سند ملی سالمندان بتوان گام‌های موثری در این حوزه برداشت.
اخذ مجوز ایجاد باشگاه‌های ویژه سالمندان تا پایان سال
همچنین دکتر ملایی، مدیرکل توسعه ورزشهای همگانی وزارت ورزش با اشاره به انتظارات جامعه از وزارت ورزش، با طرح این سوال که چند درصد اعتبارات ورزشی کشور به سالمندان اختصاص دارد و وزارتخانه چقدر برای انجام ماموریت‌ها آمادگی دارد؟، گفت: بخش اعظم میزان موفقیت برنامه ها به این مسایل بستگی دارد.
وی با بیان اینکه ۷۰ درصد اعتبارات ورزشی به ورزش قهرمانی اختصاص دارد، گفت: با وجود معاونت ورزش همگانی، چقدر بر اساس مطالبات جامعه در این حوزه حرکت می کنیم.
وی با بیان اینکه میزان انتظارات جامعه مارا به سمت تغییر رویکردها و سیاستها سوق داده است، گفت: ما ورزشی ها فکر می کنیم که با برگزاری رویدادها می توان مشکل کم تحرکی افراد جامعه که یک مشکل فردی و اجتماعی است را حل کنیم در حالیکه درست نیست و ما با یک کم تحرکی ملی مواجه هستیم.
ملایی با تاکید بر ضرورت مدیریت تغییر رفتار اجتماعی در زمینه ورزش، گفت: بهترین رویکرد برای تغییر رفتار اجتماعی به سمت ورزش و تحرک، بازاریابی اجتماعی است که تمام راهبردهای آن با کانون جمعیتی مخاطب، نگرش و دیدگاه آغاز می‌شود.
مدیرکل توسعه ورزشهای همگانی وزارت ورزش با اشاره به رویکرد معاونت ورزش همگانی در زمینه طراحی متناسب با گروه‌های مخاطب از کودک و نوجوان تا میانسال و سالمند، گفت: در این راستا امسال با ۳۴ فدراسیون ورزشی تفاهم نامه‌هایی برای افزایش مشارکت مردمی و جذب حداکثری در زمینه ورزش همگانی امضا کردیم. همچنین برای اولین بار برنامه توسعه ورزش همگانی مبتنی بر بازاریابی اجتماعی برای کودکان تدوین شد.
دکتر ملایی در خاتمه از اخذ مجوز ایجاد باشگاه‌های ویژه سالمندان تا پایان سال خبر داد.
به دنبال احیای جایگاه سالمندان در جامعه هستیم
فرج حسینیان معاون پژوهشی جهاددانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان این که این سومین نشست تخصصی سالمندی است که برگزار می شود، اظهار کرد: در این واحد رویکردی در بحث سالمندی اتخاذ کردیم تا بتوانیم جریان سازی اجتماعی که حوزه سالمندی نیاز دارد را با همکاری سازمان ها، ارگان ها و افراد داشته باشیم.
وی ادامه داد: این سلسله نشست های تخصصی به صورت جدی در حال برگزاری است و در این نشست میهمان وزارت ورزش و جوانان بودیم. نشست چهارم نیز با شهرداری و نشست بعدی با ناجا خواهد بود.
معاون پژوهشی جهاددانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به این که جایگاه سالمندان در جامعه کمی مغفول واقع شده در حالی که باید جدی گرفته شود، تصریح کرد: ما به دنبال این هستیم تا بتوانیم با کمک دوستان این کار را انجام دهیم.
حسینیان در پایان با تاکید بر این که سالمندی یک رده سنی است که فرد دارای تجربه های زیادی است و جامعه می تواند از آن بهره مند شوداظهارکرد:یکی از مواردی که ما در جهاد دانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی در حوزه سالمندان به آن ورود کرده ایم حوزه های فناورانه در موضوع سالمندی هست و در این راستا تعدادی از جوانان نخبه کشور در حوزه هوش مصنوعی و داده کاوی با مجموعه ما در حال همکاری هستند تا علاوه بر خدمات روتین در سالمندی در فناوریهای تکنولوژیک و روز دنیا نیز نقش افرین باشیم.
همچنین دکتر نسیبه زنجری عضو هیات علمی مرکز تحقیقات سالمندی با اشاره به موضوع سیاستگذاری در حوزه ورزش سالمندی با بیان اینکه افزایش جمعیت سالمندی در تمام دنیا وجود دارد، اظهار کرد: در حال حاضر ۱۳ درصد جمعیت جهان بالای ۶۰ سال هستند که این مساله در کشورهای درحال توسعه بیشتر است.
وی با اشاره به جمعیت سالمندی ایران، اظهار کرد: در حال حاضر ۹ درصد جمعیت کشور ما سالمندند که این رقم در سال ۱۴۳۵ به حدود ۳۲ درصد افزایش می یابد.
به گفته دکتر زنجری افزایش جمعیت سالمندی تاثیرا عمیقی در سطح فردی و خرد و کلان جامعه دارد، تصریح کرد: اصلاح شرایط در سطح فردی و کلان نیازمند سیاستگذاری و برنامه ریزی گسترده است.
وی با بیان اینکه برای بهبود شرایط بسیاری از کشورها به سمت سالمندی فعال و سالم حرکت کرده اند، اظهار کرد: ورزش از مهمترین ارکان سالمندی فعال است که علاوه بر سلامت جسم بر سلامت روح و روان نیز تاثیر مثبت دارد. به عنوان مثال ژاپن که دارای بیشترین جمعیت بالای ۱۰۰ ساله است، در اصلاح سبک زندگی و فعالیت فیزیکی و ورزش پیشرو بوده است.
وی درک مساله، بومی سازی سیاستگذاری و تدوین بسته های حمایتی را از مراحل سیاستگذاری برای ورزش سالمندی دانست و گفت: مهمترین مساله سالمندان کم تحرکی است که نسبت آن در خانم ها بیشتر از اقایان است.
وی میزان ورزش را در سالمندان تحصیل‌کرده بیشتر دانست و گفت: وضعیت اقتصادی فرد نیز در این رابطه تاثیرگذار است بنابراین در سیاستگذاری برای ورزش سالمندی باید به این نکات توجه شود.
دکتر زنجری با اشاره به اهمیت ارتقای سطح سواد سلامت جامعه در زمینه سلامت سالمندی، تصریح کرد: ورزشهای تعادلی و همچنین نوع خاصی از پیاده روی و ورزش تای چی از بهترین انواع ورزش برای سالمندی فعال است.
این عضو هیات علمی دانشگاه با تاکید بر فراهم آوردن فضای مناسب برای ورزش سالمندان، کفت: در سطح کلان ووزارتخانه ای می توان با نصب بیلیاردهای تشویقی و انگیزشی، مناسب سازی محیط های ورزشی و تامین منابع و هزینه ها در این راستا اقدام کرد.
وی هزینه های ورزشی را از مهمترین موانع ورزش سالمندی دانست و ادامه داد: رسانه ها نیز در زمینه فرهنگسازی ورزش سالمندی نقش موثری دارند.
همچنین دکتر روناک غفوری عضو انجمن علمی رفتار حرکتی نیز در این نشست با اشاره به نکات مهم مرتبط با ورزش در سالمندان و با تاکید بر اهمیت توجه به تفاوت‌های فردی در ورزش سالمندی، اظهار کرد: ورزشهای موثر در ارتقای تعادل افراد از موثرترین ورزشها در این دوره است، چراکه از سقوط و افتادن افراد جلوگیری کرده و در نهایت به ارتقای مشارکت فعال سالمند در جامعه می انجامد.
وی با اشاره به نوع تمرینات وملاحظات ورزشی در سالمندان، کفت: در نظر گرفتن اصل تفاوت‌های فردی، توجه به ساختارهای قامتی افراد و رعایت اصول گرم و سرد کردن در این حوزه اهمیت زیادی دارد.
غفوری در خاتمه عدم رعایت اصول در ورزش سالمندان را برای سلامت فرد مضر دانست و اظهار کرد: مباحث فرهنگی و سبک زندگی، کمبود وقت و دوری و فاصله از امکانات ورزشی، هزینه ها و نبود مربیان ویژه از مهمترین مشکلات و چالشهای ورزش سالمندی است.
انتهای پیام
نظرات