به گزارش ایسنا، این کتاب که توسط پژوهشکده مطالعات کاربردی قلم با 500 تیراژ منتشر شده است به بررسی ظهور پدیده دولت اسلامی عراق و شام موسوم به داعش می‌پردازد.

از آن‌جایی که پژوهشی درخور توجه در خصوص گروه شورشی داعش، نیازمند رویکردهای مختلف و نگریستن به این پدیده از زوایای متفاوت است، وجود نگرش‌های متفاوت روانشناسی سیاسی، روابط بین‌الملل، فلسفه سیاسی، اندیشه سیاسی از بضاعت و عهده علمی یک نفر خارج است، از این رو در نگارش این کتاب از پژوهشگران و کارشناسانی که در هر یک از این حوزه‌ها متخصص‌اند، دعوت به همکاری به عمل آمده است. خانم دکتر فرنگیس بیات دانش آموخته علوم سیاسی، آقایان منصور براتی دانشجوی دکتری علوم سیاسی و پژوهشگر جریان‌ها و نظریات سلفی، پیام رضایی محقق و دانشجوی فلسفه، یحیی زرین کارشناس ارشد مطالعات خاورمیانه و شمال آفریقا و پژوهشگر مسائل کردستان، محمودرضا مقدم شاد دانشجوی دکتری اندیشه سیاسی، علی شهبازی دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم سیاسی و خانم فاطمه عبداللهی دانش آموخته کارشناسی ارشد مطالعات خاورمیانه و در نهایت با تلاش مهدخت ذاکری دانشجوی دکتری روابط بین الملل، هر یک از کارشناسان مذکور بر مبنای حوزه‌های تحقیقاتی تخصصی فصلی از کتاب بربریت مدرن: تاملی بر اکنون  و آینده داعش را به رشته تحریر درآوردند.

شایان ذکر است که در این کتاب از منابع مختلفی به زبان‌های فارسی، انگلیسی، فرانسه و کردی استفاده شده است که این خود می‌تواند نشانگر تنوع و عمق تحقیقات باشد. علاوه بر این، با توجه به استفاده از منابع دست اول و نیز کارشناسان بومی در این کتاب، می‌توان مدعی بود که این مجموعه مقالات که در نوع خود شیوه‌ای نوین در سبک نگارش کار علمی در ایران محسوب می‌شود، با رویکردی بدیع به موضوع نگریسته است.

پدیده داعش موجودیتی چندوجهی و پیچیده است، از این رو در راستای شناخت آن نیاز است که با رویکردهای مختلف به جنبه‌های بنیادهای روانشناختی رهبران و جنگجویان، به علل پدید آمدن آن، به ریشه‌های خشونت‌گرایی آن و نیز به بررسی ابعاد رسانه‌ای ترویج خشونت این گروه و نیز به تبعات جاری و احتمالی آن در آینده، پرداخت.

در راستای تحقق این مهم، در این کتاب تلاش شده که به علل و ریشه‌های ظهور این پدیده جهانی شده‌ی قرن ۲۱ و پیامدها و تهدیدات منطقه‌ای و فراملی آن پرداخته شود. به این منظور، کتاب به دو بخش اصلی ریشه‌های ظهور و خشونت داعش و پیامدهای ظهور داعش تقسیم شده است. در قسمت اول با رویکردی فراتحلیلی به بررسی دلایل شکل‌گیری گروه دولت اسلامی و نیز وجه مشخصه آن یعنی خشونت متصاعد این گروه، پرداخته شده است. از مهم‌ترین دلایلی که در این قسمت در توضیح پدید آمدن افراط گرایی و شورش در منطقه بدان اشاره است، گسست و یا ضعف شدید رابطه دولت ـ شهروندی حاکم در خاورمیانه است. در واقع با وجود دولت‌های شکننده در این منطقه و عدم شکل‌گیری دولت ـ ملت‌های حقیقی، حاکمیت دچار فترت شده و فضا برای ظهور واگرایی‌های ملی ـ قومی و رادیکالیسم مهیا شده است.

علاوه بر این، خلأ قدرت و تنش‌های قومی و مذهبی نیز به مثابه ابزارهای شتاب‌دهنده چارچوب بندی گروه‌های شورشی افراطی، از دیگر علل پدید آمدن این خشونت‌آمیزترین گروه شورشی معاصر به حساب می‌آید. به منظور واکاوی ریشه‌های خشونت جنگجویان و رهبران این گروه، ساخت شناختی و جهان زیست‌های افرادی که به این گروه پیوسته‌اند مورد تحلیل قرار گرفته است. در تحلیل تضاد آگاهی‌های ستنی و مدرن این افراد و نیز سطح شناخت آنان از دنیای مدرن، به درستی می‌توان گفت که ناکامی‌های اجتماعی و ازهم گسیختگی نظام هنجاری و آلودگی شناختی از با اهمیت‌ترین دلایل خشونت جاری این گروه است. در ادامه سوالی که مطرح می‌شود چرایی نمایش خشونت عریان توسط این پدیده بی سرزمین است. با استفاده از «تعذیب» فوکویی به این نتیجه رسیدیم که داعش در تلاش است با به تأخیر گذاردن فرایند مرگ و در عوض پرداختن به پروسه نمایش خشونت، تصویری خاص از خود را بازنمایی کند.

پس از واکاوی ریشه‌های پدیدار شدن گروه دولت اسلامی عراق و شام، علل خشونت و نیز بررسی پارادایم‌های گوناگون در شناخت وجوه این پدیده، کتاب به بررسی پیامدها و تهدیدات امنیتی منطقه‌ای و فرامنطقه ای آن می‌پردازد. تهدیدات داعش به مرز و سرزمین خاصی منحصر نیست. داعش تهدیدی بی سرزمین است که امنیت وجودی جامعه بین الملل را مورد تهدید قرار می‌دهد. این تهدیدات به اتحادیه اروپا، به سبب مجاورت سرزمینی، سرریز شده است. روند بی‌سابقه مهاجرت‌ها به اروپا بارزترین پیامد فرامنطقه ای داعش است. علاوه بر این، از آنجایی که داعش به سازمان تروریستی ـ تبهکاری مبدل گشته و از طریق اقدامات و تجارت مجرمانه به درآمدزایی می‌پردازد، از این رو همکاری با گروه‌های جرائم سازمان یافته منطقه‌ای نیز از دیگر تهدیداتی است که متوجه اروپاست.

جدا از بحث آسیب‌ها و تهدیداتی که داعش علیه جامعه جهانی اعمال می‌کند، منافعی نیز برای برخی کشورها و گروه‌های دیگر به همراه داشته است که رژیم صهیونیستی از آن جمله است. به آسانی می‌توان اذعان کرد که اقدامات داعش به طور مستقیم یا غیرمستقیم در راستای منافع رژیم صهیونیستی قرار دارد. به دنبال فرسایش حاکمیت سوریه و به تبع آن کاهش نفوذ ایران در این کشور، تغییر چارچوب مناقشات تاریخی در منطقه از فرم تقابل اعراب - اسرائیل به تقابل سنی- شیعه، از مهم‌ترین تاثیرات مثبت اقدامات داعش بر امنیت ملی و منافع رژیم صهیونیستی به شمار می‌رود. علاوه بر این، ظهور داعش بر روند تحولات سیاسی و اقتصادی کردها در منطقه، بسیار تاثیرگذار بوده است. آشوب و بی‌نظمی پیش آمده در منطقه سبب شد تا کردها مسئله استقلال را با جدیتی بیشتر از گذشته دنبال کرده و در تحولات شکل‌گیری سرزمینی و جغرافیایی منطقه نقشی اثرگذار داشته باشند.

انتهای پیام