به گزارش خبرنگار ایسنا از پاریس، روند سیاسی انتخابات ریاست جمهوری فرانسه موضوعی است که با دکتر "عمادالدین الحمرونی"، استاد جغرافیای سیاسی آکادمی علوم سیاسی دانشگاه پاریس به بحث و گفت‌وگو گذاشته شده است.

انتخابات این دوره تحول جدید سیاسی در فرانسه است

دکتر عمادالدین الحمرونی می‌گوید: این انتخابات پیچ جدیدی در فضای سیاسی فرانسه است. درست است که فرانسه شاهد یک انتخابات ریاست جمهوری جدید است اما اهمیت این روند سیاسی به جایی دیگر بر می‌گردد و آن مسیر جدید سیاسی در این کشور است. این مسیر با مسیر چهل سال گذشته فرانسه کاملا متفاوت خواهد بود. اداره سیاسی جدیدی شکل خواهد گرفت که با تاریخ سه دهه گذشته دولتهای فرانسه کاملا متفاوت است. این تغییر را عمدتا در جایگاه اتحاد جنبش مردمی فرانسه یا همان حزب جمهوریخواهان می‌بینیم. چنانچه می‌دانید سارکوزی هنگامی که به قدرت رسید نام این جنبش را به حزب جمهوری تغییر داد. این حزب در حقیقت نماینده سنتی جناح راست در حکومت‌های فرانسه بوده است و حالا با انحلال این حالت سنتی در فرانسه روبرو است. از سویی دیگر جاح چپ سنتی فرانسه است که مصداق بارز آن حزب سوسیالیست فرانسه است. در این جا می‌خواهم بگویم که در طول سه – چهار دهه اخیر وقتی صحبت از جناح راست می‌شد معنای آن این بود که حزب جمهوریخواه قدرت اجرایی را به دست می‌گیرد و وقتی صحبت از جناح چپ بود معنایش این بود بود که حزب سوسیالیست قدرت اجرایی و دولت را به دست دارد اما در این انتخابات این مفهوم در حال ریزش و سقوط است و این همان پیچ جدید در روند تحولات سیاسی فرانسه است؛ سال‌های سال بود که دولت بین جمهوریخواهان و سوسیالیست‌ها دست به دست می‌چرخید اما حالا این مفهوم در حال لرزش است.

دلایل رویکرد سیاسی جدید در جامعه فرانسه

استاد دانشگاه پاریس درباره دلایل این امر می‌گوید: یکی از دلایل آن عملکرد فرانسوا اولاند است. او نتوانست اعتماد افکار عمومی فرانسه را کسب کند و در برنامه‌های اقتصادی و اجتماعی توفیقی به دست نیاورد و حتی در سیاست خارجی با شکست‌های متفاوتی روبرو شد. در زمینه سیاست آفریقایی فرانسه ما در دوران اولاند شاهد پس روی بودیم؛ در پرونده خاورمیانه و موضوع سوریه نیز هیچ پرونده پیروزی برای اولاند وجود ندارد. در زمینه اتحادیه اروپا نیز الان شاهد هستیم که روابط فرانسه با آلمان به عنوان دو پایه مهم اقتصادی اروپا، روابط خوبی نیست، حتی روابط فرانسه با انگلیس نیز روابط خوبی نیست و به نوعی متشنج است؛ پس ما شاهد هستیم که در موضوعات مهم داخلی، اولاند موفق نبوده و شکست خورده و در سطح اتحادیه اروپا نیز، فرانسه دیگر یک عضو پایدار و تعیین کننده نیست و همین باعث بروز نوعی واخوردگی در جامعه سیاسی فرانسه شده است که در قالب تغییر در گرایش سنتی مردم برای انتخاب رییس جمهور و دولت متبوعش متبلور شده است. این‌ها باعث شده است تا رویارویی سختی بین طرف‌های سیاسی در فرانسه شکل بگیرد؛ حالا خروجی این وضعیت در انتخابات فرانسه این شده است که در مرحله دوم انتخابات که یکی از کاندیداها باید با خانم مارین لوپن روبرو شود، این کاندیدا به احتمال قوی از میان آن دو حزب سنتی فرانسه نخواهد بود و فرانسه با مدل و چهره جدیدی روبرو خواهد شد. ما می‌دانیم که جمهوری پنجم فرانسه که با ریاست ژنرال دوگل تاسیس یافته براساس قدرت رییس جمهور شکل گرفته  و بقیه پایه‌های این نظام سیاسی مثل پارلمان حول محور رییس جمهور می‌چرخد و اینجا جایی بوده که جولانگاه دایمی جمهوریخواهان و حزب سوسیالیست بوده است اما حالا ما شاهد هستیم که فردی که احتمالا در مرحله دوم انتخابات با مارین لوپن به رقابت می‌پردازد کسی جز امانوئل ماکرون نیست؛ فردی که برای خود جریان سیاسی جدید تحت عنوان "جریان به پیش" را درست کرده است که نه براساس مفاهیم حزب جمهوریخواه و جناح راست سنتی فرانسه است و نه براساس مفاهیم حزب سوسیالیست و جناح چپ سنتی فرانسه، بلکه ماکرون به عنوان یک تاجر و فعال در عرصه اقتصاد و بازار مفاهیم جدیدی را تعریف کرده است و این یک تشکل جدید در فرانسه است که مطالبه اصلی‌اش تغییر وضعیت موجود است چه در عرصه ریاست جمهوری و چه در عرصه احزاب و پارلمان. این در حالی است که فرانسوا فیون به دلیل اتهامات رسواهای مالی جایگاه خویش را از دست داده است و کاندیدای اصلی جناح چپ فرانسه  "آمون" با کاندیدای دیگری از میان جناح چپ فرانسه نیز روبرو است که این نشان می‌دهد حتی در درون حزب سوسیالیست استحکام و توحید صفوف نیز وجود ندارد، این‌ها باعث ریزش جایگاه این جناح سنتی شده است.

گرایش به جریان جدید حتی در صفوف چپ و راست گرایان

دکتر عمادالدین الحمرونی می‌گوید: موضوع به همین جا ختم نشده است بلکه علاوه بر عدم انسجام در صفوف چپ گرایان ما شاهد هستیم که بسیاری از نمایندگان پارلمان و شخصیت‌های سیاسی از جناح چپ به سوی ماکرون گرایش پیدا کرده‌اند؛ گرچه گفته می‌شود پشت این سناریو رییس جمهوری فعلی است تا فیون و حزب جمهوریخواهان به قدرت نرسند چرا که هر چه باشد "ماکرون" دو سال با فرانسوا اولاند کار کرده است و ارتباط حزبی با جناح چپ داشته است، از همین رو ما می‌گوییم درحال مشاهده پایان دوران جمهوری پنجم فرانسه هستیم که طی سی سال اخیر ریاست جمهوری و دولت بین دو حزب سنتی جمهوریخواهان و سوسیالیست‌ها می‌چرخیده است، حالا مردم فرانسه اعتماد خود را به این چرخه سنتی از دست داده و می‌خواهند رویکرد جدیدی برای خود ایجاد کنند، این تغییرات و دگرگونی‌ها حتی در داخل این دو حزب سنتی نیز مشاهده می شود که گرایش به مدل جدید در بین اعضا و هوادارانش از چپ‌ترین چپ‌ها تا راست‌ترین راست‌ها مشاهده می‌شود.

شعارهای راست و چپ افراطی در انتخابات فرانسه

وی درباره شعارهای این دوره از انتخابات فرانسه می‌گوید: مارین لوپن با نگاه‌های نژاد پرستانه قومیتی و "ژان لوک ملانشان" با فریادهای استقلال طلبانه به عنوان نمایندگان راست افراطی و چپ افراطی خواستار جدایی فرانسه از اتحادیه اروپا شده‌اند و از قضا برای خود مخاطبان زیادی را هم دست و پا کرده‌اند و جایگاه خوبی در نظرسنجی‌ها هم به دست آورده‌اند، آنها خواستار تجدید نظر در نوع روابط فرانسه و آمریکا هستند. آنها می‌گویند فرانسه باید برای فرانسه و فرانسوی‌ها باشد نه برای اتحادیه اروپا و نه برای پیمان ناتو. آنها خوستار تغییر جایگاه فرانسه در نقشه سیاسی اروپا و دنیا هستند و این را به عنوان یک مطالبه در داخل مجتمع مدنی فرانسه طرح می‌کنند، البته آنها مطالبات داخلی زیادی در امور اجتماعی و اقتصادی دارند اما معتقدند سیاست‌های خارجی در سیاست‌های داخلی نیز تاثیر فزاینده‌ای دارند و معتقدند کسی که می‌تواند مصداق چنین تغییری باشد رییس جمهور است که نقشی محوری در امور داخلی و خارجی دارد، حالا قدر مسلم این است که فردی که رییس جمهور جدید فرانسه می‌شود هرگز از سیاست‌های سارکوزی و فرانسوا اولاند به عنوان دو نماینده جناح چپ و راست تبعیت نخواهند کرد.

دلایل شانس ماکرون برای پیروزی در انتخابات

استاد جغرافیای سیاسی آکادمی علوم سیاسی دانشگاه پاریس در باره تقدم ماکرون بر فیون می‌گوید: ماکرون از پیش از آغاز کار رسمی، محصول ماشین‌های رسانه‌ای - تبلیغاتی فرانسه، تجار و صاحبان صنایع بزرگ فرانسه بوده است یعنی هم رسانه‌ها را داشته و هم پول و سرمایه را، به خصوص آن که خود ماکرون به همین طبقه وابسته است، اما چرا شانس ماکرون بیشتر است، جواب در این است که حتما مارین لوپن به مرحله دوم انتخابات صعود می‌کند، طرفداران لوپن هرگز تغییر موضع نداده و نمی‌دهند لذا بین 25 تا 28 درصد از آرای رای دهندگان را با خود دارد و این جایگاه سنتی جبهه ملی قومی فرانسه است، اما در مرحله دوم لوپن رای نمی‌آورد و کسی پیروز است که با او در مرحله دوم رقابت می‌کند چرا که اکثریت رای دهندگان فرانسوی در مرحله دوم بین لوپن و رقیبش حتما به رقیب او رای می‌دهند زیرا مزاج سیاسی مردم فرانسه مزاج نژاد پرستانه و قومی گرایی که لوپن مبلغ او است نمی‌باشد، پیش بینی می‌شود این رقابت بین لوپن و ماکرون است.

اگر زمان کافی بود نامزد جمهوریخواهان تغییر می‌کرد

عمادالدین الحمرونی درباره فرانسوا فیون می‌گوید: فیون از میان هفت نامزد در انتخابات مقدماتی حزب جمهوریخواهان سر برآورد و آرای بسیار خوب انتخابات داخلی هم داشت و در نظرسنجی‌ها طی چند ماه در صدر بود اما اتهامات مالی وارده به او تبدیل به یک رسوایی مالی سیاسی در افکار عمومی شد و آرای او در نظرسنجی‌ها ریزش کرد، حتی در بین حزب جمهوری نیز مخالفانی پیدا کرد اما زمان برای عدم تغییر فیون کارساز شد و جمهوریخواهان دیگر فرصت کافی نداشتند تا کاندیدای خود را عوض کنند بر همین اساس بر انتخاب اولیه خود باقی ماندند، اما جامعه و افکار عمومی فرانسه فردی که دروغ گفته باشد را بر نمی‌تابند و به سرعت از او روی برمی‌گردانند، در داستان اتهامات وارده یک چنین حالتی در جامعه فرانسه برای فیون ایجاد شده است، با این حال از این واقعیت نمی‌توان عبور کرد که فیون در بین جامعه مسیحی فرانسه دارای رای ثابت است و رای دهندگانی که گرایشان دینی مسیحی داشته و خود را به آن ملتزم می‌دانند رای خود را به فیون می‌دهند، در سال‌های اخیر جریانی از مسیحیان متدین در فرانسه ظهور کرده و در خارج از پاریس دارای پایگاه‌های قابل توجهی هستند مثل شهرهای لیون و بوردو که جزو شهرهای برزگ محسوب می‌شوند،لذا با قاطعیت می‌توانیم بگوییم که بین 13 تا 20 درصد از آراء را به شکل سنتی فیون برای خود به شکل ثابت محفوظ نگه خواهد داشت، اما بین فیون و ماکرون، اطلاعات و آمار نشان می‌دهد ماکرون شانس بیشتری برای حضور در مرحله دوم دارد.

مواضع خارجی ماکرون

دکتر عمادالدین الحمرونی استاد جغرافیای سیاسی در این باره می‌گوید: وی دارای برخی سیاست‌ها و مواضع روشنی است، او وقتی که از الجزایر دیدار کرد اعلام کرد که استعمار یک جرم بزرگ ضد انسانی است و او با این جمله به استعمار فرانسه در الجزایر اشاره می‌کرد و عملکرد تاریخی گذشته فرانسه در الجزایر را غیرمستقیم محکوم می‌کرد به گونه‌ای که وقتی به فرانسه بازگشت مورد هجوم برخی رسانه‌ها و شخصیت‌های فرانسوی قرار گرفت و از او خواستند تا رسما عذرخواهی کند، او با این کار نظر فرانسوی‌هایی که اصلیتی مغربی، تونسی و الجزایری داشتند را به خود جلب کرد، نباید فراموش کنیم که 10 درصد از واجدین رای دادن در فرانسه از مسلمانان فرانسه هستند، اگر 10 درصد فرانسوی‌های آفریقایی الاصل را به این تعداد اضافه کنیم آنگاه 20 درصد از رای دهنده‌ها را تشکیل می‌دهند و این می‌تواند رقم قابل ملاحظه‌ای را برای هر کاندیدایی فراهم کند، امانوئل ماکرون اکنون از منتقدان سیاست دولت فرانسوا اولاند در زمینه سوریه، عراق و مبارزه با تروریسم است و خواستار تجدیدنظر در این سیاست‌ها است، او خواستار جلوگیری از گسترش مجموعه‌ها و اندیشه تکفیری و افراطی به داخل فرانسه است، البته شدت مواضع ماکرون در زمینه سیاست خارجی هرگر قابل مقایسه با فرانسوا فیون نیست.

چه کسی اتهام رسوایی مالی به فیون را رو کرد؟

داستان اتهام‌های مالی وارده به فرانسوا فیون همچنان مدار بحث و جدل طرف‌های مختلف در فرانسه است. دکتر عمادالدین در این باره می‌گوید: این موضوع مهم است که چه کسی پشت سر افشاگری مالی علیه فیون بوده است؟ می‌دانید که فیون در انتخابات مقدماتی درون حزبی رای بسیار چشمگیری به دست آورد و بیش از 4 میلیون رای کسب کرد، او ابتدا بر سارکوزی و سپس بر آلن ژوپه پیروز شد، مواضع و سخنان وی در برنامه‌های تبلیغاتی و رسانه‌ای کاملا واضح بود، او به شدت مخالف کمکهای مالی سعودی و قطر  به مراکز و مساجدی بود که در آن به نوعی اندیشه‌های افراطی و تکفیری را آموزش می‌دادند، او حامی نبرد دولت و ارتش سوریه علیه تروریسم و جریانات افراطی مذهبی بود، او خواستار بهبود روابط با روسیه بود، او خواستار تحول روابط با ایران بود و خواستار مشارکت ایران در حل و فصل موضوع سوریه بود، لذا مشاهده می‌کنید که مواضع انتقادی وی در حوزه سیاست خارجی دولت فرانسوا اولاند کاملا واضح و آشکار بوده و مواضعی کاملا روشن در برخی موضوعات مهم خارجی اتخاذ کرده بود، لذا به اعتقاد من کسانی پرونده مالی او را در یک مجله فرانسوی افشاء کردند که خواستار فشار بر او و تغییر مواضعش در سیاست خارجی بودند و به نظر من این فشارهای رسانه ای روی فیون کارگر افتاد و وی در برخی امور حرف های جدیدی زد مثلا از بشار اسد رییس جمهور سوریه به عنوان دیکتاتور یاد کرد، به نظر من فیون فهمید که باید در برخی مواضع سکوت کند تا باعث دردسر برایش در انتخابات ریاست جمهوری نشود، در هر حال من معتقدم که شانس فیون برای رسیدن به مرحله دوم انتخابات ضعیف شده است و حتی اگر به مرحله دوم راه یافته و رییس جمهور فرانسه شود، رییس جمهوری ضعیف خواهد بود.

اولویت اول شهروند فرانسوی در انتخابات موضوعات داخلی است

وی در باره این که بین سیاست‌های خارجی و سیاست‌های داخلی کدامیک اولویت شهروند فرانسوی است پاسخ می‌دهد: درست است که در برخی مواقع موضوع سیاست خارجی پر رنگ‌تر می‌شود و واکنش و انعکاس‌های داخلی بزرگی بر جای می‌گذارد، اما اولویت رای دهنده فرانسوی بدون شک موضوعات و پرونده‌های داخلی است، شهروند فرانسوی خواستار بهبود اوضاع اقتصادی و تثبیت جایگاه فرانسه در اتحادیه اروپا از منظر اقتصادی و تامین امنیت است، آنها نسبت به موضوع بیکاری یا موضوعاتی مثل تورم و رکود بسیار حساس هستند و به همین دلیل تمام کاندیداها و به خصوص کاندیداهای چپ و راست افراطی به شکل صریح و آشکار به نقد دولت فرانسوا اولاند و ضرورت ایجاد تغییرات می‌پردازند.

برنامه‌های اقتصادی ماکرون

دکتر الحمرونی در این باره می‌گوید: در بخش امور مالی ماکرون تلاش دارد تا مالیات‌ها در سرمایه را کاهش دهد،وی در بخش دیگر به موضوع کار می پردازد تا میزان اشتغال در کشور را بالا ببرد، براساس آمارها نسبت بیکاری در این کشور بین 9 تا 12 درصد است که این آمار در فرانسه بسیار بالا  شمرده می شود،این نسبت بیکاری در رده سنی بین 18 تا 22 سال می باشد و بسیاری از آنها دارای مدارک دانشگاهی هستند، از سوی دیگر وی به بازنشستگان توجه دارد که حقوق متوسط این قشر بین 1200 تا 1400 یورو است و تلاش دارد میزان آن را افزایش دهد، سن بازنشستگی در فرانسه گاهی بین 60 تا 62 و گاهی تا 67 سالگی است و وی تلاش دارد تا با کاهش آن فرصت‌های کار بیشتری در فرانسه ایجاد کند، وی معتقد به کاهش زیاد کارمندان موسسات دولتی برای کاهش هزینه‌های دولت نیست و معتقد به نسبت پایینی برای این امر است در مقابل می‌گوید وقتی کارمندان کاهش پیدا کنند در برخی بخش‌ها باید کارمندان جدیدی هم جذب شوند، در همین رابطه فیون اعلام کرده بود که باید 500 هزار تن از تعداد کارمندان کم شوند، این برنامه او باعث واکنش‌هایی شد و عملا به ضررش تمام شد و باعث شد تا دیگران برای اظهار این نوع برنامه ها دست به عصا حرکت کنند، ماکرون معتقد است باید نسبت مالیات برای شرکت‌ها و موسسات خصوصی کاهش یابد و جالب است بدانیم که فرانسه بیشترین نسبت مالیات را در بین کشورهای اروپایی برای شرکت ها و افراد دارد، وی همچنین از طرح کمک هزینه مالی برای دانشجویان سخن گفته تا بتوانند سطوح عالی تخصصی و علمی را طی کنند، وی همچنین درصدد کمک به جوانان مناطق اطراف شهرهای بزرگ و به خصوص فرانسه است تا فرصت کار برای بیشترین تعداد از جوانان فرانسوی با اصلیت آفریقایی و مغربی (عربی) فراهم شود، وی از تساوی حقوق ماهانه و مزایای مالی زن با مرد سخن می‌گوید، این در حالی است که عموما در فرانسه زنان در مقایسه با مردان از حقوق کمتری برخوردار هستند و اکنون او صحبت از تساوی این دو در حقوق سخن می‌گوید، وی همچنین از کمک‌های مالی برای جوانان سخن گفته تا در امور فرهنگی مثل بازدید از اروپا به عنوان شناخت تاریخی و فرهنگی فرانسه و اروپا استفاده شود، هدف وی رشد و توسعه فرهنگی تاریخی جوانان است.

چرا ماکرون از این نوع خطاب‌ها استفاده می‌کند؟

عمادالدین الحمرونی دلیل اعلام این گونه برنامه‌های ماکرون را چنین بیان می‌کند: ماکرون یک ماشین حزبی ندارد زیرا از ابتدا خودش مدعی است که یک جریان مدنی است و می‌خواهد همانند یک جریان باقی بماند و راه احزاب سنتی جمهوریخواهان و سوسیالیست‌ها را نرود لذا به سوی ارائه برنامه‌های قابل توجه مردم پیش می‌رود، اما او فاقدالمال هم نیست و خودش یک سرمایه دار یا یک فعال اقتصادی در صحنه اقتصادی فرانسه است و بسیاری از فعالان اقتصادی هم از او حمایت می‌کنند، لذا او با مردم با زبان سیاست گفتگو نمی‌کند بلکه مخاطب قراردادن مردم و قشرهای مختلف مردمی را با برنامه‌های عملی انجام می‌دهد برنامه‌هایی که در زمینه‌های اجتماعی و اقتصادی است، در مجموع می‌توانم بگویم ماکرون سه ویژگی دارد که جالب توجه است، اول این که یک چهره جدید در سطح انتخابات ریاست جمهوری است، دوم این که وی جوان است و سوم این که می‌تواند همه ملت را مخاطب سخنان و مواضع خود قرار دهد.   

سیاست خارجی برد – برد در قبال کشورهای دیگر

الحمرونی در باره سیاست خارجی ماکرون می‌گوید: وی از سیاست برد – برد در روابط با هر کشوری سخن می‌گوید، ما در دو ماه پیش شاهد بودیم که وزیر اقتصاد فرانسه از ضرورت تعاملات مالی با ایران سخن گفت و از قضا این وزیر فرانسوی بسیار به ماکرون نزدیک است و گرایشات ماکرون به او نزدیک است،این وزیر قائل به توسعه روابط با ایران است. از سویی دیگر ماکرون یک سرمایه دار و فعال اقتصادی است و دنیای سرمایه و تجارت به شکل طبیعی خواستار توسعه و گشایش و توسعه در روابط خارجی است و ماکرون هم از این سیاست تبعیت می‌کند، او با شرکتهای بزرگ مانند توتال همکاری می‌کند و گرایشات اقتصادی او گشایش در روابط خارجی از جمله با ایران است.

ماکرون و اتحادیه اروپا

در این باره الحمرونی می‌گوید: ماکرون به اتحادیه اروپا و ضرورت استمرار این اتحادیه و عضویت فرانسه در آن ایمان کاملی دارد، او به نظریه جهانی شدن معتقد است و در خصوص اتحادیه اروپا مواضعی کاملا متفاوت با خانم مارین لوپن و ملانشان دارد. وی همچنین خواستار تنیدگی و روابط متقابل بیشتر با آلمان از حیث امور اقتصادی است، وی نمونه آلمان را یک نمونه موفق اقتصادی و صنعتی می داند و دوست دارد اقتصاد دو کشور بیشتر در یکدیگر ادغام شود.

نتایج انتخابات و اضلاع چهارگانه

وی پیش بینی نتیجه انتخابات را سخت می‌بیند اما معتقد است مارین لوپن حتما به مرحله دوم راه می‌یابد و ادامه می‌دهد: الان مناقشه و جدل بر سر این است که از میان ماکرون، فیون و ملانشان چه کسی با مارین لوپن به مرحله دوم می‌رود؟ به اعتقاد من هر کسی با لوپن به مرحله دوم راه یابد حتما همان فرد رییس جمهور فرانسه می‌شود البته آمار و نظرسنجی تقدم ماکرون را بر دو نفر دیگر نشان می‌دهد زیرا فیون به رغم پایگاه اجتماعی‌اش در بین جامعه مسیحی متدین فرانسه اما به دلیل اتهامات وارده بخش مهمی از آرایش را در نزد شهروندان فرانسوی واجد رای دادن از دست داده است.

گفت‌وگو از خبرنگار ایسنا: علی منتظری

انتهای پیام