علیرضا کیانفر در گفتوگو با باشگاه دانشجویان ایسنا، ضمن اشاره به رشد شتابان تحولات فناورانه جوامع امروزی در عرصههای مختلف گفت: این تحولات باعث شده بشر، نگران آینده پرمخاطره و سرشار از عدم قطعیت خود گردد. در چنین فضایی آیندهنگری، اطلاع از تغییرات و روندهای توسعه فناوری از اهمیت بالایی برخوردار است. تصمیم سازی در چنین جهانی مستلزم بینش عمیق نسبت به روند تحولات آینده است و تصمیماتی که بر اساس چنین بینشی اتخاذ گردد از امکان موفقیت و رقابتپذیری بالاتری در اقتصاد برخوردار خواهد بود.
او اضافه کرد: برای مثال در صورت رصد فناوریهای حوزه ICT در سالهای گذشته، این بینش را در بین مدیران و تصمیمسازان کشور ایجاد میکرد که در دهه سوم قرن ۲۱ میلادی، فناوریهای ۵G و ۶G رشد بالایی خواهد داشت و این بینش میتوانست سهم کشور را در این فناوری با آمادهسازی زیرساختها و توسعه فنی و افزایش R&D در این حوزه، توسعه دهد، همانطور که موفقیتهای امروز کشور در عرصهی فناوریهای نانو، از رصد، برنامهریزی و اقدامات بهموقع در زمینه فناوری نانو که در سی سال قبل شروع شد، حاصل شده است.
مدیر کانون دانشجویی کارآفرینی دانشگاه شهید بهشتی تصریح کرد: به عنوان نمونه برخی از مراکز رصد فناوری معتقدند در سالهای آینده، فناوریهایی مانند هوش مصنوعی، اینترنت اشیا و کوانتوم فراگیر شده و بخش مهمی از اقتصاد مبتنی بر دانش را به خود اختصاص خواهند داد. از این رو میتوان با تمرکز بر روی برخی از فناوریهای مذکور از هماکنون، انتظار پیشرفتهایی در سالهای آینده در این حوزهها داشت.
کیانفر با بیان اینکه در نقاط مختلف جهان مراکزی با مأموریت رصد مستمر روندها و رویدادهای علم و فناوری و با عنوان رصدخانه فعالیت میکنند، توضیح داد: این رصدخانهها مراکزی هستند که از طریق رصد علم، فناوری و نوآوری، شبکهسازی میان خبرگان، ذینفعان و مراکز ملی و بینالمللی، گسترش تعاملات و همکاریهای علمی و نیز آیندهنگاری علم و فناوری به فرایند رشد و اکوسیستم علم و فناوری کمک میکنند. رصدخانههای علم و فناوری نقش مهمی در رصد و ارزیابی علم و فناوری و تحلیل سیاستگذاری در این حوزه، جمعآوری و پردازش ایده، تحلیل و پیشبینی روندهای علم و فناوری و نیز مشارکت در فرآیند سیاستگذاری و تصمیمسازی ایفا مینمایند. رصدخانهها عمدتا بهصورت تخصصی در حوزههای مختلفی فعالیت میکنند. رصدخانهها عموما به رصد تحولات و روندهای علم و فناوری، رصد نوآوریهای تکنولوژیک، تحلیل روند بازار و اقتصاد و رصد تحولات و روندهای فرهنگی اجتماعی میپردازند.
او درباره شکل فعالیت این رصدخانهها گفت: رصدخانههای علم و فناوری در سطح جهان اغلب به صورت شبکهای فعالیت میکنند و این شبکه شامل پژوهشکدهها و مراکز علمی و تحقیقاتی میباشد. برای مثال رصدخانه فناوری اطلاعات اروپا (EITO) با موضوع فعالیت فناوری اطلاعات و ارتباطات، لوازم الکترونیکی با شبکهسازی ۲۰ موسسه اروپایی فعالیت میکند. برای مثالی دیگر، رصدخانه علم و فناوری کانادا زیر نظر مرکز تحقیقات میان رشتهای علوم و فناوری کانادا فعالیت میکند. در این مرکز متخصصانی از رشته های مختلف از جمله تاریخ، جامعه شناسی، علوم سیاسی، فلسفه، اقتصاد، مدیریت و ارتباطات، ابعاد مختلف علم و فناوری را بررسی میکنند. در ایران با توجه به وجود مراکز رصد علم و فناوری در مراکز مختلف مانند اندیشکدههای آیندهپژوهی علم و فناوری، این بستر اولیه جهت شبکهسازی این مراکز وجود دارد ولی در حال حاضر جای این شبکهسازی در کشور ما خالی است.
مدیر کانون دانشجویی کارآفرینی دانشگاه شهید بهشتی با تاکید بر اینکه توجه نکردن به تحلیل و رصد فناوریهای نوظهور باعث عقب ماندگی کشور از به کارگیری تکنولوژیهای جدید در صنایع مختلف خواهد شد، تصریح کرد: در حال حاضر اکثر مراکز آیندهپژوهی در زمینه علم و فناوری در کشور بر اساس تحلیل وضعیت فعلی علم و فناوری و بر اساس اسناد بالادستی نسبت به برنامهریزی و سیاستپژوهی در زمینه ارتقای نظام علم و فناوری کشور اقدام میکنند و توجه به رصد تحولات فناوری در عرصه بینالملل در این بین، کمرنگ است.
وی ا فزود: با پررنگتر کردن بخش رصد و تحلیل تحولات فناوری در عرصهی بینالملل از طریق تاسیس رصدخانه ملی علم و فناوری میتوان شاهد تاثیر بیشتر روند تحولات فناوری در عرصه بینالملل در سیاستگذاریها، برنامهریزیها و تصمیمات نظام علم و فناوری در کشور بود. این مرکز اگر در سطح بالایی از نظر حاکمیتی تاسیس شود میتواند هماهنگی و شبکهسازی خوبی در بین اندیشکدهها و مراکز تحقیقاتی در زمینه علم و فناوری کشور ایجاد کند تا علاوه بر فعالتر کردن بخشهای رصد فناوریهای نوظهور جهانی، در مراکز مذکور، بتواند همکاری و ارتباط خوبی در جهت در اختیار قرار دادن نتایج و تحلیل رصدهای انجام شده با بخشهای مختلف کشور داشته باشد.
کیانفر در پایان گفت: یکی از مزایای مهم تاسیس رصدخانه علم و فناوری، استفاده مراکز دانشبنیان از گزارشات و تحلیلهای این نهاد است که در این صورت میتوانند پروژهها و فعالیتهای تحقیق و توسعه خود را با خروجیهای تحلیل شدهی رصدخانه علم و فناوری همراستا کنند. در نتیجه وقتی فعالیتهای فناورانه آنها طبق پیشرفت و تحول علم و فناوری در سطح جهان باشد، قاعدتا در بازارهای داخلی و بینالمللی میتوانند نسبت به رقبای خود در بازار ارائه محصولات فناورانه، عملکرد بهتری داشته باشند و میتوان شاهد عملکرد بهتر مراکز دانشبنیان در این رقابتها و در نهایت رشد اقتصاد دانشبنیان بود.
انتهای پیام