فوران چشمه از دل سنگ و فرو بردن دست درویش در گوارایی آب، بر بلندای «جوزردان» خردادگان، در پایکوبی جشن آب، سماع گندم و کاکل افشانی ذرت بر گُرده همیشەی زاگرس میدرخشد.
در این دیار، تمام لحظه ها به سخاوت طبیعت بستگی دارد، طبیعت مهربان، ساکنانی مهربان بە بار آوردە است، از این رو تواضع در خون مردمان این دیار چون آب، پیشیەای دیرینه دارد.
دکتر حسامی، دکترای تاریخ و محقق در امور اعیاد و مناسبت های ملی در گفت و گو با ایسنا می گوید: خردادگان، جشن آب و آیینه بر خوان پر فیض الهی در ستایش«آناهیتا» ایزد بانوی آبهاست.؛ جشن خردادگان، یکی از جشن های مهم ایران باستان، که در ششمین روز از ماه خرداد، روزی کە اسم ماە و اسم روز با هم مصادف می شود و هر ساله در روز ششم خرداد برگزار میشده است، می باشد. از مهمترین کارهایی که در این روز انجام میشد، رفتن به سرچشمهها یا کنار دریاها و رودها، تنشویی در آب، کندن چاه و بازسازی قناتها بوده است. در حقیقت «جشن خردادگان» روزی است که مردم ایران به چگونگی نگهداری و نوسازی سرچشمه آبها توجه ویژهای میکردند.
وی می گوید: واژه خرداد به معنی رسایی و کمال است؛ فرشته خرداد، بانویی است که نگهداری از آبها را در این جهان به عهده دارد. با توجه به آنچه در منابع آمده است«خرداد و امرداد » دو نیروی جدایی ناپذیر، همیشه در کنار هم هستند، خرداد پاسدار آبها و امرداد نگهبان گیاهان است. آنها آمدهاند تا برای شکست تشنگی و گرسنگی یاور مردم باشند، یاوری که در رگ گندمزار و شیره جان درخت، سرود زندگی را زمزمه می کنند.
حسامی گفت: در نمادهای دینی، هنری و اسطوره های ایرانی، سوسن گل مورد علاقه «آناهیتا» ایزد بانوی آب های روان است، که نشانه آزادی و پاکی است.
آب در مسیر زندگی زاگرس نشینی، نوید ماندن و بودن است و صدای دلنشین آب در زلالی رود، حدیث استقلال را به گوش دشت زمزمه می کند.
وی با اشاره به نقش آب در معماری ایران می گوید: عنصر حیاتی آب در ایران به واسطه ویژگیهای جغرافیایی خاص آن، همواره از اهمیت ویژەای برخوردار بوده و هست، همین موضوع هم سبب شکلگیری سازههای معماری چون قنات، آبانبار، پایاب، ساباط و یخچال شده است. همانطور که گفته شد، توجه به سرچشمه آب و نگهداری از آن یکی از کارهایی بوده است که مردم در جشن خردادگان به آن میپرداختند.
حسامی بر این باور است، که خانواده ها در امر آموزش غیر مستقیم به فرزندان خود می توانند از این فرصت برای آشنایی بچهها با مفاهیم یاد شده استفاده کنند. بچهها را با قنات (قنات ایرانی یکی از صدها آثار از تمدن ایران است که در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است)، یخچال و آبانبار آشنا کنند، این آثار بخش مهمی از میراث فرهنگی ایران زمین را تشکیل میدهد.
جشن خردادگان، مانند دیگر آداب و رسوم کهن ایرانی، از جایگاه ویژەای برخوردار و ریشه در فرهنگ و باور مردم دوانیدە است که با مفاهیم گوناگون و در ناحیه های مختلف برگزار می شود.
برای نمونه هر کجا که تعداد بیشتری از زرتشتیان به چشم بخورد جشن خردادگان پررنگ تر برگزار میشود و این حرکت در مناسبت های فرهنگی رخنه کرده و در هر ناحیه، بنا به موقعیت جغرافیایی از این امر پیشوازی می شود که فلسفەای غنی از طبیعت دوستی، تکریم بهار و ادامە زندگی می باشد.
انتهای پیام