حجتالاسلام والمسلمین سید مسعود عمرانی در گفتوگو با ایسنا، اظهار کرد: امام باقر(ع) به «باقرالعلوم»، به معنی شکافنده علوم ملقب بودند. ویژگی متمایز ایشان، تأسیس و ساماندهی نهضت بزرگ علمی شیعه در شرایط نسبتاً آرامتر سیاسی بود. در حالی که امامان پیشین غالباً تحت فشار شدید حکومتی بودند، فرصت تاریخی مناسبی در دوران انتقال قدرت از امویان به عباسیان پیش آمد که امام باقر(ع) با درایت کامل از آن برای تدوین و انتشار نظام فکری شیعه در ابعاد فقه، کلام، تفسیر و اخلاق بهره بردند.
وی درباره تاثیر شخصیت علمی امام باقر(ع) اظهار کرد: تأسیس حوزه علمی مستقل شیعه، پایهگذاری مرکز علمی در مدینه که صدها شاگرد از شیعه و سنی را تربیت کرد، تدوین و نظاممند کردن معارف شیعی، ازجمله پاسخ به شبهات، تبیین اصول اعتقادی و فقهی با استدلالهای محکم، تربیت شاگردان برجسته، مانند امام جعفر صادق(ع) که علوم پدر را گسترش دادند و کسانی مانند زراره بن اعین، محمد بن مسلم ثقفی، ابوبصیر که از ستونهای فقه و حدیث شیعه شدند و با الگوسازی برای عقلانیت دینی نشان دادند که اسلام میتواند در مواجهه با سایر مکاتب فکری، پویا، استدلالی و عمیق باشد.
معاون آموزش، پژوهش و فرهنگی دانشگاه فرهنگیان پردیس شهید بهشتی، با اشاره به پیام ولادت امام باقر(ع) برای شیعیان گفت: ولادت امام باقر(ع) در سال ۵۷ هجری قمری در آستانه واقعه کربلا، حامل پیامهای مهمی، ازجمله تداوم امامت و ولایت در تاریکترین شرایط است و تولد ایشان نویدبخش دوران جدیدی از معرفت و دانش پس از دوران خفقان است.
عمرانی به روایات خاص درباره ولادت امام باقر(ع) اشاره و اظهار کرد: در منابع تاریخی و روایی مانند «اصول کافی»، «ارشاد» شیخ مفید، «تاریخ طبری» نقل شده است که امام سجاد(ع) از تولد ایشان به عنوان «باقرالعلوم» یاد کردند و آینده درخشان علمی ایشان را بشارت دادند. همچنین در برخی روایات، پیامبر اکرم(ص) پیش از این تولد، نام «محمد» و لقب «باقر» را برای نواده آینده خود انتخاب کرده بودند.
وی درباره اقدامات امام باقر(ع) برای گسترش علم و دانش، گفت: ازجمله اقدامات امام باقر(ع)، برپایی حلقههای درس عمومی و تخصصی در مسجدالنبی و منزل خود، مناظرات علمی با دانشمندان و عالمان ادیان و مکاتب مختلف، تشویق به کتابت و تدوین حدیث که در آن دوران کمتر مرسوم بود، پرورش متخصصان در رشتههای مختلف علوم اسلامی و پاسخگویی به پرسشهای فکری و اجتماعی زمان خود و ارائه رهنمودهای عملی است.
معاون آموزش، پژوهش و فرهنگی دانشگاه فرهنگیان پردیس شهید بهشتی درباره رویکرد تمام باقر(ع) در مقابله با ظلم و فساد، افزود: امام باقر(ع) رویکردی هوشمندانه، تدریجی و فرهنگساز داشتند، ازجمله، مبارزه از ریشه که معتقد بودند فساد سیاسی ریشه در جهل و انحراف فکری دارد. بنابراین، اصلیترین مبارزه، مبارزه فرهنگی و علمی بود، افشاگری بیپروا در موارد لازم، به شدت اعمال خلفای فاسد اموی «مانند هشام بن عبدالملک» را نقد و افشا میکردند، عدم مشروعیتبخشی با وجود تعامل گریزناپذیر با جامعه، هیچ گونه مشروعیتی به حاکمان ستمگر نمیدادند، تقویت پایگاه مردمی که با گسترش معارف و تربیت شاگردان، شبکه آگاه و متعهدی ایجاد کردند، که پایگاه مقاومت در برابر فساد بود.
عمرانی تصریح کرد: وحدت رویه علمی و عملی، جامعهای موفق است که علماء و روشنفکران آن، خود عامل به دانش خویش باشند، امیدواری و سازندگی که حتی در بدترین شرایط اجتماعی، نمیتوان دست از کار فرهنگی و سازنده کشید. امام باقر(ع) در دوران انحطاط امویان، بزرگترین دانشگاه شیعه را بنیان نهادند. این درسها نشان میدهد که سیره امام باقر(ع) میتواند، چراغ راهی برای برونرفت از مشکلات فرهنگی و اجتماعی عصر حاضر باشد.
انتهای پیام