به گزارش ایسنا، برنامه کلاسیکهای کانون کارگردانان با نمایش فیلم «خانه خلوت»، پنجشنبه چهارم دیماه در سالن فردوس موزه سینمای ایران برگزار شد.
در این جلسه پس از نمایش این فیلم، اصغر نعیمی از حضار خواست تا به احترام اصغر عبداللهی که در طول دوران هنریاش، همکاری تنگاتنگ و خلاقانهای با مهدی صباغزاده داشت، یک دقیقه سکوت کنند. سپس از فریدون جیرانی منتقد و پژوهشگر سینما، فیلمساز و رئیس کانون کارگردانان سینمای ایران دعوت کرد تا درباره فیلمسازی مهدی صباغزاده صحبت کند.
فریدون جیرانی در سخنان ابتدایی، به تشریح نسلهای مختلف سینماگران در ایران و برنامههای آتی کلاسیکهای کانون برای تجلیل از آنان پرداخت و گفت: پنج نسل فیلمسازی از ۶ اردیبهشت ماه ۱۳۲۷ که «طوفان زندگی» در سینما رکس تهران نمایش داده شد، در سینمای ایران فیلم ساختند. دو نسل متعلق به قبل از انقلاب هستند که از ۱۳۲۷ تا ۱۳۵۷ را در بر میگیرد و سه نسل دیگر، برای بعد از انقلاب هستند که از ۱۳۵۹ تا امروز است. نسل پنجم آمده است و مشغول فیلمسازی است. ما امیدواریم که بتوانیم در کلاسیکهای کانون از نسل اول هم فیلم نمایش بدهیم یعنی بتوانیم «سلطان قلبها» و «گنجِ قارون» را نمایش بدهیم. بتوانیم یادی از خاطره سیامک یاسمی کنیم، از فردین یاد کنیم که فیلم بسیار خوب «سلطان قلبها» را ساخته است.
او افزود: امیدوارم از نسل دوم هم، از آنهایی که هستند و فیلمسازانی که نیستند، بتوانیم فیلم نشان بدهیم که البته همه آنها فیلمهای روشنفکری هستند و امیدواریم دیگر مشکلی نداشته باشیم. برای نمایش «پستچی» و «دایره مینا» داریوش مهرجویی مشکلی نداشته باشیم؛ فیلمهایی که آثار شاخص و مهم سینمای ایران هستند و در واقع، باید امکان نمایش داشته باشند.
این منتقد سینما، مهدی صباغزاده را متعلق به نسل سوم سینماگران ایران دانست و گفت: مهدی صباغزاده از سینماگران نسل سوم محسوب میشود که بعد از سال ۱۳۵۹ و بعد از انقلاب اسلامی به سینما ورود کردند. در واقع، بسیاری از کارگردانان خوب ما از نسل سوم هستند که از جمله آنها میتوان به کیانوش عیاری، رخشان بنیاعتماد، پوران درخشنده، مسعود جعفری جوزانی و ابراهیم حاتمیکیا اشاره کرد. بخشی از فیلمسازان نسل سوم از دل سینمای آزاد بیرون میآیند و کیانوش عیاری، مهدی صباغزاده و مجید جوانمرد، در این دسته هستند و عدهای دیگر هم از دل شرایط جنگی بروز پیدا میکنند. مهدی صباغزاده در واقع، یکی از اولین آغازکنندگان کارگردانی در بعد از انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۹ است چون «آفتاب نشینها» را ساخت. قبل از این فیلم، او مستندها و فیلمهای ۱۶ میلیمتری ساخته بود و فیلمهای ۸ میلیمتری موفق او قبل از انقلاب موفق به کسب جایزه شده بودند. مدتی هم مدیر سینما آزاد مشهد بودند بعد به تهران آمدند و در اینجا، فیلم ساختند.
جیرانی درباره همکاریهای خودش با مهدی صباغزاده اظهار کرد: من از سال ۵۹ افتخار داشتم که با مهدی صباغزاده در پنج فیلم «آفتاب نشین ها»، «پرونده»، «سناتور»، «گمشده» و «تصویر آخر» همکاری داشته باشم و «تصویر آخر» جزو فیلمهایی که پخش شد، نبود.
این فیلمساز درباره تأثیر وقایع جامعه بر رویکرد فیلمسازی سینماگران نیز گفت: در سالهایی که فیلمسازان فیلم میسازند، جنس فیلمها بیانگر شرایط زیست آن فیلمساز است که نکته مهمی است. کسانی که از فیلمهای کمدی امسال انتقاد میکنند، باید شرایط زیست فیلمسازان امروز را ببینند. اگر مسیر فیلمسازی صباغزاده را نگاه کنید، وقتی شرایط زیست او تغییر میکند، نوع فیلمسازیاش هم تغییر میکند. دقت کنید این موضوع در همه آثار همه فیلمسازان وجود دارد و شرایط زیست فیلمساز، روی تفکر و اثر آن فیلمساز تاثیر میگذارد.
به گزارش روابط عمومی موزه سینما، در ادامه این برنامه مهدی صباغزاده درباره ورودش به عرصه حرفهای فیلمسازی گفت: در واقعیت امر، من مدیون فریدون جیرانی و غلامرضا موسوی هستم چون که در ابتدای انقلاب، با پیشنهاد جیرانی وارد سینمای حرفهای شدم و موسوی تهیهکنندگی آثار مرا بر عهده گرفت و اینگونه شد که ما توانستیم در آن سالها چند فیلم بسازیم. یکی دیگر از فعالیتهای من این بود که بعد از فیلمسازی، توانستم کانون کارگردانان را با کیانوش عیاری و ناصر تقوایی راه بیاندازیم که بالاخره، شکل گرفت و این مسیر تا امروز ادامه دارد. کارگردانانی که در این کانون حضور دارند، مسئولیتهایی را در دورههای مختلف بر عهده داشتند.
این هنرمند، دوران شکوفایی سینمای ایران را اینگونه توصیف کرد: فیلمسازی من به شرایط و اتفاقات دوران ارتباط پیدا میکند و زمانی که من شروع کردم، دوران شکوفایی سینمای ایران بود. تا جایی که من اطلاع دارم تا سالهای دهه ۸۰، سینمای ایران یک سینمای خوب، باکیفیت و با مضامین اجتماعی خیلی خوبی بود. در آن سالها، جوانان خوبی وارد سینمای ایران شدند که از جمله آنها میتوان به فریدون جیرانی اشاره کرد که فیلمنامهنویسی آثار مرا بر عهده داشت و در آن سالها، تبدیل به کارگردان شاخصی شد. رخشان بنیاعتماد که در نخستین فیلم من «آفتاب نشین ها» حضور داشت، امروز یکی از کارگردانان شاخص سینمای ایران است.
اوبا ابراز تاسف از شرایطی که امروز سینمای ایران از سر میگذراند، اظهار کرد: «واقعا متأثر هستم که چرا جوانان ما و نسل امروز را دست کم گرفتهاند؟ متأسفانه، این نسل نتوانسته مثل نسل گذشته آنطور که باید و شاید به شکوفایی برسد و مسیرشان هموار نیست. بنابراین آثاری که ساخته میشوند، متاسفانه سینمای ایران را به سمت سینمایی سطحی سوق داده و گاه اینطور مطرح میکنند که سلیقه بیننده است و باید به سلیقه بیننده احترام گذاشت و در شرایطی که این مشکلات وجود دارد، از دیدن این فیلمها لذت ببرند. امیدوارم که بهزودی و در آینده نزدیک، شرایط سینما تغییر کند و به شکوفایی برسد.
فاطمه گودرزی بازیگر «خانه خلوت» نیز در این برنامه درباره تجربه حضور در این اثر بیان کرد: زمانی که مهدی صباغزاده مرا برای بازی در «خانه خلوت» دعوت کرد، من فقط در «به خاطر همهچیز» ساخته رجب محمدین بازی کرده بودم و بازیگر نوپایی به شمار میرفتم. شاید ایشان چیزی در من در آن فیلم دیده بودند که احساس میکردند از پس این نقش برمیآیم. ممنون از اینکه مرا برای بازی در این نقش دعوت کردید؛ من برای این نقش، نامزد بهترین بازیگر نقش دوم زن شدم. فیلمنامه جدیدی داشت و شاید جسارتی میخواست که بعد از این همه سال، یک کارگردان چنین فیلمنامهای را دست بگیرد و مطمئن شود که دیده میشود چون راجع به بازنشستهای است که شرایط خوبی ندارد و دغدغههایی دارد. نقش من، یک نقش فرعی بود ولی همکاری با بزرگانی همچون عزتالله انتظامی و نیکو خردمند، اینقدر دلنشین و آموزنده بود که تبدیل به یکی از خاطرهانگیزترین تجربیات من شده است. خاطرات خوبی که در این فیلم به وجود آمد، باعث شد در فیلم بعدی صباغزاده به نام «مهاجران» هم بازی کنم.
جیرانی با تشکر از مدیریت موزه سینمای ایران گفت: من از فاطمه محمدی مدیر موزه سینمای ایران تشکر میکنم که این همکاری به همت ایشان شکل گرفته است و امیدواریم ادامه پیدا کند و همراه این آثار بتوانیم مصاحبههایی با کارگردانانی که در این برنامهها شرکت میکنند و این مصاحبهها بتواند منعکس شود و تکمیل کننده این برنامهها باشد.
سپس محمد موفق، دستیار کارگردان و برنامهریز ثابت آثار مهدی صباغزاده پشت تریبون قرار گرفت و درباره این همکاریها با این کارگردان گفت: همکاری با مهدی صباغزاده، یک یاد گرفتن مدام بود و آنچه که از ایشان یاد گرفتم، از هیچ کارگردان دیگری یاد نگرفتم. اینکه زمان، حرف اول را میزند و باید با سرعت کار کرد. سرعتی که در آثار صباغزاده دیدم، در هیچ کارگردان دیگری ندیدم و واقعا مسلط به صحنه، دوربین و گرفتن بازی از بازیگر است. همه آثاری که با او ساختیم، فیلمهایی بودند که در نوبت نمایششان هم در گیشه فروختند و فیلمهای بفروشی به حساب میآمدند. من فیلمی از صباغزاده ندیدم که این نکاتی که عرض کردم، در آن نباشد.
اصغر نعیمی صباغزاده را مردی اهل میدان دادن به جوانان نامید و گفت: «مهدی صباغزاده علاوه بر اینکه جنبههای مختلف صنفی و حرفهای را به عنوان کارگردان، تهیهکننده و تدوینگر دارند، یک ویژگی شخصیتی دارند که بسیار ارزشمند است و آن هم این است که به شدت اهل میدان دادن به جوانان هستند. برای من این تجربه اتفاق افتاد و در دفتر ایشان هم به روی نسل جوان باز بود. از مسیر ایشان برای من به شخصه فرصتهای خوب و متنوعی فراهم شد و هم از او بسیار آموختم. من برای داشتن این روحیه از ایشان تقدیر میکنم چون به دلیل همین روحیه، نه فقط من بلکه بسیاری از کسانی که امروز در سینمای ایران فعال هستند، زیر چتر صباغزاده فعالیت خودشان را شروع کردند و ادامه دادند.
مهدی صباغزاده فیلمنامه «خانه خلوت» را فیلمنامهای برای همه زمانها دانست و گفت: از نظر من، فیلمنامه «خانه خلوت»، فیلمنامهای برای همه زمان هاست چون میتوان در آن جنگ را دید، گرفتاری نویسندگان و سانسور را دید، مشکلات اقتصادی را دید، ارتباطهای عاشقانه زن و شوهر را دید. موضوعاتی در آن هست که شاید به امروز هم مربوط شود و ممکن است این موضوعات در آینده هم اتفاق بیافتد.
این تهیهکننده و کارگردان سینما از شرایط دستمزدهای حال حاضر سینمای ایران گلایه کرد و گفت: «از فریدون جیرانی سپاسگزارم که چنین شب زیبایی را فراهم کردند که همه دور هم باشیم و بتوانیم از گذشته و تاریخ سینما حرف بزنیم. اینکه این سینما چگونه بوده و امروز دارد به کدام سو حرکت میکند. بازیگران ما چگونه بودند و امروز چگونه هستند. چه حرفهایی میزنند و چه دستمزدهایی را میگیرند. آن زمان اصلا این مباحث مطرح نبود. فاطمه گودرزی عزیز در «خانه خلوت»، ۳۰۰ تومان دستمزد بازیگری گرفتند و وقتی برای فیلم «مهاجران» آمدند، درخواست افزایش سه برابری دستمزد داشتند که من هم گفتم شما اجازه بدهید کمی از مدت حضورتان در سینما بگذرد، چشم. ایشان هم پذیرفتند و لطف کردند آمدند. من همکاری خوبی با ایشان داشتم و از این همکاری بسیار لذت بردم. ایشان بسیار خانم باشخصیت، با آرامش و منظمی بودند که به موقع سر صحنه حاضر میشدند. در سختیها و مشکلات سر صحنه نیز با گروه همراهی میکردند.
مهدی صباغزاده در سخنان پایانی، با یادی از بزرگان سینمای ایران اظهار کرد: یاد میکنم از همه بزرگانی که رفتند؛ کسانی که اثرشان و آثارشان را باقی گذاشتند و ما امروز آثارشان را در سینمای بعد از انقلاب اسلامی میبینیم.
این برنامه که با حضور حسن رضایی، غلامرضا موسوی، وحید موسائیان، ذبیحالله رحمانی، سعید خانی، محسن شایانفر، ابراهیم وحیدزاده، سعید ابراهیمفر و فاطمه محمدی همراه بود، با اهدای لوح تقدیر کانون کارگردانان سینمای ایران به مهدی صباغزاده پایان یافت.
انتهای پیام