به گزارش ایسنا، وال استریت ژورنال در گزارشی مینویسد: در ماه اکتبر، یک کشتی تحقیقاتی آمریکایی برای گرفتن تصاویر با کیفیت بالا از کف دریا به «جزایر کوک» واقع در جنوب اقیانوس آرام رسید و چند هفته بعد، یک کشتی چینی درست به همین منظور وارد شد، این جزیره که به بهشت اقیانوس آرام شهرت دارد، به محلی برای رقابت بین پکن و واشنگتن بدل شده است.
آمریکا و چین میخواهند ذخایر جدید عناصر خاکی کمیاب را بهره برداری کنند که برای ساخت خودروها، جنگندهها و سایر محصولات و همچنین سایر مواد معدنی استراتژیک مورد نیاز برای محصولاتی مانند باتری ضروری هستند. چین در حال حاضر حدود ۹۰ درصد از عرضه تصفیه شده عناصر خاکی کمیاب جهان را کنترل میکند و این به چین قدرت نفوذ قابل توجهی در برابر ایالات متحده میدهد.
کشورهای حوزه جنوب پاسیفیک منابع معدنی بسیار زیادی دارند اما تاکنون بکر ماندهاند.
جویندگان نفت مدتهاست که استخراج از کف اقیانوس را پیشنهاد میدهند، دقیقا مانند شرکتهای نفتی که در دریا حفاری میکنند اما چنین تلاشهایی تاکنون به جایی نرسیده است. انتظار میرود هزینهها و آسیبهای زیستمحیطی ناشی از کندن بستر دریا زیاد باشد.
اما اکنون، رقابت آمریکا و چین، معدنکاری فراساحلی را دوباره در کانون توجه قرار داده است. مکانهایی مانند جزایر کوک برای آمریکا و چین محلی مناسب برای رقابت به شمار میرود.
اوایل سال جاری میلادی، این کشور جزیرهای به توافقی جنجالی با چین دست یافت که در آن پیشنهاد داده شده بود در ازای سرمایهگذاری در زیرساختها و صنعت ماهیگیری، به پکن اجازه اکتشاف در بستر دریا در اطراف قلمرو خود را بدهد. اگرچه وجود چنین توافقی علنی شد، اما برخی از جزئیات در ابتدا مخفی نگه داشته شد و این امر اعتراض مردم محلی و برخی از رهبران منطقهای را در پی داشت.
پکن بیدرنگ رهبران جزایر کوک را به چین دعوت کرد تا فناوری معدن خود را به نمایش بگذارد، ضمن اینکه آموزش و بورسیههایی را نیز برای دانشجویان جزایر کوک جهت تحصیل در چین ارائه داد.
آمریکا نگران از عقب ماندن در برابر چین و از دست دادن این بهشت اقیانوسی، در ماه اوت با جزایر کوک بر سر اکتشاف و تامین مالی استخراج بالقوه از بستر دریا توافق کرد.
«دیوید کاپلی» افسر سابق نیروی دریایی آمریکا که اکنون مسئول سیاستها و امور مربوط به مواد معدنی ترامپ ست، سفری شخصی به «راروتونگا»، پرجمعیتترین جزیره از مجمع الجزایر کوک داشت.
«کلوین پاسفیلد» مدیر فنی انجمن Te Ipukarea، یک سازمان غیرانتفاعی زیستمحیطی محلی میگوید: «این جزایر پتانسیل تبدیل شدن به یک بازیگر قدرتمند را دارد، اما آیا ظرفیت بازی با غولها در این جزایر وجود دارد؟ آیا میدانیم خودمان را درگیر چه چیزی میکنیم؟»
تلاشی بیشتر
تلاشهای واشنگتن برای کشت و زرع در جزایر کوک، منعکسکننده رویکرد غیرمعمول و فزاینده دولت ترامپ برای تامین منابعی است که برای امنیت اقتصادی و نظامی آمریکا ضروری تلقی میشوند آن هم زمانیکه چین امسال با محدود کردن دسترسی به مواد معدنی کمیاب به مشاغل آمریکایی آسیب رساند.
در ماه ژوئیه، پنتاگون اعلام کرد که قصد دارد ۱۵ درصد از سهام چند میلیارد دلاری شرکت MP Materials، بزرگترین معدنچی عناصر خاکی کمیاب آمریکا را خریداری کند. دو ماه قبل از آن، واشنگتن با اعمال فشار بر اوکراین، این کشور را وادار به امضای توافقنامهای کرد که به آمریکا امکان دسترسی به مواد معدنی اوکراین را برای جبران حمایت نظامی آمریکا از اوکراین میداد.
اکنون مواد معدنی فراساحلی به اولویت بزرگتری تبدیل شدهاند. در ماه آوریل، دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا یک فرمان اجرایی برای تسریع توسعه معدنکاری در اعماق دریا امضا کرد که در آن متعهد شد درخواستهای شرکتها برای شروع معدنکاری در آبهای بینالمللی را تایید کند.
این اقدام از نظر قانونی مشکوک به نظر میرسید، زیرا مناطق اعماق دریا توسط معاهدات سازمان ملل متحد اداره میشوند، نه توسط کشورهای مستقل. با این حال، یک شرکت کانادایی به نام شرکت فلزات، برای دریافت مجوز ایالات متحده برای استخراج معادن در اقیانوس آرام بین مکزیک و هاوایی درخواست داده است.
دسترسی به منابع این جزیره در اقیانوسیه آسانتر است چون فلزات در داخل منطقه اقتصادی ویژه وجود دارد. به صورت تئوری این وضعیت به این جزیره حق میدهد که به هر کسیکه میخواهد مجوز بدهد، هرچند این صنعت آنقدر جدید است که برخی از سوالات حقوقی بیپاسخ ماندهاند.
«آنا کلی» معاون سخنگوی کاخ سفید گفت: «ترامپ به شکلی بیسابقه، گسترش تولید مواد معدنی حیاتی را در اولویت قرار داده است.»
دولت ترامپ همچنین اخیرا فهرستی از مناطقی را برای اکتشاف در آبهای آمریکا از جمله مناطق فراساحلی کالیفرنیا، آلاسکا و هاوایی منتشر کرده است که به همین ترتیب مشمول قوانین سازمان ملل نخواهند بود.
یکسری از جزایر واقع در اقیانوسیه شامل «جزایر کریباتی یا نائورو» گفتهاند که با اکتشافات فراساحلی موافقند اما برخی دیگر از این جزایر مخالفت خود را با این مساله اعلام کردهاند و میگویند اکتشافات و معدنکاری فراساحلی بسیار خطرناک است چون علم کافی برای این مساله وجود ندارد.
جزیره بهشت
برای جزایر کوک شاید این اقدامات یک تغییر دهنده بازی باشد.
این مجمع الجزایر که به نام «جیمز کوک» کاشف انگلیسی نامگذاری شده شامل ۱۵ جزیره در منطقهای میشود که شاید به سختی به اندازه عربستان سعودی باشد.
اقتصاد این جزایر به شدت به کمکهای خارجی و گردشگری متکی است و بسیاری از ساکنان آن برای فرصتهای بهتر به مکانهایی مانند نیوزیلند مهاجرت کردهاند و جمعیت محلی ۱۵ هزار نفر را به جا گذاشتهاند.
تقریبا تمام مواد غذایی - به جز ماهی، نارگیل و برخی سبزیجات ریشهای - باید وارد شوند. افرادی که در جزایر دورافتادهتر زندگی میکنند، برای دریافت مراقبتهای پزشکی اولیه باید روزها با قایق سفر کنند. مصرف الکل و چاقی در میان مردم این جزیره شایع است.
به لطف موقعیت مکانی این مجمع الجزایر در نزدیکی خطوط گسل صفحات تکتونیکی، جزایر اقیانوس آرام جنوبی توسط ذخایر معدنی بالقوه عظیمی احاطه شدهاند. این ذخایر به شکل سنگهای کوچکی که به عنوان گره شناخته میشوند، در بستر دریا پراکنده شدهاند، شبیه به توپهای گلف سیاه پر از کبالت، مس و منگنز و همچنین برخی از عناصر خاکی کمیاب دیگر.
مسئولان مجمع الجزایر کوک معتقدند که حق امتیاز حاصل از استخراج معادن فراساحلی باید به تامین هزینههای ساخت بیمارستانها و مدارس بهتر کمک کند، در واقع همان کاری را برای این جزایر انجام دهد که نفت برای نروژ انجام داده است.
کمیسر اداره مواد معدنی بستر دریا در جزایر کوک که بر استخراج معادن بستر دریا در این جزایر نظارت دارد، گفت: «مراقبت از اقیانوس یک امر ضروری است. با این حال، مزایای اقتصادی استخراج معادن بسیار قابل توجه خواهد بود.»
بازی قدرت
چین سال هاست که بر این جزایر تسلط دارد و یک ایستگاه پلیس محلی، یک مدرسه ابتدایی و یک سیستم آبیاری در راروتونگا ایجاد کرده است.
پکن همچنین در قراردادی که در ماه فوریه امضا کرد، در ازای تعهد به همکاری در تحقیقات و اکتشاف معدنکاری در اعماق دریا، تقریبا ۲.۳ میلیون دلار کمک و زیرساخت ارائه داد.
راهپیماییهایی در راروتونگا برگزار شد. نیوزیلند که از قدیم الایام بزرگترین تامینکننده این مجمع الجزایر بوده کمکها را متوقف کرد و گفت که اقداماتی برای احیای اعتماد و اعتماد بین دو کشور باید صورت گیرد.
واشنگتن هم به نوبه خود، سیاست جذبه و جذابیت خود را افزایش داد.
آمریکا در سپتامبر ۲۰۲۳ به عنوان بخشی از ابتکارعمل دولت «جو بایدن» رئیس جمهور وقت آمریکا برای گسترش حضور این کشور در منطقه به منظور مقابله با چین با جزایر کوک روابط دیپلماتیک برقرار کرد.
واشنگتن به عنوان بخشی از توافق ماه اوت خود با این مجمع الجزایر، نمایندگانی از اداره ملی اقیانوسی و جوی را برای دیدار با گروههای زیستمحیطی اعزام کرد. پس از آن، کشتی اکتشافی EV Nautilus با طول تقریبی ۲۲۰ فوت، مجهز به وسایل نقلیه کنترل از راه دور و سیستمهای نقشهبرداری صوتی، به مدت ۲۱ روز برای مطالعه کف دریا به این منطقه سفر کرد.
برای بسیاری از اهالی راروتونگا، وقتی صحبت از رقابت آمریکا و چین و استخراج معادن در اعماق دریا میشود، نوعی حس بیهودگی وجود دارد، اگرچه از نظر فنی این جزایر هنوز رسما استخراج معادن را قانونی نکردهاند. تاکنون، فقط مجوزهای اکتشاف تمدید شدهاند.
سکنه این مجمع الجزایر نمیدانند که معدنکاری کف دریا چیست؟ آنها فقط اخباری در این باره شنیدهاند. برخی از آنها میگویند: «شما درباره قدرتهای بزرگ صحبت میکنید. ما فقط یکسری مردم عادی هستیم. آنها این وضعیت را کنترل خواهند کرد نه ما.»
انتهای پیام