به گزارش ایسنا، سلامت همیشه یکی از بنیادیترین نیازهای انسان بوده است. با وجود این، توجه بیشتر بر بعد جسمانی سلامت قرار گرفته و جنبه روانی آن کمتر دیده شده است. در حالی که سلامت جسم و روان ارتباط مستقیم دارند و ضعف در هر کدام میتواند زندگی فرد را دچار مشکل کند. بر اساس تعریف سازمان بهداشت جهانی، سلامت تنها نبود بیماری نیست بلکه احساس رفاه در ابعاد جسمی، روانی و اجتماعی را شامل میشود. افزوده شدن توانایی ایفای نقشهای اجتماعی و اقتصادی به این تعریف نشان میدهد که سلامت فقط یک موضوع پزشکی نیست و تأثیر زیادی بر کیفیت زندگی و نقش پذیری انسان دارد. کسی که با اختلال در سلامت مواجه است نمیتواند وظایف خانوادگی، شغلی و اجتماعی خود را به درستی انجام دهد و این موضوع به مرور بر توسعه جامعه نیز اثر میگذارد.
در اسناد قانونی ایران نیز بر اهمیت سلامت مردم تاکید شده است. در بیمارستانها که محیطی حساس و پرتنش به شمار میروند، این اهمیت دوچندان است. پرستاران باید علاوه بر مهارتهای فنی، از سلامت عمومی مناسبی برخوردار باشند تا بتوانند با بیماران و همکاران ارتباط مؤثر برقرار کنند. پرستاری، شغلی است که در آن کار در ساعات مختلف روز، استرسهای ناگهانی، نیاز به تصمیم گیری سریع و تعامل مداوم با بیماران وجود دارد. همچنین گزارش دهی دقیق در پایان هر شیفت، مراقبت مستمر و ارتباط با خانواده بیماران از جمله وظایفی است که نیاز به تمرکز، آرامش و سلامت روانی دارد. مطالعات مختلفی هم در ایران انجام شده که نشان میدهند سلامت عمومی پرستاران با عواملی مانند سن، سابقه کاری، وضعیت تأهل و شرایط شغلی ارتباط دارد.
در پژوهشی که در همین زمینه توسط نرجس حاج محمدی از گروه علوم اجتماعی دانشگاه هرمزگان و یک هم دانشگاهی او با همراهی دانشگاه شهید باهنر کرمان انجام شده است، وضعیت سلامت عمومی پرستاران بیمارستانهای شهر کرمان بررسی گردیده است. پژوهشگران تلاش کردند تصویری علمی از شرایط این گروه ارائه دهند و نشان دهند که چطور جنبههای مختلف سلامت میتواند بر کارکرد پرستاران اثر بگذارد.
برای انجام این تحقیق، ۵۰۰ نفر از پرستاران بیمارستانهای شهر کرمان شرکت کردند. پژوهشگران از پرسش نامه استاندارد سلامت عمومی استفاده کردند. این پرسش نامه چهار بخش دارد و میتواند نشانههای جسمی، اضطراب، اختلال عملکرد اجتماعی و افسردگی را بسنجد. همچنین پرسش نامه دیگری برای جمع آوری اطلاعات فردی به کار رفت. دادهها سپس به کمک نرمافزارهای آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت تا تصویر دقیقی از سلامت پرستاران به دست آید.
نتایج این بررسیها نشان دادند که میانگین سلامت عمومی شرکت کنندگان نشان دهنده وجود درجاتی از مشکل در بیشتر آنان بود. حدود ۷۷ درصد از پرستاران با مشکلات جسمی یا روانی روبه رو بودند و سلامت عمومی مطلوبی نداشتند. همچنین سلامت عمومی مردان کمی بهتر از زنان گزارش شد. این یافتهها نشان میدهند که بخش بزرگی از پرستاران در شرایطی کار میکنند که ممکن است توانایی کامل برای عملکرد بهینه نداشته باشند.
در این مطالعه که نتایج آن در «فصلنامه علوم پزشکی صدرا» وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شیراز منتشر شدهاند، تاکید شد که بیش از نیمی از پرستاران با مشکلات متعددی دست و پنجه نرم میکنند و این موضوع لزوم توجه بیشتر مسئولان را نشان میدهد. توصیه پژوهشگران این بود که برنامههایی برای تقویت سلامت روانی و جسمی پرستاران تدوین شود تا هم کیفیت خدمات درمانی بهبود یابد و هم فشار شغلی برای آنها کمتر شود.
بر این اساس، بیشترین مشکل پرستاران در حوزه کارکرد اجتماعی بوده است. کار در شیفتهای چرخشی یا شب، ساعتهای نامنظم و دوری از فعالیتهای اجتماعی معمول میتواند دلیل این موضوع باشد. کمترین میزان مشکل نیز مربوط به افسردگی و گرایش به خودکشی گزارش شد.
پژوهشگران بر مبنای نتایج حاصله پیشنهاد کردهاند جلسات منظم گفت وگو، امکانات رفاهی بیشتر و ایجاد مراکز مشاوره روانی در محیط کار میتواند از شدت مشکلات بکاهد، چراکه حفظ سلامت روان پرستاران به معنی حفظ کیفیت خدمات درمانی است و توجه به این موضوع به نفع کل جامعه خواهد بود.
انتهای پیام