ميترا الياتي گفت: روي ادبيات زنانه يا مردانه ارزش‌گذاري نمي‌كنم؛ هر نويسنده‌اي با دغدغه‌هاي خودش مي‌نويسد. اين داستان‌نويس در گفت‌وگويي با خبرنگار بخش ادب خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، با اعتقاد بر اينكه حضور زنان نويسنده در كشورمان پررنگ شده است، اظهار داشت: به اين نگاه اعتقاد ندارم كه به عنوان زن داريم مي‌نويسيم يا مرد؛ ما در ابتدا انسانيم و در ادامه نويسنده‌ايم، اين نويسنده مي‌تواند مرد باشد با نگاههاي مردانه يا زن باشد با دغدغه‌هاي خودش. حال اينكه بياييم و اينها را جدا و مرزبندي ايجاد كنيم، درست نيست. الياتي متذكر شد: اگر زنان دارند روي ادبيات آشپزخانه‌يي كار مي‌كنند، هيچ عيبي ندارد. اصلا مگر آشپزخانه جاي بدي است؟ يك زن نويسنده قبل از اينكه نويسنده باشد، ذاتا يك زن است و به آشپزخانه گرايش دارد و طبيعتا به مسائل آنجا مي‌پردازد. وي با يادآوري اينكه نمي‌پذيرم اين را كه بگوييم زنان نويسنده ما صرفا نگاه آشپزخانه‌يي دارند، توضيح داد: پس اين همه اثر كه زنان مي‌نويسند و داراي ارزش ادبي هم هستند و جايزه مي‌گيرند، جايگاهشان در كجاست ؟ آيا اين‌ها نشان‌دهنده اين نيست كه زنان ما ديدگاه فلسفي دارند و در اجتماع زندگي مي‌كنند و مسائل را مي‌بينند، درك مي‌كنند و مي‌فهمند؟ اين نويسنده عنوان كرد: متاسفانه نمي‌دانم اين تئوريهاي نابرابري بين زنان نويسنده مردان نويسنده را چه كسي يا چه كساني دارند دامن مي‌زنند. شخصا دنبال برابرطلبي هستم، به خط‌كشي‌ها فكر نمي‌كنم و به آنها هم معتقد نيستم؛ اما زن نويسنده چون زن است، غريزه‌اش ظريف‌تر است و ژرف‌تر نگاه مي‌كند. زن است كه پايگاه خانواده را مستحكم نگاه مي‌دارد و مسلما اگر در ادبياتش آشپزخانه را پايگاه قرار مي‌دهد، حتما دليلي دارد. زن است كه به او ظلم مي‌شود و مي‌خواهد اين پايگاه را نگه دارد. وي متذكر شد: اصلا زن نويسي يعني چه؟ مي‌خواهم ببينم زنان نويسنده‌ كه اينقدر به عمق و ژرف انديشي در آثارشان رسيده‌اند، با اين حال پس چرا عده‌اي با نگاه منفي درباره ادبيات زنان حرف مي‌زنند؟ الياتي كه اولين كتابش با عنوان «مادموزل كتي و چند داستان ديگر» هم اينك از سوي نشر چشمه براي سومين بار تجديد چاپ شده است، يادآور شد: در قانون ما مرد مي‌تواند برود تجديد فراش كند و كسي هم از او نمي‌تواند سؤال كند؛ اما زن اگر كمي ديرتر به خانه برسد، بايد كلي سؤال جواب بدهد. اينها دغدغه زن نويسنده‌ است و اينهاست كه شايد وقتي عده‌اي با نگاه اشتباه به آن مي‌نگرند، مي‌گويند نگاه آشپزخانه‌يي است. وي درباره وظيفه نويسندگان زن در برابر ايجاد برخي مباحث حاشيه‌يي درباره گسترش آثار زنان نويسنده و طرح مسائل و دغدغه‌هاي زنان از سوي آنان در آثار جديد، خاطرنشان كرد: به هر حال زن نويسنده ايراني اصولا در اجتماع آسيب‌پذير است. اگر زن نويسنده‌ ما بخواهد زياد به چنين مسائلي حساسيت نشان دهد، در مقابل جامعه مردسالار كاري نمي تواند انجام دهد و قافيه را باخته است و بهتر است بنشيند در آشپزخانه و آشپزي‌اش را بكند. او افزود: زن نويسنده ايراني بايد آنچه را كه در وهله اول مي‌خواهد، در ادبياتش منعكس و مطرح كند. اگر قرار باشد مرتب اين را بر سرمان بزنند كه حضور شما به عنوان يك زن بيرون از خانه مي‌تواند آسيب اجتماعي به خودتان بزند، درواقع اگر بپذيرد ضعفهايي را كه به شما القا كرده‌اند تاييد كرده‌ايد. اما با وجود چنين شرايطي، بايد حتا حضورش را پررنگ‌تر و بيشتر كار كند. وي با نام‌بردن از يك مشكل بر سر راه انجام چنين تلاشهايي از سوي زنان نويسنده، متذكر شد: حس مي‌كنم زنان نويسنده ما ارتباطشان با يكديگر كم است و جمع‌هاي جدي ندارند. خب جلساتي بود كه مريم خراساني اداره مي‌كرد؛ گرچه مردان نويسنده به طور ضمني به نوعي اين جلسات را به ريشخند گرفته بودند، اما داشت كار خودش را مي‌كرد و راه خودش را مي‌رفت. اي كاش مي‌توانستيم جمع‌هاي زنانه داشته باشيم كه در آن صرفا درباره ادبيات حرف بزنيم؛ نه درباره مسائل حاشيه‌يي ادبيات. الياتي كه مجموعه داستان «كافه پري دريايي» را براي انتشار آماده دارد، در بخش ديگري از گفت‌وگويش با ايسنا با اشاره به مطرح نشدن ادبيات ايران در سطح جهاني، در همين زمينه بيان كرد: ژاك دريدا جمله معروفي دارد كه مي‌گويد، ادبياتي جهاني مي‌شود كه دولتش از آن حمايت كند. بديهي است كه دولت مي‌تواند نقش تعيين‌كننده‌اي در صدور كالاي ادبيات كشورمان به جهان داشته باشد. به همين دليل مي‌توان گفت يكي از دهها مانعي كه تاكنون باعث ركود يا كندي اين حركت در روند طبيعي خود شده است، درنتيجه بي‌مهري و حمايت نكردن جدي مسؤولان مربوط دولتي است كه با برخوردهاي غيرشفاف جناحي با سد راه قراردادن محدوديتهاي صنفي و نيز تصميم‌گيريهاي ضد و نقيض‌شان مانع اين رشد منطقي شده‌اند. او در ادامه يادآور شد: در كشور ما نويسندگانمان وزارت ارشاد را به مثابه سانسورچي مي‌بينند. جالب توجه و غم‌انگيز تر اينكه مميز وزارت ارشاد نيز به دليل اينكه ترس پشت سرش دارد، نمي‌داند چه چيزي را در كتاب سانسور كند و چه چيزي را سانسور نكند. درحقيقت دست او بسته است و حق انتخاب ندارد. پس با اين حساب اراده چنداني در مورد شيوه گزينش ندارد. از اين رو دست و دلش چندان به كار نمي‌رود و كالاي مربوط ادبي مي‌تواند ماهها و حتا سالها به انتظار تصميم‌گيري نهايي روي ميزش خاك بخورد. اين داستان‌نويس در عين حال خاطرنشان كرد: از طرفي نويسنده حرفه‌يي و فعال كه در فكر آفرينش اثر هنري است، براي اينكه سد جوع كند و روزگارش بگذرد، بلاتكليف مي‌ماند كه چه جور بنويسد و از چه واژگاني استفاده كند تا هم به اثرش لطمه نخورد و هم اينكه كتابش بتواند سر سالم از گيوتين مميزي وزارت ارشاد در ببرد. وي با بيان اينكه حاصل اين زد و خورد در نهايت كم‌كاري براي نويسندگان است، گفت: با اين دست معضلات ادبيات ما دچار رخوت مي‌شود. او با نام بردن از مانع‌ ديگري براي معرفي ادبيات ايران در دنيا اظهار داشت: اين عامل زبان مهجور فارسي است كه در مقايسه با زبانهاي گسترده‌اي همچون آلماني، انگليسي، فرانسه، عربي و اسپانيايي، زبان در اقليت است و تعداد كمي از كشورهاي جهان به آن حرف مي‌زنند. مسلما هر زباني كه بهتر فهميده شود، مخاطبان گسترده‌تري دارد. او اضافه كرد: انزواي ما در زمينه فرهنگ و ادبيات، به‌ويژه در سالهاي پس از انقلاب، به دلايل سياسي، باعث شده ارتباطمان با جهان كم شود و شايد به همين دليل نتوانسته آنطور كه بايد راهي براي وارد شدن به جهان پيدا كند. در صورتي كه تحولات جهان ضرورت بده‌بستان و گفت‌وگو را ايجاب مي‌كند. چراكه براي زيستن و ادامه حيات درجه‌ي مشترك نيازمند شناخت وجوه اشتراك ساير ملل و اقوام هستيم. تا اين ارتباط وجود نداشته باشد، اشتياق شناخت ما، هنر ما، تاريخ ما و به‌خصوص ادبيات ما در جهان عقيم مي‌ماند. ميترا الياتي افزود: اين در حالي است كه طي دو دهه اخير پس از وقفه‌اي طولاني، نمونه‌هاي موفق ادبي در اينجا خلق و توليد شده است كه با ادبيات جهان برابري مي‌كند. وي در پايان گفت: كشورهايي ادبياتشان جدي تلقي مي‌شود كه به ادبيات تجربي آنها بها داده شود و نويسنده دغدغه وجه مصرفي كالاي ادبي خود را نداشته باشد. چراكه امروزه اساسا قدرت در دست توليدكنندگان ادبي نيست. انتهاي پيام