نشست خبري بيست و يكمين نمايشگاه بينالمللي كتاب تهران امروز (دوشنبه) با حضور محمدحسين صفار هرندي - وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي - و محسن پرويز - معاون فرهنگي وزارت ارشاد - برگزار شد.
به گزارش خبرنگار بخش كتاب خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، محمدحسين صفار هرندي در اين نشست گفت: كار ساماندهي نمايشگاه بيست و يكم عملا از فرداي نمايشگاه بيستم شروع شد. نميگويم آنچه انجام شده، به عنوان يك رهاورد بزرگ فرهنگي، همهي آن چيزي است كه انتظارش را داشتيم و داريم و آن را در خور شأن والاي ملت والايمان تلقي ميكنيم. قطعا ملت ما درخور چيزهاي بالاتري است؛ اما ما خيز خود را برداشتهايم تا از آنچه در سالهاي گذشته به عنوان نمايشگاه كتاب داشتيم، يك گام جلوتر باشيم. همين كه يك هفته جلوتر از افتتاح، كار غرفهبندي به پايان رسيده و آن مشكلاتي كه سال گذشته غافلگيرانه با آن مواجه بوديم، امسال نداريم، خود گامي به جلو است.
وزير ارشاد افزود: حقيقت اين است كه تجميع جمع زيادي از ناشران زير سقف باشكوه شبستان، روزهاي باشكوهي را براي مراجعان كتاب رقم ميزند و كساني كه باذوق هستند، نميتوانند آن را انكار كنند.
او همچنين يادآور شد: بالأخره جمعيت صدهزارنفري در نقطهاي تجمع ميكنند و اين تجمع جمعيت، حرارت بيشتر ايجاد ميكند و ممكن است قدري كساني را به زحمت بياندازد. براي كاستن مشكلات، دوستان ما اقداماتي كردهاند، كه طبعا كامل نبوده است. به اميد اينكه سيستمهاي سرويسرسان به كار افتند. خدماتدهي سال گذشته تناسبي با توقعات نداشت و اميدواريم كه امسال اين تناسب بيشتر شود. خدمات بهداشتي، راهنمايي، اغذيه، آب و همهي آنچه سال گذشته مورد انتقاد بود، امسال مورد توجه قرار گرفت و سعي بر رفع آن شد.
او با اشاره به دسترسي ترافيكي و راههاي ورودي بسيار نمايشگاه در سال گذشته، اين امر را يكي از نقاط قوت نمايشگاه بيستم دانست و افزود: چيزي كه همه در سال گذشته قبول كردند، دسترسي ترافيكي و راههاي ورودي بود كه اين امتياز بسيار بزرگي بود كه نسبت به نمايشگاههاي پيشين وجود داشت. خودم مشاهده كردم كه نيم ساعت پس از پايان نمايشگاه پرنده در خيابانهاي اطراف پر نميزد.
صفار هرندي همچنين دربارهي خدمات شركت قطار شهري تهران براي زمان برگزاري نمايشگاه كتاب، گفت: شركت قطار شهري اعلام كرده است، امسال قدرت جابهجايي دو ميليون نفر را در روز خواهد داشت. تمهيداتي نيز براي مسافران شهرستاني انديشيده شده است.
وي افزود: ارتباط ميان اهل نشر و كساني كه هنوز كتاب را به عنوان عنصري گرميبخش در محافل تلقي ميكنند، با همهي فضاسازيهاي كه افراد نابردبار كرده و ميكنند، فضايي آرام است و راه ارتباط با مديريت فرهنگي گشوده است. ارتباطي كه ميان اهالي فرهنگ و بخصوص همكاران ما با اهل كتاب بوده است، جاي شكرگزاري دارد. بعضي از گلهگذاريها هميشه بوده و ما بايد در مقابل آن تحمل داشته باشيم. گاهي اوقات تخريبهايي ديده ميشود و حتا در مقابل كارهاي شايستهاي كه صورت گرفته، انتقادهايي وجود دارد.
وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي مهمترين واقعهي سالانهي كشور را نمايشگاه بينالمللي كتاب دانست و يادآور شد: اين نمايشگاه معتبرترين نمايشگاه شناختهشده در جهان است كه در يكي دو روز آينده افتتاح خواهد شد و شاهد حضور گرم مردم خواهيم بود. اشكالي ندارد كه بگوييم مردم در نمايشگاه حضور دارند يا در مصلا. در آيين ما مسلمانها مصلا و مساجد مكاني براي تمام تلاشهاي سياسي، عبادي و فرهنگي بوده است. حال اگر بازگشت به اصل خود داشته باشيم، مصلاي ما همان نمايشگاه و نمايشگاه ما هم مصلاي ماست.
در اين نشست، همچنين محسن پرويز - معاون فرهنگي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و رييس نمايشگاه كتاب - در سخناني گفت: امسال بيست و يكمين نمايشگاه كتاب در مصلا برگزار ميشود. نمايشگاه بينالمللي كتاب تهران به لحاظ مراجعه و شمار بازديدكنندگان، مقام اول را بين نمايشگاههاي بينالمللي جهان دارد و به لحاظ وسعت، بزرگترين نمايشگاه در منطقه محسوب ميشود. امسال از 76 كشور خارجي، ميهمان داريم و براي اولينبار و شايد در طول برگزاري نمايشگاه كتاب، يك هفته جلوتر از آغاز زمان برگزاري نمايشگاه، مكان آن آماده است و در اختيار ناشران قرار گرفته است. چه از طريق نهادهاي بازرسي و چه از طريق كارشناسان، آن دسته از اشكالاتي را كه در جلسات شوراي سياستگذاري مطرح ميشد، در نمايشگاه دوم در مصلا رفع كردهايم. جابهجايي نمايشگاه كه بخشي از اشكالات 19 دورهي قبل را ميتوانست بپوشاند، در سال گذشته با اشكالات ديگري همراه بود كه تمام سعي بر اين بود تا اين اشكالات برطرف شود، كه دست كم اين آمادگي اينك اتفاق افتاده است.
پرويز يادآور شد: به همهي ناشراني كه ثبت نام كردهاند، اعلام ميكنيم سريعتر براي تحويل غرفهها اقدام كنند. هنوز تعدادي از ناشران با وجود اينكه پنج روز از آمادهسازي گذشته است، اقدام به تحويل غرفه نكردهاند. تحويل دير غرفهها از اشكالاتي بود كه در بيست دورهي گذشته به چشم ميخورد و اين يكي از اشكالات نمايشگاه بود كه امسال ديگر وجود ندارد.
او همچنين دربارهي نامهي اتحاديهي ناشران و كتابفروشان و اينكه پاسخي به آن داده نشده است، يادآور شد: ما علاقهمند نيستيم به كساني كه عصباني هستند، با عصبانيت پاسخ دهيم. فحاشي در بعضي از موارد كه توأم با اهانت است، پاسخي ندارد. نامههايي كه ميرسد، كارشناسي ميشود و با مذاكراتي كه با مجموعه صورت ميگيرد، بايد آنها را بررسي كرد و پاسخ درست داد. زمانيكه نامهاي در سال گذشته از سوي يكي از مديران نشر نوشته شد و بعد نامهي رييس اتحاديه ناشران ارسال شد، به آن پاسخ داديم، كه اين منجر به نامهي دوم شد. اينكه نامهي دوم را نوشتند؛ يعني اينكه قانع شدند.
وي افزود: بعضي حركتها سياسي است. خواهشم از اهل قلم و اهالي نشر اين بوده كه اجازه ندهند عرصهي فرهنگ بازيچهي مقاصد سياسي قرار گيرد. وقتي نامهاي به من نوشته ميشود و پيش از آنكه نامه به من برسد، در روزنامهها چاپ ميشود، اين يك حركت سياسي است. اگر هدف گفتوگو باشد، ميآيند صحبت ميكنند؛ همانطور كه بعضي از ناشران آمده و صحبت كردهاند؛ ولي حركتهايي از آن دست را بايد ترك كنيم.
پرويز در ادامه يادآور شد: در دفتر معاونت فرهنگي به سوي ناشران و مؤلفان باز بوده است. ممكن است بررس در جايي خطا كرده باشد، كه رأي نهايي را بايد هيأت نظارت دهد. اقدامهايي كه در اين مدت كردهايم، در بعضي موارد سختگيرانه و بعضي موارد سهوگيرانه بوده است. در بعضي موارد، بررس كتاب مقصر است. تشخيص ضوابط با آنچه كه ارائه ميشود، كار پيچيدهاي است، و احتمال اينكه در اين كار اشتباه رخ دهد، وجود دارد. اين عرصه عرصهاي است كه طبيعي است اهل قلم دلآزرده شوند و وقتي دلآزرده ميشوند، انعكاس وسيعي مييابد. اگر بين 54هزار عنوان كتاب منتشرشده، 26هزار كتاب چاپ اول منتشر ميشود و 25 كتاب مشكل دارد، 25 ناشر، 25 مؤلف و 25 اهل فرهنگ دلآزرده ميشوند كه اين تأثير وسيعي در جامعه ميگذارد. اما ما به تكتك اهل فرهنگ احترام ميگذاريم و در دفتر ما باز است.
معاون فرهنگي وزارت ارشاد همچنين دربارهي متراژ غرفههاي واگذارشده به ناشران در نمايشگاه امسال توضيح داد: متراژ غرفهها به تعداد كتابهاي منتشرشده در سه سال گذشته ارتباط دارد و عوامل ديگري دخيل نيست. به نظرم، بسنده كردن به تعداد عنوانهاي كتابهاي منتشرشده شايسته نيست؛ به اين دليل به كميتهي داخلي نمايشگاه اعلام شده كه عوامل ديگري را نيز دخالت دهند؛ مثلا اگر ناشري 30 سال سابقه دارد و در سه سال گذشته به علت مشكلات نتوانسته كتابي را منتشر كند، به دليل فعاليتش در سالهاي گذشته در ضوابط بازنگري داشته باشيم، كه اين بازنگري در ضوابط سال آينده اعمال خواهد شد.
او سپس دربارهي كتابهاي حاضر در نمايشگاه امسال گفت: در بخش يارانهيي به زبان انگليسي، 33هزار عنوان كتاب حضور دارد و در بخش ريالي، 71هزار كتاب جمعا حضور دارد كه 18هزار عنوان كتابهاي عربي و 53هزار عنوان در بخش ريالي كتاب وجود دارد.
انتهاي پيام