ناشران در ارزيابي بيست و يكمين نمايشگاه بينالمللي كتاب تهران، به وضعيت فروش كتابهايشان در نمايشگاه امسال اشاره كردند.
خبرنگار بخش كتاب خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) در گفتوگوهايي با تعدادي از ناشران، ارزيابي آنها را از نمايشگاه كتاب جويا شده است، كه گزارش آن در پي ميآيد:
منوچهر حسنزاده - مدير انتشارت مرواريد - دربارهي ارزيابياش از نمايشگاه امسال ميگويد: نمايشگاه يك پديدهي فوقالعاده است؛ اما جا دارد كه درخشانتر شود. كملطفي كردهاند و بسياري از كتابها پشت در مجوز ماندهاند.
او معتقد است: به طور كلي، جاي مصلا بسيار خوب است؛ هم براي تقويت بنيهي مذهبي و هم اينكه دسترسي آن بسيار خوب است.
وي همچنين ميگويد: برگزار كردن نمايشگاه كار دشواري است و مديريت دشواري دارد كه بايد برنامهريزي شود. يكي از مشكلات اساسي، سرويسهاي بهداشتي بود كه بايد در دسترس باشند. همچنين اگر جاي استراحتي براي بازديدكنندگان تعبيه ميشد؛ بسيار خوب بود.
او فروش اين انتشارات را در نمايشگاه امسال نسبت به سال گذشته تقريبا ثابت ميداند و ميگويد: اگر 25 كتاب ما كه منتظر مجوز است، مجوز ميگرفت، فروشمان 30، 40 درصد افزايش مييافت. اگر سعهي صدر نشان دهند، هم به نفع فرهنگ مردم و هم به نفع خودشان است.
اما امير حسينزادگان - مدير انتشارات ققنوس - مصلا را محل مناسبي براي نمايشگاه كتاب نميداند و ميگويد: به طور كلي، مصلا محل نماز است و نميتوان آنرا به نمايشگاه كتاب تبديل كرد.
او ميافزايد: فروش از پارسال بيشتر بود. در نمايشگاه ميتوانستيم كتابهاي جديدتري ارائه دهيم؛ اما به دليل مجوز منتشر نشدند كه اين قدري در فروش هم تأثير داشت. اما مشكلي كه داشتيم، اين بود كه غرفهي ما عمق داشت و راحت نبوديم.
او همچنين وضعيت اطلاعرساني را در نمايشگاه كتاب امسال در مقايسه با سال گذشته بهتر توصيف ميكند و ميگويد: امسال اسامي ناشران سر هر راهرو نصب شده بود، كه اين امر، كار را بسيار راحت ميكرد. همچنين نمايشگاه امسال به دليل راهروبندي شدن، بسيار بهتر بود و بازديدكنندگان ناشران را به راحتي پيدا ميكردند؛ اما سال گذشته سردرگمي وجود داشت.
همچنين يدالله سعدي - مدير انتشارات دليل ما - دربارهي نمايشگاه توضيح ميدهد: با توجه به تجربهاي كه اين نمايشگاه كسب كرد، به نظرم نسبت به سال گذشته بهتر بود. امسال اطلاعرساني خيلي بهتر از سال گذشته بود. همچنين مترو به مردم كمك ميكرد كه زودتر به نمايشگاه برسند.
او يادآور ميشود: از نظر غرفهبندي، بخصوص شبستان، خوب بود؛ ولي در بخش كودك و نوجوان، دانشگاهي و آموزشگاهي خوب نبود؛ آنهم به دليل اينكه آن بخش آماده نبود.
سعدي يكي از مشكلات نمايشگاه كتاب امسال را اشكالاتي كه در كارتخوانها پيش آمده بود، ميداند و ميگويد: چيزي كه مشكل داشت، بحث كارتخوانها بود كه به مرور برطرف شد.
او همچنين عنوان ميكند: امسال كميت آثار نيز افزايش يافته بود و چون عنوان كتابها افزايش مييابد، فروش هم بيشتر ميشود.
نشر قطره در ايام برگزاري نمايشگاه از كوچكي غرفهاش شكايت داشت. يكي از مسؤولان اين مؤسسهي انتشاراتي ميگويد: امسال نمايشگاه بدتر از سال گذشته بود. غرفههاي ناشران خوب را كوچكتر كرده بودند و معيار دادن غرفه بر اساس هر هشت كتاب، يك متر رعايت نشده بود. نشر قطره در چند سال اخير 700 عنوان كتاب منتشر كرده بود؛ ولي غرفهي كوچكي به اين نشر داده بودند.
وي همچنين ميگويد: بيشتر ناشران مذهبي سر نبش غرفههايي بزرگ داشتند. ما دوبرابر ناشران بزرگ كتاب منتشر كرديم، تخلفي هم نداشتيم؛ يعني چيزي به ما اعلام نكردند؛ اما غرفهي كوچكي به ما دادند.
او نيز وضيعت اطلاعرساني را امسال بهتر از سال گذشته ميداند و ميگويد: اطلاعرساني امسال كمي بهتر از سال گذشته بود؛ اما ما چون در حرف الفبايي خود قرار نگرفته بوديم، بسياري از بازديدكنندگان غرفهمان را پيدا نميكردند و اين قدري در فروشمان تأثير داشت.
محمدرضا نعمتپور - مدير روابط عمومي نشر ني - مشخص نبودن ساعت شروع و پايان كار نمايشگاه را از اشكالات عمدهي نمايشگاه امسال ذكر ميكند و ميگويد: ساعت شروع و پايان كار نمايشگاه ناهماهنگ بود. اصلا به كسي اعلام نميشد كه ساعت چند، ساعت شروع كار نمايشگاه است و ساعت چند، كار نمايشگاه پايان ميگيرد. ساعتها فرق ميكرد و اين اصلا براي ما خوب نبود.
او ميافزايد: سال گذشته با اتحاديه مشورت و ساعت كار را اعلام ميكردند و كمتر ناراضي بوديم؛ ولي امسال معلوم نبود؛ زيرا مديران اجرايي اعلام ميكردند. اين موضوع كه كاري نداشت؛ ميتوانستند با بلندگو ساعت را اعلام كنند و اين همه سردرگمي ايجاد نميكردند.
نعمتپور وضعيت اطلاعرساني امسال را بهتر از سال گذشته ميداند و معتقد است: در هر حال، اطلاعرساني بهتر از پارسال بود. آدرس غرفهها به خاطر شمارهبندي بهتر شده بود؛ اما يكسري از ترتيبهاي الفباييها رعايت نشده بود.
او در عين حال معتقد است: ساختار سالن شبستان، كار پيدا كردن ناشران را سخت ميكند. همچنين محلي براي استراحت مردم وجود ندارد و مردم روي پلهها مينشستند كه اين چهرهي خوبي براي نمايشگاه نبود. يكي ديگر از مشكلات اين بود كه آبخوري در سالن وجود نداشت و براي يك ليوان آب بايد بيرون ميرفتيم.
نعمتپور فروش امسال نشر ني را مانند سال گذشته ميداند و ميگويد: فروش تقريبا مثل پارسال بود، و چون جاي ما پرتتر بود؛ شايد فروشمان قدري كمتر هم شده بود. گاهي در كارتخوانها نيز مشكلات مخابراتي پيش ميآمد كه قدري مسأله را سخت ميكرد.
فريد مرادي - يكي از مسؤولان نشر ثالث - دربارهي ارزيابياش از نمايشگاه كتاب امسال ميگويد: نگاه كلي مسؤولان دربارهي كتاب، مثل همهي نگاههاي ديگر، نگاهي اقتصادي است. مفهوم آنها از نمايشگاه كتاب، فروشگاه كتاب است. ممكن است اين با خواستهي ناشران منطبق باشد؛ چرا كه نمايشگاه كتاب فرصتي براي فراهم كردن نقدينگي است؛ اما در دنيا، نمايشگاه كتاب محل جابهجايي حق امتياز نشر كتاب است و كتابي فروخته نميشود؛ اما در ايران اين اتفاق برعكس شده است؛ زيرا ما كپيرايت و بازار جهاني كتاب نداريم.
او معتقد است: طبيعي است جابهجايي نمايشگاه از محل قبلي به مصلا، دسترسي را راحتتر كرده است و بازديدكنندهي بيشتري وجود دارد. اما اگر آن بازديدكنندگان واقعا خوانندهي كتاب هستند؛ پس چرا تيراژ هزارتاست؟ اما همينكه چند ميليون به نمايشگاه ميآيند، ميتوان رويشان سرمايهگذاري كرد تا به سمت كتاب جذب شوند.
مرادي متذكر ميشود: در حوزهي علوم انساني كه خوانندهي جدي دنبال آن است، آمار سه سال اخير افت بسيار وحشتناكي را نشان ميدهد؛ پس سند افتخاري نيست. هزاران كتاب بدون جواب ماندهاند و كسي هم حاضر نيست جواب دهد. اين سختگيريها آب در هاون كوبيدن است. امروز اينترنت گسترده شده و بسياري از كلماتي كه سانسور ميشوند، در سطح جامعه مورد استفادهاند.
او در ادامه يادآور ميشود: امسال نمايشگاه تجربهي بيست و يكمش را پشت سر گذاشت. اگر در هرجاي ديگر دنيا 21 سال كسي را به كاري بگماريد، متخصص ميشود. مصلا اصلا جاي مناسبي براي نمايشگاه نيست؛ يك شبستان و دو رواق، كه امسال خوشبختانه باران نيامد و مشكلي پيش نيامد.
او اما وضعيت اطلاعرساني را از سال گذشته بهتر ميداند و از اشكالات عمدهي نمايشگاه كتاب امسال را نبودن تهويه در سالن شبستان ذكر ميكند و ميگويد: جمعيت انبوهي وارد شبستان ميشد كه به دليل نبودن تهويه، احساس خفگي ايجاد ميشد. همچنين صفهاي طولاني سرويسهاي بهداشتي و كافي نبودن پاركينگها، از مشكلات ديگر بود.
محمد وليزاده - از مسؤولان انتشارات داستانسرا - هم ميگويد: نزديك 100 عنوان كتاب در حوزهي ادبيات از سال 83 چاپ كردهايم. يك دوره هم ناشر برگزيدهي فارس شديم؛ اما تبعيضي كه قائل ميشوند، بسيار فاحش است. آنها از ناشر نوپا كه نشان ميدهد ميخواهد كار نشر را انجام دهد، آنهم در حوزهي ادبيات كه آب و ناني ندارد، حمايت نميكنند؛ ولي از ناشران دور و بر خود حمايت ميكنند. زمانيكه از ناشران حمايت ميكردند و كتاب ميخريدند، حتا يك نسخه كتاب هم از ما نخريدند.
او يادآور ميشود: ضمن احترام براي مكان مصلا، معتقدم مصلا مكان مناسبي براي نمايشگاه كتاب نيست. مسؤولان امسال سعي كرده بودند نظم بيشتري به نمايشگاه بدهند؛ اما خيلي خوب نبود.
او همچنين دربارهي كميت آثار ارائهشده در نمايشگاه كتاب امسال ميگويد: از وقتي كار نشر را شروع كردهام، ميبينم امسال از معدود سالهايي است كه اينقدر كم كتاب چاپ شده است، كه دليل آنهم از وضعيت بد معيشتي تا ديركرد مجوزهاست. تعداد 15 كتاب منتظر مجوز داريم. همهچيز آماده بود؛ فقط منتظر مجوز بوديم.
وليزاده متذكر ميشود: فروش امسالمان مثل سال گذشتهي مصلا بود. براي ما فرقي ندارد؛ چه در نقطهي دوري از ايران نمايشگاه كتاب برگزار شود، چه در تهران، در فروشمان تأثيري ندارد؛ چراكه مخاطبان ما خاص هستند.
اما حسين غفاري - مدير انتشارت حكمت - فروش اين انتشارات را نسبت به سال گذشته بيشتر ميداند و البته توضيح ميدهد: فروش ما امسال افزايش پيدا كرده بود؛ چون توليداتمان بيشتر شده بود و اين به دليل استقبال بيشتر نبود.
او وضعيت كلي نمايشگاه امسال را در مقايسه با سال گذشته بهتر ميداند و ميگويد: وضعيت امسال بهتر بود. غرفهها را زودتر تحويل دادند و نظم و انضباط بيشتر بود؛ اما ضعف اطلاعرساني براي مراجعهكنندگان همچنان وجود داشت. همچنين آنتندهي تلفن همراه بسيار ضعيف بود. بايد توجه كرد اين فضا فضايي نيست كه براي نمايشگاه ساخته شده باشد. از نظر تهويه نيز با كمبود هوا مواجه بوديم.
محسن باقرزاده - مدير انتشارات توس - دربارهي نمايشگاه كتاب امسال ميگويد: هر سال دريغ از پارسال! فرمهاي نظرخواهي از نخستين نمايشگاه بين غرفهدارها پخش ميشد و باز سال بعد همان مشكلات وجود داشت. به نظرم، اين نظرخواهي يك چيز تشريفاتي به نظر ميآيد.
او مشكلاتي را كه در نمايشگاه وجود دارد، به دليل تغيير مديران ذكر ميكند و اعتقاد دارد: تيمي كه نمايشگاه را اداره ميكند، بايد ثابت باشد.
اين ناشر همچنين از مشكلات نمايشگاه امسال را در دسترس نبودن مشتركان تلفن همراه و كارتخوانها ميداند و ميگويد: تكنولوژي چيز خوبي است؛ اما بازديدكنندگان بايد ساعتها صبر ميكردند تا اين دستگاهها راه بيافتند. مهمتر از همه، اطلاعرساني كور بود، همهي غرفهدارها از پرسشهاي مكرر بازديدكنندگان خسته شده بودند.
باقرزاده مشكل ديگر را بههم خوردن ترتيب الفبايي ذكر ميكند و ميافزايد: ترتيب الفبايي هم امسال مشكل داشت؛ مثلا حرف نون بهترين نقطهي نمايشگاه شده بود و غرفهها اصلا عادلانه تقسيم نشده بودند. به نظرم، دادن غرفهها بر اساس كتاب سال و تعداد كتابهاي منتشرشده نيست.
مدير انتشارات توس با اشاره به اينكه با چاپ 85 كتاب چاپ اول در نمايشگاه، در غرفهي 15 متري مستقر بوده، ميگويد: انتخاب ناشر سال اصلا بر واقعيات منطبق نيست؛ بيشتر بر روابط حاكم است. همچنين چاپ اول امسال بسيار كم بود.
اما صالح رامسري - مدير انتشارات معين - كه امسال به همراه انتشارات مازيار يك غرفهي 5 متري داشتند، به تقسيم ناعادلانهي غرفهها اشاره دارد و ميگويد: مسؤولان نمايشگاه آنقدر حواسشان به جمعآوري آثاري مانند آثار صادق هدايت بود كه دقت نداشتند بعضي غرفهها تنها كتابي كه نداشتند، كتابهاي منتشرشدهي خودشان بود. امسال سختگيري بسياري شد كه فقط هر ناشر كتاب خود را بفروشد؛ ولي اينطور نبود. كتابي را كه انتشارات معين منتشر كرده بود، از غرفهي ديگري با 30درصد تخفيف خريده بودند و مسؤولان اصلا به اين مسأله توجه نداشتند. حتا برخي از غرفهها كتابي براي عرضه نداشتند.
او متذكر ميشود: معيار تعداد عنوان كتابها براي دادن غرفه، معيار اشتباهي است؛ چراكه مثلا ناشري كتاب 12جلدي منتشر ميكند، يك عنوان محسوب ميشود و «شنگول و منگول» هم يك عنوان به حساب ميآيد. عنوان كتابها تعريفي ندارد؛ در حاليكه بايد در اين زمينه معيار ديگري در نظر گرفته شود و جايگاه ناشر مشخص شود، بعد غرفه دهند.
رامسري دربارهي ميزان فروش نشر معين در نمايشگاه ميگويد: هدف فروش نيست؛ ارتباط با بازديدكنندگان هدف مهمي براي ماست. امسال كميت آثار بد نبود؛ اما با كيفيت همخواني نداشت. چاپ كتابهاي كوئليو، عرفانهاي هندي و خليل جبران خليل جزو كميت محسوب نميشود. بايد كميت را هم تعريف كرد.
او همچنين يادآور ميشود: من چون سال گذشته خودم در نمايشگاه حضور نداشتم، نميتوانم دربارهي امسال فروش نظر دهم؛ اما خيليها ميگفتند فروش كمتري داشتهاند.
او به رفع شدن نواقص سال گذشته از جمله مشكل اطلاعرساني نيز اشاره ميكند.
علي نويدگويي - مدير انتشارات نويد شيراز - نيز دربارهي ارزيابياش از نمايشگاه امسال ميگويد: امسال دومين سالي بود كه نمايشگاه در مصلاي تهران برگزار شد. سال گذشته، چند روز قبل از شروع نمايشگاه، تصميم قطعي براي برگزاري در مصلا گرفته شد كه مشكلات زيادي هم وجود داشت. حتا كسانيكه در كار غرفهبندي حرفهيي بودند، در غرفهبندي مانده بودند. رواقها هم مشكلات بسياري داشت. امسال يكسري از مشكلات سال گذشته برطرف شد؛ مثلا كابلهاي برق كه قبلا زير پاي مردم بود، امسال جمعآوري شده بود و براي غرفهبندي فرصت كافي وجود داشت.
وي معتقد است: در مجموع، فضاي مصلا هرگز به درد نمايشگاه كتاب نميخورد. امسال راهروها بهتر بود؛ اما اگر اتفاقي در نمايشگاه بيافتد، انتقال مردم به بيرون بسيار سخت است. شايد تنها حسني كه اين فضا دارد، متروست كه در رساندن مردم موفق عمل كرده است.
او بهترين مكان را براي برگزاري نمايشگاه كتاب، شركت سهامي ميداند و ميگويد: شركت سهامي مكان مناسبي براي برگزاري نمايشگاه كتاب است؛ به شرطي كه پراكندگي سالنها حل شود و با الگوگيري از نمايشگاههاي خارجي، نمايشگاهي طبقاتي ساخته شود.
نويدگويي يكي از اشكالات نمايشگاه كتاب را نبود فضايي براي استراحت بازديدكنندگان عنوان ميكند و ميافزايد: در فضاي قبلي اگر خسته ميشديم، جايي داشتيم كه بنشينيم؛ ولي اينجا چنين فضايي وجود ندارد.
او با اشاره به كميت و كيفيت آثار ارائهشده در نمايشگاه كتاب امسال ميگويد: به نظرم، ناشري كه در نمايشگاه كتاب شركت ميكند، بايد توجه كند كه نيازهاي جامعه را برطرف كند و غرفهاش را به فروش انباري كتاب تبديل نكند. امسال كتابهاي تازه در نمايشگاه كم بود، كه اين امر بايد بررسي شود. اما فروش امسال ما نسبت به سال گذشته 30درصد افزايش داشت.
زردشت اخوان ثالث - مدير انتشارات زمستان - هم از كساني است كه موقعيت و جاي مصلا را براي نمايشگاه كتاب مناسب نميداند و ميگويد: حمل و نقل كتاب در اين مكان خيلي سخت است؛ چون براي نمايشگاه تعبيه نشده است.
او معتقد است: استقبال مردم امسال خوب بود؛ اما قيمت كتاب بسيار بالا بود و آنها شكايت داشتند. به نظرم، فروش نسبت به سال گذشته زياد نشده؛ زيرا تيراژ افزايش پيدا نكرده است. از نظر ريالي، فروش زياد شده؛ اما از نظر تيراژي زياد نشده است. عدهاي فكر ميكنند چون پول بيشتري به دست آوردند، فروش بيشتر شده است؛ در حاليكه بايد ميزان فروش كتاب را به حساب آورد.
فهيم هاشمي - مدير انتشارات روزبهان - نيز دربارهي فروش اين مركز نشر در نمايشگاه كتاب امسال ميگويد: فروش امسال، هم به دليل گران شدن كتاب و هم استقبال افزايش يافته بود.
او كميت كتابهاي عرضهشده در نمايشگاه را هم به نسبت خوب ميداند؛ اما دربارهي كيفيت آثار ارائهشده نظري برعكس دارد.
هاشمي ميگويد: امسال وضع پاركينگها بسيار بدتر شده بود؛ اما اطلاعرساني نسبت به سال گذشته بهتر بود. بزرگترين مشكل هم تهويهي هوا بود كه از 8 صبح تا 9 شب ديگر هوايي در شبستان باقي نميماند. همچنين نظافت سالنها نسبت به پارسال 80درصد بهتر بود؛ اما كافي نبود. بحث كارتخوانها هم بسياري از ناشران را اذيت كرد.
رضا هاشمينژاد - مدير نشر افق - دربارهي ارزيابياش از نمايشگاه كتاب امسال ميگويد: در بخش كودك، چون جايمان بد بود، نميتوانيم نظر دهيم كه فروش چگونه بوده است. با آنكه متراژ بيشتر شده بود؛ ولي جايمان مناسب نبود. در بخش بزرگسال نيز غرفهي بسيار كوچكي به ما داده بودند.
او ميگويد: امسال چون بر اساس حروف الفبا بود، نسبت به سال گذشته كه ته شبستان قرار داشتيم، جلو قرار گرفته بوديم و اين تأثير زيادي در فروش داشت. از نظر كمي، همهي آثارمان را رسانده بوديم، و به غير از دو يا سه كتاب، بقيه به نمايشگاه رسيده بودند.
وي تصريح ميكند: بههرحال، وضعيت جابهجاييها نميگذارد مقايسه كنيم كه نسبت به سال گذشته بهتر بودهايم يا نه.
او در عين حال معتقد است: نمايشگاه كتاب هنوز به وضعيت مطلوب نرسيده است.
ژيلا اسماعيليان - مدير نشر نيلا - نيز از كوچكي غرفهاي كه امسال به اين نشر اختصاص داده شده بود، گلهمند است و ميگويد: بزرگترين اشكال نمايشگاه كتاب امسال، غرفههاي كوچك بود. هيچ سالي در طول اينسالها كه در نمايشگاه بودهايم، غرفهي 9متري به ما نداده بودند.
او معتقد است: مصلا قابليت نمايشگاه كتاب را دارد و خيلي از كساني كه بازديدكننده بودند، به راحتي ميتوانستند غرفهها را پيدا كنند. اما از اشكالات عمدهي نمايشگاه كتاب را سخت بودن ورود و خروج كتابها به سالن عنوان ميكند.
هادي خوانساري - از مسؤولان نشر فراگاه - كميت آثار را نسبت به سال گذشته خوب نميداند و دليل اين امر را مجوز نگرفتن بسياري از آثار ذكر ميكند.
او در عين حال معتقد است: اوضاع نمايشگاه كتاب امسال خيلي مرتبتر شده بود؛ زيرا راهروها يكتكه شده بودند. اما مشكل اين بود كه بسياري از ناشران در حروف خودشان قرار نگرفته بودند و يا مؤسسه يا نشر به اول اسم ناشران اضافه شده بود.
خوانساري يادآور ميشود: به لحاظ فروش هم تغيير زيادي نداشتيم. سال گذشته ما غرفهي مستقل داشتيم؛ اما امسال چون نتوانستيم 40 عنوان كتاب چاپ كنيم؛ غرفهي مستقلي به ما ندادند.
او اعتقاد دارد: مكان فعلي نمايشگاه در دسترستر است و امسال مردم بيشتر عادت كرده بودند؛ ضمن اينكه اين مكان ديگر حالت پيكنيكمانند نمايشگاه قبلي را ندارد.
همچنين يكي از مسؤولان انتشارات آهنگ ديگر مهمترين تفاوتي را كه نمايشگاه امسال با سال گذشته داشته، كم بودن كتابهاي جديد ميداند، كه دليل آن را ندادن مجوزها ذكر ميكند و ميگويد، مشكل بيشتر ناشران، مشكل مجوز بود.
او معتقد است: امسال فروش بهتر بود و نسبت به سال قبل سازمانيافتهتر عمل شد. تعداد بازديدكنندگان هم بيشتر بود؛ اما اين نمايشگاه هنوز با استاندارد نمايشگاهي فاصله دارد.
انتهاي پيام