احمد شاكري: در ادبيات دفاع مقدس نبايد اغراق اتفاق بيفتد
احمد شاكري گفت: تخيل ميتواند به خدمت واقعيت و حقايق جنگ در ادبيات دفاع مقدس درآيد. اين نويسنده در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، بيان كرد: تعريفي مشهود و رايج از دفاع مقدس وجود دارد كه اگر بر پايه اين تعريف درباره ضرورتهاي ادبيات دفاع مقدس صحبت كنيم، به نظر من، چندان حوزه گستردهاي نخواهد داشت. او افزود: در ادبيات دفاع مقدس به جنگ ميان ايران و عراق پرداخته ميشود و به آن به عنوان يك موضوع نگاه ميكنند؛ اما در حوزه وسيعتر بيش از آنكه ادبيات دفاع مقدس "موضوعمحور" باشد، "مردممحور" است. او خاطرنشان كرد: تقدس قيدهايي كه در ادبيات دفاع مقدس درنظر گرفته شده، به عنوان ادبيات ملي دفاع مقدس شمرده ميشود. در صورتي كه بر دو قيد دفاع و مقدس تأمل شود، به نظر ميرسد در معارف عميقي ريشه دارند كه در متون قرآن و آيات ذكر شده است. اين داستاننويس توضيح داد: دفاع مفهومي است كه هم متوجه تجاوز بد يك كشور و دفاع از منافع ملي و شخصي و هم مربوط به حوزهاي است كه دفاع از اعتقادات و ارزشهاي انساني است. بالاترين نوع دفاع، دفاعي است كه در آن خودمحوري و خودپسندي وجود نداشته باشد؛ همانند دفاع از حقوق انساني و كمالجويي كه اين نوع دفاع از تقدس بيشتري نسبت به دفاع از حريم ملي برخوردار است. شاكري ادامه داد: پرداختن به ادبيات دفاع مقدس يك ضرورت است؛ اما چه ضرورت و در چه حدي؟ مفهوم تقدس كه بالاترين مفهوم دفاع مقدس است، در اين نوع ادبيات وجود دارد. اهميت و ضرورت ادبيات دفاع مقدس شايد به خاطر پيوند عميق و كامل آن با ساير مفاهيم ديني است. او يادآور شد: اگر قرار باشد كسي متعهدانه و ديندارانه بنويسد، قطعا يكي از مفاهيم گرايش به دفاع مقدس صرفا ضرورتهاي موضوعي نيست؛ بلكه ضرورتهاي معارفي در اين زمينه است. شاكري گفت: لازمه فهم اين مسأله كه ادبيات دفاع مقدس توفيق داشته يا نه، فروش يا خوانده شدن اين ادبيات از طرف مخاطب نيست. در صورتيكه خواهان توفيق ادبيات دفاع مقدس هستيم، بايد به چند نكته توجه داشته باشيم شامل اينكه آيا حقيقت و تعهد در آن جاري است و ديده ميشود؟ آيا از ابزارهاي لازم فني در نوشتن آن استفاده شده و آيا توانسته با مخاطب ارتباط برقرار كند يا نه؟ او همچنين عنوان كرد: لزوما داشتن ساختار سنجيده دليل فروش بالاي يك كتاب نيست؛ چون فروش و خوانده شدن يك اثر به عوامل متعددي وابسته است كه ضرورتا ادبي نيستند؛ از جمله شرايط اجتماعي، چاپ، نشر، توزيع، تبليغ و تعلق و خصوصيت نويسنده كه در خوانده شدن يك اثر بسيار مهم است. البته آثار منتشرشده در زمينه دفاع مقدس بسيار متنوعاند و شايد قضاوت در خصوص آنها درست نباشد. به نظر ميرسد ادبيات دفاع مقدس در مخاطبيابي در پيشاپيش ادبيات متعهد قرار دارد و شايد از ساير گونههاي ادبي نيز جلوتر باشد. او اظهار كرد: بخشي از اغراقي كه در داستانهاي دفاع مقدس مشاهده ميشود، مربوط به نويسنده است و بخشي ديگر متعلق به پرداخت آن؛ يعني نويسنده از توانايي لازم براي بيان درست برخوردار نيست و به همين خاطر به نظر اغراق ميرسد. به نظر ميرسد آنچه هماكنون در بيان نوشتهها به آن مبتلا شدهايم، اين است كه يا نويسنده توانايي بيان حقايق بزرگ را ندارد و يا اينكه حقايق بزرگ را نشنيده و اگر اغراقي هست، در اين دو بخش صورت ميگيرد. اين نويسنده بيان كرد: در برخي از تعاريف، ادبيات جوهره آميخته با تخيل و خيال است. ادبيات داستاني روايي مخيل است و مخيل بودنش آن را در مقابل واقعيت جنگ قرار ميدهد. در ادبيات دفاع مقدس نبايد اغراق اتفاق بيفتد. انتهاي پيام