پس از آن که کره شمالی در ششم ژانویه چهارمین آزمایش هسته‌ای زیرزمینی خود را انجام داد تعدادی از افراد برجسته در کره جنوبی از جمله برخی درون رهبری حزب حاکم و برخی دیگر در روزنامه‌های بزرگ این کشور درخواست کسب سلاح‌های هسته‌ای برای این کشور را مطرح کرده‌اند تا با تسلیحات هسته‌ای رژیم کیم جون اون در کره شمالی توازن برقرار شود.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) به نقل از بولتن، سیاستمداران و خبرگان کره‌یی دوباره درخواست‌هایی را مطرح می‌کنند که باید به کره جنوبی اجازه داده شود تا به بازفرآوری سوخت مصرفی راکتورها برای تولید پلوتونیوم همانند ژاپن بپردازد که کره جنوبی را در وضعیتی قرار می‌دهد که اگر این کشور تصمیم بگیرد تا به یک کشور تسلیحات هسته‌ای تبدیل شود به سرعت به تولید سلاح هسته‌ای بپردازد.

هوانگ کیو آهن، نخست وزیر کره جنوبی گفته است که این کشور به تحقق خلع سلاح هسته‌ای در تمامی شبه جزیره با وجود این پیشنهادها ادامه می‌دهد اما نظرسنجی‌های اخیر نشان داد که دو سوم مردم کره جنوبی از سلاح هسته‌ای بازدارنده در برابر کره شمالی حمایت می‌کنند. متاسفانه با وجود این که تلاش‌ها برای کاهش برنامه هسته‌ای پیونگ یانگ تاکنون بی نتیجه مانده است، اگر کره جنوبی به یک زرادخانه هسته‌ای نزدیک شود فقط اوضاع را وخیم‌تر می‌کند.

کره شمالی

توافق‌نامه سال 1994 بین ایالات متحده و کره شمالی برای پایان دادن به برنامه تسلیحات هسته‌ای کره شمالی طراحی شد. پیونگ یانگ به متوقف ساختن و در نهایت برچیدن تاسیسات هسته‌ای یونگ بیون متعهد شد و در ازای آن واشنگتن متعهد شد تا دو راکتور آب سبک و پاداش‌های دیپلماتیک و اقتصادی فراهم آورد. این نقشه به شکست انجامید. اجرای این توافق در اکتبر 2002 متوقف شد. آن زمان که برنامه پنهانی غنی‌سازی اورانیوم کره شمالی کشف شد و پس از این که کره شمالی بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را از مجموعه هسته‌ای یونگ بیون در دسامبر 2002 اخراج کرد این توافق فرو ریخت و در ژانویه 2003 کره شمالی از معاهده منع گسترش سلاح‌ هسته‌ای کناره گیری کرد.

مذاکرات بین‌ ایالات متحده و کره شمالی از طریق گفت‌وگوهای شش کشور ادامه یافت اما این مذاکرات نیز در دسامبر 2008 متوقف شد. بدین ترتیب تلاش‌های بین‌المللی برای خلع سلاح کره شمالی ( تاکنون) شکست خورده است و برنامه پیونگ یانگ به پیشرفت خود ادامه داده است.

بر خلاف کره جنوبی، کره شمالی دارای زیر ساخت‌های هسته‌ای برای تولید هم اورانیوم با غنای بالا در مقیاس سلاح هسته‌ای و نیز پلوتیونیوم در مقیاس سلاح هسته‌ای است.

دیوید آلبرایت از موسسه علم و امنیت بین‌الملل واقع در واشنگتن برآورد کرده است که کره شمالی با استفاده از چندین هزار سانتریفیوژ صدها کیلوگرم اورانیوم غنی سازی شده و نیز حدود 30 کیلوگرم پلوتونیوم تولید کرده است هر دوی این مواد می‌توانند برای خلق یک سلاح هسته‌ای استفاده شوند.

برنامه غنی‌سازی اورانیوم کره شمالی برای سیگفراید اس هکر از دانشگاه استنفورد در خلال سفرش به یونگ بیون در نوامبر 2010 آشکار شد. هنوز مشخص نیست که کره شمالی چه تعداد سانتریفیوژ ساخته یا چه مقدار اورانیوم در مقیاس سلاح هسته‌ای تولید کرده است اما هکر تخمین زد که تا سال 2010 تاسیسات غنی سازی یونگ بیون میزبان 2 هزار سانتریفیوژ با ظرفیت تولید سالانه تقریبا 40 کیلوگرم اورانیوم با غنای بالا در مقیاس سلاح هسته‌ای بود. این تاسیسات به نظر می‌رسد پس از دیدار هکر وسعتش دو برابر شده است.

طبق گفته آلبرایت تا پایان سال 2014 پس از سه آزمایش هسته‌ای کره شمالی در سال‌های 2006، 2009 و 2013 این کشور هنوز 30 تا 34 کیلوگرم پلوتونیوم در اخیار دارد که توسط راکتور گرافیتی تعدیلی خنک شونده با گاز در تولید و در نیروگاه باز فرآوری جانبی آن جدا شده است.

تصاویر ماهوار‌ه‌ای نشان می‌دهند که این راکتور 20 مگاواتی از اواسط 2014 به طور متناوب فعالیت می‌کند اگر این راکتور با تمام توان برای یک سال فعالیت کند، می‌تواند 5 تا 6 کیلوگرم پلوتونیوم در سوخت مصرفی‌اش یا آن مقدار که در بمب ناکازاکی به کار گرفته شد، تولید کند. کره شمالی از سال 2010 در حال ساخت یک راکتور آزمایشگاهی آب سبک در کنار این راکتور است اما انتظار نمی‌رود که به این زودی‌ها به کار بیفتد.

پس از انجام آزمایش زیرزمینی‌اش در ماه ژانویه، کره شمالی اعلام کرد که به طور موفقیت آمیزی یک بمب هیدروژنی کوچک شده را منفجر کرد. لرزه‌نگاری‌ها نشان می‌دهد این انفجار قدرت انفجاری 10 کیلو تن به همراه داشت که تقریبا مشابه آزمایش پیشین کره شمالی بود و باور می‌رود که یک بمب شکافت هسته‌ای بوده باشد.

وضعیت در کره جنوبی

کره جنوبی ابتدا در خلال اواخر دهه 1960 به جداسازی پلوتونیوم یا باز فرآوری‌ سوخت مصرفی علاقه‌مند شد که تا حدودی توسط نگرانی‌های جهانی نسبت به کاهش بالقوه اورانیوم و پیشنهادهای کمیته انرژی اتمی آمریکا برای توسعه راکتورهای بارور کننده پلوتونیوم با استفاده بهینه از اورانیوم تقویت شد. با این حال انگیزه‌های آنی دیگری نیز وجود داشت. در سال 1970 با توجه به این که جنگ ویتنام به یک باتلاق تبدیل می‌شد.

ایالات متحده کاهش قابل توجه نیروهای نظامی‌اش در کره جنوبی را آغاز کرد. این امر دولت سئول را شوکه کرد که بلافاصله دو آژانس دفاعی جدید را به وجود آورد. آژانس توسعه دفاعی و کمیته بهره‌برداری تسلیحات. این کمیته در اوایل دهه 1970 به اتفاق آرا به شروع توسعه سلاح‌های هسته‌ای رای دادند. به عنوان بخشی از برنامه سلاح هسته‌ای مشابه، دولت کره جنوبی مذاکرات برای خرید نیروگاه آزمایشی بازفرآوری از فرانسه را آغاز کرد و در سال 1973 موسسه دولتی تحقیقاتی انرژی اتمی کره مذاکره با کانادا برای خرید نمونه مشابه راکتور تحقیقاتی NRX را شروع کرد که در اصل برای تولید پلوتونیوم برای برنامه تسلیحات هسته‌ای ایالات متحده طراحی شده بود. این موسسه هم‌چنین مذاکره با بلژیک را برای خرید تاسیسات ساخت سوخت ترکیبی اسیدی پلوتونیوم اورانیوم آغاز کرد.

با این حال پس از آن که هند از نمونه مشابه دیگر NRX به منظور تولید پلوتونیوم برای اولین آزمایش سلاح‌های هسته‌ای خود در آوریل 1974 استفاده کرد، دولت کانادا مذاکرات با کره جنوبی را متوقف کرد و در ژانویه 1976 تحت فشار زیاد واشنگتن، سئول به مذاکرات برای خرید نیروگاه بازفرآوری فرانسه پایان داد. مذاکرات با بلژیک دوباره به دلیل مداخله ایالات متحده در نوامبر 1977 خاتمه یافت. پس از ترور رییس جمهور پارک چونگ هی در اکتبر 1979 ظاهرا برنامه سلاح هسته‌ای پنهانی کره جنوبی پایان گرفت.

با این وجود، دولت کره جنوبی در ماه اوت 2004 به طور علنی آشکار کرد که موسسه تحقیقات انرژی اتمی کره به طور پنهانی آزمایش‌های شیمیایی غنی‌سازی اورانیوم را در فاصله سال‌های 1979 تا 1981 انجام داده و در سال 1982 مقدار کمی از پلوتونیوم را جدا کرده و در سال 2000 آزمایش‌های لیزری غنی‌سازی اورانیوم را انجام داده بود. با عدم اعلام هیچ یک از این فعالیت‌ها به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی کره جنوبی معاهده منع گسترش سلاح هسته‌ای را نقض کرده بود.

ممکن است این آزمایش‌ها با هیچ قصد یا جهت نظامی یا سیاسی روشنی از سوی دولت کره جنوبی با سیاست‌گذاران رده بالا صورت گرفته باشد و جدای این موضوع کره جنوبی از پادمان‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تبعیت کره بود. با این وجود این واقعیت که دانشمندان موسسه تحقیقات انرژی اتمی کره به دور از چشمان مقامات بالا به غنی‌سازی اورانیوم و جداسازی پلوتونیوم پرداخته‌اند، ممکن است نشان دهنده علاقه به گزینه سلاح هسته‌ای باشد.

در ژوئن 2015 ایالات متحده و کره جنوبی یک توافق هسته‌ای غیر نظامی معروف به توافق‌نامه 123 برای استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای را امضا کردند که جایگزین قرارداد سال 1974 شد. این توافق‌نامه جدید مانند توافق پیشین حق وتوی بازفرآوی سوخت مصرفی کره جنوبی را برای واشنگتن قائل است.

توافق‌نامه 123 هم‌چنین امکان غنی‌سازی اورانیوم در کره جنوبی را فراهم می‌آورد اما فقط برای استفاده به عنوان سوخت در راکتورهای تحقیقاتی و انرژی و دوباره فقط پس از بازنگری کمیته دو جانبه.

وسوسه خطرناک

پس از انتشار اخبار آزمایش‌های مخفی موسسه تحقیقات انرژی اتمی کره در پاییز سال 2004، سازمان‌ هسته‌ای کره جنوبی تلاش کرده است تا شفافیت فعالیت‌های توسعه و تحقیقات انرژی هسته‌ای‌اش را افزایش دهد.

در همین حال، این کشور به عنوان بازیگر و رهبر صنعت هسته‌ای جهانی پدیدار شده است. در سال 2009 امارات متحده عربی برای ساخت چهار راکتور هسته‌ای با کره جنوبی به توافق رسید و در سال 2012 کره جنوبی میزبان دومین اجلاس امنیت هسته‌ای بود.

متاسفانه، صحبت خطرناک درباره‌ی کسب سلاح‌های هسته‌ای در کره جنوبی ادامه دارد. دو پروفسور برجسته مهندسی هسته‌ای استدلال می‌کنند که ظرف 18 ماه این کشور می‌تواند با استفاده از پلوتونیوم جدا شده ازسوخت مصرفی راکتورهای کندو تعداد زیادی سلاح هسته‌ای بسازد. آن‌ها می‌گویند که باز فرآوری این سوخت به موافقت ایالات متحده نیاز ندارد و رضایت کانادایی‌ها را می‌طلبد.

برای کشوری که دارای سابقه برنامه پنهانی هسته‌ای است کره جنوبی باید درک کند که اعتمادسازی چه مقدار به طول می‌انجامد و چگونه به آسانی می‌تواند از دست برود. اگر کره جنوبی تسلیحات هسته‌ای به دست آورد، به طور غیرقابل اجتنابی رقابت تسلیحات هسته‌ای را در میان چین، ژاپن و دو کره بر می‌انگیزد که بازگشت از آن غیرممکن خواهد بود. این امر هم‌چنین ممکن است به ترتیبات امنیتی دو جانبه کره جنوبی با ایالات متحده آسیب وارد کند. چنین سناریویی به احتمال زیاد امکان جنگ هسته‌ای در این منطقه را افزایش خواهد داد که در نهایت کره جنوبی با سلاح هسته‌ای را در وضعیت بدتری نسبت به کره جنوبی بدون سلاح‌های هسته‌ای قرار می‌دهد.

بهترین گزینه برای دولت سئول این خواهد بود که در عین حال که در جهت خلع سلاح هسته‌ای درشبه جزیره کره فعالیت می‌کند و نیز مراقب ژاپن عاری از سلاح‌های هسته‌ای است به سیاست کنونی باقی ماندن در چتر حمایتی هسته‌ای واشنگتن ادامه دهد.

انتهای پیام