عضو هیات علمی دانشگاه تبریز در قالب یک طرح تحقیقاتی به ارزیابی سیستم‌های آبگیری از رودخانه ارس و اثرات رسوب بر سیستم‌های آبگیری و تاسیسات پمپاژ و ارائه راه حل پرداخته است.

به گزارش سرویس پژوهشی ایسنا، دکتر علی حسین‌زاده دلیر، مجری این طرح پژوهشی در این زمینه گفت: با توجه به موقعیت مرزی رودخانه ارس و وجود اراضی مستعد در حاشیه شمالی استان‌های آذربایجان شرقی و غربی و اردبیل، طرح‌های توسعه آبی متعددی در این مناطق با احداث ایستگاه‌های پمپاژ به منظور تحت کشت بردن اراضی منطقه اجرا شده است که به خاطر مشکلات عدیده هیدرولیکی- رسوبی به وجود آمده در بهره برداری از این طرح‌ها، لزوم بررسی عملکرد پروژه‌ها برای ارائه راه حل‌های بهبود بهره‌برداری‌های آتی و نیز استفاده از نتایج آن در طرح‌های در دست مطالعه و اجرای مشابه، ضروری به نظر می‌رسد.

وی در ادامه با بیان اینکه در این تحقیق سیستم‌های آبگیری از رودخانه ارس در محدوده آذربایجان شرقی شامل گلفرج، گردیان، ایری و سیه رود و میسن مورد ارزیابی هیدرولیکی رسوبی قرار گرفت، افزود: بر اساس نتایج بدست آمده، راهکارهای عملی و مناسب برای رفع مشکلات مدیریت بهره برداری و نگهداری ناشی از وجود مواد رسوبی در این سیستم‌ها ارائه شد.

به گفته وی، ارزیابی عملکرد حوضچه رسوب گیر و بررسی خصوصیات رسوب آب ایستگاه‌ها نشان داد که ذرات رسوبی در تمام موقعیتهای ایستگاه از نوع بسیار ریز بوده، به طوری که تقریباً 90 درصد ذرات وارد شده به آبگیر، قطری کمتر از 0.07 میلیمتر دارند و در شرایط پر رسوب، حوضچه‌های رسوب گیر عملکرد مطلوبی در حذف رسوب نداشته‌اند.

استاد دانشگاه تبریز تصریح کرد: در هر ایستگاه با توجه به شرایط سازه‌ای، موقعیت مکانی، شرایط هیدرولیکی و رسوبی راهکارها و تمهیدات عملی پیشنهاد شد.

حسین زاده دلیر در ادامه با اشاره به انتقال آب رودخانه ارس به دریاچه ارومیه یاد آور شد: نجات دریاچه ارومیه به یقین اراده و عزم ملی را می‌طلبد و مسلم است راه‌های علاج بخشی نجات دریاچه ارومیه به یک روش ختم نمی‌شود، بلکه روش‌های مختلف در تعامل با یکدیگر و تواما می‌توانند مثمر ثمر شوند.

وی انتقال آب رودخانه ارس، انتقال آب رودخانه زاب، لایروبی رودخانه‌های حوضه آبریز دریاچه ارومیه، تغییر الگوی کشت در منطقه، تبدیل روش‌های آبیاری سنتی به آبیاری تحت فشار و بارور کردن ابرها را از جمله روش‌های احیای این دریاچه برشمرد و گفت: انتقال آب حوضه‌های مجاور دریاچه ارومیه از جمله انتقال آب رودخانه ارس، نه به خود دریاچه بلکه به آبخوان‌های اطراف دریاچه ارومیه به صورت تغذیه مصنوعی باید انجام گیرد، چرا که طی سالیان گذشته با بهره برداری غیر اصولی از چاه‌های عمیق مجاز و همچنین با پمپاژ غیر مسؤولانه آب از حدود 30 هزار حلقه چاه غیر مجاز، سطح آب زیر زمینی در منطقه به شدت پایین رفته است.

به گفته مجری طرح، تغذیه مصنوعی علاوه بر احیای آبخوان‌های منطقه نه تنها از شور شدن آنها جلوگیری می‌کند، بلکه باعث می‌شود که با بالا آمدن سطح آب زیر زمینی در منطقه، دریاچه ارومیه همچون گذشته به عنوان زهکش منطقه عمل کند، البته شایان ذکر است که انتقال آب رودخانه ارس در این شیوه باید از محلی صورت بگیرد که غلظت مواد معلق موجود در آب کم باشد که این محل در پایین دست سد ارس و یا پایین دست سد خدا آفرین می‌تواند شناسایی شود.

بر اساس این گزارش، این طرح تحقیقاتی با مشارکت شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی انجام شده است.

انتهای پیام