آزادگان سرافراز در دوران اسارت و در برخورد با وقايع محتلف،اصطلاحاتي به كار مي‌بردند كه نشاندهنده وضعيت اردوگاه‌ها بود. سرويس فرهنگ و حماسه خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) به نمونه‌هايي از اين اصطلاحات اشاره مي‌كند.

                                                         چلو كابل

كنايه از شكنجه كه در محاوره به عنوان مزاج به كار برده مي‏شد.

                                                         چلودرخت

در اردوگاه غذايي از برنج و برگ چغندر تهيه مي‏شد كه اكثر اوقات شاخ و برگ درخت نيز در آن به چشم مي‏خورد، بدين جهت به اين غذا اصطلاحاً «چلو درخت» مي‏گفتند.

                                                   چهار راه پلنگي

به محلّي در اردوگاه موصل 2 گفته مي‏شد، زيرا يكي از افسران عراقي كه هميشه لباس پلنگي به تن داشت و بدين نام هم مشهور شده بود، در آنجا مي ايستاد و اقدام به ضرب و شتم اسرا مي كرد.

                                                  چهار راه صمّون

به چهار راهي گفته شد كه ماشين توزيع نان در آنجا مي‏ايستاد و نانهاي صمّون را بين اسرا توزيع مي‏كرد.

                                                        چهارپايان

در نامه‏هاي آزاده‏ها به خانواده‏هايشان، اصطلاح چهارپايان به تانکها و نفربرهاي دشمن اطلاق مي‏شد و در خود اردوگاه هم منظور از «چهارپايان»، نظاميان و نگهبانان بعثي بودند.

                                                            چهل تكه

كنايه از لباسهاي دوران اسارت بود كه تعداد وصله‏هاي آن‏ گاه بسيار زياد مي‏شد.

                                                         چهل قوطي

نايه‏اي بود از عمليات منافقين موسوم به«چهل چراغ» كه در اردوگاه رايج شده بود.

                                                         حاجي مرغي

اسم مستعار يكي از برادران آزاده بود كه به ظاهر از مرغ بدش مي‏آمد.

                                                           حبّانه

حبّانه به ظرف سفالي نسبتاً بزرگي گفته مي‏شد كه ظرفيت60 ليتر آب را داشت. برادران آزاده از اين ظرف جهت نگهداري آب آشاميدني استفاده مي كردند. چنانچه بعضي از مواقع اين ظرف مي‏شكست - كه عمدتاً هم به دليل تهاجم و ضرب و شتم بعثي‏ها اين حادثه اتفاق مي‏افتاد- عراقيها 5 دينار ازحقوق مجموع اسراي آسايشگاه كسر مي‏كردند و يك حبّانه‏ي ديگر مي‏آوردند.

لقبي بود كه به بعضي ازآزادگان مسن داده مي‏شد. در يكي ا ز اردوگاهها شخصي به نام عمو يدالله اهل اروميه و معروف به «حبيب» بود. او به دليل كهولت سن زودتر از سايرين آزاد شد و چند ماه پس از آزدي دار فاني را وداع گفت.

                                                           حديقه

به باغچه‏اي كه در آن توسط جمعي از اسرا سبزي كاشته مي‏شد و در محوّطة اردوگاه قرار داشت، «حديقه» مي‏گفتند.

                                                          حرامي

كنايه از سربازان عراقي.

                                                      حرس مهربان

«حرس» در زبان عربي به نگهبان گفته مي‏شود. در بين نگهبانان عراقي سربازي بود كه هنگام سيلي زدن به صورت برادران آزاده، مي‏خنديد و به همين دليل در بين بچّه‏ها به «حرس مهربان» معروف شده بود.

                                                        حسن چوپان

لقب يكي ديگر از سربازان عراقي بود كه در اردوگاه به «حسن چوپان» شهرت پيدا كرده بود.

                                                        حسن گاليه

يک روز عراقي‏ها از برادر آزاده حسن رفسنجاني خواستند که به امام توهين کند امّا چون با ممانعت او روبرو شدند، وادارش کردند در سرماي زمستان داخل حوض آب برود و بعد از اين که از حوض بيرون آمد گفت بسم الله الرحمن الرحيم، و دوباره پريد داخل حوض. از آن پس به خاطر اين پافشاري و نحوه انجام آن، بچّه‏ها به او «حسن گاليله» مي‏گفتند.

به آرايشگر اردوگاه «حلّاق» گفته مي‏شد. هر دو ماه يك بار تراشيدن سر با تيغ در اردوگاه اجباري بود. با آمدن صليب سرخ به اردوگاه، يك ماشين دستي و قيچي و يك آينة كوچك به حلّاق تحويل داده شد.

                                                        حلقة ارادت

در شكنجه‏هاي عمومي وقتي سربازان عراقي بي‏هدف همه را مورد حمله قرار مي‏دادند گروهي ازبرادران، پيش‏نماز و يا فرد خاصي را در ميان مي‏گرفتند و از كتك خوردن وي جلوگيري مي كردند. به اين حلقة محافظ، «حلقة ارادت» گفته مي‏شد.

                                           حلواي اسارتي (شيريني اسارتي)

نوعي حلوا بود كه دراسارت به روش عجيبي ساخته مي‏شد. طريقة درست كردن اين حلوا از اين قرار بود: ناني كه بين اسرا توزيع مي‏شد اغلب خمير و غير قابل استفاده بود. بچّه‏ها اين نانها را مي‏گذاشتند تا خشك شود، بعد آنها ار مي كوبيدند و از الك رد مي‏كردند و در نتيجه آردي به دست مي‏آمد كه در مناسبتهاي مختلف آن را سرخ مي‏كردند و رويش مربّايي كه با آب و شكر درست شده بود مي‏ريختند تا به صورت حلوا يا نوعي شيريني در مي‏آمد و به آن «حلواي اسارتي» يا «شيريني اسارتي» مي‏گفتند.

                                                     حلواي سياسي

وقتي عراقيها از نيّت اسرا مبني بر ساختن حلوا به منظور گراميداشت ياد شهداي22 بهمن مطلع شدند، گفتند اين حلوا سياسي است، و ازآن پس اصطلاح «حلواي سياسي» رايج شد.

                                                   حلواي شب جمعه

از خميرهاي نان، بعد از خشکاندن و آرد کردن، بچه‏ها نوعي حلوا درست مي‏کردند که معمولاً شبهاي جمعه بين برادران توزيع مي‏شد و اين در حقيقت نوعي ارتباط پنهاني بين اسرا و ملت بود که شبهاي جمعه بر مزار شهيدان حضور به هم مي‏رسانند.

انتهاي پيام