به گزارش ایسنا، دکتر عباس استاد تقی‌زاده، مدیر گروه و عضو هیات علمی دپارتمان سلامت در حوادث و بلایای دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران در بیست و ششمین نشست از مجموع جلسات ماهیانه گفت و شنود با عنوان "شهر سازگار با تغییر اقلیم: چالش‌ها و راهکارها" که به صورت آنلاین برگزار شد، تغییر اقلیم را شبکه پیچیده‌ای از عوامل اقتصادی، اجتماعی، جهانی شدن و توسعه شهرنشینی دانست که مخاطراتی را ایجاد کرده است.

وی مهمترین موضوع در تغییر اقلیم را ایجاد "جزایر گرمایی" در شهرها دانست و اظهار کرد: موضوع تغییر اقلیم و اثرات آن بر روی شهرها ۲۰۰ سال قبل از سوی دانشمند انگلیسی مطرح شد و اعلام کرد به دلیل افزایش سطحی که در شهرها ایجاد می‌شود، نه به دلیل اقلیم، بلکه به دلیل ایجاد "جزایر گرمایی" میزان دمای شهرها نسبت به روستاها بالاتر است.

تقی‌زاده، توسعه شهرها و رشد و افزایش شهرنشینی را از عوامل دیگر تغییر اقلیم نام برد و یادآور شد: برای اولین بار در دنیا در سال ۲۰۰۸، ۵۰ درصد از جمعیت دنیا (نیمی از جمعیت کشورهای دنیا) در شهرها زندگی می‌کردند و پیش بینی می‌شود این میزان تا سال ۲۰۳۰ به ۶۰ درصد خواهد رسید و این در حالی است که بر اساس آخرین آمار نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ میزان شهرنشینی در ایران ۷۲ درصد است که این عدد نشاندهنده آن است که از آمارهای متوسط جهانی در زمینه شهرنشینی جلوتر هستیم.

وی اضافه کرد: در کنار این وضعیت شهرنشینی، تا سال ۲۰۵۰ تعداد ۲.۵ میلیارد نفر به جمعیت دنیا اضافه خواهد شد و بر اساس دیدگاه تغییر اقلیم، ۴۰ درصد گازهای گلخانه‌ای تولید شده در شهرها بنا بر دلایلی چون توسعه حمل و نقل شهری و سیستم‌های گرمایشی است.

توسعه شهر و شهرنشینی

مدیر گروه و عضو هیات علمی دپارتمان سلامت در حوادث و بلایای دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه شهرها خطرات جدی در حوزه تغییر اقلیم ایجاد می‌کنند، ضمن آنکه آسیب پذیرتر هستند، یادآور شد: در سال ۲۰۱۰ نقشه جهانی تولید کلی CO۲ در دنیا به تفکیک کشورها ترسیم شد که بر اساس آن رابطه منطقی میان صنعتی شدن و میزان تولید CO۲ وجود دارد، به این معنا هر چقدر شهرها صنعتی‌تر شوند، تولید این گاز گلخانه‌ای بیشتر است.

 تقی‌‎زاده با بیان اینکه رابطه‌ای میان صنعتی شدن و شهرنشینی نیز وجود دارد، یادآور شد: بر اساس این نقشه جهانی ایران یکی از کشورهای تولیدکننده گاز CO۲ است که به دلیل فروش نفت و همچنین تبدیل شدن ایران به کشور در حال توسعه است.

وی اضافه کرد: در کنار این نقشه جهانی اتفاق دیگری رخ داد که بسیار گول زننده است، چرا که برخی از اوقات نقشه ذیل را ارائه می‌دهد که در آن میزان تولید گاز گلخانه‌ای CO۲ بر اساس جمعیت را نشان می‌دهد که مشاهده می‌شود کشورهایی مانند امریکا در وضعیت قرمز قرار دارد یعنی میزان تولید گاز CO۲ به عنوان عامل اصلی تغییر اقلیم در این کشور زیاد است.

وی اضافه کرد: ولی کشورهایی مانند هند و چین که عمده تولید CO۲ را دارند، وضعیت بهتری دارند چون جمعیت بیشتری را دارند؛ چرا که وقتی سرانه تولید CO۲ بر حسب جمعیت محاسبه می‎شود، به دلیل جمعیت زیادی که این کشورها دارند، وضعیت بهتر خواهد شد.

تقی‌زاده با تاکید بر اینکه باید حواسمان باشد که مواردی را تحلیل می‎‌کنیم، اضافه کرد: دو استراتژی مهم برای کاهش اثرات تغییر اقلیم " Mitigation (کاهش عوامل ایجاد کننده تغییر اقلیم)"، از طریق استفاده بیشتر از انرژی‌های تجدیدپذیر و "سازگاری" وجود دارد.

وی ادامه داد: همانطور که تغییر اقلیم در طول دهه‌ها ایجاد شده است، اگر از همین امروز آغاز کنیم، اثرات آن در دهه‌های آینده بروز خواهد کرد.

تقی‌زاده اقداماتی نظیر ایجاد جنگل‌های طبیعی و مصنوعی، تغییرات در کاربری اراضی و اقدامات در جهت افزایش سازگاری را از جمله رویکردهای سازگاری با محیط زیست نام برد و یادآور شد: در کنار این دو استراتژی مهم، رویکرد "حفظ منابع طبیعی" چون آب، خاک و معادن و همچنین سرمایه‌های دریایی برای ما مهم است، چون اکوسیستم یک مجموعه در همه پیچیده شبکه‌ای است که ایجاد تغییر و دستکاری در هر کدام از آنها بر روی سایر اجزای این مجموعه اثرگذار است.

راهبردهای سازگاری با محیط زیست

مدیر گروه و دپارتمان سلامت در حوادث و بلایای دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران با طرح این سوال که استراتژی کشور برای سازگاری با محیط زیست چیست، به انجام مطالعاتی در این زمینه در این دانشگاه اشاره کرد و گفت: نتایج این مطالعات یک ماه قبل در یکی از مجلات دانشگاه علوم پزشکی تهران منتشر شد که در آن ۵ استراتژی اصلی برای جامعه ایرانی پیشنهاد کردیم.

وی "آموزش‌های عمومی"، "مشارکت"، "فعالیت‌های میان بخشی"، "توسعه حاکمیت و مدیریت تغییر اقلیم" و "توسعه مکانیزم حفاظت از منابع طبیعی" را استراتژی‌های پنجگانه کشور در زمینه سازگاری با محیط زیست عنوان کرد و یادآور شد: هدف این مطالعات شناخت تعاریف و مفهوم شهرهای سازگار با تغییر اقلیم، تعیین مؤلفه‌های شهرهای سازگار، شناخت حیطه‌های شهرهای سازگار با تغییر اقلیم و شناخت چالش‌های تحقق شهرهای سازگار بوده است که برای این منظور ۶ هزار سند علمی مورد مطالعه قرار گرفت و از این تعداد ۲۷۴ سند برای ادامه این مطالعات انتخاب شد.

وی با بیان اینکه در این مطالعات به ۱۸ تعریف در زمینه شهرهای سازگار با تغییر اقلیم دست یافتیم، اضافه کرد: در نهایت به این تعریف شهر سازگار با تغییر اقلیم رسیدیم که "سازگار شهر با تغییر اقلیم عبارت است از توانایی شهر در ثبات، پایداری، توانمندی، بهره‌وری، انعطاف‌پذیری و دگرگونی در برابر تغییر اقلیم از طریق استفاده بهینه از منابع و ظرفیت‌سازی و فرصت سازی".

این محقق حوزه تغییر اقلیم در حوزه سلامت، "آموزش محوری"، "اقتصاد کم کربن"، "مدیریت غیر متمرکز"، "نوآوری"، "دانش محوری"، "مشارکت ذی نفعان"، "مدیریت مؤثر منابع" و "آینده نگری" را از ویژگی‌های شهر سازگار با تغییر اقلیم دانست.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه در این زمینه راهکارهای دهگانه پیشنهاد شده است، گفت: بر اساس نتایجی که از این مطالعات به دست آمد، ۱۰ راهکار برای تحقق شهرهای سازگار ارائه کردیم که به این شرح است:

آموزش و اطلاع رسانی
سیاست‌گذاری
توسعه تحقیقات و پژوهش
برنامه‌ریزی و اجرا
پایش، ارزیابی و ارزشیابی
راهکارهای اجتماعی-فرهنگی
راهکارهای اقتصادی
راهکارهای سلامت
راهکارهای معماری
اقدامات زیست محیطی.

انتهای پیام