استاد دانشکده تربیت بدنی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی گفت: "هوش حرکتی" یکی از اجزای چند گانه هوش "هوارد گاردنر" است که به وسیله ورزش و تحرک می توان آن را تقویت کرد.

دکتر فرشید طهماسبی در گفت و گو با خبرنگار علم ورزش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) درباره هوش حرکتی اظهار کرد: بر اساس فرضیه های کلاسیک و قدیمی در حوزه روان شناسی، هوش به عنوان یک توانایی یا ظرفیت حل مساله تعریف می شد و بر این اساس آزمونهایی طراحی و اجرا شد که عمدتا بر یکی از ابعاد هوشی تمرکز داشتند، به عنوان مثال آزمونهای هوش "بینه" و "ریون" که هنوز هم متداول هستند، مبنای ریاضیاتی و محاسباتی دارند و میزان هوش افراد رده های مختلف سنی را عمدتا بر اساس توانایی حل مسائل ریاضیاتی و ارتباطی تعیین می کنند.

وی ادامه داد: استفاده از این آزمون ها منجر به نتایج گمراه کننده ای شد؛ چون این آزمون ها صرفا یک یا حداکثر دو متغیر محدود و معدود نظیر حافظه یا قدرت حل مسائل ریاضیاتی را مورد سنجش قرار می دادند و تاکیدی بر سایر ظرفیتهای شناختی تشکیل دهنده هوش نداشتند. خانواده ها نیز چون در بحث هوش اطلاعات بسیار کمی دارند به‌ دلیل تاثیرپذیری از فضای به وجود آمده، افراد باهوش را کسانی می دانند که قابلیت یادگیری دروسی مثل ریاضی را بیشتر از سایرین دارند، بنابراین در سنجش و اندازه گیری قابلیت های هوشی فرزندانشان دچار اشتباه می شوند.

این استاد دانشگاه همچنین به سایر ابعاد هوشی اشاره کرد و گفت: نظریه ای که توسط گاردنر مطرح شد هوش را شامل ابعاد مختلفی می داند که عبارت از هوش دیداری(فضایی)، کلامی(زبانی)، منطقی(ریاضی)، حرکتی(بدنی-جنبشی), موسیقیایی(ریتمیک)، درون فردی، برون فردی و اخیرا هوش طبیعت گرا می شود. در این میان، افرادی که از هوش حرکتی بالایی برخوردارند توانایی دستکاری اشیاء به صورت لمسی و حرکتی را بیشتر از سایر افراد دارند و تمایل دارند که از نحوه درست شدن اشیاء و چگونگی کارکردن آنها سر در بیاورند. معمولا ورزشکاران، جراحان، معماران، مجسمه سازان و خیاط های برجسته از هوش حرکتی بالایی برخوردارند.

طهماسبی درباره رابطه بین ورزش و هوش هم تصریح کرد: بر اساس نظر متخصصان حوزه روان شناسی، برخورداری از هوش نیمی ژنتیکی و نیمی محیطی است، بر این اساس هوش علاوه بر ذاتی بودن می تواند از محیط هم تاثیر بپذیرد. یکی از عوامل محیطی مهم تاثیر گذار بر هوش، ورزش و تحرک است، که این عامل نه تنها باعث تقویت هوش حرکتی افراد می شود بلکه سایر ابعاد هوشی را هم تحت تاثیر قرار می دهد. به عنوان مثال رشته های توپی-ادراکی و حرکتی، هوش موسیقیایی یا ریتمیک را با دریبل زدن، درون فردی را با کنترل هیجانات، برون فردی را از طریق برقراری ارتباط با مربی و هم تیمی هایش، کلامی را با ارتباط کلامی با دیگران،و دیداری را با مشاهده صحنه های متنوع و پویا، هنگام انجام ورزش تقویت می کند. هوش طبیعت گرا نیز از طریق تجربه محیط های طبیعی نظیر کوه، چمن، کویر، و سایر مظاهر طبیعی قابل توسعه و پیشرفت است.

وی افزود: نتایج تحقیقات عصب شناختی نشان می دهند، افرادی که ورزش می کنند نواحی خاصی از قشر مغزشان ضخیم تر و گسترده‌تر است و طبیعتا وقتی مغز چنین حالتی را تجربه می کند، ظرفیت بیشتری برای کنترل و اجرای سایر فعالیت ها دارد. هر فعالیتی که حرکت آگاهانه و ارادی (مثل انواع ورزشها، بازی ها یا پانتومیم)، لازمه آن باشد، در تقویت ابعاد مختلف هوشی فرد و به‌ویژه هوش حرکتی موثر است.

طهماسبی در پایان خاطرنشان کرد: والدین محترم در کنار ثبت نام فرزندانشان در کلاس های تئوری و کلاسهای تقویتی مربوط به المپیادهای ریاضی، فیزیک و شیمی که منجر به رشد یک بعدی بچه ها می شود، بهتر است به منظور تقویت همه ابعاد رشدیکودکانشان، آنها را به شرکت در فعالیت های حرکتی و ورزشی (البته زیر نظر متخصصان دارای صلاحیت) ترغیب کنند؛ چرا که تقویت ابعاد مختلف هوشی نه تنها باعث تندرستی افراد می شود، بلکه در پیشرفت تحصیلی و دستیابی به موفقیت های درسی هم موثر خواهد بود.

انتهای پیام