به گزارش ایسنا، روزنامه شهروند در ادامه نوشت: «این که ماجرا از کجا شروع شد، باید به سومین سفر سلطان صاحبقران به فرنگستان نظر افکنده و پول ‏فراوانی را که طی این سیاحت بر باد رفت، مد نظر قرار دهیم.

در تاریخ بیست‌وچهارم فروردین ١٢٦٨ خورشیدی مطابق با سیزدهم آوریل ‏‏۱۸۸۹ میلادی، جناب ناصرالدین شاه قاجار از مسیر روسیه رهسپار بریتانیا شد. سفری که کارچاق کن آن کسی نبود جز  ‏صدراعظم یعنی امین‌السطان که همان جا یعنی در انگلستان برای جبران پول هدر رفته ملت به صرافت افتاد امتیاز انحصاری ‏خرید، فروش و توزیع توتون و تنباکو را به شخصی انگلیسی و «ماژور تالبوت» نام واگذار کند. تصمیمی که هجدهم اسفند ‏‏١٢٦٩ خورشیدی عملی و امتیاز تجارت توتون و تنباکو برای ٥٠‌سال به تالبوت اعطا شد. ماژور تالبوت که برای تحقق این ‏قرارداد هزاران لیره صرف رشوه به مسئولان دولت وقت از امین السلطان صدراعظم گرفته تا حتی شخص شاه کرده بود، ‏متعهد شد در ازای این قرارداد شیرین، سالی ١٥‌هزار لیره استرلینگ به اضافه یک‌چهارم از سود خالص را در وجه خزانه ‏دولت ایران یا در واقع شخص ناصرالدین شاه پرداخت کند. شاهی که برای هر سفر خارجی نیازمند وام گرفتن از بانک‌های ‏روس و انگلیس بود حالا با این عایدی سرشار می‌توانست سالی سه بار راهی اروپا شود و به واقع این که تصمیم فوق چه ‏بلایی بر سر ٢٠٠‌هزار فعال صنعت توتون و تنباکو در ایران خواهد آورد از کمترین اهمیت ممکن برای دربار ایران ‏برخوردار بود.

همان‌ طور که پیش‌بینی می‌شد درز اخبار مربوط به این حاتم‌بخشی ملوکانه حساسیت جامعه را برانگیخت و ‏مانند همیشه صدای روحانیون شیعه قبل از همه اقشار و اصناف دیگر به آسمان برخاست. اِعمال فشار امین‌السلطان برای ‏ترساندن معارضان قرارداد رژی، با تهدید یکی از علمای مخالف قرارداد به نام میرزاحسن آشتیانی به نفی بلد وارد مرحله ‏تازه‌ای شد. نتیجه این تهدید تصمیم برخی علما به بست نشستن در حرم حضرت عبدالعظیم (ع) بود، اما امین‌السطان که ‏می‌دانست چشم شاه با طمع دستیابی به عایدات هنگفت رژی کور شده است تصمیم به مقابله با بست‌نشینان و اعتصابیون ‏گرفت. این میان تنها چیزی که صدراعظم قلدر و شخص ناصرالدین شاه حتی تصورش را هم نمی‌کردند صدور فتوایی از ‏شهر سامرا مبنی بر حرام بودن استعمال توتون و تنباکو توسط ایرانیان بود. فتوایی که میرزای شیرازی و به صورتی ‏موجز و مختصر در قالب این جملات «بسم‌الله الرحمن الرحیم. الیوم استعمال تنباکو و توتون بای نحو کان در حکم محاربه با ‏امام زمان علیه‌السلام است» صادر شد و ظرف مدتی کوتاه بساط رژی را از ایران جمع کرد.

اخبار مربوط به شکستن ادوات ‏استعمال تنباکو توسط مردم تا زمانی که زنان حرمسرا از چاق کردن قلیان استنکاف کردند توسط ناصرالدین شاه باور نشد. ‏در نهایت شاه که متوجه جدی بودن قضایا شده بود با نوشتن دستخطی از امین‌السلطان خواست به گونه‌ای که نه ملت و نه ‏دولت متضرر شوند عذر رژی را بخواهد.»

انتهای پیام