رضا شاه پهلوی
-
/دروازه تاریخ/
جنگ مغلوبه رژیم پهلوی در سربازخانه‌ها
رژیم پهلوی که از دوره پهلویِ پدر اعزام طلاب و روحانیون جوان به سربازی را دستمایه فشار به حوزه‌های علمیه کرده بود در اردیبهشت ۱۳۴۲ نقاب از چهره انداخت و تهدیداتش را عملی کرد اما با تدبیر و هوشیاری امام خمینی و همراهی طلاب، پادگان‌ها و سربازخانه‌ها به کانون افشای سیاست‌های ضد دینی و ضد ایرانی محمدرضا شاه تبدیل شد.
-
نام های پارسی باستان چه زمانی از تقویم رسمی ایران حذف شد؟
پنجمین دوره مجلس شورای ملی به طرحی رای داد که بر اساس آن ضمن حفظ سالروز هجرت پیامبر از مکه به مدینه به عنوان مبنای محاسبه تاریخ شمسی، نام ماه‌های تقویم از نام های پارسی باستان به نام‌های فعلی تغییر یافت.
-
گران‌ترین خودرو زیر پای رضاشاه
حدود ۹۴ سال پیش، وقتی رضاشاه پهلوی دنبال یک خودرو متفاوت بود، رئیس بانک پهلوی به کمپانی لیموزین «پیرس ارو» در آمریکا سفارش ساخت اتومبیلی را داد که بهای آن ۳۰ هزار دلار شد و روزنامه نیویورک به آن لقبِ «مجلل‌ترین مَرْکَب اربابان تخت طاووس در طول تاریخ» را داد، اما این خودرو اکنون کجاست؟
-
/دروازه تاریخ/
احیای فیضیه؛ اقدام بزرگِ «روح‌الله»
امام خمینی بنیانگذار نظام جمهوری اسلامی بیان کردند: «اگر مرحوم حاج شیخ در حال حاضر بودند، کاری را انجام می‌دادند که من انجام دادم.» و تأسیس حوزه علمیه در آن روز از جهت سیاسی کمتر از تأسیس جمهوری اسلامی در ایرانِ امروز نبود.
-
/دروازه تاریخ/
شیوه رضاشاه برای جاسوسی از مخالفان
سال‌ها قبل از تاسیس ساواک و واحد تجسس در رکن دوم ارتش شاهنشاهی، در چهارمین سال سلطنت رضاشاه برای راپورت منتقدان و مخالفان رژیم پهلوی، تجسس مخفیانه از اشخاص، بررسی دفاتر و پرونده‌ها در دستگاه‌های دولتی و پیگیری مأموران مخصوص رضاشاه برای رسیدگی به شکایت‌های مطرح‌شده، ساختاری شکل گرفت که تفتیشیه مملکتی و وظیفه مأموران مملکتی نام گرفت.
-
۴ نسل طبابت و داستان خانه‌ای که «بیمارستان» شد
محمدحسین لقمان ادهم (لقمان‌الدوله) ملقب به «فخرالاطبا» فرزند میرزا زین‌العابدین لقمان الممالک بود که سال ۱۲۵۸ خورشیدی (۱۴۴ سال قبل) متولد شد؛ پزشکی که با نگاهی به شجره‌نامه خانوادگی او، می‌بینیم شغلی میراثی را برای خود برگزیده است؛ چراکه پدر، پدربزرگ و پدرِ پدربزرگ او و البته خود وی نیز از پزشکان دربار قاجار و در واقع ۴ نسل از یک خانواده، پزشک ۴ شاه قاجار بودند؛ اما موضوعی که هنوز هم نام او را بر سر زبان‌ها نگه داشته، تاسیس بیمارستانی است که این روزها در گذر از ۷۵ سالگی همچنان خدمت‌رسان مردم است.
-
ازدواج؛ آسان و آسمانی/ ۹
احداث خوابگاه متأهلی در دانشگاه زمینه ساز ترویج ازدواج
معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه گلستان با اشاره به تحصیل بیش از ۵۳۰ دانشجوی متاهل در دانشگاه گلستان بر ضرورت احداث خوابگاه متاهلی دانشجویی در این دانشگاه و سایر دانشگاهها برای ترویج فرهنگ ازدواج تاکید کرد.
-
چشم خوره قزاقِ کودتاگر در تهران
ثمره تبانی سفارت انگلیس در تهران کودتای سیاسی – نظامی سید ضیاء و رضا خان میرپنج در زمستان یک سده پیش بود. کودتاگران پس از فتح تهران با زهر چشم از مقامات سیاسی مردم شهر را هم مجبور به سکوت و حرف‌شنوی کردند و شد آنچه آیت‌الله سید حسن مدرس و دکتر محمد مصدق و برخی شخصیت‌های سیاسی عصر قاجار هشدار دادند.
-
معمار روابط ایران و روسیه کیست؟
پایان‌بخش ده‌ها سال جنگ و خونریزی و غارتِ تزارها در روسیه، با به جوش آمدن خون بلشویک‌های کمونیست و انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ رقم خورد. با تسلط لنین بر روسیه روابط استعماری و تجاوز گاه و بی‌گاه همسایه شمالی به ایران، متوقف شد. لنین پس از رسیدن به قدرت گفت: «ما اعلام می‌کنیم که عهدنامه سری – قرارداد سن‌پترزبورگ ۱۹۰۷ - راجع به تقسیم کشور ایران محو و پاره شد و همین که عملیات جنگی خاتمه یابد، قشون روس از ایران خارج می‌شود و حق تعیین مقدرات ایران به دست ایرانیان تأمین خواهد شد.»
-
سرنوشت بیمارستانی که طبیب مخصوص دو پادشاه تاسیس کرد
نخستین بار به دنبال سفر قاجارها به فرنگ ایده شکل‌گیری مریضخانه در ایران شکل گرفت؛ روندی ادامه‌دار که سرانجام منجر به شکل‌گیری ایده ساخت بیمارستانی مخصوص زنان شد تا به این ترتیب نخستین مریضخانه تخصصی نسوان در اواخر قاجاریه افتتاح شود؛ بیمارستانی که اکنون در گذر از یک قرن فعالیت، این روزها با عنوان نام موسس خود "دکتر امیرخان امیراعلم" تحت عنوان بیمارستان تخصصی گوش و حلق و بینی شناخته می‌شود...
-
مُفتِش‌هایی که راپورت کارمند می‌دادند
پهلویِ پدر برای تسلط بر عملکرد کارمندان و کارکنان وزارتخانه‌ها، دستگاه‌ها و سازمان‌های اجرایی، شبکه‌ای از مفتشین دولتی را راه انداخت تا راپورت عملکرد کارمندان را به مقامات مافوق بدهند، پرس‌وجوهای مخفیانه از مخالفان و منتقدان را انجام دهند و در صورت نیاز ماموران مخصوص شاه را برای رسیدگی به مسائل دستگاه‌های اجرایی اعزام کنند.
-
فرجام سیدِ طلبه و فداییان اسلام
نویسنده کتاب «شیعه‌گری» در سال ۱۳۲۴ برداشت‌های مغرضانه‌ای از احکام اجتماعی و فقهی اسلام و جایگاه روحانیت منتشر و بر نظر خود پافشاری کرد و موجبات ناراحتی عمیق جامعه روحانیون و متدیان هم‌عصر خود شد. علامه امینی نویسنده کتاب را مرتد اعلام کرد و سید مجتبی میرلوحی داوطلب اجرای حکم الهی درباره نویسنده شد.
-
فرجام تاریکخانه «بیداری»
چراغِ لژ فرانسوی «بیداری» به فاصله دو ماه از مرگ مظفرالدین شاه در زمستان ۱۲۸۵ و در اوائل سلطنت محمدعلی شاه با عضوگیری از دربار و چهره‌های سرشناس فرهنگی، سیاسی، نظامی و اقتصادی روشن شد، اما در پی کودتای سوم اسفند سید ضیاءالدین طباطبایی و رضا خان میرپنج در سال ۱۲۹۹ به تدریج رو به خاموشی گذاشت و در سال ۱۳۰۲ به کلی از فروغ افتاد.
-
«مظفر» بر قلاب عقاب سر سفید
از ۲۷ سالگی خدمات بی‌شماری برای امپراتوری انگلیس و سیاستمداران آمریکایی و دربار محمدرضا پهلوی انجام داد، حتی کودتای سیاسی - نظامی ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و ساقط کردن دولت محمد مصدق را عروسک‌گردانی کرد و نظام حزبی متکی بر حزب توده و کمونیست‌های شوروی در ایران را با همه سختی‌هایش به زیر کشید و احزاب انگلیسی و آمریکایی‌ها را میدان‌دار حوادث دهه‌های ۱۳۳۰ تا ۱۳۵۰ ایران کرد و قانون ملی شدن صنعت نفت ایران را به محاق برد؛ اما به دلیل انواع زیگزاگ‌های سیاسی و بی‌وفایی‌اش به اصول مانع از اعتماد روباه پیر و عقاب سر سفید و دربار پهلوی شد.
-
مقصد اولین پرواز مسافری نظامیان ایران کجا بود؟
اولین پرواز مسافری خارجی ایران که حامل نظامیان کشورمان بود، پنج ماه بعد از سفر ۳۸ روزه پهلویِ پدر به ترکیه، در پاییز ۱۳۱۳ به مقصد آنکارا انجام شد در حالی که نخست وزیر تازه شاه شده ایران، هفت سال قبل‌تر در مهر ۱۳۰۶ گرفتار بدگمانی و رفتار غیردوستانه مصطفی کمال آتاترک رهبر جمهوری ترکیه شده بود.
-
قتل تاج‌الشعرا به دست آمپول‌زن جانی
یک جانیِ آمپول‌زن، آمپول انژکسیونش را پر از هوا کرد و در بدن تاج‌الشعرا فرو برد و خون‌سرد در رگش تزریق کرد و چند لحظه بعد یک پای شاعرِ آزادهِ لب‌دوخته از تخت آویزان شد و چشمانش به سقف اتاقِ حمامِ زندان قصر سفید شد و دیگر نفسش بالا نیامد و جان به جان آفرین تسلیم کرد.
-
سنگ‌تمام آیت‌الله
در واکنش به دستگیری شش نفر از مراجع و علمای بزرگ کشور توسط سازمان اطلاعات و امنیت کشور - ساواک - آیت‌اللهِ مشهدی شرکت مردم در بیست و یکمین دوره انتخابات مجلس شورای ملی را شرعا و عقلا جایز ندانست. او آبرو و اعتبارش را به میدان آورد و سید حسن طباطبایی قمی، بهاءالدین محلاتی، مجدالدین محلاتی، سید روح‌الله موسوی خمینی، سید عبدالحسین دستغیب و سید عبدالکریم هاشمی‌نژاد را از زندان پهلوی آزاد کرد.
-
عاقبت شیخِ اصفهانیِ معترض به خدمت اجباری
حرم فاطمه معصومه (س) در قم شاهد دو تحصن و بست‌نشینی بزرگ از سوی مراجع و علمای بزرگ در دو سلسله پادشاهی ایران بود با این تفاوت که یک بست‌نشینی موجب امضای قانون مشروطه به دست مظفرالدین شاه قاجار و تغییر تاریخ سیاسی و اجتماعی کشورمان شد اما بست‌نشینی دوم بعد از ۱۰۴ روز مقاومت با مرگ مشکوک رهبر تحصن‌کنندگان با شکست روبرو شد و رضا شاه پهلوی بغض و کینه عمیق‌تری نسبت به روحانیون کشور پیدا کرد.
-
کاری که اطلاعات ارتش شاه کرد
رضا شاه پهلوی پس از کودتای نظامی - سیاسی علیه احمد شاه قاجار و برای تحکیم پایه‌های قدرتش در ایران اداره‌ای جاسوسی و اطلاعاتی در اداره دوم ستاد بزرگ ارتش‌تاران تاسیس کرد و مدتی بعد نامش را به اداره رکن دوم ستاد ارتش تغییر داد. این اداره ضد جاسوسی و ضد اطلاعاتی بعد از اخراج او از ایران توسط انگلیسی‌ها و پیوستن ایران به سازمان پیمان مرکزی به اداره اطلاعات ارتش ارتقاء یافت.
-
مقتول در پیکان آبی
با حضور در هیات‌های مذهبی عصر پهلوی راهش را انتخاب کرد و با الهام از ایمان و باور سید مجتبی نواب‌صفوی به جمع یاران این روحانی انقلابی پیوست. با رحلت آیت‌الله بروجردی، در صف مقلدان و یاران درجه یک سید روح‌الله موسوی خمینی درآمد و او را مرشد خود برگزید. برای منسجم کردن نیروهای انقلابی و مبارز از بستر هیات‌های مذهبی استفاده کرد و با تولد هیات‌های موتلفه اسلامی، مبارزه با رژیم پهلوی را تئوریک و عملیاتی پیش برد. به عنوان محافظ شخصی و مدیر اجرایی بیت امام خمینی در نوفل‌لوشاتو ایفای نقش کرد و در آخر در تهران به دست گروهک تروریستی فرقان همراه پسر ۱۹ ساله‌اش در پیکان آبی ترور شد.
-
«بلوای» فرزندِ چهاردهم آقای جعفری در شهر
نام شانزدهمین عضو خانواده آقای جعفری آن چنان در تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران معروف شد که اعضای خانواده‌اش از افشای نسبتِ خونی با او شرم داشتند، همسر و تک پسرش هم او را در فرار به آمریکا، تنها گذاشتند. نام او در فرهنگ مشاهیرِ خیابانی، متراف با الواط، چاقوکش، بزن‌بهادر، لات و جاهل بود. ویژگی منحصر به فرد این شخصیتِ سینه‌چاک و جاهل‌مسلک، بلوایی است که علیه دکتر محمد مصدق و دولت او در شهر راه انداخت.
-
طعم تلخ فرار با «ملکه»
در همکاری نزدیک با سرویس جاسوسی ام آی سیکس و سیا و در اقدامی غیرقانونی محمد مصدق را از نخست وزیری خلع و یکی از افسران بازنشسته ارتش را به عنوان نخست وزیر جدید منصوب کرد و برای در امان ماندن از آثار این تصمیمش از ایران گریخت.
-
ذلت پس از شوکت
با کودتای دربار و بازنشستگان ارتش علیه دکتر محمد مصدق و خلع او از قدرت، نخست‌وزیر کودتا با چراغ سبز محمدرضا شاه پهلوی، قراردادی را تحت عنوان قرارداد کنسرسیوم با مقامات سیاسی و اقتصادی انگلیس، آمریکا، فرانسه و هلند امضا کرد که این قرارداد موقعیت رو به جلوی ایران را به شرایط قبل از تصویب قانون ملی شدن صنعت نفت ایران برگرداند و کشورمان را در همه عرصه‌ها به غرب وابسته‌تر کرد. این نخست‌وزیر کیست؟
-
تذلیل سلطان در غربت
به جز ۱۶ سال اول زندگیش که به کودکی و نوجوانی گذشت بقیه عمرش را در نظام و سلسله مراتب نظامی گذراند. با خصوصیات اخلاقی و نظامی که از خود نشان داد مورد توجه پادشاهی انگلیس قرار گرفت و با هم‌پیمانیِ سید ضیاءالدین طباطبایی، دودمان آغا محمدخان قاجار را پس از ۱۲۹ سال حمکرانی، بازنشسته کرد و خود نیز پس از چهار سال وزیر جنگی، دو سال نخست‌وزیری و ۱۶ سال پادشاهی، تبعید و تذلیل شد.
-
جاسوس شناسنامه‌دار انگلیسی در روزنامه اطلاعات چه کسی بود؟
پس از گرفتن دیپلم و وارد شدن به امور روزنامه‌نگاری در عصر پدر و پسر پهلوی به سیاست انگلستان نزدیک شد و ترقی کرد. باهوش و زرنگ بود و ثروت نزدیک به ۱۰ میلیون دلاریش را به صورت نقد در بانک‌های سوییس و انگلستان و املاک مسکونی‌اش را در سوییس نگهداری کرد اما چاپ یک مقاله علیه شاه پهلوی موجب افسردگی شدید، سکته مغزی و مرگش شد.
-
غریبی علی
هنوز صدای پر حرارتش در فضای حسینیه و موسسه ارشاد و دانشگاه تهران به گوش می‌رسد. آنگاه که از «فاطمه» سخن می‌گفت و هیچ کلامی را رساتر از «فاطمه، فاطمه است» نمی‌دانست. اما جبرِ پهلویِ پسر و دستگاهِ امنیتی تحت فرمانش، در چهل و چهارمین سال زندگیش، او را چنان گرفتار هجران کرد که به جای آرمیدن در آغوش پر مهر وطن، سر بر زانوی غربت، راهی دیار باقی شد.
-
تجلی روح‌الله
روستازاده‌ای آگاه و فقیهی سیاستمدار که از بهار چهارمین دهه زندگیش آگاهی‌بخشی مردم را سرلوحه کارش قرار داد و حاکمِ زمان هوشیارتر از هر وقت دیگری علیه‌اش خروشید و بعد از ۱۴ سال، جنگ مغلوبه شد و سوار بر طیاره خاک وطن را برای همیشه ترک کرد، قدم بر قلوب میلیون‌ها هموطن، جلای وطن کرد و با عظمتی بی‌نظیر در میان حلقه بهتِ ناباورانهِ غم و اندوه میلیون نفری، به خانه ابدی بدرقه شد.
-
«تیمسار» جانش را فدای زندگی نخست‌وزیر کرد
با وجود دریافت وعده پست نخست‌وزیری اما «تیمسار» درخواست محمدرضا شاه برای کودتای ارتش علیه دولت محمد مصدق را رد کرد و حاضر نشد انسانیت و شرافتش را به این وعده بفروشد. او وقتی از نیت پلید شاه و امرای بازنشسته ارتش و اصرارشان بر قتل نخست‌وزیر وقت مطمئن شد، با به خطر انداختن جان خودش، جان دایی همسرش را از مهلکه حتمی مرگ نجات داد.