مظفرالدین شاه
-
به بهانه روز ایمنی حمل‌ونقل
از درشکه تا اتومبیل؛ یک قرن فرهنگسازیِ ناتمام
جابه‌جایی همواره یکی از دغدغه‌های مهم از زمان انسان‌های نخستین که کمتر سبک زندگی یکجانشینی داشتند تا انسان امروزی که پویایی، جزء جدایی‌ناپذیر زندگی‌اش محسوب می‌شود، بوده است. نیازی که پاسخ به آن در ابتدا به مدد حیوانات و بعدتر به واسطه پیشرفت تکنولوژی میسر شد، هرچند این بخش هم با چالش‌های خاص خود از بروز هرج‌ومرج تا گاهی اوقات نبود فرهنگِ کافی روبرو بود.
-
این شاهزاده خانم قاجار اولین وارد کننده تاکسی به تهران بود+ عکس
فخرالدوله اولین فرد وارد کننده تاکسی به تهران بوده و با برقرار کردن سیستم تاکسیرانی درتهران و احداث مسجد فخرالدوله و چند بنای دیگر نام خود را در تاریخ ماندگار کرد.
-
/دروازه تاریخ/
جایگاه «اسکناس» در سپهر اقتصادی ایران
سیر تبادل کالا به کالا و تهاتر کالایی در ایرانِ باستان با ضرب سکه‌های سیاه و اشرفی، وارد فاز جدیدی شد اما ورود کاغذ به عرصه تبادلات پولی ایران، نظام مراودات و تبادلات اقتصادی و پولی کشور را دستخوش دگرگونی قابل توجهی کرد. کشورمان از دوره چهارمین شاه قاجار شاهد چاپ و انتشار پول کاغذی بود.
-
/دروازه تاریخ/
تیغ زدن متفقین در تهران
بعد از باز شدن پای سیاستمداران و سرمایه‌داران روس و انگلیسی به ایران، نظام حکمرانی و شریان‌های صنعتی و اقتصادی کشورمان در طول ۵۸ سال پادشاهی ناصر و مظفر به طور کامل در اختیار آنان قرار گرفت. کارگزاران و دیوانیان قاجار یکی بعد از دیگری با گرفتن رشوه‌های سنگین و واگذاری امتیازات ویژه پای آنان را در ایران محکم کردند. کارگزاران قاجار کار را به جایی رساندند که سال‌ها بعد سران انگلیس، روسیه و آمریکا بدون اطلاع و اجازه شاه در ایران نشست بین‌المللی برگزار کردند.
-
/دروازه تاریخ/
میرزای شاه‌شکار کیست؟
میرزا رضا کرمانی با یک تپانچه روسی ناصرالدین شاه را هنگام ورود به مرقد امام‌زاده حمزه در جوار حرم عبدالعظیم حسنی در شهر ری کشت و به میرزای شاه‌شکار معروف شد. او در دادگاه نتیجه ظلم و ستم فراوان دو نفر را دلیل این اقدامش عنوان کرد. کامران میرزا سومین پسر ناصرالدین شاه و محمداسماعیل خان وکیل‌الملک حاکم زورگوی کرمان. این دو همه هستی میرزا را نابود کردند. با ستمی که کردند معیشت، زن، فرزندان و خانواده میرزا در کمتر از پنج سال از هم پاشید.
-
اتاقی که تاریخ ایران را تغییر داد
سه ساعت مانده به غروب ۱۴ مرداد ۱۲۸۵، پرتو خورشید در تالار آیینۀ «برلیان» شکسته شده است. مظفرالدین‌شاه در تالار ایستاده و در قاب پنجره‌ای رو به حیاط کاخ گلستان، فرمان مشروطه را می‌خواند. حالا ۱۱۷ سال از آن روز گذشته و درهای «اتاق فرمان مشروطه» همزمان با سالگرد مشروطه و پس از مرمت به روی مردم باز می‌شود.
-
سالروز به توپ بسته شدن مجلس
تهران زیر پاشنه های قزاقی لیاخوف
اولین مجلس شورای ملی در ایران روز ۱۸ شعبان ۱۳۲۴ق با حضور مظفرالدین شاه در کاخ گلستان گشایش یافت: «در آن روز بر حسب دعوت رسمی که از طرف مشیرالدوله صدر اعظم شده، مجلسی در عمارت سلطنتی در اتاق برلیان باغ گلستان منعقد وسلام عام به رسم اعیان بزرگ برپامی شود. تمام دوایر دولتی و سفرای خارج با لباس رسمی حاضر می شوند. جمعی از علما و تجار و اعیان حضور بهم می رسانند. صندلی شاه را در وسط اتاق روبروی باغ گلستان گذارده اند. علما یک طرف می نشینند، سفرا طرف دیگری می ایستند و شاهزادگان و وزرا طرف دیگر. شاه ورود می کند. مانند مرده ی متحرک او را به زحمت می آورند روی صندلی سلام می نشانند و این آخرین کرسی اوست…»
-
/دروازه تاریخ/
امتیاز نفت و سرانجام کتابچی و دارسی
شش سال بعد از مرگِ باعث و بانیِ باز شدن پای واسطه‌گران سیاسی و دلالان نفتی و اقتصادی انگلیسی به ایران، نفت سنگین ایران به بازار بین‌المللی عرضه شد و به سرعت باعث افزایش قیمت سهام مالکانش و سود سرشار سهام‌دارانش شد.
-
مسجدالاقصای تهران کجاست؟ | قدیمی‌ترین ساعت پایتخت اینجاست
مسجد مشیرالسلطنه یکی از مساجد قدیمی و زیبای تهران است. مسجدی که توسط مشیرالسلطنه، وزیر خزانه مظفرالدین‌شاه قاجار، ساخته شد. کسی که بعدها نخست وزیر محمدعلی‌شاه قاجار شد و نامش هم زیر ساعت مسجد حک شده است.
-
سرنوشت بیمارستانی که طبیب مخصوص دو پادشاه تاسیس کرد
نخستین بار به دنبال سفر قاجارها به فرنگ ایده شکل‌گیری مریضخانه در ایران شکل گرفت؛ روندی ادامه‌دار که سرانجام منجر به شکل‌گیری ایده ساخت بیمارستانی مخصوص زنان شد تا به این ترتیب نخستین مریضخانه تخصصی نسوان در اواخر قاجاریه افتتاح شود؛ بیمارستانی که اکنون در گذر از یک قرن فعالیت، این روزها با عنوان نام موسس خود "دکتر امیرخان امیراعلم" تحت عنوان بیمارستان تخصصی گوش و حلق و بینی شناخته می‌شود...
-
ماجرای ورود اولین خودرو به ایران چه بود؟
۱۲۲ سال پیش در چنین روزی، مظفرالدین‌شاه قاجار با دو اتومبیل که آنها را از کمپانی «رنو» خریداری کرده بود، از سفر فرنگ به ایران بازگشت تا ایرانیان را وارد یک دوره تاریخی جدید کند؛ حالا بزرگان و ثروتمندان به جای کالسکه یک وسیله نقلیه هیجان‌انگیز داشتند!
-
فرجام تاریکخانه «بیداری»
چراغِ لژ فرانسوی «بیداری» به فاصله دو ماه از مرگ مظفرالدین شاه در زمستان ۱۲۸۵ و در اوائل سلطنت محمدعلی شاه با عضوگیری از دربار و چهره‌های سرشناس فرهنگی، سیاسی، نظامی و اقتصادی روشن شد، اما در پی کودتای سوم اسفند سید ضیاءالدین طباطبایی و رضا خان میرپنج در سال ۱۲۹۹ به تدریج رو به خاموشی گذاشت و در سال ۱۳۰۲ به کلی از فروغ افتاد.
-
مقصد اولین پرواز مسافری نظامیان ایران کجا بود؟
اولین پرواز مسافری خارجی ایران که حامل نظامیان کشورمان بود، پنج ماه بعد از سفر ۳۸ روزه پهلویِ پدر به ترکیه، در پاییز ۱۳۱۳ به مقصد آنکارا انجام شد در حالی که نخست وزیر تازه شاه شده ایران، هفت سال قبل‌تر در مهر ۱۳۰۶ گرفتار بدگمانی و رفتار غیردوستانه مصطفی کمال آتاترک رهبر جمهوری ترکیه شده بود.
-
کاری که عمه احمد شاه با قاجاریه کرد
اطلاع دقیق این شاهدخت قجری از وضعیت سلسله قاجاریه و روحیات نوه برادرزاده‌اش محمدعلی شاه، موجب شد او نقش مراقب و نجات دهنده خاندان قاجار از دست رضا پهلوی را بر عهده بگیرد تا ایل قاجار را از هر آسیب و گزندی از ناحیه خاندان پهلوی در امان نگهدارد.
-
پِرسی با وعده پناهندگی، ارتش و خزانه را خرید
با وعده پناهندگی سیاسی انگلستان و پرداخت رشوه 130 هزار لیره استرلینگ به پادشاه و رییس دولت و جمعی خودمانی، ارتش و خزانه کل ایران را تحت تسلط و نفوذ دولت پادشاهیش درآورد و نشان داد سیاست زر و زور و تزویر چقدر برش و کارایی دارد.
-
عاقبت شیخِ اصفهانیِ معترض به خدمت اجباری
حرم فاطمه معصومه (س) در قم شاهد دو تحصن و بست‌نشینی بزرگ از سوی مراجع و علمای بزرگ در دو سلسله پادشاهی ایران بود با این تفاوت که یک بست‌نشینی موجب امضای قانون مشروطه به دست مظفرالدین شاه قاجار و تغییر تاریخ سیاسی و اجتماعی کشورمان شد اما بست‌نشینی دوم بعد از ۱۰۴ روز مقاومت با مرگ مشکوک رهبر تحصن‌کنندگان با شکست روبرو شد و رضا شاه پهلوی بغض و کینه عمیق‌تری نسبت به روحانیون کشور پیدا کرد.
-
نماینده‌ای که مخالفانش را با گلوله از میدان به در کرد
نماینده مردم تبریز در اولین دوره مجلس شورای ملی برای موفقیت در به کرسی نشاندن طرح‌ها و خواسته‌های سیاسیش در تقابل با کارشکنی‌های محمدعلی شاه قاجار از گلوله و ترور برای از میدان به در کردن مخالفان فکری و سیاسیش استفاده کرد. او کمیته غیرت را راه انداخت و همراهانش بعد از غائله به توپ بسته شدن مجلس شورای ملی و قتل میرزا، کمیته مجازات را جایگزین کمیته غیرت کردند و با شلیک گلوله یا بریدن حلقوم گردن، مخالفان‌شان را از سر راه بر داشتند.
-
باتلاق انگلیس
ایران قدرتمند و مستقل در دوره پادشاهی ۱۲۴ ساله دومین تا هفتمین پادشاه قاجار در شش مرحله به مستعمره‌ای ضعیف با چاههای نفت و گاز غنی برای امپراتوری روسیه و انگلیس تبدل شد. در این مدت شش قرارداد بزرگ بین شاهان ایران و این امپراتوری‌های قدرتمند بسته شد که جز افول قدرت سیاسی، نظامی و اقتصادی ایران نتیجه و حاصلی نداشت.
-
تابلوی مظفرالدین شاه را به ایران می‌توان برگرداند؟
از زمان تایید رسمی خروج قاچاقی تابلو چهره مظفرالدین شاه قاجار از ایران، این سوال مطرح است، اثری که معلوم نیست کی دزدیده شده، ۲۲ سال پیش در انگلستان فروخته شده و از کویت سر درآورده، چگونه امکانِ بازگشت به ایران دارد؟ آیا محدودیت‌های قوانین استرداد، مانعی در بازگرداندن این اثر به ایران خواهد بود؟
-
تذلیل سلطان در غربت
به جز ۱۶ سال اول زندگیش که به کودکی و نوجوانی گذشت بقیه عمرش را در نظام و سلسله مراتب نظامی گذراند. با خصوصیات اخلاقی و نظامی که از خود نشان داد مورد توجه پادشاهی انگلیس قرار گرفت و با هم‌پیمانیِ سید ضیاءالدین طباطبایی، دودمان آغا محمدخان قاجار را پس از ۱۲۹ سال حمکرانی، بازنشسته کرد و خود نیز پس از چهار سال وزیر جنگی، دو سال نخست‌وزیری و ۱۶ سال پادشاهی، تبعید و تذلیل شد.
-
اعلام نتیجه بررسی‌ها در کاخ گلستان
خروج قاچاقی تابلو مظفرالدین‌شاه تایید شد
مدیرکل موزه‌های وزارت میراث فرهنگی تایید کرد که تابلوی پرتره مظفرالدین شاه قاجار، در فاصله سال‌های ۱۳۱۷ تا ۱۳۶۱ از کاخ گلستان خارج شده و بعدها قاچاقی به خارج از کشور منتقل شده و به فروش رفته است.
-
تابلو مظفرالدین‌شاه سرقتی است یا تقلبی؟
حدود ۲۲ سال پیش در حراجی کریستیز، تابلویی از چهره مظفرالدین شاه قاجار به قیمت ۴۴ هزار و ۶۵۰ پوندِ انگلیس فروخته شد که امروز شائبه خروج و سرقت این تابلو از کاخ گلستان مطرح شده است؛ تابلویی که مسؤولان کاخ گلستان از گذشته تا کنون عموما وجود آن را در کاخ تایید نمی‌کنند و حتی احتمال تقلبی بودن آن را مطرح کرده‌اند.
-
پادشاهی که پناهنده سفارت بیگانه شد
سرگذشت ولیعهد و پادشاهی که زندگیش با تهمت به مادرش آغاز شد و با پرورش در دامن معلمی روسی‌تبار ادامه یافت با خرافه، فال و استخاره عجین شد و از او شخصیتی تندخو و منزوی ساخت. معروف‌ترین اقدام او بریدن سر مشارکت کنندگان در قتل پدربزرگِ پادشاهش و به توپ بستن مجلس شورای ملی بود و فرجام تاج و تختش دو سال و هفت ماه بعد از نشستن بر کرسی سلطنت، بر باد رفت و خود و خانواده‌اش پناهنده سفارت روسیه شدند.
-
جاسوس شناسنامه‌دار انگلیسی در روزنامه اطلاعات چه کسی بود؟
پس از گرفتن دیپلم و وارد شدن به امور روزنامه‌نگاری در عصر پدر و پسر پهلوی به سیاست انگلستان نزدیک شد و ترقی کرد. باهوش و زرنگ بود و ثروت نزدیک به ۱۰ میلیون دلاریش را به صورت نقد در بانک‌های سوییس و انگلستان و املاک مسکونی‌اش را در سوییس نگهداری کرد اما چاپ یک مقاله علیه شاه پهلوی موجب افسردگی شدید، سکته مغزی و مرگش شد.
-
تجلی روح‌الله
روستازاده‌ای آگاه و فقیهی سیاستمدار که از بهار چهارمین دهه زندگیش آگاهی‌بخشی مردم را سرلوحه کارش قرار داد و حاکمِ زمان هوشیارتر از هر وقت دیگری علیه‌اش خروشید و بعد از ۱۴ سال، جنگ مغلوبه شد و سوار بر طیاره خاک وطن را برای همیشه ترک کرد، قدم بر قلوب میلیون‌ها هموطن، جلای وطن کرد و با عظمتی بی‌نظیر در میان حلقه بهتِ ناباورانهِ غم و اندوه میلیون نفری، به خانه ابدی بدرقه شد.
-
چه کسی مجلس شورای ملی را مجلس شورای اسلامی کرد؟
نخستین قوه مقننه ایران بعد از صدور فرمان مشروطه توسط مظفرالدین شاه در سال ۱۲۸۵ تاسیس شد و نام «مجلس شورای ملی» به خود گرفت. این نام تا پایان دوره سلطنت محمدرضا شاه بر این قوه ماند اما چه کسی و چرا در نظام جدید سیاسی ایران نام این مجلس را به «مجلس شورای اسلامی» تغییر داد؟
-
عامل به فنا رفتن نفت ایران کیست؟
بازرگانی ایرانی و ارمنی‌تبار که دوره کوتاهی رییس کل گمرکات ایران بود، برای به دست آوردن پولی هنگفت جا پای چهار ایرانیِ جواه‌طلب و حریص دیگر به نام‌های سپهسالار، ناظم‌الدوله، معین‌الملک و اقبال‌الملک گذاشت و به قیمت سیاه کردن آینده و سرنوشت ایرانیان که تا سال‌ها بعد از ملی شدن صنعت نفت ایران ادامه داشت، وارد رابطه‌ای به شدت سودآور با تاجرانِ حقوقدان انگلیسی شد.