اواخر فروردين ماه، خبرگزاري‌ها از مشاهده شي ناشناس پرنده در آسمان مشكين شهر و اردبيل خبر دادند و بلافاصله رسانه‌ها در بخش‌هاي خبري خود تصايري از اين شي ناشناس كه ظاهرا با يك دوربين آماتوري گرفته شده بود، منتشر يا به نمايش گذاشتند. در فاصله كمتر از يك هفته، شي ناشناس به نوبت در آسمان شهرهاي مختلف شمال كشور از مشكين شهر و اردبيل گرفته تا گنبد كاوس، تبريز، اراك، اشنويه، سنندج، گرگان و ... ظاهر شد و بدين ترتيب موج جديدي از شايعات مربوط به مشاهده بشقاب پرنده‌ها در كشور آغاز شد. موجي كه با پيوستن مطبوعات به اين جريان و طرح احتمال منشاء غيرزميني اين اشياء ابعاد گسترده‌اي پيدا كرد و مرزهاي كشور را نيز درنورديد و شايعات مختلفي را در داخل و خارج كشور مطرح كرد. سرويس علمي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، با توجه به غيرموثق بودن گزارشات منتشر شده و سابقه چنين پديده‌هايي از جمله مشاهده گوي‌هاي نوراني انفجاري در شهرهاي مرزن آباد، بابل و مشكين شهر، در سال گذشته - كه با بررسي محققان نجوم كشور منشاء جوي و ژئوفيزيكي آنها مشخص شد - كوشيد در گفت‌وگو با مسئولان و متخصصان علمي كشور از ترويج شايعات و نگراني‌هاي بيمورد در جامعه جلوگيري كند كه متاسفانه با تداوم گزارشات رويت شي‌ء ناشناس و اصرار برخي رسانه‌ها بر انعكاس برخي اخبار ضدونقيض با چاپ مطالبي نظير « فرود شي ناشناس كوزه‌اي شكل در تپه‌هاي مشكين‌شهر»! و ... ادامه داشته، با تماس با نهادهاي معتبر علمي و كارشناسان و اساتيد نجوم كشور به بررسي اين پديده ناشناس پرداخته است. معاونت عمليات نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي ايران كه مسئوليت حراست از فضاي كشور را برعهده دارد، در گفت وگو با ايسنا با اشاره به سابقه گزارشات مربوط به اشياء ناشناس در داخل و خارج كشور بر ماهيت علمي اين پديده و بي‌اساس بودن نگراني‌هاي موجود تاكيد كرد و اظهار داشت: اشياء پرنده ناشناس گزارش شده در رادارهاي نيروي هوايي ثبت نشده‌اند و تهديدي براي فضاي كشور تلقي نمي‌شوند. جمعي از متخصصان و اساتيد دانشگاهها نيز در گفت‌وگو با خبرنگار علمي ايسنا با رد شايعات مربوط به بشقاب پرنده‌ها، گزارشات شي ناشناس را به پديده‌هاي نجومي از قبيل سياره زهره، درخش‌هاي ايريديوم، شهاب سنگ‌هاي در حال سقوط، بقاياي طوفان‌هاي خورشيدي يا ماهواره‌ها يا بالون‌هاي هواشناسي نسبت دانستند. نكته قابل توجه در اين بين، سكوت نهادهاي علمي نجوم كشور از جمله انجمن نجوم ايران بود. در شرايطي كه انجمن‌هاي علمي كشور با اشاره به همتايان خارجي خود، به حق، خواستار توجه هرچه بيشتر دولت و مردم به جايگاه اين نهادهاي علمي مردمي هستند، اطلاع‌رساني به هنگام آنها در چنين شرايطي كه افكار عمومي تشنه كسب اطلاعات بيشتر هستند نه تنها خدشه‌اي به جايگاه علمي انجمن‌ها وارد نمي‌كند كه نقش آنها را در آگاه كردن مردم و رسانه‌ها و جلوگيري از ترويج شايعات و نگراني‌هاي بي‌اساس در كشور نشان مي‌دهد. بهر حال در بين گمانه‌زني‌ها و احتمالات متعددي كه از طريق مراجع مختلف مطرح شده، يك احتمال قطعيت بيشتري داشته و برخي اعضاي شاخه آماتوري انجمن نجوم ايران و تحريريه ماهنامه نجوم - كه از فعال‌ترين و موثق‌ترين گروه‌هاي پيگير مسائل نجومي در كشور شناخته مي‌شوند - با قاطعيت از آن دفاع مي‌كنند كه براساس آن جرم نوراني ناشناخته چيزي جز سياره زهره نيست؛ هر چند كه باور اينكه اين جنجال گسترده چنين پاسخ ساده‌اي داشته باشد و چنين شمار زيادي از مردم و رسانه‌ها به آن بي توجه‌ بوده باشند، كمي مشكل به نظر مي‌رسد. پوريا ناظمي، از نويسندگان ماهنامه نجوم كه اخيرا گزارش تحليلي جامعي درباره تاريخچه چند هزار ساله ادعاهاي رويت بشقاب پرنده‌ها، گزارشات مربوط به رويت اين اشيا در ايران و جهان و بالاخره منشا يوفوهاي دو هفته اخير تهيه كرده از كارشناساني است كه با اطمينان كامل از اين نظريه دفاع مي‌كند. به گفته وي، اين اولين باري نيست كه زهره مردم را به اشتباه انداخته است: «رونالد ريگان، رييس جمهور اسبق ايالات متحده (زماني كه فرماندار يكي از ايالات آمريكا بوده است) يك شب كه از پنجره اتاق كار خود نگاهي به بيرون انداخت، نور خيره كننده اي را ديد كه او را مستقيما زير نظر گرفته بود. بلافاصله جلسه شوراي عالي امنيت ملي تشكيل شد و دستور بررسي پديده صادر شد. او فكر مي كرد توسط هواپيماهاي جاسوسي روسيه زير نظر گرفته شده است غافل از اينكه به زهره مي نگرد. در جريان جنگ جهاني دوم نيز بارها خلبانهاي نيروي هوايي آمريكا در بازگشت از ژاپن به روي زهره آتش گشودند. اما آنچه تاسف برانگيز است آن كه در ميانه عصر پرشتاب دوران جديد آيا هيچ كس در رسانه هاي ما تا‌كنون زهره را در آسمان نديده است كه چنين اشتباه فاحشي رخ دهد و ادامه پيدا كند؟» ناظمي در گفت‌وگو با خبرنگار ايسنا در پاسخ به اين كه با توجه به گزارشاتي كه در آنها از رويت همزمان دو شي پرنده ناشناس حكايت شده، چگونه مي‌توان اين پديده را به سياره زهره نسبت داد، مي‌گويد: از بين گزارشات منتشر شده در اين دو هفته، تنها در گزارش اول از مشاهده دو شي ناشناس سخن گفته شده كه براساس آن، اشياء تلالويي با رنگ‌هاي مختلف داشته و حركت‌هايي نامشخص در آسمان انجام مي‌دادند. با توجه به اين كه هيچ داده مشخصي در اين گزارش ناقص ارائه نشده، هنوز نمي‌توان درباره آن اظهار نظر كرد ولي براي بقيه موارد پاسخ قاطعي وجود دارد. وي خاطر نشان كرد: در اين گزارش‌ها با شي درخشاني در افق جنوب يا شمال غرب مواجه هستيم كه حتي از آن تصاويري نيز تهيه و پخش شده است. ابتدا تصور مي‌شد كه ممكن است اين اشيا درخش‌هاي ايريديوم يا شهابسنگي در حال سقوط يا بالن‌هاي هواشناسي باشند - كه به دليل قرار گرفتن ارتفاع بسيار بالا كه خورشيد هنوز در افق آنها غروب نكرده نور خورشيد را بازتابش مي‌كنند - اما به مرور و با انطباق زمان مشاهده اين پديده‌ها با زمان گذر ماهواره‌هاي درخشانتر از قدر4- از آسمان كه اطلاعات آن از طريق اينترنت قابل دسترسي است، مشخص شد كه ماهواره‌ها نمي‌توانند چنين جلوه‌اي داشته باشند و بالون‌ها نيز با توجه به افزايش تعداد گزارش‌ها و اين كه در ساعات طولاني رصد شده بودند از فهرست مظنونان حذف شدند. ناظمي درباره ساير احتمالات مطرح شده نيز گفت: با توجه به رويت اين پديده در شب‌هاي متوالي طبيعتا نمي‌توان آن را به شهاب سنگ‌ها نسبت داد و احتمال نقش توفان خورشيدي 8 آوريل در بروز اين پديده‌ها نيز كه از سوي يكي از اساتيد بنام اختر فيزيك در گفت‌وگو با ايسنا مطرح شد، به دليل شدت كم فعاليت خورشيدي 8 آوريل كه ساكنان نواحي شمالي آلاسكا نيز به زحمت موفق به رصد آن شده‌اند و همچنين محدود بودن اين پديده به آسمان ايران آن هم در شب‌هاي متوالي، منتفي مي‌باشد. همكار تحريريه ماهنامه تخصصي نجوم در ادامه به برخي گزارشات منتشر شده استناد كرد كه در يكي از آنها از رويت شي ناشناسي حكايت شده كه « طيف‌هايي از نورهاى قرمز، آبي و سبز از آن ساطع مي‌شده و مقارن ساعت 20 و 30 دقيقه چهارشنبه در جنوب آسمان تبريز در منطقه وليعصر رويت شده و به گفته يكي از شاهدان عيني در طرفين آن، دو بازوى نوراني خط گونه وجود داشته و از سمت شرق به غرب با سرعتي بسيار كند و غيرمحسوس در حركت بوده است» و در ديگري سخن از شي‌اي است كه « از ساعت 20 تا 22 و30 دقيقه در آسمان گنبد‌كاووس ظاهر شده و رنگ هاى مختلف از آن ساطع مي‌شده است. اين شي نوراني، كم كم در آسمان ناپديد شده است» ناظمي با تاكيد بر اينكه اين توضيحات چيزي جز گزارش رويت سياره زهره نيست، اظهار داشت: كافيست اين شبها ساعتي پس از غروب خورشيد - و البته براي آنها كه تيزبين‌ترند حتي قبل از غروب خورشيد - از خانه خارج شده و به افق غربي بنگريد؛ جرم بسيار درخشاني را مي‌بينيد كه مستقيما شما را زير نظر گرفته است. اگر هوا اندكي تاريك تر شود و شما به اين موجود درخشان كه ستونهاي نوراني از كنارش بيرون زده خيره شويد، احساس مي‌كنيد در مقابل چشمان شما شروع به حركت ترقصي كوچكي كرده است. اين جرم با سرعت نامحسوسي به افق نزديك مي شود و هرچه پايينتر مي رود، تنوع رنگي چشمگيري از خود بروز مي دهد و سرانجام ناپديد مي شود. آيا اين توصيفها كه در گزارش مشاهدات شاهدان عيني نيز نقل شده است شما را ياد بانوي زيباي منظومه شمسي نمي‌اندازد؟ وي با اشاره به اين‌كه، زهره اين روزها از تربيع گذشته و به حالت هلالي خود نزديك مي‌شود، تصريح كرد: علت يكسان نبودن تقارن نوري زهره در زمين همين امر است كه باعث تشديد پراش نوري در يك جهت مي شود، پديده‌اي كه شاهدان از آن به نام بازوهاي اطرافش ياد كرده اند. حركت غير محسوس شرق به غرب چيزي جز مشخصه آشكار ستارگان و البته سيارات نيست و به ياد داشته باشيد كه در تمام گزارشها (به جز گزارش اول) اين شي در افق غربي قرار دارد. ناظمي افزود: علت تغيير رنگ زهره در هنگام غروب و در شهرها نيز پديده جديدي نيست. آلودگي جوي و وجود ذرات معلق در جو زمين از يك سو و بازتاب گرماي جذب شده در طول روز از زمين در ساعات اوليه غروب از سوي ديگر باعث تشديد پراش نور اين سياره مي شود. البته گذشته از همه اينها، تصاوير ناواضحي كه از بخشهاي گوناگون خبري پخش شد اگرچه شايد بسياري را كه فرصت ندارند تا نگاهي به آسمان بياندازد را هيجان‌زده كرده باشد، اما براي بسياري از منجمان و آشنايان آسمان شب چيزي جز تصوير سياره زهره به صورت غير واضح (خارج از فوكوس) نبود. اين پژوهشگر مسائل نجومي در ادامه با اشاره به قدمت گزارشات رويت اشياء پرنده ناشناس در داخل و خارج كشور خاطرنشان كرد:حتي در گذشته تاريخي ايران نيز مواردي كه بتوان آنها را به حضور موجودات ناشناخته فضايي در زمين ارتباط داد كم تعداد نيستند. بسياري از افرادي كه با هدف جستجوي نشانه هايي از حيات فرازميني و ملاقاتهاي گذشته آنان با زمينيان دارند مي توانند از متن حماسه هاي كهن ايراني و نقوش باستاني مواردي را استخراج كنند. در دوره جديد كه موج رويت بشقابهاي پرنده به اوج رسيد، نام ايران نيز در بين كشورهايي قرار گرفت كه نه تنها تعداد قابل توجهي گزارش از آن مخابره مي شد بلكه تعدادي از گزارشهاي مهم از نظر طرفداران وجود بشقابهاي پرنده در ايران رخ داده بود . وي افزود: مهمترين نمونه از اين گزارشها مربوط به مشاهده شي ناشناس پرنده‌اي است كه در بامداد روز 19 سپتامبر سال1976 در تهران ديده شد. براساس گزارشي كه در31 اگوست 1977 منتشر شد، ساعت 12 و 30 دقيقه نيمه شب19 سپتامبر تلفنهايي از منطقه شميرانات به نيروي هوايي ارتش زده مي‌شود و طي آن گزارش رويت يك شي پرنده ناشناس در افق شمالي گزار ش مي شود. دقايقي بعد برج مراقبت فرودگاه مهرآباد تهران حضور اين جرم را در رادار خود تاييد مي‌كند و بلافاصله يك فروند هواپيماي شكاري F4 به تعقيب آن بر مي خيزد. با نزديك شدن هواپيما به اين جرم، سيستم راديويي هواپيما از كار مي افتد و جنگنده دوم F4 به هوا بر ميخيزد اما آن نيز نمي تواند علي رغم مانورهاي پيچيده پروازي به اين شيء نزديك شود. در پايان تعداد اين اشيا از يك مورد به سه مورد افزايش يافته و سپس ناپديد مي شوند. ناظمي خاطرنشان كرد: موج دوم گزارشات رويت بشقاب پرنده‌ها، در اوايل دهه 1370 با انتشار كتابي به نام «اسرار بشقابهاي پرنده» و انتشار پاورقي‌هايي در يكي از روزنامه هاي پرمخاطب كشور دراثبات حيات هوشمند فرازميني و بشقابهاي پرنده آغاز شد كه در آن مقطع نشريه «نجوم» با انتشار مقالاتي به پاسخگويي به برخي از اين شايعات پرداخت. در اين مقاله ها نشان داده شده بود كه چگونه مردم پديده هاي نجومي و جوي را با اشياي ناشناس پرنده اشتباه مي گيرند و اينكه چگونه حتي به كمك يك چراغ مطالعه مي توان تصويري از يك بشقاب پرنده ساخت. اين پژوهشگر نجوم در عين حال خاطرنشان كرد: بحث بر عدم وجود اشيايي موصوف به UFO كه حامل مسافراني از سيارات دور دستند، به معني تاييد اين نظر نيست كه در كيهان حيات وجود ندارد.بلكه به اين معناست كه بايد تنها براساس شواهد و مدارك علمي به توضيح و تبيين پديده ها دست زد و آنجا كه مدارك ما ناتوان از پاسخگويي به پرسشها مي شود، به جاي سعي در ارايه توضيحات نامانوس بپذيريم كه در آن مورد ناآگاهيم و فعلا نمي‌توانيم آن‌را تاييد يا رد كنيم. ناظمي در پايان با اشاره به اين‌كه بسياري از دانشمندان بر مبناي محاسبات رياضي و منطقي و با درك مقياسي از عالم هستي به وجود حياتي حتي هوشمند در گوشه‌اي از عالم باور دارند، تصريح كرد: طرح هاي عظيمي چون SETI به دنبال نشانه هاي احتمال حياتند و پيش قراولان سفر به فراسوي منظومه شمسي با خود لوحي را حمل مي كنند كه محل آغاز سفر آنها را نشان مي دهد اما اين اعتقاد به وجود حيات دليل آن نمي شود كه زهره و يا هر پديده آشنا يا نا آشناي ديگري را به جاي سفينه اي فضايي به مردم معرفي كنيم. انتهاي پيام