گفت‌وگو با قائم مقام جامعه‌ي اسلامي دانشجويان بررسي مواضع انتخاباتي و نگاه به دولت آتي
انتخابات نهمين دوره‌ي رياست جمهوري فرصتي فراهم كرد تا در آن فعالان و تشكل‌هاي دانشجويي در بحبوحه‌ي رقابت ديدگاه‌ها با يكديگر، ظرفيت‌ها و توانايي‌هاي خود را بسنجد و نيز زمينه‌اي ايجاد شد تا پس از فروكش كردن رقابت و تكاپو به بررسي عملكرد اين تشكل‌ها در اين انتخابات پرداخته شود.
«مجتبي سلطاني» قائم مقام جامعه‌ي اسلامي دانشجويان در مقطع كارشناسي ارشد، رشته‌ي تاريخ تمدن اسلامي را در دانشگاه تهران مي‌خواند و 24 ساله است. او 3 دوره در دانشگاه فردوسي مشهد دبير دفتر جامعه‌ي اسلامي دانشجويان آن دانشگاه بوده و اكنون قائم مقام جامعه‌ي اسلامي دانشجويان در دفتر مركزي است.
سلطاني عصر روز اولين جمعه‌ي پس از انتخابات به دعوت خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، به دفتر مركزي ايسنا آمد، دفتري كه به قول او «ساختمان محقري است».
شايد پاسخ به پرسش‌ها درباره‌ي برخي از فعاليت‌هاي جامعه‌ي اسلامي دانشجويان به طوري بود كه مجتبي سلطاني در حين گفت‌وگو بارها واكمن را خاموش كرد. گاه براي پاسخ به پرسشي مدتي مي‌خنديد و پاسخ به آن را دشوار مي‌دانست. او گفت كه پاسخ به اين پرسش‌ها گامي در روشن‌كردن زوايايي از تشكل متبوعش است.
گرچه سلطاني عملكرد خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) را در انتخابات رياست جمهوري «بي‌طرفانه» خواند و از اين لحاظ تشكر كرد، اما گفت كه «هيچ كدام از تشكل‌ها و افراد، حاضر به پاسخگويي به اين سؤالات شما نخواهند بود».
علي‌رغم اينكه اين مصاحبه قرار نبود توسط مصاحبه‌شونده بازخواني شود، سلطاني سه بار با اين هدف تلفني تماس گرفت؛ متن پياده شده برايش خوانده شد، اما در آن دخل و تصرف نكرد.
(توضيح اين كه با توجه به نقطه نظرات احتمالا متفاوت درباره‌ي مسائل مطرح شده در اين مصاحبه، خبرگزاري دانشجويان ايران نظرات ديگر فعالان دانشجويي را نيز مطابق معمول منعكس خواهد كرد)
ايسنا: كانديداي شما در انتخابات نهم پيروز شد. با به دست گرفتن دولت از سوي او، موضع جامعه‌ي اسلامي دانشجويان چه خواهد بود؟
سلطاني: جامعه‌ي اسلامي دانشجويان به عنوان بخش مهمي از جنبش دانشجويي اصولگرا، سياست خود را همانند سياستش در قبال دولت‌هاي گذشته بر مبناي نقد منصفانه و ارائه‌ي مشاوره‌هاي علمي و منطبق بر واقع نسبت به دولت دكتر احمدي‌نژاد قرار خواهد داد.
ايسنا: چه طور شد كه از او حمايت كرديد؟ چرا موضع شما از يكي از كانديداها به احمدي‌نژاد تغيير كرد؟
سلطاني: دفتر مركزي جامعه‌ي اسلامي دانشجويان بر اساس پنج فصل منشور مطالبات خودش اعلام حمايت خود را از دكتر علي لاريجاني و محمود احمدي‌نژاد اعلام كرد و تا يك روز مانده به تبليغات رسمي انتخابات رياست جمهوري نيز بر همين موضع بود. سرانجام يك روز مانده به شروع رسمي تبليغات انتخابات رياست جمهوري هم دفتر مركزي و هم مجمع نمايندگان [جامعه‌ي اسلامي] حمايت رسمي خود را از دكتر احمدي‌نژاد اعلام كرد. دكتر ولايتي را ما شخصيتي اصولگرا و معتقد به مباني انقلاب اسلامي و متدين مي‌دانيم. اما از آنجا كه ايشان حضور خود را مشروط به حضور هاشمي رفسنجاني كرده بود ما حمايت از يك كانديداي مشروط را عقلاني نمي‌دانستيم و تحليمان اين بود كه هاشمي وارد صحنه خواهد شد. از اين رو دفتر مركزي هيچ‌گاه به حمايت از ايشان تن نداد.
ايسنا: تصور مي‌كنيد اصولگرايان در اين انتخابات، كارآمدي خودشان را نشان داده‌اند؟
سلطاني: مجموعه‌ي جريان اصولگرا بايد از ابتدا از يك نامزد واحد ارائه مي‌داد تا بدنه‌اش دچار تشتت و اختلاف نشود.
ايسنا: قبلا گفته بوديد كه «عدم اجماع اصولگرايان كارآمدي آنها را زيرسؤال مي‌برد» آيا با وجود پيروزي يكي از كانديداهاي آنان، باز هم چنين برداشتي داريد؟
سلطاني: عدم وجود احزاب نظام‌مند و قوي كه نماينده‌ي مطالبات مردمي در جامعه باشد سبب مي‌شود كه ما در طيف‌هاي مختلف اصولگرا و اصلاح‌طلب اجماع نامزدها را مشاهده نكنيم و من اين را يك نقطه‌ي ضعف مي‌دانم. اما با توجه به احساس مسؤوليتي كه در جريان اصولگرا مشاهده مي‌كنيم، برآيند همه اين است كه نتيجه‌ي دولت احمدي‌نژاد يك دولت كارآمد مردمي و داراي رضايت بالاي مردمي خواهد بود.
ايسنا: آيا در اين دوره شاهد گفتمان «مي‌خواهيم اما نمي‌گذارند» خواهيم بود؟
سلطاني: دولت اصولگرا نمي‌تواند اين بهانه را براي مردم بياورد، به اين دليل كه مجلس، شوراي شهر و بسياري از نهادها داراي ديدگاه اصولگرايانه در اداره‌ي كشور هستند و مهمترين چيزي كه دولت اصولگرا بايد انجام دهد يك انقلاب و تحول در عرصه‌ي مديريتي كشور است كه چرخش نخبگان را نهادينه كند.
ايسنا: با وجودي كه در جلسات شوراي هماهنگي نيروهاي انقلاب شركت مي‌كرديد چطور شد كه از كانديداي مورد حمايت اين شورا حمايت نكرديد؟
سلطاني: لاريجاني و احمدي‌نژاد در برنامه‌هايشان داراي شباهت‌هاي بسيار زيادي بودند اما خرد جمعي جامعه‌ي اسلامي دانشجويان به اين نتيجه رسيد كه مردم مطالبات اجتماعي خود را در برنامه‌ها و گفتمان دكتر احمدي‌نژاد مي‌بينند.
ايسنا: به نظر شما چرا كانديداي شوراي هماهنگي رأي نياورد؟
سلطاني: عملكرد احزاب دوم خردادي و عدم پيگيري مطالبات مردم خارج از چارچوب بومي و ديني از سوي اين جريان باعث شد اعتماد مردم به احزاب كم شود و ما مي‌بينيم با اين كه لاريجاني و معين نماينده‌ي جريان و احزاب مهم كشور هستند و طبيعتا برنامه‌هاي مدون و مشخصي در نحوه‌ي اداره‌ي كشور دارند، اما مورد اقبال مردمي واقع نمي‌شوند و رأي نمي‌آورند.
در ضمن لاريجاني معدل و برآيند طيف‌هاي مختلف جريان اصولگرايي بود كه هركدام از اين طيف‌ها نامزد حداكثري در انتخابات داشتند.
ايسنا: چطور شد كه خود شخص شما از لاريجاني حمايت كرديد؟
سلطاني: برداشت بنده اين بود كه لاريجاني تنها گزينه‌ي موجودي بود كه طيف‌هاي مختلف اصولگرا امكان اجماع را بر سر او داشته‌اند اما زماني كه موضع دفتر مركزي روشن شد همه‌ي دفاتر از ايشان حمايت كردند.
ايسنا: در يك مقطعي اختلاف‌هايي در جامعه‌ي اسلامي مبني بر حمايت از كانديداهاي متفاوت شاهد بوديم، امروز هم اين اختلاف ادامه دارد؟
سلطاني: تقسيم‌بندي دفاتر [جامعه‌ي اسلامي دانشجويان] به گرايش‌هاي سه‌گانه، متأثر از فضاي حاكم بر جبهه‌ي اصولگرايي بوده است. اين اختلافات، اختلاف در سليقه بوده نه در مبنا و اصول. اما يك نگاه استراتژيك حاكم بود و آن اين بود كه 1 - اصلاح‌طلبان پيروز نشوند و دوم خرداد دوباره بر اريكه‌ي قدرت ننشيند 2- كارگزاران سازندگي موج‌سواري نكنند؛ كه اين‌ها با تحليل‌هاي متفاوت همه‌ي گزينه‌هاي مختلف مورد حمايت گروه‌ها و اعضا قرار مي‌گرفتند.
به نظر من برآيند تحليل اعضاء اين بود كه با توجه به ماهيت آرمان‌گرايي جنبش دانشجويي ما بايد به شخصيتي كه داراي روحيه‌اي آرماني‌تر است رأي دهيم و از اين‌رو گزينه‌شان احمدي‌نژاد شد.
ايسنا: به نظر شما آرايش اصولگرايان از اين به بعد تغيير مي‌كند؟ (با توجه به آرايش متفاوتي كه اين گروه‌ها در مرحله‌ي اول و دوم انتخابات اخير داشتند)
مجتبي سلطاني: عملكرد دولت آينده در نحوه‌ي آرايش سياسي اصولگرايان و حتي جريان‌هاي ديگر هم مي‌تواند تأثيرگذار باشد. اما امروز بدنه‌ي اجتماعي اصولگرايان همه بر روي حمايت از احمدي‌نژاد و تقويت دولت اسلامي اصولگرا كاملا اجماع دارند. هر كس بخواهد خارج از مدار تعامل متقابل و دوستانه و همكاري با دولت محمود احمدي‌نژاد گام بردارد طبيعتا توسط بدنه‌ي اجتماعي‌اش طرد مي‌شود. من چنين رويكردي را در احزاب و جريان‌هاي اصولگرا نمي‌بينم، بلكه رويكرد همكاري و تعامل مثبت را با آقاي احمدي‌نژاد مي‌بينم.
ايسنا: اكنون همه از برخي بداخلاقي‌هاي انتخاباتي گلايه دارند. آيا به نظر شما جامعه‌ي اسلامي دانشجويان در اين دوره‌ي انتخابات موضعي كه از آن برداشت تخريب كسي بشود هم داشت؟
سلطاني: خير؛ جامعه‌ي اسلامي دانشجويان در اين دوره از انتخابات بر اساس يك گفتمان تيز انتقادي نسبت به دولت‌هاي گذشته و معرفي اثباتي نامزدهاي خودش عمل كرد.
ايسنا: برداشتتان راجع به اين جملات كه در يكي از بيانيه‌هاي جامعه بين مرحله‌ي اول و دوم انتخابات منتشر شده، چيست؟ «اگر رييس دفتر براي بوش و بلر مي‌خواهيد به احمدي‌نژاد رأي ندهيد. اگر سلطان و پادشاه مي‌خواهيد به احمدي‌نژاد رأي ندهيد. اگر گماشته‌ي مافياي قدرت و ثروت مي‌خواهيد به احمدي‌نژاد رأي ندهيد. آگاه باشيد كه رأي شما باعث تداوم حاكميت صاحبان ثروت و قدرت‌هاي نامشروع نشود»
سلطاني: در اين دوره از انتخابات بحث تخريب بسيار مطرح شد و به يك نامزد هم منحصر نبود. در دور دوم انتخابات ما در واكنش به تخريب‌ها، رويكردمان و بيانيه‌هايمان را تنظيم كرديم. شخصيت هاشمي يك شخصيت انقلابي است و ايشان يكي از ذخاير پرافتخار انقلاب اسلامي هستند. اين بيانيه‌ها در پاسخ به نوعي تخريب‌هاي اطرافيان كانديداي ديگر بوده و مخاطب آن هم شخص آن كانديدا نبوده و نيست و هيچ وقت هم از سوي جامعه‌ي اسلامي دانشجويان چنين كاري انجام نخواهد شد.
اين بيانيه‌ها پاسخي به جنگ رواني بود كه احمدي‌نژاد را تروريست، تيغه‌كش در خيابان‌ها، عامل اجباري كردن نوع پوشش در لباس‌ها و فضاي تاريك در كشور مي‌دانستند و مخاطب آن هم اطرافيان كانديداي ديگر بود. جريان اصولگرا تمام تلاش خود را براي اينكه آقاي هاشمي به صحنه‌ي انتخابات وارد نشوند انجام دادند و جايگاه مجمع تشخيص مصلحت نظام را جايگاه مناسبي براي ايشان ديدند.
جامعه‌ي اسلامي دانشجويان رويكرد تخريبي نداشت، رويكرد ترميمي اصلاحي داشت. البته در هر انتخاباتي عملكرد يك تشكل و جريان و طيف صد در صد درست نمي‌تواند باشد. اما در مرحله‌ي دوم در مجموع عملكرد جامعه‌ي اسلامي را نسبت به طرفداران و اطرافيان هاشمي رفسنجاني بسيار مطلوب‌تر مي‌دانم.
ايسنا: فكر مي‌كنيد چه چيزي بايد ترميم مي‌شده، رويكرد «ترميمي اصلاحي» يعني چه؟
سلطاني: از اين سؤال بگذريم، هرچه لازم بود گفتم. نيازي به ادامه‌اش نيست.
ايسنا: بعد از انتخابات در گفت‌وگويي گفته بوديد كه انتخابات سوم تير واكنشي به ابتذال فرهنگي و اقتصادي 16 سال اخير بود، چگونه قرار است از اين فضايي كه ترسيم كرده‌ايد خارج شويد؟
سلطاني: ما سوم تير را نوعي بازگشت به گفتمان انقلاب اسلامي و بنيانگذار آن امام خميني (ره) مي‌دانيم، 16 ساله گذشته، سال‌هاي دور شدن از شعارهاي اساسي انقلاب اسلامي تلقي مي‌شود. ما احمدي‌نژاد را ضامن جمهوريت و اسلاميت نظام ديني مي‌دانيم.
ايسنا: چه راهكارهايي براي خروج از آنچه كه «ابتذال فرهنگي» مي‌دانيد پيشنهاد مي‌كنيد؟
سلطاني: آنچه كه به نظر ما بايد انجام شود اين است كه فرآيند توسعه‌ي كشور بايد بر محور عدالت باشد. دولت احمدي‌نژاد نبايد نگاه تك‌بعدي به مطالبات مردمي داشته باشد و به طور همزمان در حوزه‌هاي اجتماعي، سياسي، فرهنگي و اقتصادي پيگير مطالبات مردم باشد.
اين پيگيري بايد در چارچوب مطالبات مردم در حوزه‌هاي مختلف در چارچوب فضاي بومي و ديني مردم باشد و ماهيت ساختارشكنانه نداشته باشد. احمدي‌نژاد بايد توجه كند كه رييس جمهور 17 ميليوني نيست بايد برنامه‌هاي خود را بر اساس ويژگي‌هاي بومي، ديني كشور و واجدين شرايط 47 ميليوني قرار دهد، تا رضايت عمومي موجب تقويت اعتماد مردمي شود.
احمدي‌نژاد بازسازي و خانه‌تكاني بسيار دقيق و قوي در حوزه‌هايي كه منجر به توليد نارضايتي در بين مردم شده‌اند را بايد انجام دهد؛ حوزه‌هايي چون بانك مركزي، وزارت اقتصاد و وزارتخانه‌ي نفت كه در واقع ثروت‌هاي عمومي زيادي در آن جا گرفته. استفاده از مديران لايق در عرصه‌ي فرهنگ، اصلاح سياست‌هاي ناصواب فرهنگي در دانشگاه‌ها، لزوم استحكام نهاد خانواده و لزوم اصلاح ساختار زيربنايي آموزشي از جمله‌ي انتظاراتي است كه دولت آينده بايد نسبت به آن دغدغه داشته باشد.
ايسنا: نظرتان نسبت به اظهارات كلهر درباره‌ي برنامه‌هاي فرهنگي دولت احمدي‌نژاد چيست؟
سلطاني: اظهارات كلهر را دفتر ايشان پاسخ دادند و اين اظهارات شخصي است و مواضع رسمي احمدي‌نژاد را دفتر ايشان و شخص ايشان بيان مي‌كنند.
ايسنا: قبل از انتخابات گفته بوديد كه «دانشجويان نسبت به انتخابات بي‌توجه شده‌اند» چگونه مي‌توان در آنها انگيزه ايجاد كرد؟
سلطاني: گفتمان احمدي‌نژاد و معين فضاي دانشگاه‌ها را نسبت به انتخابات حساس‌تر كرد. آن صحبت من مربوط به حدود يك ماه پيش است كه متأثر از فضاي دانشگاه در آن مقطع بود كه نوعي بي‌انگيزه‌گي را شاهد بوديم.
ايسنا: معتقد به چه تغييري در فضاي دانشجويي - سياسي دانشگاه هستيد؟
سلطاني: رييس جمهور آينده بايد با پيگيري مطالبات دانشجويي و سياسي، در ايجاد يك فضاي بانشاط علمي و فرهنگي در دانشگاه‌ها گام بردارد. دانشجويان به دليل افراط و تفريط‌هاي برخي از تشكل‌هاي دانشجويي در دوره‌ي حاكميت دوم خرداد در دانشگاه‌ها انجام دادند در نوع فعاليت‌ها و نگاه‌هايشان بازنگري كردند و هنوز هم در جهت كسب تجربه‌هاي بيشتر هستند، لذا حركت بانشاط و معقولانه‌اي را در آينده‌ي جنبش دانشجويي خواهيم ديد.
انتهاي پيام
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر می‌شود.
نظرات